|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
AΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Υπόθεση Αρ. 54/2005)
24 Ιουλίου, 2006
[ΝΙΚΟΛΑЇΔΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
1. ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΥ
2. ΣΤΕΛΛΑ ΤΑΝΤΑ-ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΥ,
Αιτητές
ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΔΙΑ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΙΚΟΥ
ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ/Η ΤΗΣ ΑΡΜΟΔΙΑΣ ΓΙΑ
ΙΕΡΑΡΧΙΚΕΣ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 31
ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΣ ΝΟΜΟΥ
ΥΠΟΥΡΓΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ,
Καθ΄ ων η αίτηση.
__________
Αρ. Ζερβού(κα) για Αλ. Μαρκίδη, για τους Αιτητές.
Δ. Λυσάνδρου, Νομικός Λειτουργός, για Γεν. Εισαγγελέα της Δημοκρατίας, για τους Καθ΄ ων η αίτηση.
_________
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Οι αιτητές υπέβαλαν στις 11.1.2002 στον Επαρχιακό Λειτουργό του Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως Λευκωσίας (στο εξής «η Πολεοδομική Αρχή»), αίτηση για έκδοση πολεοδομικής άδειας για ανέγερση κατοικίας, σε τεμάχιο ιδιοκτησίας τους στα Λατσιά. Η αίτηση απορρίφθηκε, όπως και η ιεραρχική προσφυγή που ασκήθηκε στη συνέχεια. Ως λόγοι για την άρνηση χορήγησης άδειας δόθηκαν ότι το συγκεκριμένο τεμάχιο δεν διέθετε ικανοποιητική προσπέλαση κατά παράβαση της παραγράφου 1(γ) του Παραρτήματος Β του Τοπικού Σχεδίου Λευκωσίας και ότι η προτεινόμενη ανάπτυξη χωροθετείται πάνω σε τμήμα υφιστάμενου εγγεγραμμένου μονοπατιού το οποίο διασχίζει το τεμάχιο και του οποίου η κατάργηση ή παραχώρηση, δεν έχει ακόμα αποφασιστεί από το Κτηματολόγιο. Οι αιτητές είχαν υποβάλει αίτηση στο Κτηματολόγιο για απόκτηση δικαιώματος διαβάσεως βάσει του άρθρου 11Α του Κεφ. 224, η οποία δεν φαίνεται να εξετάστηκε ακόμα.
Οι αιτητές υποστηρίζουν ότι η προσβαλλόμενη απόφαση εκδόθηκε κατά παράβαση των αρχών της χρηστής διοίκησης και της καλής πίστης, τόσο αναφορικά με το θέμα της προσπέλασης, όσο και λόγω της χωροθέτησης της σκοπούμενης ανάπτυξης επί του μονοπατιού. Υποστηρίζουν ότι οι ίδιοι έπραξαν ότι ήταν δυνατόν για να τους χορηγηθεί δικαίωμα διάβασης, ισχυρίζονται δε ότι απέκτησαν δίοδο πλάτους 12 ποδών, η εγγραφή του οποίου καθυστερεί αδικαιολόγητα στο Κτηματολόγιο. Οι αιτητές υποστηρίζουν ότι οι καθ΄ ων η αίτηση αντί να απορρίψουν την αίτησή τους, θα έπρεπε να την κρατήσουν σε εκκρεμότητα και να την εξετάσουν μόλις αρθούν οι λόγοι οι οποίοι τυπικά, κατά την άποψή τους, εμπόδιζαν την έγκρισή της και οι οποίοι οφείλονταν στην υπαίτια καθυστέρηση των αρμόδιων κρατικών οργάνων. Οι αιτητές επικαλούνται τα άρθρα 50 και 51 του περί Γενικών Αρχών του Διοικητικού Δικαίου Νόμου του 1991, Ν.158(Ι)/99.
Το επιχείρημα θα πρέπει να απορριφθεί. Το γεγονός ότι το υπό ανάπτυξη τεμάχιο των αιτητών δεν διαθέτει ικανοποιητική προσπέλαση κατά παράβαση των βασικών αρχών που διέπουν την ανάπτυξη που προβλέπονται από την παράγραφο 1(γ) του Παραρτήματος Β του τοπικού σχεδίου Λευκωσίας (Γενικές Πρόνοιες Πολιτικής), που απαιτούν κατάλληλη, ικανοποιητική και ασφαλή δημόσια προσπέλαση παραμένει.
Ο όρος ικανοποιητική προσπέλαση ερμηνεύεται με βάση τη σχετική Εντολή 1/94 η οποία εκδόθηκε από τον Υπουργό Εσωτερικών, δυνάμει του άρθρου 6 του περί Πολεοδομίας και Χωροταξίας Νόμου, Ν.90/72, όπως τροποποιήθηκε. Είναι παραδεκτό, ακόμα και από τους αιτητές, ότι το τεμάχιό τους δεν πληροί τις προδιαγραφές της πιο πάνω υπουργικής εντολής.
Εν όψει της μη πλήρωσης της πιο πάνω απαίτησης η πολεοδομική αρχή εφαρμόζοντας τις πρόνοιες του Νόμου, δεν είχε άλλη επιλογή παρά να απορρίψει την αίτηση. Κατ΄ ακολουθία και η αρμόδια εξ υπουργών επιτροπή νόμιμα επικύρωσε την πιο πάνω απόφαση για έλλειψη ικανοποιητικής προσπέλασης (βλέπε σχετικά και Στρούθος ν. Δημοκρατίας (2001) 3 Α.Α.Δ. 72, 75).
Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι η απόφαση για προσπελασιμότητα στο επίδικο τεμάχιο, δηλαδή η έγκρισή της ή η απόρριψη της αίτησης των αιτητών για παροχή δικαιώματος διαβάσεως, δεν βαρύνει ούτε την πολεοδομική αρχή, ούτε βέβαια και την αρμόδια εξ υπουργών επιτροπή. Συνεπώς, οι καθ΄ ων η αίτηση δεν φέρουν ευθύνη για το ασύμβατο του επίδικου τεμαχίου με το τοπικό σχέδιο. Δεν ήταν δυνατό για τους καθ΄ ων η αίτηση να αντικαταστήσουν τις αρμόδιες αρχές, δηλαδή το Τμήμα Κτηματολογίου και Χωρομετρίας και να λάβουν εκ μέρους του την απόφαση για παραχώρηση δικαιώματος διόδου, μόνο και μόνο για να διευκολυνθούν οι αιτητές. Εν πάση περιπτώσει, αφού η πολεοδομική αρχή δεσμευόταν σύμφωνα με το άρθρο 26(1) του Νόμου 90/72 από το Σχέδιο Ανάπτυξης, που απαιτεί, μεταξύ άλλων, ικανοποιητική δημόσια προσπέλαση, δεν είχε άλλη επιλογή από την απόρριψη. Εν πάση περιπτώσει οι αρχές του διοικητικού δικαίου δεν εφαρμόζονται όταν υπάρχουν σχετικές νομοθετικές διατάξεις.
΄Εχω επίσης τη γνώμη ότι νόμιμα και μέσα στα όρια της διακριτικής της ευχέρειας η πολεοδομική αρχή έλαβε υπ΄ όψιν τη χωροθέτηση της ανάπτυξης επί του μονοπατιού ως ουσιώδη παράγοντα, όπως χαρακτηρίζεται στο άρθρο 26(1) του Ν.7/90 και απέρριψε την αίτηση γι΄ αυτό το λόγο. Δεδομένου ότι οι καθ΄ ων η αίτηση νόμιμα έλαβαν υπ΄ όψιν τους την ύπαρξη του μονοπατιού και την επέμβαση της σκοπούμενης ανάπτυξης σ' αυτό, η ευθύνη βάρυνε τους αιτητές να απαλείψουν προηγουμένως το πρόβλημα, με νόμιμες ενέργειές τους. Ούτε η πολεοδομική αρχή, αλλά ούτε και η αρμόδια εξ υπουργών επιτροπή είναι αρμόδια όργανα για κατάργηση ή μετατόπιση του μονοπατιού. Οι καθ΄ ων η αίτηση είχαν νομική υποχρέωση να λάβουν υπ΄ όψιν την ύπαρξη του μονοπατιού και να απορρίψουν συνεπώς την ιεραρχική προσφυγή.
Οι αιτητές υποστηρίζουν ότι οι καθ΄ων η αίτηση θα έπρεπε, αντί να απορρίψουν την αίτησή τους, να την κρατούσαν σε εκκρεμότητα μέχρι να αποφασίσουν οι αρμόδιες αρχές για την κατάργηση ή μετατόπιση του μονοπατιού.
Τέτοιου είδους πρακτικές δεν επιτρέπονται στο διοικητικό δίκαιο το οποίο απαιτεί όπως η διοίκηση εξετάζει και αποφασίζει, σε εύλογο χρόνο, με βάση τα ισχύοντα κατά το χρόνο λήψης της απόφασης δεδομένα.
Οι αιτητές υποστηρίζουν ακόμα ότι η προσβαλλόμενη απόφαση δεν είναι αιτιολογημένη, αφού σ΄ αυτή γίνεται επίκληση λόγων για τους οποίους οι ίδιοι δεν ευθύνονται.
Δεν συμφωνώ ούτε με αυτό τον ισχυρισμό. Η προσβαλλόμενη απόφαση είναι αρκούντως αιτιολογημένη. Μάλιστα, τροποποιώντας τους λόγους άρνησης χορήγησης της αιτουμένης άδειας, οι καθ΄ ων η αίτηση διέγραψαν ένα επιπλέον λόγο άρνησης, δηλαδή τον επηρεασμό του υπό ανάπτυξη τεμαχίου από τον υπό μελέτη προτεινόμενο περιμετρικό αυτοκινητόδρομο Λευκωσίας. Η αιτιολογία είναι σαφής και επαρκέστατη.
΄Ενας ακόμα ισχυρισμός των αιτητών είναι ότι η προσβαλλόμενη απόφαση είναι αντισυνταγματική ως προσκρούουσα στο ΄Αρθρο 23 του Συντάγματος και στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Προάσπιση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Συγκεκριμένα υποστηρίζουν ότι η απόρριψη της αίτησής τους για λόγους που ανάγονται σε λάθη ή παραλείψεις της ίδιας της διοίκησης, τελικά καταλήγει σε αποστέρηση του δικαιώματος ιδιοκτησίας.
Και αυτός ο ισχυρισμός δεν είναι βάσιμος. Η προσβαλλόμενη απόφαση συνιστά νόμιμο περιορισμό του τυχόν δικαιώματος των αιτητών για πολεοδομική ανάπτυξη, ο οποίος επιτρέπεται τόσο από το ΄Αρθρο 23.3 του Συντάγματος, όσο και από το άρθρο 31 του Ν.90/72. Η νομιμότητα τέτοιων περιορισμών αναγνωρίστηκε και από τη νομολογία. ΄Εχει αποφασιστεί ότι η χρήση ακινήτου για οικοδομικούς σκοπούς συναρτάται με και εξαρτάται από τον πολεοδομικό σχεδιασμό, ο οποίος ανάγεται στη ρυθμιστική εξουσία του κράτους. Η οικοδομική ανάπτυξη είναι αλληλένδετη με τον πολεοδομικό σχεδιασμό (Δημητριάδη κ.α. ν. Υπουργικού Συμβουλίου κ.α. (1996) 3 Α.Α.Δ. 85).
Η προσβαλλόμενη απόφαση δεν συνιστά αποστέρηση του δικαιώματος ιδιοκτησίας των αιτητών, γιατί αφήνει άθικτο το δικαίωμα ιδιοκτησίας. ΄Οταν οι πολεοδομικοί περιορισμοί παύσουν να υφίστανται, επί παραδείγματι με την απόκτηση ικανοποιητικής προσπέλασης και εφ΄ όσον η χωροθέτηση της απαιτούμενης ανάπτυξης παύσει να επηρεάζει το υφιστάμενο εγγεγραμμένο μονοπάτι, τότε οι αιτητές θα μπορούν να προχωρήσουν και στην ανάπτυξη της περιουσίας τους.
Εξ άλλου, όπως επισημάνθηκε και στην υπόθεση Δημητριάδη κ.α. ν. Υπουργικού Συμβουλίου κ.α., ανωτέρω, η υφιστάμενη χρήση γης δεν παρέχει κεκτημένο δικαίωμα στους ιδιοκτήτες για τη μη μεταβολή της.
Τέλος και το επιχείρημα για έλλειψη δέουσας έρευνας θα πρέπει να απορριφθεί. Εν όψει των λόγων απόρριψης της αίτησης, λόγω μη ικανοποιητικής προσπέλασης, διερωτώμαι τι θα εξυπηρετούσε οποιαδήποτε έρευνα. Η επάρκεια της έρευνας αποδεικνύεται και από το γεγονός ότι οι καθ΄ ων η αίτηση τροποποίησαν την εκδοθείσα από την πολεοδομική αρχή απόφαση διαγράφοντας ένα από τους λόγους απόρριψής της. Αναφορικά δε με την εκκρεμότητα που αφορά το μονοπάτι, φαίνεται ότι η κατάργηση ή παραχώρησή του εξετάζεται από το Κτηματολόγιο, το οποίο δεν έχει ακόμα καταλήξει σε σχετική απόφαση. Προκύπτει ότι τόσο η πολεοδομική αρχή όσο και η εξ υπουργών επιτροπή ερεύνησαν τα δεδομένα δεόντως και έλαβαν υπ΄ όψιν τις υφιστάμενες εκκρεμότητες.
Η προσφυγή απορρίπτεται, με έξοδα εναντίον των αιτητών.
Φρ. Νικολαΐδης, Δ.
ΜΔ