|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
Κυπριακή νομολογία στην οποία κάνει αναφορά η απόφαση αυτή:
Μεταγενέστερη νομολογία η οποία κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή:
(Υπόθεση Αρ. 712/2004)
19 Ιουλίου, 2006
[ΚΡΑΜΒΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΟΡΦΑΝΙΔΗΣ,
Αιτητής,
ν.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ,
Καθ΄ης η αίτηση.
- - - - - -
Π. Πετράκης, για τον Αιτητή.
Ευγ. Καρακάννα, για την Καθ΄ ης η αίτηση.
Ι. Νικολάου, για το Ενδ. Μέρος.
- - - - - -
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΚΡΑΜΒΗΣ, Δ.: Η προσβαλλόμενη απόφαση είναι το αποτέλεσμα δεύτερης επανεξέτασης, κατόπιν δυο ακυρωτικών αποφάσεων που εκδόθηκαν σε αντίστοιχες προσφυγές του αιτητή (υπόθ. αρ. 91/01, ημερ.10.4.02 και υπόθ. αρ. 567/02, ημερ. 11.3.04). Η καθ' ής η αίτηση (στο εξής «η Επιτροπή»), προήγαγε αναδρομικά από 1.12.00 το ενδ. μέρος Ιωάννη Παπαδόπουλο στη μόνιμη θέση Διευθυντή Ινστιτούτου Γεωργικών Ερευνών, θέση πρώτου διορισμού και προαγωγής.
Ο λόγος ακύρωσης που διαπιστώθηκε στις πιο πάνω αποφάσεις του Ανωτάτου Δικαστηρίου, ήταν η ελλιπής έρευνα της Επιτροπής αναφορικά με την κατοχή από το ενδιαφερόμενο μέρος της απαιτούμενης στο Σχέδιο Υπηρεσίας «πενταετούς τουλάχιστον διοικητικής πείρας σε υπεύθυνη θέση». Παραθέτω αυτούσιο απόσπασμα από την τελευταία ακυρωτική απόφαση:
«Στο κατά πόσο, όμως, η απλή αναφορά σε καθήκοντα τα οποία θα είναι δυνατό να ανατεθούν σε λειτουργό κατά το σχέδιο υπηρεσίας θα συνιστούσε δέουσα έρευνα, έχουμε το δεδικασμένο της ακυρωτικής απόφασης και δεν παρεχόταν περιθώριο για άλλη θεώρηση. Η παράλειψη εντοπισμού του στοιχείου του σχεδίου υπηρεσίας που θα καταδείκνυε την κατοχή του προσόντος ήταν ελάττωμα πρόσθετο από την αναφορά μόνο στο σχέδιο υπηρεσίας.Ορθά, συνεπώς, η ΕΔΥ αναζήτησε περαιτέρω έρεισμα. Mόνο που η επιστολή του Γενικού Διευθυντή, ημερομηνίας 26.4.02, όπως την αναφέρει η ΕΔΥ, δεν προσθέτει οτιδήποτε σε σχέση με τον ίδιο τον ενδιαφερόμενο. Δεν προκύπτει από όσα σημειώνει η ΕΔΥ πως πράγματι ανατέθηκαν "ατομικές δραστηριότητες" στον ενδιαφερόμενο με όσα αυτή η ανάθεση εμφανίζεται να συνεπάγεται και πότε ή για πόσο διάστημα αφού εδώ έχουμε απαίτηση για πείρα ορισμένης διάρκειας. Στους φακέλους δεν υπάρχουν στοιχεία προς τέτοιες κατευθύνσεις και, μάλιστα, δεν υπάρχουν εκθέσεις όπως οι αναφερόμενες στο πρακτικό της ΕΔΥ.»
Ενόψει της πιο πάνω απόφασης, η Επιτροπή προχώρησε στην επανεξέταση της πλήρωσης της θέσης με βάση το πραγματικό και νομικό καθεστώς που ίσχυε κατά τον ουσιώδη χρόνο μόνο με βάση τα αντικειμενικά στοιχεία που υπήρχαν. Στις 26.4.04, η Επιτροπή έκρινε ότι το ενδιαφερόμενο μέρος πληρούσε το απαιτούμενο προσόν της διοικητικής πείρας διότι τα καθήκοντα που εκτελούσε ήταν καθήκοντα υπεύθυνης θέσης. Στηρίχθηκε στο περιεχόμενο των εγγράφων που υπέβαλε ο Γενικός Διευθυντής, Υπουργείο Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος με την επιστολή του ημερ. 6.4.04.
Κατά τον ουσιώδη χρόνο, ο αιτητής κατείχε την θέση του Πρώτου Λειτουργού Γεωργικών Ερευνών. Προηγουμένως, κατείχε θέση Ανώτερου Λειτουργού Γεωργικών Ερευνών (από 1.1.83 μέχρι 1.10.99). Το ενδιαφερόμενο μέρος, ανελίχθηκε στην τελευταία θέση, του Ανώτερου Λειτουργού, μόλις την 1.8.99, υστερώντας κατά συνέπεια σε αρχαιότητα έναντι του αιτητή κατά 16 χρόνια. Προηγουμένως, από την 15.1.83 κατείχε τη θέση Λειτουργού Γεωργικών Ερευνών Α΄ και το ερώτημα αφορούσε στο κατά πόσο δια μέσου της εκτέλεσης των καθηκόντων αυτής της θέσης, αποκτήθηκε η απαιτούμενη πείρα.
Ο Διευθυντής στην επιστολή του σχετικά με αυτό το θέμα, ανέφερε τα πιο κάτω:
«Οι Ανώτεροι Λειτουργοί Γεωργικών Ερευνών καθώς και οι Λειτουργοί Γεωργικών Ερευνών Α΄ αναλαμβάνουν με οδηγίες του εκάστοτε Διευθυντή ατομικές δραστηριότητες και κάτω από τη δική τους εποπτεία υπάρχει τεχνικό και άλλο προσωπικό για διεκπεραίωση των εργασιών που αναλαμβάνουν. Μέρος του προσωπικού αυτού τυγχάνει αξιολόγησης από τους πιο πάνω Λειτουργούς. Στις Ετήσιες Υπηρεσιακές Εκθέσεις φαίνεται η εμπλοκή των Λειτουργών σε τέτοιες δραστηριότητες όπου είναι άμεσα υπεύθυνοι από τον προγραμματισμό μέχρι και την ολοκλήρωση των προγραμμάτων που τους ανατίθενται. Για την προκείμενη περίπτωση ενδεικτικά αναφέρω: «Αναπληρωτής Υπεύθυνος Κλάδου Εδαφολογίας και Χρήσης Νερού, Προγραμματισμός, οργάνωση, εκτέλεση, αξιολόγηση και παρουσίαση πειραμάτων, Διοργάνωση επιστημονικών και εκπαιδευτικών συνεδρίων. Διοργάνωση επιστημονικών επισκέψεων. Εκπρόσωπος του Υπουργείου σε Διεθνή Συνέδρια και Οργανισμούς, Μέλος Συντονιστικών επιτροπών της ΕΕ. Εμπειρογνώμονας Διεθνών Οργανισμών. Συνεχής χρήση των εμπειριών που αποκτήθηκαν από τις πιο πάνω δραστηριότητες ..........».
Επιπρόσθετα, σαν βοηθητικό τεκμήριο, είναι οι Ετήσιες Ατομικές Δραστηριότητες που ο Διευθυντής του Ινστιτούτου Γεωργικών Ερευνών απαιτεί από όλο το επιστημονικό προσωπικό και οι οποίες κρατούνται από το 1995 στο γραφείο του εκάστοτε Διευθυντή. Στις Ετήσιες Ατομικές Δραστηριότητες γίνεται αναφορά στα προγράμματα και στο προσωπικό που βρίσκεται κάτω από τη δική τους εποπτεία.
Στην προκείμενη περίπτωση, επιπρόσθετα της πείρας που αναφέρθηκε, ο Λειτουργός απέκτησε πείρα διοικώντας προσωπικό, επιστημονικό και τεχνικό, το οποίο προσλαμβανόταν από προγράμματα συνεργασίας με Διεθνείς Οργανισμούς και κυρίως την Ευρωπαϊκή Ενωση. Ενδεικτικά επισυνάπτονται τα κύρια προγράμματα που ήταν υπό την άμεση ευθύνη του Δρα Ι. Παπαδόπουλου μέσω των οποίων εργοδοτούντο νέοι επιστήμονες, τεχνικοί και ωρομίσθιοι.»
Ωστόσο, τα έγγραφα που έθεσε ενώπιον της Επιτροπής προς υποστήριξη των ισχυρισμών του από μόνα τους, στην απουσία οποιασδήποτε περαιτέρω αξιολόγησης και σχολιασμού από την Επιτροπή, δεν τεκμηριώνουν ότι το ενδιαφερόμενο μέρος κατείχε πενταετή διοικητική πείρα σε υπεύθυνη θέση. Πιο συγκεκριμένα:
1. Το Παράρτημα 1 καθώς και η δέσμη εγγράφων που κατατέθηκε ως τεκμήριο Ω στις διευκρινήσεις, αναφέρεται στις αναπληρώσεις που έκανε το ενδιαφερόμενο μέρος ως Διευθυντής του Κλάδου Εδαφολογίας και Χρήσης Νερού. Εκ περιτροπής τέτοιες αναπληρώσεις έκαναν και άλλοι λειτουργοί, χωρίς αυτό βέβαια να συνεπάγεται ότι η πρακτική αυτή καθιστά τους αναπληρούντες υπαλλήλους αξιότερους ή ότι στην προκειμένη περίπτωση, η περίοδος αναπλήρωσης μπορούσε να πιστωθεί ως διοικητική πείρα και μάλιστα καθορισμένης διάρκειας.
2. Η αξιολογική έκθεση του ενδιαφερόμενου μέρους για το έτος 1987 αναφέρει ως κύρια καθήκοντα του τα εξής: «Προγραμματισμός, εκτέλεση και αξιολόγηση πειραμάτων α) Γονιμότητας εδάφους, β) θρέψης φυτών. γ) συνδυασμένης λίπανσης και άρδευσης και δ) χρήσης προβληματικών νερών για άρδευση, Αναπληρωτής υπεύθυνος Κλάδου Εδαφολογίας και Χρήσης Νερού». Ως αναπληρωτής υπεύθυνος κλάδου εδαφολογίας και χρήσης νερού εμφανίζεται στις εκθέσεις των ετών 1987-1994, ωστόσο η συνολική διάρκεια αυτών των αναπληρώσεων παρατηρώ ότι δεν ξεπερνά τις 40 εβδομάδες. Κατά τα άλλα, το ενδιαφερόμενο μέρος καταγράφει ως καθήκον του την διοργάνωση εκπαιδευτικών επισκέψεων και συνεδρίων που θα μπορούσε εύλογα να θεωρηθεί ότι συνιστά εμπλοκή στο καθόλα διοικητικό έργο του Ινστιτούτου και ότι προϋποθέτει άσκηση ευθύνης και πρωτοβουλίας, πλην όμως, παραμένει άγνωστη η συνολική της διάρκεια και κατ' επέκταση η διάρκεια της διοικητικής πείρας που απέκτησε το ενδιαφερόμενο μέρος μέσα από αυτά. Επίσης η εκτέλεση και αξιολόγηση πειραμάτων που φαίνεται να αποτελεί το κύριο επιστημονικό του καθήκον, λογίζεται έναντι της πείρας σε γεωργικές έρευνες που απαιτούσε το σχέδιο υπηρεσίας στην επίδικη πρόνοια που προνοούσε «δεκαετή τουλάχιστον πείρα σε γεωργικές επιστημονικές έρευνες, μετά σχετικών επιστημονικών δημοσιεύσεων, από την οποία πενταετής τουλάχιστον διοικητική πείρα σε υπεύθυνη θέση». Η ίδια η διατύπωση στο σχέδιο υπηρεσίας δεν ταυτίζει εννοιολογικά την ερευνητική πείρα με το προσόν της διοικητικής πείρας σε υπεύθυνη θέση. Συνεπώς η ΕΔΥ θα έπρεπε να αιτιολογήσει με ποιο τρόπο και σε ποια έκταση οι γεωργικές έρευνες και τα πειράματα που έκανε το ενδιαφερόμενο μέρος του προσέδιδαν ενδεχομένως και διοικητική πείρα.
3. Τα πιο πάνω καθήκοντα αναφέρονται εκτενώς στα έντυπα των «Ατομικών Δραστηριοτήτων» που συμπλήρωνε το ενδιαφερόμενο μέρος στο τέλος κάθε έτους. Οι τίτλοι των επιμέρους δραστηριοτήτων «Ερευνητική εργασία, συγγραφικό έργο, διαλέξεις / παρακολουθήσεις και παρουσιάσεις, συμμετοχή σε συνέδρια και δίκτυα, εκπαίδευση / επιμόρφωση» δεν παραπέμπουν σε καθήκοντα που θα μπορούσαν εξ ορισμού να προσδώσουν στο ενδιαφερόμενο μέρος διοικητική πείρα από υπεύθυνη θέση. Έχω μελετήσει με προσοχή το περιεχόμενο αυτών των εκθέσεων και δεν είμαι σε θέση να γνωρίζω ποια από τα περιγραφόμενα καθήκοντα είχε υπόψη της η Επιτροπή όταν κατέληγε στο συμπέρασμα ότι «τα καθήκοντα που εκτελούσε το ενδιαφερόμενο μέρος ήταν υπεύθυνης θέσης».
Η επιστολή του Διευθυντή στην οποία στηρίχτηκε η Επιτροπή, γενική και αόριστη όπως ήταν, αφήνει αναπάντητα κρίσιμα ερωτήματα. Η ίδια η Επιτροπή απέφυγε και πάλι να θεμελιώσει και να ερμηνεύσει με σαφήνεια την έννοια της διοικητικής πείρας και της υπεύθυνης θέσης ως όφειλε. Ούτε αξιολόγησε τα στοιχεία που τέθηκαν ενώπιον της, διακρίνοντας ποιες από τις δραστηριότητες του ενδιαφερόμενου μέρους ενέπιπταν στις πιο πάνω έννοιες, ώστε να καθίσταται δυνατός ο δικαστικός έλεγχος.
Η αυτοκαθοδήγηση της ΕΔΥ όπως διατυπώνεται στο πρακτικό ημερ. 26.4.04, απηχεί την απόφαση της Ολομέλειας στην Ολυμπία Στυλιανού κ.α. ν. Χατζηκωνσταντίνου και Δημοκρατίας, (1994) 3 Α.Α.Δ. 387 και είναι βέβαια σωστή. Εκεί λέχθηκε ότι η έννοια της διοικητικής πείρας συνδέεται με την άσκηση διοικητικών καθηκόντων. Όμως η άσκηση διοικητικών καθηκόντων δεν προϋποθέτει εποπτεία, οργάνωση ή κατεύθυνση προσωπικού. Τα διοικητικά καθήκοντα και η διοικητική πείρα που αποκτάται με την άσκησή τους είναι έννοια ευρύτερη. Περιλαμβάνει την εμπλοκή στο όλο διοικητικό έργο. Ελλείπει όμως από τα πρακτικά οποιαδήποτε ένδειξη αναφορικά με τα ποιά από τα καθήκοντα του ενδιαφερόμενου προσώπου, τα οποία η Επιτροπή θεώρησε ως διοικητικά, τεκμηρίωναν διοικητική πείρα υπό την πιο πάνω έννοια και μάλιστα αν αυτή ήταν πενταετούς διάρκειας. Και, βέβαια, δεν είναι έργο του Δικαστηρίου να συζητήσει αυτές τις πτυχές για να συμπεράνει πρωτογενώς το ένα ή το άλλο. Η κρίση της Ε.Δ.Υ. παραμένει λοιπόν χωρίς αιτιολογία.
Στο στάδιο των διευκρινήσεων, τα μέρη ουσιαστικά κάλεσαν το Δικαστήριο να προβεί σε εκτιμήσεις, συλλογισμούς και αποτιμήσεις, και να καλύψει με πρωτογενείς κρίσεις τα κενά που για ακόμη μια φορά άφησε η Επιτροπή στην επανεξέταση, υποκαθιστώντας ουσιαστικά τη διοίκηση.
Θεωρώ ότι η Επιτροπή δεν ανταποκρίθηκε στο καθήκον της να ερμηνεύσει τη συγκεκριμένη πτυχή του σχεδίου υπηρεσίας και να αιτιολογήσει δεόντως την κρίση της ότι το ενδιαφερόμενο μέρος ήταν προσοντούχος, κατά τρόπο που να συμμορφώνεται με το δεδικασμένο.
Η προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα υπέρ του αιτητή. Η προσβαλλόμενη απόφαση ακυρώνεται.
Α. ΚΡΑΜΒΗΣ, Δ.
ΣΦ.