|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(2006) 4 ΑΑΔ 565
22 Ιουνίου, 2006
[ΗΛΙΑΔΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
(Υπόθεση Αρ. 11/2005)
1. A.V.CH. TURBO LTD.,
2. ΓΙΑΓΚΟΣ & ΣΤΕΛΙΟΣ ΠΙΣΤΗ ΛΤΔ.
(ΜΗΧΑΝΟΥΡΓΕΙΟΝ),
3. ΧΡΙΣΤΟΣ ΜΑΧΑΙΡΙΔΗΣ ΛΤΔ.,
4. ΔΑΝΙΗΛ ΓΚΑΡΑΖ ΛΤΔ.,
5. ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΑΣΣΙΩΤΗΣ,
6. ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ,
7. ΛΟΪΖΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΥ & ΥΙΟΣ ΑΛΟΥΜΙΝΙΑ ΛΤΔ.,
8. ΜΙΛΤΟΣ ΨΥΛΛΙΔΗΣ,
9. S & K PITTAS FURNITURE LTD.,
10. D.L. CAR CARE ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΟΡΦΙΤΗΣ,
11. CY INDIAN TRADING LTD.,
12. ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ ΜΙΧΑΗΛΙΔΗΣ,
13. G. & P. G. FARSOTECHNIKI LTD.,
14. S.N. KOROMIAS TRADING CO. LTD.,
15. ΣΙΔΗΡΟΥΡΓΕΙΟΝ Α & Λ ΛΕΟΝΤΙΟΥ ΛΤΔ.,
16. TRIARCHOS BROS LTD.,
Αιτητές,
v.
ΔΗΜΟΥ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ,
Καθ' ου η αίτηση.
(Υπόθεση Αρ. 48/2005)
1. ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΧΡ. ΚΥΘΡΑΙΩΤΗΣ,
2. ΔΗΜΗΤΡΑ Γ. ΚΥΘΡΑΙΩΤΗ,
3. ΑΚΙΝΗΤΑ Δ & Κ ΚΥΘΡΑΙΩΤΗΣ ΛΙΜΙΤΕΔ,
4. G. KYTHREOTIS ESTATES LIMITED,
5. G.K. AGRICULTURAL ENTERPRISES LIMITED,
Αιτητές,
v.
ΔΗΜΟΥ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ,
Καθ' ης η αίτηση.
(Συνεκδικαζόμενες Υποθέσεις Αρ. 11/2005, 48/2005)
Διοικητική Πράξη ― Εκτελεστή, σε αντιδιαστολή προς κανονιστικού περιεχομένου πράξη ― Περιστάσεις του εκτελεστού χαρακτήρα της απόφασης στην κριθείσα περίπτωση.
Έννομο Συμφέρον ― Ιδιοκτήτη υποστατικού ή επιχείρησης που επηρεάζεται από περιορισμό της κυκλοφορίας σε συγκεκριμένη οδό να προσβάλει την αντίστοιχη απόφαση άρνησης άρσεως του περιορισμού.
Προσφυγή βάσει του άρθρου 146 του Συντάγματος ― Λόγοι ακυρώσεως ― Έλλειψη αιτιολογίας ― Περιστάσεις βασιμότητάς του στην κριθείσα περίπτωση.
Διοικητικό Όργανο ― Συλλογικά όργανα ― Η υποχρέωσή τους να τηρούν άρτια πρακτικά ― Περιστάσεις και συνέπειες της παραβίασής της στην κριθείσα περίπτωση.
Οι αιτητές ζήτησαν με τις συνεκδικασθείσες προσφυγές τους, την ακύρωση της απόφασης του καθ' ου η αίτηση Δήμου περί παραμονής των πασσάλων που είχαν τοποθετηθεί σε σημείο κοντά στην είσοδο της Βιοτεχνικής Ζώνης Καϊμακλίου.
Το Ανώτατο Δικαστήριο, ακυρώνοντας την επίδικη απόφαση, αποφάσισε ότι:
1. Στην παρούσα περίπτωση η τοποθέτηση και παραμονή των πασσάλων πιθανολογεί άμεση βλάβη των συμφερόντων των αιτητών με την ιδιότητά τους ως ιδιοκτήτες και/ή ενοικιαστές των υποστατικών της Βιοτεχνικής η οποία έχει ιδιαίτερες επιπτώσεις σε αυτούς, όπως οι ίδιοι τις είχαν εκθέσει κατ' επανάληψη, όπως για παράδειγμα, το πρόβλημα προσπέλασης των επαγγελματικών συνεργατών τους, η απομόνωση της Βιοτεχνικής Ζώνης Καϊμακλίου και το πρόβλημα προσπέλασης των οχημάτων της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας. Συνακόλουθα η εισήγηση ότι οι προσφυγές δεν στρέφονται εναντίον εκτελεστής πράξης ή απόφασης απορρίπτεται.
2. Οι προεκτάσεις μιας τροχαίας ρύθμισης σε σχέση με τους ιδιαίτερους δεσμούς των κατοίκων της επηρεαζόμενης περιοχής εξετάστηκαν στην υπόθεση Vacana a.o. v. Republic (1987) 3(A) C.L.R. 316. Στην πιο πάνω υπόθεση οι αιτητές είχαν προσβάλει την απόφαση για το κλείσιμο μέρους ενός δρόμου για την τροχαία κυκλοφορία, μέσα στα πλαίσια της οδικής αναδιάρθρωσης της ευρύτερης περιοχής της Μέσα Γειτονιάς στη Λεμεσό.
Η βάση της αίτησης εν προκειμένω δεν περιορίζεται απλώς στην ιδιότητα του περίοικου της επηρεαζόμενης περιοχής. Τα ζημιογόνα επακόλουθα της τοποθέτησης των επίδικων πασσάλων σε συσχετισμό με τους ιδιαίτερους δεσμούς των αιτητών στην επηρεαζόμενη περιοχή, προσδίδουν στους αιτητές το απαραίτητο έννομο συμφέρον για να διεκδικήσουν την ακύρωση της επίδικης πράξης.
3. Δεν έχουν παρουσιαστεί έγγραφα ή στοιχεία αναφορικά με τη συνεδρίαση της 23/9/2004 και έτσι ο δικαστικός έλεγχος της επίδικης απόφασης καθίσταται αδύνατος, αφού για θέματα όπως η συγκρότηση του οργάνου και η αιτιολογία της απόφασης τα οποία προβάλλονται ως λόγοι ακύρωσης της πράξης, δεν μπορεί να διεξαχθεί ο απαραίτητος δικαστικός έλεγχος.
Το Διοικητικό Συμβούλιο του Δήμου Λευκωσίας είχε ενώπιον του και όφειλε να εκτιμήσει, όχι μόνο τις δύο αντιφατικές προτάσεις - εισηγήσεις της Τεχνικής Επιτροπής του Δήμου Λευκωσίας, αλλά επίσης την αρνητική στάση ως προς την τοποθέτηση των πασσάλων της Τεχνικής Επιτροπής του Κεντρικού Φορέα, την υπαλλακτική λύση του Δημοτικού Μηχανικού και τέλος τους ενδοιασμούς της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας, η οποία με σχετική επιστολή της ημερομηνίας 22/9/2003 ενημέρωσε τους επηρεαζόμενους για το πρόβλημα το οποίο εδημιουργείτο για την προσπέλαση των πυροσβεστικών οχημάτων,
Δεν έχουν παρασχεθεί συνεπώς τα απαραίτητα εκείνα στοιχεία τα οποία θα επέτρεπαν το δικαστικό έλεγχο της επίδικης απόφασης.
4. Η απουσία των πρακτικών αποτελεί πρόσθετο λόγο ακύρωσης. Όπως έχει νομολογηθεί η τήρηση άρτιων πρακτικών είναι υποχρέωση κάθε οργάνου που ασκεί διοικητική λειτουργία γιατί συνιστά εχέγγυο για χρηστή διοίκηση και αναγκαία προϋπόθεση για την άσκηση αποτελεσματικού ελέγχου της νομιμότητας των διοικητικών πράξεων.
Η προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα.
Αναφερόμενες Υποθέσεις:
Κοφτερός κ.ά. v. Δήμου Λευκωσίας κ.ά. (2005) 4 A.A.Δ. 951,
Vacana a.o. v. Republic (1987) 3(A) C.L.R. 316,
Χρυσάφη v. Δημοκρατίας (2005) 3 Α.Α.Δ. 550.
Προσφυγή.
Α. Πετουφάς, για τους Αιτητές στην Υπόθεση Αρ. 11/2005.
Α. Ευσταθίου, για τους Αιτητές στην Υπόθεση Αρ. 48/2005.
Π. Πολυβίου με Ε. Μιχαηλίδου, για τον Καθ' ου η αίτηση.
Cur. adv. vult.
ΗΛΙΑΔΗΣ, Δ.: Με τις παρούσες προσφυγές που έχουν συνενωθεί, οι αιτητές προσβάλλουν την εγκυρότητα της απόφασης του Δήμου Λευκωσίας με την οποία αποφασίστηκε η παραμονή των πασσάλων που είχαν τοποθετηθεί στις συμβολές της οδού Πάριδος με τις οδούς Αιπείας και Χατζηαντωνίου κοντά στην είσοδο της Βιοτεχνικής Ζώνης Καϊμακλίου.
(α) Τα γεγονότα.
Ως αποτέλεσμα υποβολής παραπόνων από κατοίκους της οδού Πάριδος, η οποία γειτνιάζει με τη Βιοτεχνική Ζώνη Καϊμακλίου, ότι λόγω της διέλευσης μεγάλου αριθμού οχημάτων και ημιφορτηγών τα οποία κατευθύνονταν στη Βιοτεχνική Ζώνη Καïμακλίου επροκαλείτο οχληρία και ηχορύπανση, το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Λευκωσίας υιοθέτησε τις εισηγήσεις της Επιτροπής Τροχαίας και αποφάσισε την τοποθέτηση πασσάλων για να αποκοπεί η διοχέτευση οχημάτων μέσω των οικιστικών οδών Πάριδος και Αιπείας προς τη Βιοτεχνική Ζώνη Καϊμακλίου. Όμως η εγκατάσταση των πασσάλων προκάλεσε τις έντονες αντιδράσεις των ιδιοκτητών και ενοικιαστών υποστατικών που βρίσκονταν μέσα στη βιομηχανική περιοχή, οι οποίοι ισχυρίζονταν μεταξύ άλλων ότι η τοποθέτηση επηρέαζε αρνητικά τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεών τους. Το θέμα εξετάστηκε από το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Λευκωσίας το οποίο, αφού έλαβε υπόψη τις εκθέσεις της Επιτροπής Τροχαίας, αποφάσισε την παραπομπή του στην Κεντρική Επιτροπή του Κεντρικού Φορέα για την Επίλυση Κυκλοφοριακών Προβλημάτων.
Η πιο πάνω Επιτροπή αποφάσισε να μην υποστηρίξει την παραμονή των πασσάλων. Ακολούθως το θέμα εξετάστηκε από την Τεχνική Επιτροπή του Δήμου Λευκωσίας, η οποία αφού άκουσε μεταξύ άλλων τις απόψεις όλων των ενδιαφερόμενων και αφού μελέτησε τις διευκρινίσεις που δόθηκαν από το Δημοτικό Μηχανικό αναφορικά με τις πολεοδομικές και οικοδομικές άδειες που είχαν εκδοθεί για μερικούς από τους αιτητές, όπως επίσης την κυκλοφοριακή κίνηση, τη δενδροφύτευση και το ρυθμιστικό σχέδιο της περιοχής, υπέβαλε τις πιο κάτω δύο εισηγήσεις:
"1. Απομάκρυνση των πασσάλων για τους πιο κάτω λόγους:
• Με την τοποθέτηση των πασσάλων υπάρχει πρόβλημα προσπέλασης για τους επαγγελματικούς συνεργάτες των βιοτεχνών. Αναφέρεται η καλή σχέση επαγγελματικής συνεργασίας που αναπτύχθηκε μεταξύ των βιοτεχνών της Βιοτεχνικής του Δήμου και της βιοτεχνικής Κυθρεώτη.
• Η οχληρία που παρατηρείται στην οδό Πάριδος προέρχεται κατά κύριο λόγο από τις βιοτεχνίες που έχουν οι ίδιοι κάτοικοι στα υποστατικά τους.
• Το οδικό δίκτυο αναπτύχθηκε σύμφωνα με το Ρυθμιστικό Σχέδιο που προϋπήρχε.
• Ρυθμιστικό Σχέδιο και οδικό δίκτυο να ολοκληρωθεί ως και η σήμανση για κυκλοφοριακή διαχείριση.
• Απομόνωση της βιοτεχνικής, πρόβλημα προσπέλασης της Πυροσβεστικής (πρόσφατες πλημμύρες).
• Η Τεχνική Επιτροπή του Κυκλοφοριακού Φορέα, μετά από τις γραπτές ενστάσεις των βιοτεχνών, πρότεινε την αφαίρεση των πασσάλων.
Προτείνονται τα πιο κάτω μέτρα:
• Τοποθέτηση κυρτωμάτων.
• Να γίνει οπτικός αποκλεισμός της βιοτεχνικής ζώνης από την οικιστική ζώνη με δενδροφύτευση.
• Καλύτερη κυκλοφοριακή διαχείριση.
• Οι παράνομες χρήσεις στην οδό Πάριδος να διωχθούν.
• Να γίνει αξιολόγηση της κατάστασης από τον Δήμο στους 12 μήνες από την απομάκρυνση των πασσάλων.
2. Παραμονή των πασσάλων για τους πιο κάτω λόγους:
• Η οδός Πάριδος είναι οικιστική. Η διέλευση μεγάλου αριθμού αυτοκινήτων και ημιφορτηγών δημιουργεί ενόχληση και ανασφάλεια για τα παιδιά.
• Σεβασμός στα δικαιώματα των κατοίκων για καλύτερη ποιότητα ζωής.
• Οι οικιστικές Ζώνες πρέπει να προστατεύονται και να αποτρέπονται οι διαμπερείς κινήσεις μέσω οικιστικών οδών (πρόνοια Τοπικού σχεδίου 11.15.5)."
Το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Λευκωσίας υιοθέτησε τη β΄ εισήγηση και αποφάσισε υπέρ της παραμονής των πασσάλων.
(β) Οι προδικαστικές ενστάσεις.
Ο ευπαίδευτος συνήγορος του Δήμου Λευκωσίας υπέβαλε προδικαστικά ότι,
(i) οι προσφυγές δεν στρέφονται εναντίον εκτελεστής πράξης ή απόφασης και
(ii) οι αιτητές στερούνται έννομου συμφέροντος.
(i) Οι προσφυγές δεν στρέφονται εναντίον εκτελεστής πράξης ή απόφασης.
Έχει υποβληθεί εκ μέρους του καθ'ου η αίτηση Δήμου ότι η τοποθέτηση ή απομάκρυνση πασσάλων δεν συνιστά εκτελεστή πράξη, αφού η ενέργεια αυτή δεν εξυπακούει άσκηση εκτελεστικής ή διοικητικής λειτουργίας. Προς τούτο έγινε επίκληση της απόφασης Κοφτερός κ.ά. v. Δήμου Λευκωσίας κ.ά. (2005) 4 A.A.Δ. 951, στην οποία το Δικαστήριο έκρινε ότι η μετατροπή της οδού Μούσκου από δρόμο διπλής κατεύθυνσης σε μονόδρομο, επηρέαζε με τον ίδιο τρόπο τόσο τους οδηγούς γενικά ως προς την κατεύθυνση της τροχαίας κίνησης, όσο και τους κατοίκους και επιχειρηματίες του συγκεκριμένου δρόμου, σε βαθμό που η μετατροπή του δρόμου σε μονόδρομο να συνιστά πράξη κανονιστικού χαρακτήρα η οποία δεν υπέκειτο σε αναθεωρητικό έλεγχο. Εκ μέρους των αιτητών υποβλήθηκε από τους ευπαίδευτους συνήγορους τους ότι η παρούσα περίπτωση διαφοροποιείται από την απόφαση Κοφτερός (πιο πάνω), αφού σε εκείνη την περίπτωση υπήρχε γενική και απρόσωπη ρύθμιση της τροχαίας κίνησης σε αντίθεση με την παρούσα περίπτωση στην οποία η τοποθέτηση των πασσάλων επηρεάζει μόνο μια ομάδα πολιτών.
Η προδικαστική ένσταση είναι ανεδαφική. Στην υπόθεση Κοφτερός (πιο πάνω) το Δικαστήριο έκρινε ότι η επίδικη απόφαση δεν επηρέαζε μόνο τους κατοίκους του δρόμου, αλλά γενικότερα όλους τους οδηγούς οι οποίοι θα χρησιμοποιούσαν το δρόμο σημειώνοντας ότι τα δεδομένα θα ήταν διαφορετικά αν αποφασίζετο ο αποκλεισμός τροχαίας από το δρόμο ή το κλείσιμο του δρόμου.
Στην παρούσα περίπτωση η τοποθέτηση και παραμονή των πασσάλων πιθανολογεί άμεση βλάβη των συμφερόντων των αιτητών με την ιδιότητά τους ως ιδιοκτήτες και/ή ενοικιαστές των υποστατικών της Βιοτεχνικής η οποία έχει ιδιαίτερες επιπτώσεις σε αυτούς, όπως οι ίδιοι τις είχαν εκθέσει κατ' επανάληψη, όπως για παράδειγμα, το πρόβλημα προσπέλασης των επαγγελματικών συνεργατών τους, η απομόνωση της Βιοτεχνικής Ζώνης Καϊμακλίου και το πρόβλημα προσπέλασης των οχημάτων της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας. Συνακόλουθα η εισήγηση ότι οι προσφυγές δεν στρέφονται εναντίον εκτελεστής πράξης ή απόφασης απορρίπτεται.
(ii) Έλλειψη έννομου συμφέροντος.
Έχει υποβληθεί επίσης εκ μέρους του Δήμου Λευκωσίας ότι δεν υπάρχει η αιτιώδης συνάφεια μεταξύ της επίδικης απόφασης και της βλάβης η οποία επακολουθεί, αφού η ιδιότητα του περίοικου δεν είναι επαρκής για την επίκληση της αναθεωρητικής δικαιοδοσίας του Ανωτάτου Δικαστηρίου.
Η εισήγηση δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή. Οι προεκτάσεις μιας τροχαίας ρύθμισης σε σχέση με τους ιδιαίτερους δεσμούς των κατοίκων της επηρεαζόμενης περιοχής εξετάστηκαν στην υπόθεση Vacana a.o. v. Republic (1987) 3(A) C.L.R. 316. Στην πιο πάνω υπόθεση οι αιτητές είχαν προσβάλει την απόφαση για το κλείσιμο μέρους ενός δρόμου για την τροχαία κυκλοφορία, μέσα στα πλαίσια της οδικής αναδιάρθρωσης της ευρύτερης περιοχής της Μέσα Γειτονιάς στη Λεμεσό. Απορρίπτοντας την αμφισβήτηση της ύπαρξης έννομου συμφέροντος των αιτητών που ήταν ιδιοκτήτες και κάτοχοι ακίνητης ιδιοκτησίας συνορεύουσας με το επίμαχο μέρος του δρόμου, ο Πικής, Δ. (όπως ήταν τότε) τόνισε τα πιο κάτω:
"The interest contemplated by Art. 146.2 necessary to legitimize a recourse need not spring from prejudice to private rights. It originates from the general interest of members of the public in the legality of administrative action in the domain of public law. Though to be justiciable the applicant must be directly affected by the decision because of specific prejudice resulting from administrative action. Prejudice may be of financial or moral character. Whether the interest of a particular applicant is more prominent than the interest of members of the public in general in the legality of administrative action, is a question of fact. It seems to me that the interest of owners or occupants of property in the amenity to use every part of the street onto which their property abuts, is more prominent than that of members of the general public, because of financial repercussions and particular inconvenience arising from the limitation of their public law right to use every part of the particular public road. In Greece, it has been acknowledged that citizens of a municipality have a legitimate interest to question changes in the lay out of a square. Whether a similar complaint would be justiciable under Art. 146.2 need not be decided in this case. It suffices for the purposes of the present recourse to decide that owners or occupants of property of a particular street have a legitimate interest to seek the review of administrative decision entailing the closure of part of the street onto which their property abuts."
Μέσα στα ίδια πλαίσια στο σύγγραμμα της Γλυκερίας Π. Σιούτη "Το Έννομο Συμφέρον στην Αίτηση Ακυρώσεως" 1998, σελ. 70-74, σημειώνονται τα πιο κάτω:
"60. Η νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας παγίως αναγνωρίζει τη θεμελίωση εννόμου συμφέροντος για την προσβολή κανονιστικών πράξεων, υπό την προϋπόθεση της ύπαρξης ιδιαίτερου δεσμού των αιτούντων με τις βλαπτικές έννομες συνέπειες των προσβαλλομένων ρυθμίσεων. Συχνά επίσης γίνεται ρητή αναφορά στην ύπαρξη ή μη εννόμου συμφέροντος για την προσβολή συγκεκριμένων διατάξεων της κανονιστικής πράξης ή για την προβολή συγκεκριμένων λόγων κατ' αυτών. Χαρακτηριστικώς μπορούν να αναφερθούν οι εξής περιπτώσεις:
.......................................................................................................
Έννομο συμφέρον έχουν, για την ακύρωση ΠΔ, με το οποίο τροποποιούνται οι όροι δόμησης σε ορισμένη περιοχή, οι ιδιοκτήτες ακινήτων στην περιοχή αυτή, για την ακύρωση απόφασης περιορισμού της κυκλοφορίας οχημάτων στο κέντρο των Αθηνών, ο ιδιοκτήτης επιβατικού αυτοκινήτου ιδιωτικής χρήσης, ο οποίος αναπτύσσει λόγω των ασχολιών του δραστηριότητα στο κέντρο των Αθηνών, για την ακύρωση αγορανομικής διάταξης σχετικής με ............"
Η βάση της αίτησης δεν περιορίζεται απλώς στην ιδιότητα του περίοικου της επηρεαζόμενης περιοχής. Τα ζημιογόνα επακόλουθα της τοποθέτησης των πασσάλων σε συσχετισμό με τους ιδιαίτερους δεσμούς των αιτητών στην επηρεαζόμενη περιοχή, προσδίδουν στους αιτητές το απαραίτητο έννομο συμφέρον για να διεκδικήσουν την ακύρωση της επίδικης πράξης.
Με βάση τα πιο πάνω η σχετική εισήγηση απορρίπτεται.
(γ) Οι λόγοι της προσφυγής.
Οι αιτητές ισχυρίζονται ότι η επίδικη απόφαση θα πρέπει να ακυρωθεί γιατί μεταξύ άλλων, στερείται αιτιολογίας και δέουσας έρευνας, παραβιάζει τις αρχές της καλής πίστης της χρηστής διοίκησης και της αναλογικότητας, η σύνθεση και λειτουργία της Τεχνικής Επιτροπής του Δήμου Λευκωσίας ήταν παράνομη και γιατί απουσιάζει η απαραίτητη ειδική αιτιολογία για την απόρριψη της γνωμοδότησης της Τεχνικής Επιτροπής του Κεντρικού Φορέα.
Έχει υποβληθεί από τους ευπαίδευτους συνήγορους των αιτητών ότι η επίδικη απόφαση της 23/9/2004 είναι αναιτιολόγητη, αφού δεν έχουν παρουσιαστεί τα πρακτικά της κρίσιμης συνεδρίας και δεν έχουν δοθεί οι λόγοι για την απόρριψη της εναλλακτικής εισήγησης της Τεχνικής Επιτροπής για την απομάκρυνση των πασσάλων και της εισήγησης του Δημοτικού Μηχανικού για την προσωρινή απομάκρυνση των πασσάλων και την ταυτόχρονη λήψη μέτρων για τη μείωση της κυκλοφοριακής κίνησης. Οι αιτητές εισηγήθηκαν επίσης ότι παρατηρείται έλλειψη δέουσας έρευνας αφού δεν λήφθηκαν υπόψη οι διαπιστώσεις της Τεχνικής Επιτροπής ότι η οχληρία η οποία παρατηρείται στην οδό Πάριδος προέρχεται κυρίως από τις τοπικές βιοτεχνίες, όπως επίσης και οι απόψεις της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας.
Κρίνω σκόπιμο να παραθέσω σε αυτό το στάδιο το περιεχόμενο της επίδικης απόφασης:
"5. Διαχωρισμός οδικού δικτύου Βιοτεχνικής Ζώνης από οδικό δίκτυο Οικιστικής Ζώνης-Βιοτεχνική Κυθρεώτη-οδός Πάριδος.
Το Δημοτικό Συμβούλιο μετά από διεξοδική συζήτηση ενέκρινε μετά από ψηφοφορία με 20 ψήφους υπέρ και 1 αποχή, την μία εκ των εισηγήσεων της Τεχνικής Επιτροπής για παραμονή των πασσάλων.
Ο κ. Ν. Νουρή πρότεινε να τεθεί σε ψηφοφορία η πιο κάτω εναλλακτική πρόταση:
(α) Να απομακρυνθούν οι πάσσαλοι προσωρινά για περίοδο έξη (6) μηνών με τη ταυτόχρονη λήψη μέτρων κυκλοφοριακής ύφεσης ώστε να προστατεύεται η ασφάλεια των κατοίκων της οδού Πάριδος.
(β) Να γίνει αξιολόγηση των αποτελεσμάτων της πιο πάνω εισήγησης μετά το πέρας της εξάμηνης περιόδου και να επανέλθει στο Δημοτικό Συμβούλιο.
Η πρόταση τέθηκε σε ψηφοφορία και απορρίφθηκε.
Φ. Νικολάου
Δημοτικός Μηχανικός
Κοιν. Δημοτικό Γραμματέα."
Η παράθεση του πιο πάνω πρακτικού υποδεικνύει την ορθότητα της εισήγησης των αιτητών.
Εκτός από την πιο πάνω απόφαση δεν έχουν παρουσιαστεί οποιαδήποτε άλλα έγγραφα ή στοιχεία αναφορικά με τη συνεδρίαση της 23/9/2004 και έτσι ο δικαστικός έλεγχος της πιο πάνω επίδικης απόφασης καθίσταται αδύνατος, αφού για θέματα όπως η συγκρότηση του οργάνου και η αιτιολογία της απόφασης τα οποία προβάλλονται ως λόγοι ακύρωσης της πράξης, δεν μπορεί να διεξαχθεί ο απαραίτητος δικαστικός έλεγχος.
Το Διοικητικό Συμβούλιο του Δήμου Λευκωσίας είχε ενώπιον του και όφειλε να εκτιμήσει, όχι μόνο τις δύο αντιφατικές προτάσεις - εισηγήσεις της Τεχνικής Επιτροπής του Δήμου Λευκωσίας, αλλά επίσης την αρνητική στάση ως προς την τοποθέτηση των πασσάλων της Τεχνικής Επιτροπής του Κεντρικού Φορέα, την υπαλλακτική λύση του Δημοτικού Μηχανικού και τέλος τους ενδοιασμούς της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας, η οποία με σχετική επιστολή της ημερομηνίας 22/9/2003 ενημέρωσε τους επηρεαζόμενους για το πρόβλημα το οποίο εδημιουργείτο για την προσπέλαση των πυροσβεστικών οχημάτων, τονίζοντας σε σχετική επιστολή της τα ακόλουθα:
"Σύνδεσμο Καταστηματαρχών
Βιοτεχνικής Μονάδας Δήμου Λευκωσίας
Βιοτεχνική Μονάδα Δήμου Λευκωσίας Τοποθέτηση
μεταλλικών πασσάλων στις Οδούς Πάριδος και
Κ. Χ''Αντωνίου στο Καϊμακλί
Αναφέρομαι στην επιστολή σας ημερομηνίας 7.8.2003 σχετικά με το πιο πάνω θέμα, και σας πληροφορώ ότι η Πυροσβεστική Υπηρεσία επιθεώρησε στις 19.9.2003 τις πιο πάνω οδούς και διαπίστωσε ότι έχουν τοποθετηθεί μόνιμα μεταλλικοί πάσσαλοι με αποτέλεσμα οι δρόμοι αυτοί να μην μπορούν να χρησιμοποιηθούν από την Πυροσβεστική Υπηρεσία σε περίπτωση πυρκαγιάς ή άλλης έκτακτης ανάγκης.
2. Οι απόψεις μας για επίλυση του προβλήματος της προσπέλασης των πυροσβεστικών οχημάτων θα σταλούν στο Δήμο Λευκωσίας για ανάλογη ενέργεια."
Από τα πιο πάνω φαίνεται ότι δεν έχουν παρασχεθεί τα απαραίτητα εκείνα στοιχεία τα οποία θα επέτρεπαν το δικαστικό έλεγχο της επίδικης απόφασης. Ο ισχυρισμός από τον ευπαίδευτο συνήγορο του καθ'ου η αίτηση ότι είχε λάβει χώρα "διεξοδική συζήτηση" δεν αντικαθιστά την έλλειψη του πρακτικού και δεν επεξηγεί τους λόγους για τους οποίους δεν λήφθηκαν υπόψη όλα τα ουσιώδη στοιχεία, όπως π.χ. οι απόψεις της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας.
Η απουσία των πρακτικών αποτελεί πρόσθετο λόγο ακύρωσης. Όπως έχει νομολογηθεί η τήρηση άρτιων πρακτικών είναι υποχρέωση κάθε οργάνου που ασκεί διοικητική λειτουργία γιατί συνιστά εχέγγυο για χρηστή διοίκηση και αναγκαία προϋπόθεση για την άσκηση αποτελεσματικού ελέγχου της νομιμότητας των διοικητικών πράξεων. Όπως έχει τονιστεί στην υπόθεση Χρυσάφη v. Δημοκρατίας (2005) 3 Α.Α.Δ. 550,
"Την ανεπάρκεια της Έκθεσης, σε ό,τι αφορά την πληροφόρηση ως προς τα όσα ενδιαφέρουν σε σχέση με τη σύνθεση της Συμβουλευτικής Επιτροπής, την αναφέρουμε ως μέρος της περιγραφής του προβλήματος. Γιατί και πλήρη στοιχεία να παρείχε, αυτό δεν θα ήταν αρκετό. Η νομολογία απαιτεί σε τέτοιες περιπτώσεις την τήρηση πρακτικών: βλ. Medcon Construction a.o. v. Republic (1968) C.L.R. 535. Το ίδιο και το άρθρο 24(1) του περί των Γενικών Αρχών του Διοικητικού Δικαίου Νόμου του 1999 (Ν. 158(Ι)/99) σύμφωνα με το οποίο:
«24.-(1) Πρέπει να τηρούνται λεπτομερή πρακτικά των συνεδριάσεων των συλλογικών οργάνων, στα οποία να διατυπώνονται με σαφήνεια οι αποφάσεις που λαμβάνονται. Η τήρηση άρτιων πρακτικών είναι υποχρέωση κάθε οργάνου που ασκεί διοικητική λειτουργία.»
Τα πρακτικά αποτελούν, ως η μόνη αυθεντική πηγή για τα όσα συνθέτουν τη διαδικασία, προϋπόθεση της χρηστής διοίκησης. Χωρίς αυτά καθίσταται εν προκειμένω ανέφικτος ο δικαστικός έλεγχος και η προσβληθείσα διοικητική απόφαση οδηγείται αναπόφευκτα σε ακύρωση."
Έχοντας υπόψη τα πιο πάνω και ιδιαίτερα την έλλειψη της απαραίτητης αιτιολογίας της επίδικης απόφασης, η προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα σε βάρος του καθ'ου η αίτηση Δήμου Λευκωσίας. Η επίδικη απόφαση ακυρώνεται.
Η προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα.