|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
Κυπριακή νομολογία στην οποία κάνει αναφορά η απόφαση αυτή:
SIMONIS AND ANOTHER ν. IMP. BOARD LATSIA (1984) 3 CLR 109
Δημητριάδη Aνθή Δημήτρη και Άλλοι ν. Yπουργικού Συμβουλίου και Άλλων (1996) 3 ΑΑΔ 85
Γιασεμίδου Μάρω Μιχαήλ Π. και Άλλοι, Δήμος Στροβόλου (1998) 3 ΑΑΔ 223
ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΙΩΑΝΝΟΥ ν. Δήμου Λεμεσού, Υπόθεση Αρ. 602/2002, 16 Ioυνίου, 2004
Μεταγενέστερη νομολογία η οποία κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή:
Δεν έχει εντοπιστεί απόφαση η οποία να κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή
(2006) 4 ΑΑΔ 526
14 Ιουνίου, 2006
[ΚΡΑΜΒΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΙΩΑΝΝΟΥ,
Αιτητής,
v.
ΔΗΜΟΥ ΛΕΜΕΣΟΥ,
Καθ' ου η αίτηση.
(Υπόθεση Αρ. 472/2005)
Προσφυγή βάσει του άρθρου 146 του Συντάγματος ― Προσβαλλόμενη απόφαση ― Είναι αυτή που εξωτερικεύσει τη βούληση της διοίκησης η οποία και ορθώς προσβάλλεται, εφόσον δεν έχει ανακληθεί.
Δεδικασμένο ― Δεδικασμένο από ακυρωτική απόφαση ― Περιστάσεις παραβίασής του στην κριθείσα περίπτωση.
Ακίνητη Ιδιοκτησία ― Πολεοδομική περιορισμοί του δικαιώματος ― Δεν είναι επιτρεπτό να απολήγουν σε στέρηση της ιδιοκτησίας, με βάση το σκοπό που έχει από τη φύση της ― Περιστάσεις υπό τις οποίες κρίθηκε ότι συνιστά στέρηση του πυρήνα του ιδιοκτησιακού δικαιώματος η άρνηση χορήγησης πολεοδομικής άδειας στην εξετασθείσα υπόθεση.
Ο αιτητής προσέφυγε κατά της απόρριψης μετά από επανεξέταση, της αίτησής του για πολεοδομική άδεια ανάπτυξης δύο οικοπέδων του.
Το Ανώτατο Δικαστήριο, ακυρώνοντας την επίδικη απόφαση, αποφάσισε ότι:
1. Εξ αρχής επισημαίνεται διάσταση η οποία υπάρχει μεταξύ των πρακτικών της συνεδρίας του Δημοτικού Συμβουλίου ημερ. 16.12.2004 και της επιστολής του καθ' ου η αίτηση ημερ. 1.3.2005 προς τον αιτητή. Στην εν λόγω επιστολή, με αναφορά στη συνεδρία ημερ. 16.2.2004, γίνεται λόγος στην απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου για απόρριψη της αίτησης ενώ στα πρακτικά εκείνης της συνεδρίας δεν φαίνεται ότι έχει ληφθεί τέτοια απόφαση. Ωστόσο, η βούληση της διοίκησης είναι αυτή που έχει εξωτερικευθεί με την επιστολή προς τον αιτητή, χωρίς να έχει ανακληθεί και είναι αυτή που προσβάλλεται με την παρούσα προσφυγή.
2. Φαίνεται πως κατά την επανεξέταση ο Δήμος Λεμεσού δεν έλαβε υπόψη τις παρατηρήσεις του Δικαστηρίου στην προηγηθείσα ακυρωτική απόφαση, ώστε να μην επαναληφθούν παρόμοιες παραλείψεις. Είναι φανερό ότι το Δημοτικό Συμβούλιο, κατά την επανεξέταση της αίτησης, επανέλαβε τις ίδιες πλημμέλειες που διέπραξε προηγουμένως και αποτέλεσαν αιτία ακύρωσης σύμφωνα με το δεδικασμένο στην Ιωάννου v. Δήμου Λεμεσού, Προσφυγή Aρ. 602/02, ημερ. 16/6/2004.
3. Η ιδιοκτησία γης συναρτάται με οικοδομικούς σκοπούς μόνο στην περίπτωση που το ακίνητο είναι οικόπεδο, οπότε η φύση του ακινήτου προοιωνίζει τη χρήση του για οικοδομικούς σκοπούς.
Στην προκείμενη περίπτωση ο καθ' ου η αίτηση αποφάσισε να μη χορηγήσει τη ζητηθείσα άδεια στον αιτητή, επειδή σε χρόνο μέλλοντα και αόριστο τα οικόπεδα θα επηρεαστούν από την κατ' ισχυρισμό επέκταση οδικής αρτηρίας πρωταρχικής σημασίας. Η απόρριψη της αίτησης για το συγκεκριμένο λόγο αλλά και σε συνάρτηση προς τη μέλλουσα και αβέβαιη απαλλοτρίωση των οικοπέδων για σκοπούς πολεοδομικού σχεδιασμού, απολήγει σε στέρηση του πυρήνα του δικαιώματος της ιδιοκτησίας του αιτητή επί των συγκεκριμένων οικοπέδων, εφόσον καθιστά τη γη αδρανή για το σκοπό για τον οποίο εξ αντικειμένου προορίζεται, που δεν είναι άλλος από την οικοδομική ανάπτυξη.
Η προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα.
Αναφερόμενες Υποθέσεις:
Ιωάννου v. Δήμου Λεμεσού, Υπόθ. Αρ. 602/2002, ημερ. 16.6.2004,
Simonis a.ο. v. Improvement Board of Latsia (1984) 3(Α) C.L.R. 109,
Δημητριάδη κ.ά. v. Υπουργικού Συμβουλίου κ.ά. (1996) 3 Α.Α.Δ. 85,
Δήμος Στροβόλου v. Γιασεμίδου κ.ά. (1998) 3 Α.Α.Δ. 223.
Προσφυγή.
Π. Αναστασιάδης, για τον Αιτητή.
Α. Νεοκλέους, για τον Καθ' ου η αίτηση.
Cur. adv. vult.
ΚΡΑΜΒΗΣ, Δ.: Κατόπιν ακυρωτικής απόφασης (Iωάννου v. Δήμου Λεμεσού, Yπόθ. Aρ. 602/2002, ημερ. 16.6.2004) ο Δήμος Λεμεσού επανεξέτασε αίτηση του αιτητή για χορήγηση πολεοδομικής άδειας που αφορούσε στην ανάπτυξη δύο οικοπέδων του στο Ζακάκι Λεμεσού. Η επανεξέταση έγινε κατά τη συνεδρία του Δημοτικού Συμβουλίου Λεμεσού στις 16.12.2004. Από τα πρακτικά της συνεδρίας είναι σχετικό το πιο κάτω απόσπασμα:
«Αίτηση ΠΑ 314/01 (Κυριάκος Ιωάννου)
Ενώπιον των μελών τέθηκε απόσπασμα πρακτικών της Πολεοδομικής Επιτροπής, ημερομηνίας 23 Νοεμβρίου, 2004.
Το θέμα αφορά αίτηση για κατοικία. Το τεμάχιο επηρεάζεται από διάνοιξη αρτηρίας πρωταρχικής σημασίας.
Η Υπηρεσία εισηγείται να σταλεί επιστολή στο Τμήμα Πολεοδομίας και Οικήσεως για επίσπευση της δημοσίευσης της απαλλοτρίωσης.
Το Δημοτικό Συμβούλιο ενέκρινε την εισήγηση της Υπηρεσίας και αποφάσισε όπως σταλεί επιστολή στο Τμήμα Πολεοδομίας και Οικήσεως για επίσπευση της δημοσίευσης της απαλλοτρίωσης.»
Ο Δήμος Λεμεσού με επιστολή του ημερ. 1.3.2005 πληροφόρησε τον αιτητή ότι η αίτηση του απορρίφθηκε. Η επιστολή παρατίθεται:
«Αναφορικά με την αίτηση που έχετε υποβάλει για εξασφάλιση πολεοδομικής άδειας (ΠΑ 314/01) εντός των τεμαχίων 233 και 234, Φ/σχ. 58/16.6.4 στο Ζακάκι, σας ενημερώνω ότι το Δημοτικό Συμβούλιο στην 49η συνεδρία του ημερ. 16 Δεκεμβρίου, 2004, έχει αποφασίσει την απόρριψη της αίτησης γιατί η εν λόγω περιουσία σας είναι αναγκαία για την δημιουργία της νέας οδικής αρτηρίας. Αναφέρω επίσης ότι θα σταλεί σχετική επιστολή στο Τμήμα Πολεοδομίας και Οικήσεως για επίσπευση της δημοσίευσης της απαλλοτρίωσης ώστε να αποζημιωθείτε σαν ιδιοκτήτης.»
Ο αιτητής θεωρεί ότι η απόφαση για απόρριψη της αίτησής του είναι παράνομη και με την υπό κρίση αίτηση, επιδιώκει την ακύρωση της. Προβάλλονται ως λόγοι ακύρωσης ότι η προσβαλλόμενη απόφαση αντίκειται στο άρθρο 23 του Συντάγματος και ότι λήφθηκε καθ' υπέρβαση και/ή κατάχρηση εξουσίας αφού κατά τον ουσιώδη χρόνο δεν υπήρχε νομίμως δημοσιευμένο ρυμοτομικό ή άλλο σχέδιο στο οποίο να εμφαίνεται η αναφερόμενη στην επίδικη απόφαση «νέα οδική αρτηρία». Λέγει ακόμα ο αιτητής ότι η προσβαλλόμενη απόφαση λήφθηκε χωρίς να προηγηθεί η διεξαγωγή δέουσας έρευνας, κατά παράβαση του δεδικασμένου στην Προσφυγή Aρ. 602/02 όπου οι λόγοι ακύρωσης, εξειδικεύονται στο πιο κάτω απόσπασμα της απόφασης:
«Εν πάση όμως περιπτώσει, η επίδικη απόφαση πάσχει από έλλειψη αιτιολογίας. Αναφέρεται ο πραγματικός λόγος στον οποίο στηρίχθηκε, που είναι η διάνοιξη οδικής αρτηρίας, η οποία εμποδίζει σε μεγάλο βαθμό τα ακίνητα του αιτητή και εμποδίζει την ανάπτυξή τους. Δεν αναφέρεται όμως και ούτε προκύπτει από το διοικητικό φάκελο ο νομικός λόγος της επίδικης απόφασης. Προκύπτει ότι η άρνηση χορήγησης της πολεοδομικής άδειας ήταν το Τοπικό Σχέδιο Λεμεσού του 1996. Πουθενά δεν αναφέρονται οι πρόνοιες του Σχεδίου αυτού, οι οποίες επηρεάζουν τα ακίνητα, ούτε υπάρχει στο φάκελο αντίγραφο του μέρους αυτού. Έχω τη γνώμη ότι η επίδικη απόφαση είναι αόριστη και πρέπει να ακυρωθεί για το λόγο αυτό.»
Εξ αρχής επισημαίνω τη διάσταση η οποία υπάρχει μεταξύ των πρακτικών της συνεδρίας του Δημοτικού Συμβουλίου ημερ. 16.12.2004 και της επιστολής του καθ' ου η αίτηση ημερ. 1.3.2005 προς τον αιτητή. Στην εν λόγω επιστολή, με αναφορά στη συνεδρία ημερ. 16.2.2004, γίνεται λόγος στην απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου για απόρριψη της αίτησης ενώ στα πρακτικά εκείνης της συνεδρίας δεν φαίνεται ότι έχει ληφθεί τέτοια απόφαση. Ωστόσο, η βούληση της διοίκησης είναι αυτή που έχει εξωτερικευθεί με την επιστολή προς τον αιτητή, χωρίς να έχει ανακληθεί και είναι αυτή που προσβάλλεται με την παρούσα προσφυγή. Παρατηρώ επίσης ότι οι ίδιες παραλείψεις που έχουν εντοπιστεί στην υπόθεση Aρ. 602/02 και εξειδικεύονται στο πιο πάνω απόσπασμα της απόφασης υπάρχουν και εδώ. Φαίνεται πως κατά την επανεξέταση ο Δήμος Λεμεσού δεν έλαβε υπόψη τις παρατηρήσεις του Δικαστηρίου ώστε να μην επαναληφθούν παρόμοιες παραλείψεις. Η προσβαλλόμενη απόφαση ερείδεται βασικά στο γεγονός ότι τα οικόπεδα στα οποία αφορούσε η αίτηση, επηρεάζονται από το Τοπικό Σχέδιο Λεμεσού το οποίο ωστόσο, το Δημοτικό Συμβούλιο Λεμεσού δεν είχε ενώπιόν του κατά τη λήψη της προσβαλλόμενης απόφασης. Συνάγεται επίσης ότι η άρνηση χορήγησης της ζητηθείσας άδειας οφειλόταν στο γεγονός ότι δεν είχαν μέχρι τότε απαλλοτριωθεί τα οικόπεδα, γι' αυτό εξάλλου αποφασίστηκε να ζητηθεί η επίσπευση της απαλλοτρίωσής τους. Είναι φανερό ότι το Δημοτικό Συμβούλιο, κατά την επανεξέταση της αίτησης, επανέλαβε τις ίδιες πλημμέλειες που διέπραξε προηγουμένως και αποτέλεσαν αιτία ακύρωσης σύμφωνα με το δεδικασμένο στην Προσφυγή Aρ. 602/02. Από τα στοιχεία του διοικητικού φακέλου δεν προκύπτει ο,τιδήποτε που να τεκμηριώνει την ύπαρξη νομίμως δημοσιευμένου ρυμοτομικού σχεδίου κατά τον ουσιώδη χρόνο το οποίο επηρεάζει τα συγκεκριμένα οικόπεδα ούτε υπάρχουν στοιχεία στη βάση των οποίων θα μπορούσε να κριθεί ο βαθμός επηρεασμού των συγκεκριμένων οικοπέδων και συνακόλουθα η νομιμότητα της προσβαλλόμενης απόφασης, σε περίπτωση που όντως υπάρχει τέτοιο δεσμευτικό σχέδιο.
Στη Simonis a.o. v. Improvement Board of Latsia (1984) 3 C.L.R. 109 αποφασίστηκε ότι η υποδιαίρεση γης σε οικόπεδα συναρτάται με την ανάπτυξη της περιοχής η οποία αποτελεί κοινοτική υπόθεση. Εξηγείται ότι το δικαίωμα ιδιοκτησίας δεν συνεπάγεται και δικαίωμα ανάπτυξης της γης. Η ανάπτυξη αποτελεί ευθύνη της αρμόδιας κοινοτικής αρχής συμπεριλαμβανομένης και της πολεοδόμησης. Στη Δημητριάδη κ.ά. v. Υπουργικού Συμβουλίου κ.ά. (1996) 3 Α.Α.Δ. 85 εξετάστηκαν διάφορες πτυχές του δικαιώματος που σχετίζονται με το δικαίωμα ιδιοκτησίας και την πολεοδομική ανάπτυξη σε συνάρτηση προς τις εξουσίες της αρμόδιας αρχής. Επαναλήφθηκε η αρχή ότι η ιδιοκτησία γης δεν παρέχει δικαίωμα χρήσης για οικοδομικούς σκοπούς ή γενικότερα, για την οικοδομική ανάπτυξη του ακινήτου. Η χρήση του ακινήτου για οικοδομικούς σκοπούς συναρτάται και εξαρτάται από τον πολεοδομικό σχεδιασμό, θέμα το οποίο ανάγεται στη ρυθμιστική εξουσία του κράτους η δε οικοδομική ανάπτυξη είναι αλληλένδετη με τον πολεοδομικό σχεδιασμό της περιοχής στην οποία βρίσκεται. Η ιδιοκτησία γης συναρτάται με οικοδομικούς σκοπούς μόνο στην περίπτωση που το ακίνητο είναι οικόπεδο οπότε η φύση του ακινήτου προοιωνίζει τη χρήση του για οικοδομικούς σκοπούς. Περιορισμοί οι οποίοι απολήγουν σε στέρηση της ιδιοκτησίας οποτεδήποτε καθιστούν τη γη αδρανή για το σκοπό για τον οποίο εξ αντικειμένου προορίζεται, καθότι το δικαίωμα της ιδιοκτησίας καθίσταται άνευ αντικειμένου, εφόσον δεν παρέχεται η δυνατότητα χρήσης της γης για οποιοδήποτε γόνιμο σκοπό.
Στην προκείμενη περίπτωση ο καθ' ου η αίτηση αποφάσισε να μη χορηγήσει τη ζητηθείσα άδεια στον αιτητή επειδή σε χρόνο μέλλοντα και αόριστο τα οικόπεδα θα επηρεαστούν από την κατ' ισχυρισμό επέκταση οδικής αρτηρίας πρωταρχικής σημασίας. Η απόρριψη της αίτησης για το συγκεκριμένο λόγο αλλά και σε συνάρτηση προς τη μέλλουσα και αβέβαιη απαλλοτρίωση των οικοπέδων για σκοπούς πολεοδομικού σχεδιασμού απολήγει σε στέρηση του πυρήνα του δικαιώματος της ιδιοκτησίας του αιτητή επί των συγκεκριμένων οικοπέδων, εφόσον καθιστά τη γη αδρανή για το σκοπό για τον οποίο εξ αντικειμένου προορίζεται, που δεν είναι άλλος από την οικοδομική ανάπτυξη. Βλ. Κυριακόπουλου «Διοικητικό Ελληνικό Δίκαιο», τόμος Γ, σελ. 366, 368, Π.Δ. Δαγτόγλου «Συνταγματικό Δίκαιο - Ατομικά Δικαιώματα Β», σελ. 907, 936, 937, 938, Δήμος Στροβόλου v. Γιασεμίδου κ.ά. (1998) 3 Α.Α.Δ. 223.
Καταλήγοντας, αποφαίνομαι ότι ο καθ' ου η αίτηση Δήμος Λεμεσού παράνομα αποφάσισε την απόρριψη της αίτησης του αιτητή για χορήγηση πολεοδομικής άδειας. Ο καθ' ου η αίτηση έλαβε εν προκειμένω υπόψη εξωγενείς παράγοντες ενώ θα έπρεπε να είχε προβεί στην επανεξέταση της αίτησης ενόψει του δεδικασμένου στην Προσφυγή Aρ. 602/02, ερευνώντας δεόντως κάθε νομική και πραγματική πτυχή της υπόθεσης.
Η προσφυγή επιτυγχάνει. Η προσβαλλόμενη απόφαση ακυρώνεται. Έξοδα υπέρ του αιτητή.
H προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα.