ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ

Έρευνα - Κατάλογος Αποφάσεων - Εμφάνιση Αναφορών (Noteup on) - Αφαίρεση Υπογραμμίσεων


(2006) 4 ΑΑΔ 702

10 Αυγούστου, 2006

[ΗΛΙΑΔΗΣ, Δ/στής]

ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 146, 150 ΚΑΙ 28 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ

ΣΑΒΒΑΣ ΣΑΒΒΙΔΗΣ,

Αιτητής,

v.

ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ

1.      ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ,

2.      ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑΣ ΑΡΧΕΙΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ

          ΚΑΙ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗΣ,

3.      ΕΠΑΡΧΟΥ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ,

Καθ' ων η Αίτηση.

(Υπόθεση Αρ. 158/2006)

Εγγραφή Εκλογέων Διαγραφή εκλογέα από εκλογικό κατάλογο και εγγραφή του σε άλλον λόγω αλλαγής της συνήθους διαμονής του Άρθρο 8Α του περί Εγγραφής Εκλογέων και Εκλογικού Καταλόγου Νόμου του 1980 (Ν.40/80) Περιστάσεις της ορθής εφαρμογής του στην κριθείσα περίπτωση.

Δεδικασμένο Δεδικασμένο από ακυρωτική απόφαση Δεν παραβιάστηκε στην κριθείσα περίπτωση.

Λέξεις και Φράσεις Ο όρος «συνήθης διαμονής» Ερμηνεία ειδικά στα πλαίσια της εκλογικής νομοθεσίας.

Διοικητικό Δίκαιο Γενικές αρχές Το δικαίωμα προηγούμενης ακρόασης του διοικουμένου Δεν παραβιάστηκε στην κριθείσα περίπτωση.

Ο αιτητής επεδίωξε την ακύρωση της απόφασης για διαγραφή του από τον εκλογικό κατάλογο Πλατανιστάσας και εγγραφή του στον εκλογικό κατάλογο Λακατάμιας. Η απόφαση εκδόθηκε μετά από επανεξέταση που ακολούθησε την δικαστική ακύρωση όμοιου περιεχομένου απόφασης, που είχε εκδοθεί αρχικά.

Το Ανώτατο Δικαστήριο, απορρίπτοντας την προσφυγή, αποφάσισε ότι:

1.         Η απόφαση για τη διαγραφή του αιτητή λήφθηκε πάνω στις διαπιστώσεις που προέκυψαν από την εκτενέστερη, μετά την ακυρωτική απόφαση, έρευνα που είχε διεξαχθεί και όχι στις περιπτώσεις άλλων εκλογέων που είχαν διαγραφεί. Οι πρόνοιες του άρθρου 8(Α)(1)(β) του Ν. 40/80 επιτρέπουν την αναζήτηση πληροφοριών ως προς την αλλαγή διεύθυνσης κατοικίας ενός εκλογέα τόσο από τον Έπαρχο όσο και από τον Κοινοτάρχη ή οποιοδήποτε άλλο πρόσωπο, επιβάλλοντας την επαλήθευση των πληροφοριών στην Κεντρική Υπηρεσία Πληροφοριών η οποία διεξάγει τη δική της έρευνα αφού ακούσει και το ενδιαφερόμενο πρόσωπο (άρθρο 8(Α)(2) του Νόμου). Από τα στοιχεία που είχαν περισυλλεγεί και από τις δηλώσεις των ίδιων των ενδιαφερομένων διεφάνη ότι η συνήθης διαμονή του αιτητή ήταν στη Λακατάμια. Ο ίδιος ο αιτητής παραδέχθηκε ότι διαμένει στην οικία του στην Πλατανιστάσα μόνο τα Σαββατοκυρίακα, στις γιορτές και τους καλοκαιρινούς μήνες.

            Μέσα στα πιο πάνω πλαίσια και έχοντας υπόψη τους επτά λόγους οι οποίοι περιέχονται στο σημείωμα του Τμήματος Αρχείου Πληθυσμού και μετανάστευσης της 1.12.2005, το συμπέρασμα στο οποίο κατάληξε η Διευθύντρια του Τμήματος Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης ήταν εύλογα επιτρεπτό.

2.         Η διαπίστωση της διοίκησης αναφορικά με τη συχνότητα της διαμονής του αιτητή στην Πλατανιστάσα ήταν το αποτέλεσμα της διεξαγωγής επαρκούς έρευνας χωρίς να σημειωθεί εκ μέρους της διοίκησης οποιαδήποτε παραβίαση της αρχής του δεδικασμένου.

3.         Η επίδικη απόφαση έχει αξιολογηθεί με την προσθήκη 7 νέων στοιχείων τα οποία υποδεικνύουν ότι η συνήθης διαμονή του αιτητή ήταν στη Λακατάμια. Η επίδικη απόφαση είναι αποτέλεσμα διεξαγωγής επαρκούς έρευνας, αιτιολογημένη και δεν περιέχει στοιχεία πλάνης.

4.         Έχει επίσης υποβληθεί εκ μέρους του αιτητή ότι έχει παραβιαστεί το δικαίωμα ακρόασής του, αφού δεν του δόθηκε η ευχέρεια να ακουστεί από τους καθ' ων η αίτηση. Η εισήγηση είναι ανεδαφική.  Όπως προκύπτει από τα στοιχεία που βρίσκονται ενώπιον του Δικαστηρίου, ο ίδιος ο αιτητής δήλωσε ότι διέμενε στην οικία του στην Πλατανιστάσα περιστασιακά, ενώ ταυτόχρονα είχε την ευχέρεια να παρουσιάσει τις απόψεις του στον αρμόδιο λειτουργό του γραφείου Επάρχου ο οποίος τον επισκέφθηκε στην εργασία του στη Σ.Π.Ε. Πλατανιστάσας στις 12.9.2005.

Η προσφυγή απορρίπτεται με έξοδα.

Αναφερόμενες Υποθέσεις:

Στυλιανού-Κόρακα v. Γεωργίου κ.ά. (Aρ. 2) (2004) 1 A.A.Δ. 1935,

Μιλτιάδους v. Δημοκρατίας, Υπόθ. Αρ. 400/97, ημερ. 21.5.1998.

Προσφυγή.

Α. Σ. Αγγελίδης, για τον Αιτητή.

Δ. Καλλίγερος, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους Καθ' ων η Αίτηση.

Cur. adv. vult.

HΛIAΔHΣ, Δ.: Με την παρούσα προσφυγή ο Σάββας Σαββίδης (αιτητής) αμφισβητεί την εγκυρότητα της απόφασης της Διευθύντριας του Τμήματος Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης για τη διαγραφή του από τον εκλογικό κατάλογο Πλατανιστάσας και την εγγραφή του στον εκλογικό κατάλογο του Δήμου Λακατάμιας.

(α)       Τα γεγονότα

Στις 3.7.2003 ο Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Εσωτερικών πληροφόρησε με συστημένη επιστολή τον αιτητή ο οποίος ήταν γραμμένος στον εκλογικό κατάλογο της Πλατανιστάσας ότι ύστερα από έρευνα που έγινε διαπιστώθηκε ότι η συνήθης διαμονή του ήταν στο Δήμο Λακατάμιας και για το λόγο αυτό η Κεντρική Υπηρεσία Εκλογών, αφού έλαβε υπόψη τις εκθέσεις του Επάρχου Λευκωσίας και τις απόψεις του αιτητή, αποφάσισε επικαλούμενη τις εξουσίες που της παρέχονται από το άρθρο του περί Εγγραφής Εκλογέων και Εκλογικού Καταλόγου Νόμου του 1980 (Ν. 40/80 όπως τροποποιήθηκε), τη διαγραφή του αιτητή από τον εκλογικό κατάλογο Πλατανιστάσας και ταυτόχρονα την εγγραφή του στον εκλογικό κατάλογο του Δήμου Λακατάμιας όπου θεωρήθηκε ότι ο αιτητής είχε τη συνήθη διαμονή του.

Εναντίον της πιο πάνω απόφασης ο αιτητής καταχώρισε την 934/2003 προσφυγή η οποία έγινε αποδεκτή από το Ανώτατο Δικαστήριο στις 20.4.2005. Το Ανώτατο Δικαστήριο έκρινε ότι η αιτιολογία της προσβαλλόμενης απόφασης δεν συμφωνούσε με το περιεχόμενο των σχετικών εκθέσεων του Επάρχου ο οποίος διαπίστωσε ότι ο αιτητής «είναι μέλος του Κοινοτικού Συμβουλίου Πλατανιστάσας και εργάζεται σε καθημερινή βάση στην κοινότητα Πλατανιστάσας (Γραμματέας της Σ.Π.Ε.) όπου κατέχει ιδιόκτητη κατοικία στην οποία διαμένει συχνά», με το πιο κάτω σκεπτικό:

"Έχω τη γνώμη πως η αιτιολογία της προσβαλλόμενης απόφασης δεν συνάδει με το περιεχόμενο των εκθέσεων του Επάρχου ο οποίος στην τελευταία έκθεσή του, προσδιορίζει τόσο τον τόπο της καθημερινής επαγγελματικής ενασχόλησης του αιτητή όσο και τον τόπο διαμονής του. Η πληροφορία ότι ο αιτητής διαμένει συχνά στην ιδιόκτητη οικία του στην Πλατανιστάσα μαζί με τα υπόλοιπα στοιχεία της έκθεσης θα μπορούσαν να αποτελέσουν από μόνα τους ασφαλές υπόβαθρο για τον καθορισμό του τόπου της «συνήθους διαμονής» του αιτητή στην έννοια του νόμου. Αν όμως ο καθ' oυ η αίτηση είχε οποιαδήποτε αμφιβολία αναφορικά με το πόσο συχνά διέμενε ο αιτητής στην οικία του στην Πλατανιστάσα όφειλε να ερευνήσει περαιτέρω το θέμα, πράγμα που δεν έπραξε.

Για τους πιο πάνω λόγους θεωρώ ότι η προσβαλλόμενη απόφαση πάσχει νομικά και πρέπει να ακυρωθεί."

Μετά την πιο πάνω ακυρωτική απόφαση το όνομα του αιτητή περιλήφθηκε στον εκλογικό κατάλογο της Πλατανιστάσας και λειτουργοί του Επάρχου Λευκωσίας διενήργησαν έρευνα για να διαπιστωθεί η συχνότητα παραμονής του αιτητή στην οικία του στην Πλανατιστάσα. Από τις πληροφορίες που διαβιβάστηκαν από την Επαρχιακή Διοίκηση Λευκωσίας στη Διευθύντρια Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης προέκυψαν τα πιο κάτω νέα στοιχεία:

Ο αιτητής και η σύζυγός του ισχυρίστηκαν ότι διαμένουν στην κατοικία τους στην Πλατανιστάσα κατά τα Σαββατοκυρίακα, τις γιορτές και τους καλοκαιρινούς μήνες. Από την έρευνα επίσης προέκυψε ότι στην κατοικία της Πλατανιστάσας δεν υπήρχε εξοπλισμός, όπως γραφεία, ηλεκτρονικός υπολογιστής και παιγνίδια τα οποία θα ήταν δυνατό να αποδείξουν τη συχνή χρήση της κατοικίας από τα παιδιά του αιτητή από τα οποία κανένα δεν αποφοίτησε από το Δημοτικό Σχολείο της Πλατανιστάσας. Η σύζυγος του αιτητή, η οποία είναι δασκάλα στο Α΄ Δημοτικό Σχολείο Λακατάμιας, έχει ιδιόκτητη κατοικία, τριών υπνοδωματίων, πλήρως εξοπλισμένη, στη Λακατάμια, και η ίδια είναι εγγεγραμμένη στον εκλογικό κατάλογο της ενορίας Ανθούπολης από την οποία κατάγεται και ουδέποτε υπέβαλε αίτηση για εγγραφή στον εκλογικό κατάλογο της Πλατανιστάσας. Στην έκθεση του Επάρχου λήφθηκε υπόψη και η επιστολή του Κοινοτικού Συμβουλίου Πλατανιστάσας, ημερ. 12.9.2005, η άποψη του οποίου ήταν ότι η μόνιμη κατοικία του αιτητή είναι αυτή της συζύγου του στη Λακατάμια, στην οποία διαμένουν συνεχώς μαζί με την οικογένεια και ότι επισκέπτονται την κατοικία της Πλατανιστάσας και διαμένουν περιστασιακά για σκοπούς διακοπών. Για τις δε επαγγελματικές του ασχολίες στη Σ.Π.Ε. Πλατανιστάσας και στο Αλλαντοποιείο «Πλατανίκ» που βρίσκεται στην Πλατανιστάσα, ο αιτητής πηγαινοέρχεται καθημερινά από τη Λακατάμια. Για τους πιο πάνω λόγους το Κοινοτικό Συμβούλιο Πλατανιστάσας εισηγήθηκε στον Έπαρχο την άμεση διαγραφή του από τον εκλογικό κατάλογο. Τελικά η Διευθύντρια του Τμήματος Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης, αφού συμβουλεύθηκε τα σχετικά υπηρεσιακά σημειώματα του Επαρχιακού Επόπτη και του Βοηθού και έλαβε υπόψη ότι το ζεύγος δεν τελεί σε διάσταση, ότι η οικογενειακή εστία είναι στη Λακατάμια, ότι τα τρία παιδιά της οικογένειας φοιτούν σε σχολεία στη Λακατάμια και ότι η οικία στην Πλατανιστάσα χρησιμοποιείται ως κατοικία των γονέων του αιτητή, μιας οικιακής βοηθού και ενός αλλοδαπού εργάτη, όπως επίσης και τα υπόλοιπα στοιχεία που περιέχονταν στην έκθεση του Επάρχου, κατέληξε ότι η συνήθης διαμονή του αιτητή είναι στη Λακατάμια και ότι επομένως θα πρέπει να διαγραφεί από τον εκλογικό κατάλογο Πλατανιστάσας και να εγγραφεί στον εκλογικό κατάλογο του Δήμου Λακατάμιας.

(β)       Οι λόγοι της προσφυγής

Με την παρούσα προσφυγή ο αιτητής επιζητεί την ακύρωση της πιο πάνω απόφασης γιατί, όπως ισχυρίζεται, υπήρξε:

 (i)         παραβίαση του κανόνα της εξατομίκευσης και της αρχής της καλής πίστης·

 (ii)        παραβίαση του δεδικασμένου·

(iii)        έλλειψη αιτιολογίας, δέουσας έρευνας και πλάνη· και

(iv)        παραβίαση των αρχών της φυσικής δικαιοσύνης και του δικαιώματος ακροάσεως.

(i)      Παραβίαση του κανόνα της εξατομίκευσης και της αρχής της καλής πίστης.

Έχει υποβληθεί εκ μέρους του αιτητή ότι η διοίκηση επέδειξε εχθρική στάση έναντι του, αφού η υπόθεση του συνδέθηκε με άλλες διαγραφές από τον εκλογικό κατάλογο της Πλατανιστάσας το 2002 και 2003 κατόπιν παρέμβασης του Κοινοτικού Συμβουλίου Πλατανιστάσας. Επιπρόσθετα υποβλήθηκε ότι η στάση του Κοινοτικού Συμβουλίου Πλατανιστάσας είναι υστερόβουλη λόγω της αντιπαράθεσης του αιτητή με το σημερινό Πρόεδρο ο οποίος έχει συμφέρον να επιδιώξει τη διαγραφή του αιτητή.

Σύμφωνα με το άρθρο του Νόμου 40/80 το οποίο ρυθμίζει τα σχετικά με τη διαδικασία διόρθωσης του εκλογικού καταλόγου λόγω αλλαγής διευθύνσεως:

"8Α.-(1)(α) Ανεξαρτήτως των διατάξεων του εδαφίου (6) του άρθρου 6, όταν εκλογέας που είναι εγγεγραμμένος στον εκλογικό κατάλογο αλλάξει τη διεύθυνση της κατοικίας του και το γεγονός αυτό περιέλθει σε γνώση της Κεντρικής Υπηρεσίας Εκλογών, η Υπηρεσία προχωρεί στην εξέταση του θέματος αυτού σύμφωνα με τις διατάξεις των εδαφίων (2) και (3).

     (β) Πληροφορία ως προς την αλλαγή διεύθυνσης κατοικίας εκλογέα δύναται να δοθεί στην Κεντρική Υπηρεσία Εκλογών από τον οικείο Έπαρχο ή από τον κοινοτάρχη του χωριού στο οποίο διέμενε ο επηρεαζόμενος εκλογέας ή από οποιοδήποτε άλλο ενδιαφερόμενο πρόσωπο.

(2) Άμα τη λήψη οιασδήποτε τοιαύτης πληροφορίας η Κεντρική Υπηρεσία Εκλογών προβαίνει εις οιανδήποτε απαραίτητον έρευναν αφού ακούση και το επηρεαζόμενον πρόσωπον, προς τον σκοπόν εκδόσεως της επί τούτω αποφάσεώς της.

(3) Μετά την διεξαγωγήν της εν λόγω ερεύνης η Κεντρική Υπηρεσία Εκλογών εκδίδει την απόφασίν της την οποίαν γνωστοποιεί εις παν ενδιαφερόμενον πρόσωπον και προβαίνει εις τα αναγκαίας διορθώσεις του εκλογικού καταλόγου.

(4) Η δυνάμει του παρόντος άρθρου διαδικασία για διόρθωση του εκλογικού καταλόγου λόγω αλλαγής της διεύθυνσης εκλογέα δεν εφαρμόζεται για περίοδο ενός χρόνου πριν από εκλογές που διεξάγονται δυνάμει του περί Δήμων Νόμου, του περί Χωρίων (Διοίκηση και Βελτίωση) Νόμου και του περί Χωριτικών Αρχών Νόμου.

(5) Διά τους σκοπούς του παρόντος άρθρου «χωρίον» περιλαμβάνει ενορίαν πόλεως, περιοχήν βελτιώσεως και χωρίον."

Όπως φαίνεται από το σημείωμα του Τμήματος Αρχείου Πληθυσμού και Μεταναστεύσεως της 1.12.2005, η απόφαση για τη διαγραφή του αιτητή λήφθηκε πάνω στις διαπιστώσεις που προέκυψαν από την εκτενέστερη, μετά την ακυρωτική απόφαση, έρευνα που είχε διεξαχθεί και όχι στις περιπτώσεις άλλων εκλογέων που είχαν διαγραφεί. Οι πρόνοιες του άρθρου 8(Α)(1)(β) του Ν. 40/80 επιτρέπουν την αναζήτηση πληροφοριών ως προς την αλλαγή διεύθυνσης κατοικίας ενός εκλογέα τόσο από τον Έπαρχο όσο και από τον Κοινοτάρχη ή οποιοδήποτε άλλο πρόσωπο, επιβάλλοντας την επαλήθευση των πληροφοριών στην Κεντρική Υπηρεσία Πληροφοριών η οποία διεξάγει τη δική της έρευνα αφού ακούσει και το ενδιαφερόμενο πρόσωπο (άρθρο 8(Α)(2) του Νόμου). Από τα στοιχεία που είχαν περισυλλεγεί και από τις δηλώσεις των ίδιων των ενδιαφερομένων διεφάνη ότι η συνήθης διαμονή του αιτητή ήταν στη Λακατάμια. Ο ίδιος ο αιτητής παραδέχθηκε ότι διαμένει στην οικία του στην Πλατανιστάσα μόνο τα Σαββατοκυρίακα, στις γιορτές και τους καλοκαιρινούς μήνες.

Μέσα στα πιο πάνω πλαίσια και έχοντας υπόψη τους επτά λόγους οι οποίοι περιέχονται στο σημείωμα του Τμήματος Αρχείου Πληθυσμού και μετανάστευσης της 1.12.2005, το συμπέρασμα στο οποίο κατάληξε η Διευθύντρια του Τμήματος Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης ήταν εύλογα επιτρεπτό. Η σχετική εισήγηση απορρίπτεται.

(ii) Παράβαση της αρχής του δεδικασμένου.

Έχει υποβληθεί εκ μέρους του αιτητή ότι έχει παραβιαστεί η αρχή του δεδικασμένου αφού μετά την έκδοση της απόφασης της Προσφυγής Aρ. 934/2003 δεν δικαιολογείται η νέα έρευνα να καλύψει τη διερεύνηση άλλων πτυχών της υπόθεσης γιατί η ερμηνεία της λέξης «διαμονή» δεν απαιτεί την ύπαρξη της διανυκτέρευσης ως απαραίτητο συστατικό της διαμονής.

Η εισήγηση δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή. Από το απόσπασμα της ακυρωτικής απόφασης (που έχει παρατεθεί πιο πάνω) φαίνεται ότι ο λόγος ακύρωσης ήταν η έλλειψη ολοκληρωμένης έρευνας από την οποία θα μπορούσε να διαφανεί η συχνότητα της διαμονής του αιτητή στην Πλατανιστάσα. Προς τούτο κατά την επανεξέταση η διοίκηση ερεύνησε λεπτομερώς κάθε πτυχή του θέματος αφού αρμόδιοι λειτουργοί διενήργησαν επισκέψεις τόσο στην οικία στη Λακατάμια όσο και στην Πλατανιστάσα και είχαν για το σκοπό αυτό συνομιλίες με τον αιτητή και τη σύζυγό του. Οι πληροφορίες που προέκυψαν περιέχονται στην επιστολή του Επάρχου της 14.10.2005, στην οποία περιλαμβάνεται η διαπίστωση των αρμόδιων λειτουργών. Χαρακτηριστικά σημειώνω από την πιο πάνω επιστολή τα ακόλουθα:

"δ) Η σύζυγος του έχει ιδιόκτητη διώροφη οικοδομή στην οδό Αγίου Γεωργίου 122 στη Λακατάμια το ισόγειο της οποίας έχει τρία καταστήματα όλα ενοικιασμένα και ο όροφος αποτελεί την κατοικία της οικογένειας. Η κατοικία είναι πλήρως εξοπλισμένη και επιπλωμένη διαθέτει δε τρία υπνοδωμάτια, γραφείο, σαλοτραπεζαρία, κουζίνα και ξεχωριστή τουαλέτα.

ε) Πραγματοποιήθηκε επίσκεψη λειτουργού του Γραφείου μου στην κατοικία του στη Λακατάμια την Πέμπτη 22.9.2005 στις 5.30 το απόγευμα όπου βρισκόταν η σύζυγός του και τα παιδιά ενώ ο κ. Σαββίδης απουσίαζε. Η σύζυγος είπε ότι ήταν στην Πλατανιστάσα. Άλλος λειτουργός πραγματοποίησε επίσκεψη στην Πλατανιστάσα τη Δευτέρα 12.9.2005 πρωί ο οποίος συνάντησε τον κ. Σαββίδη στο γραφείο του στη Σ.Π.Ε. Πλατανιστάσας.

στ) Ο κ. Σαββίδης καθώς και η σύζυγος του ισχυρίζονται ότι τόσο τα Σαββατοκυρίακα όσο τις γιορτές και τους καλοκαιρινούς μήνες διαμένουν στην κατοικία τους στην Πλατανιστάσα η οποία αποτελείται από τρία δωμάτια, κουζίνα, καθιστικό και τραπεζαρία, μπάνιο και αποχωρητήριο ενώ δίπλα από την κατοικία υπάρχει ακόμα ένα δωμάτιο. Στην κατοικία υπάρχουν τέσσερα μονά κρεβάτια αλλά δεν διαπιστώθηκε η ύπαρξη γραφείων, ηλεκτρονικού υπολογιστή, παιγνιδιών, πράγμα που να αποδεικνύει ότι η κατοικία χρησιμοποιείται συχνά από παιδιά. Μετά από έρευνα στο Τμήμα Κτηματολογίου και Χωρομετρίας η μεταβίβαση της πατρικής του κατοικίας έγινε το 2004 με ιδιοκτήτες τη μητέρα του με το ½ μερίδιο και του ιδίου με το άλλο ½. Σύμφωνα με πληροφορίες του λειτουργού του Γραφείου μου, στην κατοικία διαμένουν επίσης μια οικιακή βοηθός και ένας ξένος εργάτης που εργοδοτείται στην βιοτεχνία και οι γονείς του αιτητή.

(ζ) Η σύζυγος του κου Σαββίδη κατάγεται από την Ανθούπολη και είναι εγγεγραμμένη στον εκλογικό κατάλογο της ενορίας Ανθούπολης. Σύμφωνα με το Αρχείο μας ουδέποτε υπέβαλε αίτηση για εγγραφή στον εκλογικό κατάλογο της Πλατανιστάσας."

Με βάση τα πιο πάνω, η διαπίστωση της διοίκησης αναφορικά με τη συχνότητα της διαμονής του αιτητή στην Πλατανιστάσα ήταν το αποτέλεσμα της διεξαγωγής επαρκούς έρευνας χωρίς να σημειωθεί εκ μέρους της διοίκησης οποιαδήποτε παραβίαση της αρχής του δεδικασμένου.

(iii) Έλλειψη αιτιολογίας, δέουσας έρευνας και ύπαρξη πλάνης.

Έχει αμφισβητηθεί εκ μέρους του αιτητή η επάρκεια της αιτιολογίας της επίδικης απόφασης η οποία κατά τους ισχυρισμούς του πάσχει από έλλειψη δέουσας έρευνας ή συνιστά πλάνη. Προς τούτο, τόνισε, η απουσία από την επιστολή του Επάρχου διαφόρων γεγονότων που αφορούσαν τη σύζυγο και τα παιδιά του αιτητή, όπως επίσης και η υποβάθμιση της πολιτικής, επαγγελματικής, κοινωνικής και πολιτιστικής δραστηριότητας του αιτητή στο χώρο της κοινότητας Πλατανιστάσας.

Η πιο πάνω εισήγηση δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή. Η επίδικη απόφαση έχει αξιολογηθεί με την προσθήκη 7 νέων στοιχείων τα οποία υποδεικνύουν ότι η συνήθης διαμονή του αιτητή ήταν στη Λακατάμια. Οι προεκτάσεις της ερμηνείας των λέξεων «συνήθης διαμονή» εξετάστηκαν στην απόφαση Στυλιανού-Κόρακα v. Γεωργίου κ.ά. (Aρ. 2) (2004) 1 A.A.Δ. 1935, στην οποία σημειώθηκαν, μεταξύ άλλων, τα πιο κάτω:

"Προκύπτει επομένως ως μοναδικό ζήτημα στην εκλογική αίτηση η ερμηνεία της φράσης «συνήθης διαμονή». Η νομολογία μας σε σειρά πρωτόδικων αποφάσεων, αρχίζοντας από την υπόθεση Razis a.ο. v. Republic (1979) 3 C.L.R. 127, ασχολήθηκε ειδικά με το θέμα, αντλώντας κυρίως καθοδήγηση από την αντίστοιχη αγγλική, για να ερμηνεύσει τον όρο «ordinary residence», με δεδομένο ζητούμενο πως πρέπει να υπάρχει διαμονή ή φυσική παρουσία σε ορισμένο τόπο. Η δε αναβάθμιση της διαμονής σε συνήθη, με τη φυσική σημασία του όρου που δεν είναι τεχνητός, εξαρτάται από διάφορες άλλες περιστάσεις. Η δε έννοια της συνήθους διαμονής αντιδιαστέλλεται προς την έκτακτη ή προσωρινή. Σημειώνουμε δε πως σε κάθε περίπτωση το εγχείρημα δεν εξαντλείται στην αναζήτηση οποιουδήποτε συγκεκριμένου στοιχείου, το οποίο, αφ' εαυτού, θα ήταν δυνατό να δώσει απάντηση. Αντίθετα, εκτείνεται και στον συνυπολογισμό ποιοτικών χαρακτηριστικών ή δεδομένων, και εν γένει, όπως χαρακτηριστικά λέχθηκε, στον τρόπο και τις συνήθειες της ζωής, που βεβαίως δεν είναι δυνατό να προκαθοριστούν κατά τρόπο εξαντλητικό."

Στην παρούσα περίπτωση τα στοιχεία τα οποία οδήγησαν στη λήψη της επίδικης απόφασης ήταν κυρίως το ότι ο αιτητής δεν βρισκόταν σε διάσταση με τη σύζυγό του, ότι η οικογενειακή εστία ήταν στη Λακατάμια σε σχολεία της οποίας φοιτούσαν τα τρία παιδιά της οικογένειας, ότι η σύζυγος ήταν εγγεγραμμένη στη Λακατάμια, ότι η οικία στην Πλατανιστάσα εχρησιμοποιείτο από τους γονείς του αιτητή και τους αλλοδαπούς βοηθούς τους και δεν διέθετε τον αναγκαίο για τα παιδιά εξοπλισμό και τέλος, οι ίδιες οι δηλώσεις του αιτητή και της συζύγου του. Ούτε είναι ορθό πως παραγνωρίστηκαν οι πολιτικές και πολιτιστικές δραστηριότητες του αιτητή αφού γίνεται γι' αυτό το ζήτημα ρητή αναφορά στο υπηρεσιακό σημείωμα της 1.12.2005 με την προσθήκη ότι οι πιο πάνω δεσμοί είναι φυσιολογική απόρροια της επαφής του αιτητή με την Πλατανιστάσα αφού εκεί μεγάλωσε και εκεί εργάζεται.  Όλα τα πιο πάνω θέματα εξετάστηκαν στην υπόθεση Μιλτιάδους v. Δημοκρατίας, Yπόθεση Aρ. 400/97, ημερ. 21.5.98, στην οποία τονίστηκαν από τον Αρτεμίδη, Δ. (όπως ήταν τότε), τα εξής:

"Ο αιτητής ισχυρίζεται πως τακτικά, σχεδόν καθημερινά, πηγαίνει στο χωριό του στα Κούκλια, όπου έχει χωράφια και ασχολείται με την περιποίησή τους. Μετέχει δε ενεργά στις διάφορες κοινωνικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις του χωριού. Μ' αυτά, ως πραγματικά γεγονότα, εισηγείται πως στο σπίτι του στην Γεροσκήπου πηγαίνει μόνο για να κοιμηθεί.

Δεν θα επανέλθω στην ερμηνεία της έννοιας «συνήθης διαμονή», γιατί στην περίπτωση που επανεξετάζουμε δεν εγείρεται. Η συνήθης διαμονή του αιτητή, ορθά εκτιμήθηκε, πως βρίσκεται στο οικογενειακό του σπίτι στην κοινότητα Γεροσκήπου, όπου και κατοικεί με την οικογένειά του. Μόνο σε πολύ απομακρυσμένη περίπτωση, ίσως όταν ένα έγγαμο ζευγάρι δεν συζεί, να μπορεί να θεωρηθεί πως η συνήθης διαμονή του ενός μπορεί να είναι διαφορετική από του άλλου. Το γεγονός ότι ο αιτητής πηγαίνει κάθε απόγευμα στο χωριό του και ασχολείται με τη γεωργία στα χωράφια του ή μετέχει ενεργά στις δραστηριότητες της κοινότητας του χωριού του, δεν μεταβάλλει την ουσία της υπόθεσης που βασίζεται στα αδιαμφισβήτητα γεγονότα που έχω εκθέσει πιο πάνω."

Με βάση τα πιο πάνω έχω καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η επίδικη απόφαση είναι αποτέλεσμα διεξαγωγής επαρκούς έρευνας, αιτιολογημένη και δεν περιέχει στοιχεία πλάνης.

(iv) Παραβίαση του δικαιώματος ακρόασης

Έχει επίσης υποβληθεί εκ μέρους του αιτητή ότι έχει παραβιαστεί το δικαίωμα ακρόασης του αφού δεν του δόθηκε η ευχέρεια να ακουστεί από τους καθ' ων η αίτηση.

Η εισήγηση είναι ανεδαφική. Όπως προκύπτει από τα στοιχεία που βρίσκονται ενώπιον του Δικαστηρίου, ο ίδιος ο αιτητής δήλωσε ότι διέμενε στην οικία του στην Πλατανιστάσα περιστασιακά, ενώ ταυτόχρονα είχε την ευχέρεια να παρουσιάσει τις απόψεις του στον αρμόδιο λειτουργό του γραφείου Επάρχου ο οποίος τον επισκέφθηκε στην εργασία του στη Σ.Π.Ε. Πλατανιστάσας στις 12.9.2005.

Η προσφυγή απορρίπτεται με έξοδα εις βάρος του αιτητή. Η επίδικη απόφαση επικυρώνεται.

H προσφυγή απορρίπτεται με έξοδα.

 


cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο