Πυλιώτης Ευαγόρας ν. Κυπριακής Δημοκρατίας (2006) 4 ΑΑΔ 250

Πολεοδομία και Χωροταξία ― Πολεοδομική άδεια διαχωρισμού οικοπέδων ― Κατά πόσο οι τεθέντες στην άδεια όροι για την κατασκευή δρόμου πρωταρχικής σημασίας, αντίκεινται στο Άρθρο 23 του Συντάγματος.

Συνταγματικό Δίκαιο ― Ακίνητη ιδιοκτησία ― Ακίνητη ιδιοκτησία ― Περιορισμοί του δικαιώματος ιδιοκτησίας με βάση το Άρθρο 23 του Συντάγματος ― Οι Πολεοδομικοί περιορισμοί δυνάμει της παραγράφου 3 του Άρθρου 23 δεν δύνανται να εξικνούνται σε βαθμό που να συνιστά στέρηση της ιδιοκτησίας ― Όροι σε πολεοδομική άδεια για την κατασκευή δρόμου πρωταρχικής σημασίας, συνιστούσαν στέρηση της ιδιοκτησίας στην κριθείσα περίπτωση ― Συνέπειες.

Ο αιτητής προσέβαλε την εγκυρότητα των όρων που τέθηκαν από τους καθ' ων η αίτηση στην πολεοδομική άδεια διαχωρισμού του ακινήτου του σε οικόπεδα.

Το Ανώτατο Δικαστήριο, ακυρώνοντας την επίδικη απόφαση, αποφάσισε ότι:

Το Άρθρο 23 του Συντάγματος, το οποίο διασφαλίζει το δικαίωμα ιδιοκτησίας, επιτρέπει την επιβολή όρων, δεσμεύσεων ή περιορισμών, κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις.

Στην παρούσα περίπτωση, το τεμάχιο του αιτητή βρίσκεται εντός οικιστικής ζώνης, δηλαδή, εξ αντικειμένου, προορίζεται για διαχωρισμό σε οικόπεδα. Ο όρος στην άδεια, σε σχέση με τον πρωταρχικής σημασίας δρόμο, δε φαίνεται να τέθηκε για σκοπούς εξυπηρέτησης των αναγκών που θα προκύψουν από το διαχωρισμό, για τους οποίους σκοπούς είναι δυνατό, με βάση τον περί Πολεοδομίας και Χωροταξίας Νόμο του 1972, (Ν. 90/72), (όπως τροποποιήθηκε), να τεθούν όροι, αλλά προς εξυπηρέτηση, γενικά, αναγκών της ευρύτερης περιοχής. Το ερώτημα είναι κατά πόσο ο όρος (502) για παραχώρηση και κατασκευή από τον αιτητή δρόμου πρωταρχικής σημασίας, πλάτους 24,50 μ., συνιστά στέρηση της ιδιοκτησίας του.

Η επιβολή του Όρου (502) και όλων όσοι τέθηκαν ως αποτέλεσμα αυτού, οδηγεί σε στέρηση μεγάλου μέρους της ιδιοκτησίας του αιτητή - 56% - ο οποίος, πρόσθετα, αναγκάζεται να κατασκευάσει και το δρόμο. Οι δεσμεύσεις αυτές, ως εκ της έκτασης του κτήματος που επηρεάζουν, δεν περιορίζουν απλώς το δικαίωμα ιδιοκτησίας, αλλά συνιστούν ανάλογη στέρησή του, η οποία μπορεί να επέλθει μόνο ως καθορίζει το Άρθρο 23 του Συντάγματος, δηλαδή μέσω απαλλοτρίωσης.

Με τον παραμερισμό του Όρου 502 και όλων όσοι τέθηκαν ως αποτέλεσμα αυτού, η άδεια εκθεμελιώνεται και δεν μπορεί ο Όρος 502 να διαχωριστεί από αυτή. Συνεπώς, ολόκληρη η απόφαση για την παραχώρηση της άδειας πρέπει να ακυρωθεί.

Η προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα.

Αναφερόμενες Υποθέσεις:

Δήμος Στροβόλου v. Γιασεμίδου κ.ά. (1998) 3 Α.Α.Δ. 223,

Δημητριάδη κ.ά. v. Υπουργικού Συμβουλίου κ.ά. (1996) 3 Α.Α.Δ. 85,

Έπαρχος Λευκωσίας, ως Πρόεδρος του Συμβουλίου Βελτιώσεως Κακοπετριάς κ.ά. v. Mόδεστου Σπαρσή, υπό την ιδιότητά του ως Προέδρου του Σωματείου Ταμείο Ευημερίας Υπαλλήλων Α.ΤΗ.Κ. κ.ά. (1996) 3 Α.Α.Δ. 256.

Προσφυγή.

Μ. Καλλίγερου, για τον Αιτητή.

Μ. Σπηλιωτοπούλου, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους Καθ' ων η Αίτηση.

Cur. adv. vult.

ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ, Δ.: Με την παρούσα προσφυγή, ο αιτητής ζητά:-

«Διακήρυξη του Δικαστηρίου ότι η απόφαση των Καθ' ων η αίτηση, η οποία κοινοποιήθηκε στον αντιπρόσωπο του αιτητή μέσω ταχυδρομείου, με επιστολή του καθ' ου η αίτηση αρ. 1 ημερομηνίας 29/10/2003 (Επισύναψη 1), είναι αντισυνταγματική, άκυρη, παράνομη και στερείται οποιουδήποτε εννόμου αποτελέσματος.»

Τα γεγονότα που περιβάλλουν την υπόθεση, όπως δίδονται με την ένσταση των καθ' ων η αίτηση και δεν αμφισβητούνται, έχουν, σε συντομία, ως εξής:-

Στις 18/7/2003, ο αιτητής υπέβαλε στην Πολεοδομική Αρχή αίτηση για διαχωρισμό σε οικόπεδα του τεμαχίου Αρ. 58, στην Αραδίππου. Το τεμάχιο, κατά κύριο λόγο, ευρίσκεται στην Οικιστική Ζώνη (Κα5), μικρό όμως μέρος του είναι εκτός ορίου ανάπτυξης και περιλαμβάνεται στη Γεωργική Ζώνη (Γα4).

Με την πρόταση για διαχωρισμό, το εμβαδόν του τεμαχίου επηρεάζετο τόσο για σκοπούς οδικού δικτύου και καναλιού ομβρύων όσο και για σκοπούς χώρου πρασίνου, σε ποσοστά 22,7% και 15,4%, αντίστοιχα.

Κατά την εξέταση της αίτησης, διαπιστώθηκε ότι το τεμάχιο επηρεάζεται από δρόμο πρωταρχικής σημασίας, πλάτους 24,50 μέτρων, ο οποίος περιλαμβάνεται σε σειρά δημοσιευμένων σχεδίων οδικών δεσμεύσεων, μέρος του Τοπικού Σχεδίου Λάρνακας, το οποίο αναθεωρημένο δημοσιεύθηκε στις 4/10/1996 - (Α.Δ.Π. 1190). Ο συγκεκριμένος δρόμος πρωταρχικής σημασίας αποτελεί αναπόσπαστο μέρος και του τροποποιημένου Τοπικού Σχεδίου του 2003, ο δε αιτητής ουδέποτε υπέβαλε ένσταση για τον επηρεασμό του τεμαχίου του από το δημοσιευμένο δρόμο.

Η Πολεοδομική Αρχή, ενόψει των προβλεπομένων στο Τοπικό Σχέδιο Λάρνακας, ετοίμασε νέο σχέδιο διαίρεσης του τεμαχίου και επέβαλε δεσμεύσεις για το οδικό δίκτυο, με βάση τις πρόνοιες της παραγράφου 3.1(α), (β), (γ), Μέτρα Ρύθμισης της Ανάπτυξης του Παραρτήματος Β του Τοπικού Σχεδίου, και της παραγράφου 1(β) του Παραρτήματος Β, Γενικές Πρόνοιες Πολιτικής του ιδίου σχεδίου ανάπτυξης, ώστε να διασφαλίζεται η παραχώρηση του απαιτούμενου τμήματος του τεμαχίου, για τη δημιουργία - κατασκευή του εν λόγω δρόμου.

Επειδή, με τις επιβληθείσες δεσμεύσεις, ο επηρεασμός του τεμαχίου ανέρχεται σε 56,6% ή 3.176 τ.μ., δεν απαιτήθηκε η παραχώρηση στο δημόσιο χώρου πρασίνου. Αυτή απαιτείται, όταν ο επηρεασμός δεν υπερβαίνει το 40% του εμβαδού του ακινήτου. Με την αρχική πρόταση, ο επηρεασμός ανερχόταν σε 37%.

Για τα πιο πάνω, ενημερώθηκε ο αντιπρόσωπος των αιτητών και ο μελετητής του σχεδίου διαχωρισμού. Tους ζητήθηκε η υποβολή νέων χωρομετρικών σχεδίων προς έγκριση. Προσκομίστηκαν και παραχωρήθηκε η αιτηθείσα άδεια υπό όρους. Μεταξύ αυτών, περιλαμβάνονται και οι πιο κάτω, οι οποίοι, σύμφωνα με τον αιτητή, είναι παράνομοι:-

«(14) Τα σύνορα τεμαχίου/ων σε σχέση με την εκτέλεση των όρων της παρούσας άδειας είναι αυτά που θα προκύψουν μετά την παραχώρηση γης για σκοπούς διάνοιξης, διεύρυνσης ή συνέχισης δημόσιας οδού (δρόμος, πεζόδρομος κλπ.) ή παραχώρησης προς το δημόσιο χώρου για δημιουργία ανοικτού δημόσιου χώρου, χώρου πρασίνου κλπ.

(65) Η διαίρεση της ακίνητης ιδιοκτησίας να εκτελεστεί ακριβώς όπως δείχνεται στα εγκριμένα σχέδια. Όλοι οι δρόμοι, πεζόδρομοι, χώροι στάθμευσης και χώροι πρασίνου/πλατείες που δείχνονται στο εγκριμένο χωρομετρικό σχέδιο να κατασκευαστούν όπως περιγράφεται πιο κάτω και να εγγραφούν ως δημόσιοι.

(66) Το οδόστρωμα των δρόμων να κατασκευαστεί με 'πρέμιξ'.

(68) Kατά μήκος των πλευρών των δρόμων να κατασκευαστούν προκατασκευασμένα κράσπεδα από σκυρόδεμα και πλακόστρωτα πεζοδρόμια με προκατασκευασμένες τσιμεντόπλακες διαστάσεων 0,40 m. x 0,40 m.

(69) Όπου το τελικό πλάτος δρόμου δεν συμπληρώνεται, το πεζοδρόμιο που περιγράφεται στον όρο αρ. (68) πιο πάνω να κατασκευαστεί μόνο στη μία πλευρά.

(75) Όλες οι κατασκευές που περιλαμβάνονται στην παρούσα διαίρεση γης να αναπροσαρμόζονται ομαλά με τους υφιστάμενους δρόμους με τους οποίους συνδέονται.

(96) Στα πεζοδρόμια να αφεθούν κατάλληλα διαμορφωμένες λεκάνες κοντά στο σύνορο του οικοπέδου διαστάσεων 0,60 m x 0,60 m ανά 6,00 m περίπου για μελλοντική δενδροφύτευση.

(500) Tο τεμάχιο με αρ. 58 του Φ/Σχ. XL.62.E1 να διαχωριστεί σε 3 οικόπεδα όπως δείχνεται στο εγκεκριμένο χωρομετρικό σχέδιο.

(501) Tο τμήμα του τεμαχίου που δείχνεται με κόκκινη γραμμή και καφέ χρώμα στο εγκριμένο χωρομετρικό σχέδιο να εγγραφεί ως χωράφι.

(502) Tο τμήμα του τεμαχίου που δείχνεται με κόκκινη γραμμή και πορτοκαλί χρώμα στο εγκριμένο χωρομετρικό σχέδιο να παραχωρηθεί και εγγραφεί μελλοντικά ως δημόσιος δρόμος και να κατασκευαστεί σύμφωνα με τις υποδείξεις για ικανοποίηση της Aρμόδιας Aρχής (Δήμος Aραδίππου) καθώς και του Διευθυντή του Tμήματος Δημοσίων Έργων.

(503) Όπου το τελικό πλάτος του δρόμου είναι 12,00 μ. το τελικό πλάτος οδοστρώματος να είναι 7,00 μ. και το πλάτος του πεζοδρομίου 2,50 μ.

(504) Το αντιπλημμυρικό κανάλι που δείχνεται με κόκκινη γραμμή και μπλε χρώμα στο εγκριμένο χωρομετρικό σχέδιο συνολικού πλάτους 12,00 μ. να κατασκευαστεί σύμφωνα με τις υποδείξεις και για ικανοποίηση της Αρμόδιας Αρχής (Δήμος Αραδίππου) καθώς και του Διευθυντή του Τμήματος Δημοσίων Έργων.»

Ο αιτητής, με την προσφυγή του, ήγειρε αριθμό λόγων, για τους οποίους οι επίδικοι όροι, και ιδιαίτερα ο όρος σε σχέση με την παραχώρηση γης και κατασκευή του δρόμου πρωταρχικής σημασίας, θα πρέπει να ακυρωθούν, ανέπτυξε, όμως, με τη γραπτή του αγόρευση, μόνο τρεις, τους οποίους και θα εξετάσω στη συνέχεια.

Διατείνεται ο αιτητής ότι οι επίδικοι όροι παραβιάζουν ευθέως το Άρθρο 23 του Συντάγματος. Είναι αυτοί τόσο επαχθείς, ώστε δεν αποτελούν περιορισμό αλλά στέρηση της ιδιοκτησίας του, χωρίς προηγουμένως να τηρηθεί η απαραίτητη, κατά το Σύνταγμα, διαδικασία της απαλλοτρίωσης. Ενώ, υπέβαλε, ζήτησε άδεια διαχωρισμού του τεμαχίου του σε έξι οικόπεδα, με τους επίδικους όρους, του επιβάλλεται να παραχωρήσει εμβαδόν της περιουσίας του της τάξεως του 56% για την κατασκευή δρόμου πρωταρχικής σημασίας - (τα οικόπεδα, από έξι, γίνονται τρία) - και, επιπλέον, να κατασκευάσει ο ίδιος το δρόμο. Η έλλειψη, υποστηρίζει, ρυμοτομικού διατάγματος, το οποίο θα αποτελούσε το νομιμοποιητικό έρεισμα των επίδικων όρων στην άδεια, τούς καθιστά παράνομους. Προς υποστήριξη των πιο πάνω, παρέπεμψε στη Δήμος Στροβόλου v. Γιασεμίδου κ.ά. (1998) 3 Α.Α.Δ. 223.

Οι καθ' ων η αίτηση αντικρούουν τα πιο πάνω και υποστηρίζουν ότι η δημοσίευση του Τοπικού Σχεδίου Λάρνακας, με τα επισυναπτόμενα σ' αυτό σχέδια, χωρίς ποτέ ο αιτητής να υποβάλει ένσταση, τον εμποδίζουν να επικαλείται σήμερα επηρεασμό της ιδιοκτησίας του. Είχε δικαίωμα, εντός περιόδου οκτώ μηνών από τη δημοσίευση του Τοπικού Σχεδίου Λάρνακας, να υποβάλει ένσταση και δεν το έπραξε.

Η Πολεοδομική Αρχή, είναι η θέση των καθ' ων η αίτηση, ακόμη και σε περίπτωση που ο αιτητής υπέβαλλε ένσταση και η εξέτασή της δεν είχε ολοκληρωθεί - (εξετάζεται από άλλη Αρχή) - είχε καθήκον να εξετάσει την αίτησή του υπό το φως του δημοσιευθέντος Τοπικού Σχεδίου Λάρνακας και ο ίδιος θα μπορούσε να επιλέξει να μην υλοποιήσει την εκδοθείσα άδεια μέχρι την εξέταση της ένστασής του και την οριστικοποίηση του Τοπικού Σχεδίου.

Δεν έχει, στην παρούσα, αμφισβητηθεί, αλλά ούτε και υπάρχει ο,τιδήποτε, το οποίο να θέτει υπό αμφισβήτηση ότι οι όροι στην άδεια διαχωρισμού τέθηκαν στη βάση των δημοσιευθέντων σχεδίων του Τοπικού Σχεδίου Λάρνακας, τα οποία σχέδια προβλέπουν επ' ακριβώς τα σημεία διέλευσης του πρωταρχικής σημασίας δρόμου.

Το Άρθρο 23 του Συντάγματος, το οποίο διασφαλίζει το δικαίωμα ιδιοκτησίας, επιτρέπει την επιβολή όρων, δεσμεύσεων ή περιορισμών, κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις. Η παράγραφος 2 αυτού προβλέπει:-

«2. Στέρησις ή περιορισμός οιουδήποτε τοιούτου δικαιώματος δεν δύναται να επιβληθή, ειμή ως προβλέπεται υπό του παρόντος άρθρου.»

Και η παράγραφος 3:-

«3. Η άσκησις τοιούτου δικαιώματος δύναται να υποβληθή διά νόμου εις όρους, δεσμεύσεις ή περιορισμούς απολύτως απαραιτήτους προς το συμφέρον της δημοσίας ασφαλείας ή της δημοσίας υγιείας ή των δημοσίων ηθών ή της πολεοδομίας ή της αναπτύξεως και χρησιμοποιήσεως οιασδήποτε ιδιοκτησίας προς προαγωγήν της δημοσίας ωφελείας ή προς προστασίαν των δικαιωμάτων τρίτων.

Διά πάντα τοιούτον όρον, δέσμευσιν ή περιορισμόν, όστις μειώνει ουσιωδώς την οικονομικήν αξίαν της τοιαύτης ιδιοκτησίας, δέον να καταβάλληται το ταχύτερον δικαία αποζημίωσις, καθοριζομένη, εν περιπτώσει διαφωνίας, υπό πολιτικού δικαστηρίου.»

Ζήτημα περιορισμών στην ακίνητη ιδιοκτησία, από άποψη πολεοδομικών ζωνών, εξετάστηκε στη Δημητριάδη κ.ά. v. Υπουργικού Συμβουλίου κ.ά. (1996) 3 Α.Α.Δ. 85, όπου αναφέρονται τα ακόλουθα στις σελ. 102-103:-

«Πότε περιορισμοί οδηγούν σε στέρηση ιδιοκτησίας είναι το θέμα το οποίο θα εξετάσουμε πιο κάτω.

Όροι περιοριστικοί της χρήσης ιδιοκτησίας, που αφήνουν άθικτο τον πυρήνα του δικαιώματος ιδιοκτησίας, συνιστούν περιορισμό και όχι στέρηση.

Περιορισμοί στη χρήση ιδιοκτησίας απολήγουν σε στέρησή της, μόνο όταν καθιστούν την ιδιοκτησία αδρανή - (βλ. Κυριακοπούλου - 'Διοικητικό Ελληνικό Δίκαιο', τόμος Γ΄, σελ. 366 και 368. Π.Δ. Δαγτόγλου - 'Συνταγματικό Δίκαιο - Ατομικά Δικαιώματα Β΄', σελ. 907, 936, 937, 938. Lanitis E.C. Estates Ltd. κ.ά. v. Δημοκρατίας κ.ά. (1989) 3(E) A.A.Δ. 3252).

6. Η ιδιοκτησία γης δεν παρέχει δικαίωμα χρήσης της για οικοδομικούς σκοπούς ή, γενικότερα, δικαίωμα για την οικοδομική ανάπτυξη του ακινήτου.

Η χρήση του ακινήτου για οικοδομικούς σκοπούς συναρτάται με και εξαρτάται από τον πολεοδομικό σχεδιασμό, θέμα το οποίο ανάγεται στη ρυθμιστική εξουσία του Κράτους. Η οικοδομική ανάπτυξη είναι αλληλένδετη με τον πολεοδομικό σχεδιασμό. Στη Simonis a.ο. v. Impovement Board Latsia (1984) 3 C.L.R. 109, κρίθηκε ότι η χρήση γης για οικοδομικούς σκοπούς και, γενικά, η οικοδομική ανάπτυξη αποτελεί κοινοτική υπόθεση, υποκείμενη στο πολεοδομικό σχέδιο της περιοχής στην οποία ευρίσκεται. Η απόφαση στη Simonis υιοθετήθηκε από την Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου ως ορθή έκφραση του δικαίου στις υποθέσεις Lanitis E.C. Estates Ltd. κ.ά. v. Δημοκρατίας κ.ά., (ανωτέρω), και Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου κ.ά. v. Δημοκρατίας (1990) 3 A.A.Δ. 1175).

7. Οι όροι οικοδομικής ανάπτυξης μιας περιοχής, που τίθενται με την ένταξή της σε πολεοδομική ζώνη, επάγονται, κατά κανόνα, όπως αναγνωρίζει η νομολογία, περιορισμό της χρήσης και όχι στέρηση ιδιοκτησίας - (βλ. Tryphonos a.ο. v. Municipality of Nicosia a.o. (1988) 3 C.L.R. 901, Κωνσταντινίδης κ.ά. v. Συμβουλίου Βελτιώσεως Στροβόλου κ.ά. (1990) 3 A.A.Δ. 1544).

Οι πολεοδομικές ζώνες προδιαγράφουν τους όρους ανάπτυξης της περιοχής. Δεν αποστερούν τους ιδιοκτήτες του δικαιώματος χρήσης της ιδιοκτησίας τους στην κατάσταση στην οποία ευρίσκεται, ή, γενικότερα, της χρήσης της για τους σκοπούς για τους οποίους την προοιωνίζει η φυσική της κατάσταση.

Η επιβολή ζωνών συνιστά μέσο για τη διαφύλαξη του χαρακτήρα της περιοχής και προδιαγραφή των όρων για τη μελλοντική της ανάπτυξη. Αποτελεί μέτρο για την εναρμόνιση της ανάπτυξης με το περιβάλλον, χάριν του κοινού συμφέροντος στη διαφύλαξη των αγαθών της φύσης και της ποιότητας της ζωής που αρμόζει στον άνθρωπο.

8. Περιορισμοί απολήγουν σε στέρηση της ιδιοκτησίας οποτεδήποτε καθιστούν τη γη αδρανή για το σκοπό για τον οποίο, εξ αντικειμένου, προορίζεται. Σ' εκείνη την περίπτωση, το δικαίωμα ιδιοκτησίας καθίσταται άνευ αντικειμένου, εφόσον δεν παρέχεται η δυνατότητα χρήσης της γης για οποιοδήποτε γόνιμο σκοπό.»

Στην παρούσα περίπτωση, το τεμάχιο του αιτητή βρίσκεται εντός οικιστικής ζώνης, δηλαδή, εξ αντικειμένου, προορίζεται για διαχωρισμό σε οικόπεδα. Ο όρος στην άδεια, σε σχέση με τον πρωταρχικής σημασίας δρόμο, δε φαίνεται να τέθηκε για σκοπούς εξυπηρέτησης των αναγκών που θα προκύψουν από το διαχωρισμό, για τους οποίους σκοπούς είναι δυνατό, με βάση τον περί Πολεοδομίας και Χωροταξίας Νόμο του 1972, (Ν. 90/72), (όπως τροποποιήθηκε), να τεθούν όροι, αλλά προς εξυπηρέτηση, γενικά, αναγκών της ευρύτερης περιοχής. Τα όσα παρατίθενται, στη συνέχεια, από τη Δήμος Στροβόλου v. Γιασεμίδου κ.ά., πιο πάνω, με τα οποία συμφωνώ, απαντούν, πιστεύω, και το ερώτημα κατά πόσο ο όρος (502) για παραχώρηση και κατασκευή από τον αιτητή δρόμου πρωταρχικής σημασίας, πλάτους 24,50 μ., συνιστά στέρηση της ιδιοκτησίας του:- (σελ. 232-233)

«Στην παρούσα υπό συζήτηση έφεση είναι παραδεκτό ότι το Τοπικό Σχέδιο δεν είχε δημοσιευθεί. Αλλά και να είχε δημοσιευτεί δεν καθορίζετο επακριβώς η επέμβαση ή ο επηρεασμός της γης των οποιωνδήποτε ιδιοκτητών διά μέσου των οποίων θα διήρχετο ο δρόμος αυτός πρωταρχικής σημασίας, ούτως ώστε να τους εδίδετο η ευκαιρία οποιασδήποτε ένστασής τους. Πέραν τούτων η προβλεπόμενη από το Τοπικό Σχέδιο κατασκευή του δρόμου πρωταρχικής σημασίας δεν μπορεί να έχει μόνο την εξυπηρέτηση του οικισμού που θα δημιουργηθεί από τη διάνοιξη των οικοπέδων αλλά και κυρίως την εξυπηρέτηση της ευρύτερης περιοχής της μείζονος Λευκωσίας και όχι μόνο. Το αναγκαίο αυτό έργο δημόσιας ωφέλειας έχει πολύ ευρύτερες προεκτάσεις πέραν των αναγκών που απαιτούνται για την ορθολογιστική ρύθμιση του περιβάλλοντος της περιοχής των υπό διαίρεση οικοπέδων. Κατά τη γνώμη μας εκφεύγει των προνοιών των Αρθρων 9(1)(γ)(ν) και 9(4)(α) του Νόμου. Η εισήγηση του δικηγόρου των εφεσειόντων ότι ορθά επεβλήθη ο επίδικος όρος με βάση την υποπαράγραφο (ν) του Αρθρου 9(1)(γ), κρίνεται ανεδαφικός. Οι πρόνοιες αυτές του Νόμου επιβάλλουν στον ιδιοκτήτη την υποχρέωση της κατασκευής οδών για την εξυπηρέτηση των οικοπέδων και της περιοχής τους ή τη συμπλήρωση του οδικού δικτύου εντός της υπό ανάπτυξη περιοχής. Η επιβολή του επίδικου όρου 7, κατά τη γνώμη μας, σημαίνει στην ουσία αποστέρηση της ιδιοκτησίας οικοπεδοποιήσιμης γης με παράλληλη επιβάρυνση των ιδιοκτητών-εφεσιβλήτων με ένα τεράστιο κόστος κατασκευής του αυτοκινητόδρομου και είναι έξω από τις πρόνοιες τόσο του Νόμου όσο και του Συντάγματος. Συνεπώς ο όρος 7 τέθηκε χωρίς νόμιμη εξουσιοδότηση. Θεωρούμε ως εκ τούτου ορθή την απόφαση του πρωτόδικου αδελφού Δικαστή και η έφεση πρέπει να απορριφθεί.»

Η επιβολή του όρου (502) και όλων όσοι τέθηκαν ως αποτέλεσμα αυτού, οδηγεί σε στέρηση μεγάλου μέρους της ιδιοκτησίας του αιτητή - 56% - ο οποίος, πρόσθετα, αναγκάζεται να κατασκευάσει και το δρόμο. Οι δεσμεύσεις αυτές, ως εκ της έκτασης του κτήματος που επηρεάζουν, δεν περιορίζουν απλώς το δικαίωμα ιδιοκτησίας, αλλά συνιστούν ανάλογη στέρησή του, η οποία μπορεί να επέλθει μόνο ως καθορίζει το Άρθρο 23 του Συντάγματος, δηλαδή μέσω απαλλοτρίωσης.

Με προβλημάτισε το κατά πόσο επιδιώκεται, με την προσφυγή, η ακύρωση μόνο των περιλαμβανομένων στην επισύναψη 1 όρων ή η πολεοδομική άδεια στο σύνολό της. Θεωρώ ότι, με την προσφυγή, προσβάλλονται μόνο οι όροι στους οποίους έχω αναφερθεί, γι' αυτό προχωρώ να εξετάσω κατά πόσο οι όροι αυτοί μπορούν να διαχωριστούν από την υπόλοιπη άδεια. Έχω την άποψη ότι, με τον παραμερισμό του όρου 502 και όλων όσοι τέθηκαν ως αποτέλεσμα αυτού, η άδεια εκθεμελιώνεται και δεν μπορεί ο όρος 502 να διαχωριστεί από αυτή. Συνεπώς, ολόκληρη η απόφαση για την παραχώρηση της άδειας πρέπει να ακυρωθεί. Τέτοια δυνατότητα έχει το Δικαστήριο με βάση τον Κ.17 του Διαδικαστικού Κανονισμού του Ανωτάτου Δικαστηρίου του 1962 (βλ. Έπαρχος Λευκωσίας ως Πρόεδρος του Συμβουλίου Βελτιώσεως Κακοπετριάς κ.ά. v. Mόδεστου Σπαρσή, υπό την ιδιότητά του ως Προέδρου του Σωματείου Ταμείο Ευημερίας Υπαλλήλων Α.ΤΗ.Κ. κ.ά. (1996) 3 Α.Α.Δ. 256 και Δήμος Στροβόλου v. Γιασεμίδου κ.ά. (πιο πάνω)).

Η πολεοδομική άδεια ακυρώνεται στο σύνολό της, με έξοδα υπέρ του αιτητή.

H προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα.

cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο

	CyLaw \| Αναφορικά μ'εμάς \| Επικοινωνία