|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(2006) 4 ΑΑΔ 319
11 Απριλίου, 2006
[ΝΙΚΟΛΑΟΥ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
NETCOM LIMITED,
Αιτήτρια,
v.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ ΤΟΥ
ΚΕΝΤΡΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΠΡΟΣΦΟΡΩΝ,
Καθ' ων η αίτηση.
(Υπόθεση Αρ. 815/2003)
Διοικητικό Όργανο ― Συλλογικά όργανα ― Σύνθεση ― Περιστάσεις της κακής σύνθεσης του Κεντρικού Συμβουλίου Προσφορών στην κριθείσα περίπτωση.
Διοικητικό Δίκαιο ― Γενικές αρχές ― Άρθρο 42 του περί των Γενικών Αρχών του Διοικητικού Δικαίου Νόμου του 1999 (Ν.158(Ι)/99) ― Η αρχή της αμεροληψίας και η εξειδίκευσή της από τη νομολογία ― Περιστάσεις παράβασής της στην κριθείσα περίπτωση.
Η αιτήτρια εταιρεία προσέβαλε με την προσφυγή της, την κατακύρωση της επίδικης προσφοράς στο ενδιαφερόμενο μέρος.
Το Ανώτατο Δικαστήριο, ακυρώνοντας την επίδικη απόφαση, αποφάσισε ότι:
Τίθεται προς απόφαση το κατά πόσο η συμμετοχή του μέλους του Κεντρικού Συμβουλίου Προσφορών Φλωρεντίας Ηρακλέους αντίκειται στην αρχή της αμεροληψίας (βλ. Αρθρο 42 του περί των Γενικών Αρχών του Διοικητικού Δικαίου Νόμου του 1999 (Ν. 158(Ι)/99)). Το κριτήριο είναι αντικειμενικό και δεν εξαρτάται από το πώς λειτούργησε το μέλος. Πρόβλημα υπάρχει ακόμα και όπου ο διοικούμενος δεν επηρεάστηκε από τη συμμετοχή αυτού του μέλους.
Παραμένουν, στις αντίστοιχες εκδοχές των διαδίκων, κάποιες διαφορές αναφορικά με το ρόλο ακριβώς του κ. Ευριπίδου, αδελφού της Φλωρεντίας Ηρακλέους, στην Podium Engineering Ltd (ενδιαφερόμενο μέρος στο οποίο έγινε η κατακύρωση). Δεν χρειάζεται όμως η επίλυση αυτών των διαφορών αφού, πέραν του χώρου των αμφισβητήσεων, υπάρχει αρκετό κοινό έδαφος για την εξαγωγή συμπεράσματος στο επίμαχο σημείο. Την ευθύνη, πάντως, για τη διακρίβωση όλων των στοιχείων πρωτογενώς την έχει σε τέτοια περίπτωση το διοικητικό όργανο. Σημασία εν προκειμένω για την άσκηση δικαστικού ελέγχου δεν έχει ο προσδιορισμός των γεγονότων και η εν τέλει επίπτωση τους αλλά η δυναμική τους. Η δυναμική εδώ των δεδομένων δημιουργεί σοβαρό ερωτηματικό αναφορικά με το κατά πόσο τηρήθηκε η αρχή της αμεροληψίας, ερωτηματικό που δεν επιτρέπει την επιβεβαίωση της προσβαλλόμενης απόφασης ως νόμιμης.
Η προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα.
Αναφερόμενες Υποθέσεις:
Kallouris v. Republic (1964) C.L.R. 313,
Δημοκρατία ν. Σολωμού (1998) 3 Α.Α.Δ. 769,
Ιακωβίδης ν. Ε.Δ.Υ. (1997) 3 Α.Α.Δ. 28,
Κωνσταντίνου ν. Συμβουλίου Αμπελουργικών Προϊόντων (1992) 3 Α.Α.Δ. 228.
Προσφυγή.
Κ. Αδαμίδης, για την Αιτήτρια.
Ε. Νικολαΐδου, Ανώτερη Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους Καθ' ων η αίτηση.
Καμιά εμφάνιση για το Ενδιαφερόμενο Μέρος.
Cur. adv. vult.
NIKOΛAOY, Δ.: Η αιτήτρια, μια από πέντε προσφοροδότριες εταιρείες σε μειοδοτικό διαγωνισμό για την προμήθεια και εγκατάσταση μικροϋπολογιστών σε διάφορα Κυβερνητικά Τμήματα, Προσφορά Αρ. ΤΥΠ 015/2002, προσβάλλει την απόφαση του Κεντρικού Συμβουλίου Προσφορών, ημερ. 12 Ιουνίου, 2003, με την οποία η Προσφορά κατακυρώθηκε σε άλλη προσφοροδότρια, την Podium Engineering Ltd.
Η αιτήτρια πληροφορήθηκε με επιστολή, ημερ. 24 Ιουνίου, 2003, ότι η δική της προσφορά αποκλείστηκε επειδή, καθώς της λέχθηκε, παρουσίαζε ορισμένες ουσιώδεις αποκλίσεις. Παραθέτω το σχετικό μέρος:
«2. Η προσφορά της εταιρείας σας τέθηκε εκτός διαγωνισμού σύμφωνα με το Κανονισμό 22(2) των Περί Προσφορών του Δημοσίου (Γενικών) Κανονισμών του 1999, αφού παρουσίαζε τις πιο κάτω ουσιώδεις αποκλίσεις:
(α) δεν μπορεί να επιβεβαιωθεί η καταλληλότητα, σε επίπεδο υπαλληλικού προσωπικού, για εκτέλεση της σύμβασης και των διαφόρων εργασιών όπως αναφέρεται στους Όρους 20.1 και 20.2 του Κεφαλαίου ΙΙ των εγγράφων του διαγωνισμού. Συγκεκριμένα στην επιστολή που περιλαμβάνεται στην προσφορά της εταιρείας σας αναφέρεται ότι η εταιρεία θα εγγραφεί στο Τμήμα Κοινωνικών Ασφαλίσεων "as soon as the first employee comes on board", συνεπώς η εταιρεία σας δεν εργοδοτούσε κανένα υπάλληλο μέχρι την ημερομηνία υποβολής της προσφοράς.
(β) σύμφωνα με το έντυπο των προδιαγραφών Section IV Παράγραφος 1.4.1(i), (ii), (iv) ο προσφοροδότης θα πρέπει να συμπεριλάβει στην προσφορά του ιστορικό της εταιρείας, την οργανωτική δομή της εταιρείας (organizational structure), πληροφορίες για προσωπικό της καθώς και στοιχεία που να αποδεικνύουν την οικονομική σταθερότητα της εταιρείας (financial stability) τα οποία είναι εκδομένα από αναγνωρισμένο λογιστικό οίκο. Στην προσφορά σας περιλαμβάνεται η οργανωτική δομή της εταιρείας Logicom καθώς και πληροφορίες για το προσωπικό της και αναφορικά με τα audited accounts περιλαμβάνεται η ετήσια έκθεση της εταιρείας Logicom που είναι η μητρική εταιρεία της Netcom Ltd.
3. Οι πιο πάνω αποκλίσεις θεωρήθηκαν ουσιώδεις επειδή η εταιρεία Netcom Ltd είναι διαφορετική νομική οντότητα.»
Με απαντητική επιστολή, ημερ. 26 Ιουνίου, 2003, η αιτήτρια διαμαρτυρήθηκε για τον τρόπο με τον οποίο προσεγγίστηκε η περίπτωση της. Ανέφερε ότι:
«Ήταν εξ αρχής προφανές ότι η Εταιρεία Logicom Ltd, την αξιοπιστία της οποίας παραγνωρίσατε ή παραλείψατε να εξετάσετε, παρείχε πλήρη στήριξη στη λειτουργία και στις όποιες δεσμεύσεις της Εταιρείας μας.»
Η παρούσα προσφυγή θέτει προς εξέταση διάφορα ζητήματα, μεταξύ των οποίων και ζήτημα σύνθεσης του Συμβουλίου. Προβάλλεται, σε σχέση με τη συνεδρία ημερ. 27 Μαρτίου, 2003, ότι δεν φαινόταν να είχε προσκληθεί ένα από τα μέλη, ήτοι η κα Φλωρεντία Ηρακλέους, αντιπρόσωπος του Γενικού Διευθυντή του Υπουργείου Οικονομικών και ότι, κατ' επέκταση, η έκθεση της ad hoc επιτροπής που συστάθηκε κατ' εκείνη τη συνεδρία του Συμβουλίου δεν ήταν νόμιμη. Όταν η Δημοκρατία υπέδειξε ότι επρόκειτο για τακτική συνεδρία του Συμβουλίου, η οποία λάμβανε χώρα κάθε Πέμπτη, η αιτήτρια εγκατέλειψε το ζήτημα σύνθεσης και προχώρησε με τα υπόλοιπα.
Μια εβδομάδα μετά που επιφυλάχθηκε η απόφαση στην προσφυγή, η αιτήτρια κατέθεσε αίτηση για επανάνοιγμα ώστε να εξεταστεί ζήτημα σύνθεσης με βάση στοιχεία που, καθώς εξήγησε, μόλις πρόσφατα είχαν περιέλθει σε γνώση της. Προέβαλε ότι η κα Φλωρεντία Ηρακλέους δεν θα έπρεπε να είχε συμμετάσχει στις συνεδρίες του Συμβουλίου επειδή ο αδελφός της, ο κ. Μίμης Ευριπίδου, ήταν υπάλληλος της Podium Engineering Ltd, και ασκούσε καθήκοντα που είχαν σχέση με το θέμα. Στήριξε τον ισχυρισμό της σε ένορκες δηλώσεις και έγγραφα, μεταξύ των οποίων ένα φωτοαντίγραφο επαγγελματικής κάρτας του κ. Ευριπίδου, με το όνομα και έμβλημα της εταιρείας και περιγραφή του ως Διευθυντή Πωλήσεων (Sales Manager). Απέρριψα την αίτηση ως δικονομικώς μη παραδεκτή. Εξήγησα ότι:
«Το Δικαστήριο μπορεί όπου το χρειάζεται να προβεί, με δική του πρωτοβουλία, σε επανάνοιγμα υπόθεσης στην οποία η απόφαση έχει επιφυλαχθεί. Όμως δεν αναγνωρίζεται σε διάδικο η δυνατότητα υποβολής αιτήματος για επανάνοιγμα (βλ. Μαυρογένης v. Βουλής των Aντιπροσώπων κ.ά. (Αρ. 1) (1996) 1(Α) Α.Α.Δ. 49 και Μαυρογένης v. Βουλής των Aντιπροσώπων κ.ά. (Αρ. 2) (1996) 1(Α) Α.Α.Δ. 134).»
Αργότερα, κατά την μελέτη της υπόθεσης, θεώρησα ενδεδειγμένη την εκδήλωση δικής μου πρωτοβουλίας για επανάνοιγμα της υπόθεσης και, κατόπιν οδηγιών, κατατέθηκαν από την αιτήτρια όπως και από τη Δημοκρατία ένορκες δηλώσεις συνοδευόμενες από όγκο εγγράφων αναφορικά με τα καθήκοντα του κ. Ευριπίδου στην Podium Engineering Ltd.
Το υλικό που προσήχθη εκ μέρους της Δημοκρατίας προέρχεται κυρίως από την Podium Engineering Ltd η οποία όμως, ως ενδιαφερόμενο πρόσωπο, επέλεξε να μη λάβει μέρος στην προσφυγή. Στο επίκεντρο βρίσκεται η ένορκος δήλωση, ημερ. 24 Νοεμβρίου, 2005, του κ. Χάρη Ιωαννίδη Γενικού Διευθυντή της εταιρείας. Με αυτήν, επαναλαμβάνει στην ουσία το περιεχόμενο επιστολής του, ημερ. 5 Ιανουαρίου, 2005, προς τον Διευθυντή Οικονομικών Ερευνών του Υπουργείου Οικονομικών, σε σχέση με «ενδεχόμενη διάπραξη, εκ πρώτης όψεως, πειθαρχικού παραπτώματος από την κα Φλωρεντία Ηρακλέους» στην Προσφορά Αρ. ΤΥΠ 004/2003 στην οποία θα αναφερθώ αργότερα. Ο κ. Ιωαννίδης αναφέρει τα εξής σε σχέση με την ιδιότητα του κ. Ευριπίδου ως υπαλλήλου της Podium Engineering Ltd: (α) από το 1998 κατέχει «διάφορα πόστα που έχουν σχέση με τη διανομή των προϊόντων της εταιρείας ..... σε μεταπωλητές» (β) από το 2004 «έχει τοποθετηθεί και υπηρετεί την εταιρεία από το πόστο του υπεύθυνου αποθήκης» (γ) ως υπεύθυνος αποθήκης «έχει την ευθύνη της παραλαβής των προϊόντων από τους προμηθευτές, τον έλεγχο τους με βάση τα δελτία παραγγελιών που ετοιμάζονται από τον Διευθυντή αγορών και προμηθείων και την ετοιμασία και αποστολή των παραγγελιών στους πελάτες χονδρικής της εταιρείας ..... (και) στα πλαίσια του πόστου του υπεύθυνου χονδρικής διανομής που είχε προηγουμένως, είχε την ευθύνη όπως παραλαμβάνει είτε τηλεφωνικά είτε κατόπιν επίσκεψής του στα γραφεία των πελατών εντός και εκτός Λευκωσίας, τις παραγγελίες των πελατών και την ευθύνη της αποστολής των προϊόντων» (δ) συμμετείχε κατά το 2000 και το 2002 σε εκθέσεις της εταιρείας στην Κύπρο, όπου οι εκθέτες συνηθίζεται να «προβαίνουν σε πωλήσεις προϊόντων όπως επίσης και σε φιλοξενία πελατών και προμηθευτών τους» και επομένως ήταν «αναγκαίο όπως τα άτομα που εμφανίζονται στο χώρο της έκθεσης εκ μέρους της εταιρείας και μόνο κατά τη διάρκεια της έκθεσης, να εμφανίζονται ως υπεύθυνοι πωλήσεων για να τους προσδίδεται κύρος και αρμοδιότητα» αλλά «την ευθύνη της παρουσίας της εταιρείας στις εκθέσεις έχει πάντα ο Διευθυντής Πωλήσεων της εταιρείας» που ήταν ο κ. Ανδρέας Χριστοφίδης και (ε) λάμβανε μηνιαίο μισθό «χωρίς να δικαιούται οποιαδήποτε άλλα χρηματικά ωφελήματα είτε υπό μορφή προμήθειας ή άλλως, εκτός του δικαιώματος του να χρησιμοποιεί εκτός ωρών εργασίας αυτοκίνητο της εταιρείας». Τέλος ο κ. Ιωαννίδης διαβεβαιώνει ότι δεν είχε περιέλθει σε γνώση του «ότι η κα Φλωρεντία Ηρακλέους ήταν μέλος οποιουδήποτε Συμβουλίου στο Υπουργείο Οικονομικών».
Σημειώνω συναφώς ότι και ο ίδιος ο κ. Ευριπίδου σε ένορκο δήλωση ημερ. 7 Δεκεμβρίου, 2004, η οποία ετοιμάστηκε σε σχέση με τις ανάγκες της άλλης υπόθεσης - της Προσφοράς Αρ. ΤΥΠ 004/2003 - ανέφερε ότι από την εργοδότηση του στην Podium Engineering Ltd δεν εισέπραξε οποιοδήποτε ποσό πέραν των κανονικών μισθών και ωφελημάτων του ως υπαλλήλου και ότι ουδέποτε ασχολήθηκε στον τομέα προσφορών της εταιρείας. Σημειώνω επίσης ότι σε σχέση με τις απολαβές και άλλα οικονομικά ωφελήματα του κ. Ευριπίδου, προσκομίστηκε βεβαίωση περί αυτών από τους ελεγκτές της Podium Engineering Ltd.
Από πλευράς της αιτήτριας το ζήτημα σύνθεσης προωθήθηκε με ένορκο δήλωση ημερ. 19 Οκτωβρίου, 2005, του κ. Ιωσήφ Κακουλλή, Υπευθύνου Πωλήσεων της μητρικής εταιρείας, Logicom Ltd. Η ένορκος δήλωση υποστηρίζεται από διάφορα έγγραφα που αφορούσαν την άλλη υπόθεση, την Προσφορά Αρ. ΤΥΠ 004/2003, η οποία απετέλεσε το αντικείμενο της Ιεραρχικής Προσφυγής Αρ. 36/04. Σ' αυτά τα έγγραφα συγκαταλέγονται και ένορκες δηλώσεις άλλων προσώπων. Η βασική εικόνα, την οποία ο κ. Κακουλλής παρουσίασε, συνοψίζεται με τα ακόλουθα. Είχε από μερικά χρόνια επαγγελματική επικοινωνία με τον κ. Μίμη Ευριπίδου της Podium Engineering Ltd, εταιρεία με την οποία η αιτήτρια είχε και συνεχίζει να έχει εμπορικές δοσοληψίες. Περιγράφει τη φύση αυτής της επικοινωνίας ως εξής:
«..... η επικοινωνία μου με τον κ. Ευριπίδου ήταν τηλεφωνική και προσωπική σε συναντήσεις και γεύματα παρουσίασης προϊόντων και προώθησης πωλήσεων που διοργάνωσαν διάφοροι κατασκευαστές και ότι από τις πρώτες επαφές μου πληροφορήθηκα από τον ίδιο ότι είναι διευθυντής πωλήσεων και ότι σε μια από τις συναντήσεις μας μου έδωσε την δική του κάρτα στην οποία αναφέρεται ότι είναι ο Διευθυντής Πωλήσεων (Sales Manager) της αναφερόμενης εταιρείας.
..........................
Από τις πρώτες επαφές μου με τον κ. Μίμη Ευριπίδου τον πληροφόρησα κι εγώ για την ιδιότητα μου, δηλαδή ότι ήμουν Υπεύθυνος Πωλήσεων της Logicom. Δεν θυμάμαι πότε ακριβώς γνώρισα για πρώτη φορά τον κ. Μίμη Ευριπίδου αλλά η πρώτη γνωριμία μας θα πρέπει να έγινε περί το έτος 2002 και εν πάση περιπτώσει πριν το έτος 2003. Έκτοτε, σε όσες συναντήσεις μας και σε όσα γεύματα παρουσίασης προϊόντων και προώθησης πωλήσεων που διοργανώθηκαν από διάφορους κατασκευαστές, όπως η Intel, και που διεξήχθηκαν και εντός του έτους 2003 ο κ. Ευριπίδου παρουσιαζόταν και εμφανιζόταν τόσο προς εμένα όσο και προς τους άλλους παρευρισκόμενους ως Διευθυντής Πωλήσεων της Podium Engineering Ltd.
........................................................................................................
Στις πλείστες από τις αναφερόμενες συναλλαγές των δύο εταιρειών κατά την αναφερόμενη περίοδο ο κ. Μίμης Ευριπίδου επικοινωνούσε μαζί μου τηλεφωνικώς ή και με συναντούσε στο γραφείο μου, διαπραγματευόταν και συμφωνούσε τις τιμές με τις οποίες η Podium Engineering Ltd θα αγόραζε τα σχετικά αγαθά και υπέβαλλε τις σχετικές παραγγελίες. Ειλικρινά δεν γνωρίζω πως ένας "αποθηκάριος" μπορεί να διαπραγματεύεται και να συμφωνεί τέτοιες τιμές και να υποβάλλει παραγγελίες για αγορά αγαθών.»
Παραθέτω και το περιεχόμενο των ενόρκων δηλώσεων, ημερ. 9 Δεκεμβρίου, 2004, των διευθυντών δύο άλλων εταιρειών, οι οποίες επίσης ασχολούντο με την εμπορία ηλεκτρονικών υπολογιστών. Αυτές είχαν ετοιμαστεί στο πλαίσιο διερεύνησης της άλλης υπόθεσης:
(α) Δημήτρης Νικολόπουλος της εταιρείας Crystal Computers Ltd
«Στα πλαίσια της αναφερόμενης εργασίας μου συνάντησα τον Μίμη Ευριπίδου τον περασμένο Ιούλιο στο Hilton Λευκωσίας κατά τη διάρκεια παρουσίασης προϊόντων της Microsoft. Μου συστήθηκε ως διευθυντής πωλήσεων της Podium Engineering Limited. Ο Μίμης Ευριπίδου με επισκέφθηκε μεταγενέστερα στο κατάστημα της εταιρείας μου στην Λεμεσό μαζί με άλλο πρόσωπο που μου συστήθηκε ως Χάρης Ιωαννίδης και ο οποίος, όπως μου αναφέρθηκε, είναι διευθυντής της Podium Engineering Ltd. Η επίσκεψη αυτή σκοπό είχε την παρουσίαση του τιμοκαταλόγου της Podium Engineering Limited για μελλοντική συνεργασία. Κατά την αναφερόμενη επίσκεψη ο Μίμης Ευριπίδου και ο Χάρης Ιωαννίδης μου έδωσαν τις κάρτες τους τις οποίες επισυνάπτω στην παρούσα ως Τεκμήρια 1 και 2 αντίστοιχα.»
(β) Γεώργιος Ηλία της εταιρείας E & S Computerland Ltd
«Στα πλαίσια της αναφερόμενης εργασίας μου συνάντησα τον Μίμη Ευριπίδου πριν από δύο χρόνια τουλάχιστο όταν με επισκέφθηκε στο κατάστημα της εταιρείας μου στην Πάφο, και όπως μου ανέφερε, ήταν Διευθυντής Διανομής (Distributor Manager) της Podium Engineering Limited. Κατά την αναφερόμενη επίσκεψη ο Μίμης Ευριπίδου μου έδωσε την κάρτα του την οποία επισυνάπτω στην παρούσα ως Τεκμήριο 1. Έκτοτε είχαμε κατά καιρούς συνεργασία.»
Η αιτήτρια προσήγαγε μαρτυρία σε σχέση και με την άλλη υπόθεση. Σ' εκείνη την περίπτωση η διαδικασία διεξήχθη με βάση τον περί της Σύναψης Συμβάσεων (Προμήθειες, Έργα και Υπηρεσίες) Νόμο του 2003, (Ν. 101(Ι)/2003) ο οποίος κατήργησε τον περί Προσφορών του Δημοσίου Νόμο του 1997 (Ν. 102(Ι)1997) και επομένως η απόφαση λήφθηκε όχι από το Κεντρικό Συμβούλιο Προσφορών αλλά από το Συμβούλιο Προσφορών του Υπουργείου Οικονομικών. Παρουσιάστηκε όμως και εκεί το ίδιο πρόβλημα αφού η κα Φλωρεντία Ηρακλέους μετείχε και στα δύο. Παραπονούμενη ήταν η εταιρεία Netvision Ltd, επίσης θυγατρική της Logicom Ltd. Κατά την εξέταση της Ιεραρχικής Προσφυγής Αρ. 36/2004, με την οποία προσβλήθηκε η κατακύρωση της Προσφοράς Αρ. ΤΥΠ 004/2003 στην Podium Engineering Ltd, η απόφαση κατακύρωσης ανακλήθηκε στις 14 Δεκεμβρίου, 2004, ένεκα του εν λόγω προβλήματος και μιας άλλης πτυχής του που όμως δεν προωθήθηκε εδώ.
Η αιτήτρια παραπονέθηκε για την εκ διαμέτρου αντίθετη, στις δύο περιπτώσεις, τοποθέτηση του Υπουργείου Οικονομικών το οποίο μάλιστα ενεργούσε μέσω του ίδιου Γενικού Διευθυντή. Η Δημοκρατία υπέδειξε ότι οι αποφάσεις δεν λήφθηκαν από το ίδιο Συμβούλιο αλλά βέβαια αυτό δεν εξηγεί την όντως αντιφατική στάση του Υπουργείου.
Εκείνο που έχει σημασία εδώ είναι το κατά πόσο η συμμετοχή του εν λόγω μέλους του Κεντρικού Συμβουλίου Προσφορών αντίκειται στην αρχή της αμεροληψίας: βλ. Αρθρο 42 του περί των Γενικών Αρχών του Διοικητικού Δικαίου Νόμου του 1999, (Ν. 158(Ι)/99) όπως επίσης και τις υποθέσεις Kallouris v. Republic (1964) C.L.R. 313 και Δημοκρατία v. Σολωμού (1998) 3 Α.Α.Δ. 769. Το κριτήριο είναι αντικειμενικό και δεν εξαρτάται από το πώς λειτούργησε το μέλος. Πρόβλημα υπάρχει ακόμα και όπου ο διοικούμενος δεν επηρεάστηκε από τη συμμετοχή αυτού του μέλους. Διαφωτίζει το ακόλουθο απόσπασμα από τα Πορίσματα Νομολογίας του Συμβουλίου της Επικρατείας, το οποίο επιδοκιμάστηκε από την Ολομέλεια στη Σολωμού (ανωτέρω):
«Η συμμετοχή κατά τα άνω κωλυομένου μέλους επάγεται ακυρότητα και αν έτι η εκδοθείσα πράξις του συλλ. οργάνου δεν εξηρτήθη εκ της ψήφου του μέλους τούτου: 1187 (50) ως και αν έτι η δοθείσα υπό τούτου ψήφος δεν ήτο δυσμενής δια τον διοικούμενον όστις προβάλλει τον λόγον εξαιρέσεως: 351 (56).»
Παραμένουν, στις αντίστοιχες εκδοχές των διαδίκων, κάποιες διαφορές αναφορικά με το ρόλο ακριβώς του κ. Ευριπίδου στην Podium Engineering Ltd. Θεωρώ όμως πως δε χρειάζεται η επίλυση αυτών των διαφορών αφού, πέραν του χώρου των αμφισβητήσεων, υπάρχει αρκετό κοινό έδαφος για την εξαγωγή συμπεράσματος στο επίμαχο σημείο. Είναι νομίζω προφανές ότι ο κ. Ευριπίδου δεν περιορίζονταν στα καθήκοντα υπεύθυνου αποθήκης. Σε ορισμένες, τουλάχιστον, περιπτώσεις εμφανιζόταν και ως υπεύθυνος πωλήσεων. Υπό αυτή την ιδιότητα έδινε, με τη συγκατάθεση της εταιρείας του, επαγγελματικές κάρτες ώστε, όπως εξήγησε ο Γενικός Διευθυντής της εταιρείας, να του «προσδίδεται κύρος και αρμοδιότητα». Την ευθύνη, πάντως, για τη διακρίβωση όλων των στοιχείων πρωτογενώς την έχει σε τέτοια περίπτωση το διοικητικό όργανο. Επομένως, όπως το έθεσε ο Κωνσταντινίδης, Δ., στην Ιακωβίδης v. Ε.Δ.Υ. (1997) 3 Α.Α.Δ. 28, μεταφέροντας το σκεπτικό της Κωνσταντίνου v. Συμβουλίου Αμπελουργικών Προϊόντων (1992) 3 Α.Α.Δ. 228, σημασία εν προκειμένω για την άσκηση δικαστικού ελέγχου δεν έχει ο προσδιορισμός των γεγονότων και η εν τέλει επίπτωσή τους αλλά η δυναμική τους. Η δυναμική εδώ των δεδομένων δημιουργεί σοβαρό ερωτηματικό αναφορικά με το κατά πόσο τηρήθηκε η αρχή της αμεροληψίας, ερωτηματικό που δεν επιτρέπει την επιβεβαίωση της προσβαλλόμενης απόφασης ως νόμιμης.
Η προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα. Η προσβαλλόμενη απόφαση ακυρώνεται βάσει του Άρθρου 146.4(β) του Συντάγματος.
H προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα.