ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ

ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ

 

 

Υπόθεση αρ. 702/2004

 

28 Δεκεμβρίου 2005

 

[Μ. ΦΩΤΙΟΥ, Δ/στης]

 

ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 25, 28 ΚΑΙ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ

 

 

COMARINE LIMITED,

Αιτητές,

 

- ν. -

 

ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΜΕΣΩ

ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΠΡΟΣΟΔΩΝ

Καθών η αίτηση.

 

------------------

 

Χρ. Νικολάου,  για τους αιτητές

Ελ. Παπαγεωργίου (κα) Νομικός Λειτουργός για το Γενικό Εισαγγελέα, για τους καθών η αίτηση

 

-----------------------

 

 

Α Π Ο Φ Α Σ Η

 

 

 

Μ. ΦΩΤΙΟΥ, Δ:  Με την παρούσα προσφυγή η αιτήτρια εταιρεία (στο εξής «οι αιτητές»)  ζητά δήλωση του δικαστηρίου ότι η πράξη και/ή απόφαση των Καθ' ων η Αίτηση, ημερομηνίας 23/6/2004, και η ειδοποίηση επιβολής φορολογίας κεφαλαιουχικών κερδών με την οποία τους επιβλήθηκε φόρος για κεφαλαιουχικά κέρδη για το έτος 1998 λόγω πώλησης 74,675 μετοχών τους της Εταιρείας ΤΕU Conservices Ltd, ύψους Λ.Κ. 15.622,00 αντί ύψους Λ.Κ. 5.607,20 που ήταν ο ορθός και/ή με την οποία τους επιβλήθηκε φόρος κατά Λ.Κ. 10.014,00 συν τόκος 9% από 23/7/98, μεγαλύτερος του ορθού, είναι άκυρη και/ή παράνομη και χωρίς οποιοδήποτε νομικό αποτέλεσμα.

 

Γεγονότα

Στις 22/6/1998, οι αιτητές προχώρησαν σε πώληση όλων των μετοχών τους της εταιρείας Teu Conservices Ltd (που είχε εκδώσει 250,000 μετοχές), δηλαδή 74,675 μετοχές στους Caramondani Bros Ltd (αγοραστές).  Οι καθών η αίτηση προχώρησαν σε υπολογισμό του φορολογητέου κεφαλαιουχικού κέρδους που αποκόμισαν οι αιτητές από την πιο πάνω πώληση μετοχών και υπολόγισαν ότι το κέρδος αυτό ανερχόταν σε Λ.Κ. 100.515.  Στο ποσό αυτό καθορίστηκε και επιβλήθηκε ως φόρος κεφαλαιουχικών κερδών 20%, δηλαδή Λ.Κ. 20.103.  Οι καθών η αίτηση απέστειλαν στους αιτητές σχετική ειδοποίηση επιβολής φορολογίας κεφαλαιουχικών κερδών ημερ. 29/4/02.

 

Στις 27/6/02 οι αιτητές υπέβαλαν ένσταση και αμφισβήτησαν την εκτίμηση των καθών ότι το ακίνητο στον Ύψωνα με αρ. εγγραφής 19579 (που ήταν περιουσιακό στοιχείο της εταιρείας Teu Conservices Ltd), επί του οποίου είχε ανεγερθεί και κτίριο, στη βάση της οποίας εκτίμησης καθορίστηκε και η αξία των μετοχών της εταιρείας στο χρόνο πώλησης τους, είχαν αξία Λ.Κ. 750.000 αντί Λ.Κ. 600.000.  Επικαλέστηκαν οι αιτητές σχετική εκτίμηση από τους εκτιμητές Ρόης Νικολαϊδης & Συνεργάτες, ημερ. 5/5/97.  Οι αιτητές αμφισβήτησαν επίσης, μεταξύ άλλων, την ορθότητα του υπολογισμού του κόστους αγοράς των μετοχών της εταιρείας από τους ιδίους, αφού από αυτό, οι καθών η αίτηση αφαίρεσαν αποσβέσεις στην αξία του ακινήτου και/ή εκπτώσεις που είχαν παραχωρηθεί στην εταιρεία Teu Conservices Ltd, στο παρελθόν.  Στα πλαίσια της εξέτασης της ένστασης, οι καθών η αίτηση είχαν συνάντηση με τους αιτητές όπου συζητήθηκε το θέμα της εκτίμησης του προαναφερθέντος ακινήτου και τελικά τα δύο μέρη αποδέχθηκαν συμβιβασμό στις Λ.Κ. 675,000.  Σε ότι αφορά τις κεφαλαιουχικές εκπτώσεις, δεν επήλθε συμφωνία.  Έτσι οι καθών απάντησαν στους αιτητές επί της ένστασης επίσημα με επιστολή τους ημερ. 23/6/04, το ουσιαστικό μέρος της οποίας παραθέτω:

 

«Φορολογία Κεφαλαιουχικών Κερδών με αριθμό αναφοράς 5-2002-50836-2 που αφορά την διάθεση 74675 μετοχών της εταιρείας ΤΕU CONSERVICES LTD

 

Αναφέρομαι στην ένσταση που υποβάλατε στις 27/6/2002 κατά της πιο πάνω φορολογίας Κεφαλαιουχικών Κερδών, στην συνάντηση που είχαν στις 9/6/2004 Λειτουργοί του Τμήματος με τους κους Παύλου και Ζαντή, Διευθυντή και Οικονομικό Διευθυντή σας αντίστοιχα για το πιο πάνω θέμα και τέλος στην επιστολή σας με ημερομηνία 15/6/2004 και σας πληροφορώ τα πιο κάτω:

 

(α)  Μετά από τις εξηγήσεις που σας δόθηκαν στο γραφείο μου και της δικής σας αποδοχής ως η επιστολή σας ημερομηνίας 15/6/2004, έχω μειώσει την αξία της ακίνητης ιδιοκτησίας της εταιρείας ΤΕU CONSERVICES LTD σε £675000 την 22/6/1998.  Ως εκ τούτου με βάση την αναλογία των μετοχών που κατείχατε, το προϊόν διάθεσης υπολογίζεται σε £201.620.

 

(β)  Εξακολουθώ όμως να εμμένω στη θέση μου ότι το κόστος των κτιρίων της εταιρείας για σκοπούς υπολογισμού του φόρου Κεφαλαιουχικών Κερδών μειώνεται με το ποσό των κεφαλαιουχικών εκπτώσεων που διεκδικήθηκαν και παραχωρήθηκαν στην εταιρεία.  Σημειώστε ότι σύμφωνα με τη 2^η επιφύλαξη του άρθρου 9(1) του Νόμου Κεφαλαιουχικών Κερδών, σε περίπτωση διάθεσης μετοχών, το προϊόν της διάθεσης ιδιοκτησίας υπολογίζεται αποκλειστικά με βάση την ακίνητη ιδιοκτησία.  Οι κεφαλαιουχικές εκπτώσεις /αποσβέσεις που εκπίπτονται σύμφωνα με τον εκάστοτε σε ισχύ περί Φορολογίας του Εισοδήματος Νόμο είναι παράγοντας που συσχετίζεται άμεσα με την αξία του ακινήτου και κατ' επέκταση εκείνης των μετοχών της εταιρείας στην οποία ανήκει.  Οι κεφαλαιουχικές εκπτώσεις/αποσβέσεις είναι συστατικό στοιχείο του κόστους των ακινήτων και στον προσδιορισμό του κέρδους αφαιρούνται από το κόστος του ακινήτου εφόσον παραχωρήθηκαν εκπτώσεις/αποσβέσεις αναφορικά με το ακίνητο που αποτελεί τη βάση της φορολογίας για σκοπούς φόρου Κεφαλαιουχικών Κερδών σύμφωνα με το άρθρο 6(β) του Νόμου.  Τα πιο πάνω υιοθέτησε πλήρως το Ανώτατο Δικαστήριο της Δημοκρατίας στην υπόθεση Νίκου Χρίστου Αρ. Προσφ. 153/93, 154/93, 155/93.

 

2.  Εσωκλείεται τελική Ειδοποίηση Επιβολής Φορολογίας Κεφαλαιουχικών Κερδών.  Αν θεωρείτε ότι αδικείστε με την πιο πάνω απόφαση μου, έχετε το δικαίωμα:

 

(α)  Να ασκήσετε ιεραρχική προσφυγή στο Εφοριακό Συμβούλιο, μέσα σε περίοδο σαράντα πέντε (45) ημερών από την ημερομηνία κοινοποίησης προς εσάς της επιστολής αυτής.  Σημειώνεται ότι το Εφοριακό δεν επιλαμβάνεται οποιασδήποτε ιεραρχικής προσφυγής εάν ο αιτητής δεν καταβάλει το μη αμφισβητούμενο μέρος του φόρου που στην περίπτωση σας ανέρχεται σε £4, 480,20.

 

(β)  Να καταχωρήσετε προσφυγή στο Ανώτατο Δικαστήριο της Δημοκρατίας μέσα σε περίοδο εβδομήντα πέντε (75 ημερών) από την ημερομηνία κοινοποίησης προς εσάς της παρούσης απόφασης.»

 

 

Νομικοί Ισχυρισμοί

Οι αιτητές επικαλούνται (α) έλλειψη Αιτιολογίας με σαφή πλάνη ως προς τις πρόνοιες και εφαρμογή του Νόμου και/ή πλάνη περί τα πράγματα, (β) έλλειψη δέουσας έρευνας  και (γ) παραβίαση των αρχών της χρηστής διοικησης.

 

 

Σε σχέση με την έλλειψη αιτιολογίας οι αιτητές παραπέμπουν σε διάφορες αποφάσεις, στον περί των Γενικών Αρχών του Διοικητικού Δικαίου Νόμο του 1999 (Ν. 158(1)/99) και συγγράμματα.  Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τους αιτητές, οι καθών η αίτηση προέβησαν σε γενική αναφορά σε εκπτώσεις/αποσβέσεις που συμπεραίνεται ότι δόθηκαν στο παρελθόν υπέρ της εταιρείας, της οποίας μετοχές διάθεσαν οι αιτητές και προέβησαν απλά σε παραπομπή στο Νόμο.  Οι εξηγήσεις τους δεν είναι ούτε σαφείς ούτε ολοκληρωμένες, αφού σύμφωνα με τους αιτητές, παραμένουν αδιευκρίνιστοι και ασαφείς οι λόγοι για τους οποίους διαφώνησαν με τις θέσεις τους.  Ισχυρίζονται περαιτέρω ότι η διαφωνία επικεντρωνόταν στο κατά πόσο ήταν, δικαιολογημένο ή όχι, οι καθών η αίτηση να λαμβάνουν υπόψη κατά τον υπολογισμό κεφαλαιουχικού κέρδους για πώληση μετοχών από τους αιτητές, τις προηγούμενες κεφαλαιουχικές εκπτώσεις που εγκρίθηκαν ως αποσβέσεις επί του κτιρίου του ακινήτου υπέρ της εταιρείας.  Τέλος, σύμφωνα με τους αιτητές, εφόσον είναι αυτοί που πώλησαν μετοχές  οι πρόνοιες του νόμου θα έπρεπε να εφαρμοστούν σε σχέση με τη δική τους ιδιοκτησία και όχι με την ακίνητη ιδιοκτησία η οποία παρέμεινε στην ιδιοκτησία της εταιρείας. 

 

Οι καθών η αίτηση σε σχέση με την αιτιολογία ισχυρίζονται ότι η επίδικη απόφαση είναι πλήρως αιτιολογημένη αφού παραπέμπει στις σχετικές πρόνοιες του νόμου και εξηγεί γιατί αφαίρεσε το ποσό των εκπτώσεων αραπέμποντας και σε σχετική απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου στην υπόθεση Νίκου Χρίστου ν. Δημοκρατίας (1995) 4(Α) Α.Α..Δ. 153.  Περαιτέρω εισηγούνται ότι η αιτιολογία συμπληρώνεται από τον διοικητικό φάκελο.

 

Νομική πτυχή

Το άρθρο 9 του περί Κεφαλαιουχικών Κερδών Νόμου του 1980 (Ν. 52/80 όπως τροποποιήθηκε από το άρθρο 5 του Ν. 135/1990), στην έκταση που μας αφορά, ορίζει ως εξής:

 

«9 (1)  Το προϊόν της διάθεσης ιδιοκτησίας είναι το ποσό το οποίο δηλώνεται από τους συμβαλλόμενους:

 

Νοείται ότι σε περίπτωση αμφισβήτησης της δήλωσης από το Διευθυντή, ο τελευταίος δικαιούται, το αργότερο μέσα σε έξι μήνες από την ημερομηνία της δήλωσης, να προβεί σε έρευνα και αν αποδεδειγμένα διαπιστωθεί ότι η δήλωση ήταν ψευδής έχει δικαίωμα να απαιτήσει την καταβολή φόρου πάνω στη διαφορά μεταξύ του ποσού της δήλωσης και του ποσού της αποδειχθείσας διάθεσης της ιδιοκτησίας και τόκο προς 9% απο την ημέρα της καταβολής του φόρου με βάση τη δήλωση των συμβαλλομένων:

 

Νοείται περαιτέρω ότι, σε περίπτωση διάθεσης μετοχών εταιρείας, το προϊόν της διάθεσης της ιδιοκτησίας υπολογίζεται αποκλειστικά με βάση την ακίνητη ιδιοκτησία.

 

(2)  ........................................................................................................

 

 (Η υπογράμμιση είναι δική μου)

 

Το άρθρο 4 του νόμου προνοεί για την επιβολή του φόρου και έχει ως εξής:

 

«4.  Τηρουμένων των διατάξεων του παρόντος Νόμου, και τηρουμένων των εν τω παρόντι Νόμω εμπεριεχομένων εξαιρέσεων, επί παντός κέρδους λόγω διαθέσεως ιδιοκτησίας, επιβάλλεται και καταβάλλεται φόρος κατά συντελεστήν είκοσι τοις εκατόν επί του τοιούτου κέρδους.

 

Το άρθρο 6 ορίζει τον τρόπο καθορισμού του κέρδους και συγκεκριμένα τι εκπίπτεται από το προϊόν διάθεσης.  Τούτο έχει ως ακολούθως:

 

«6.  Κατά τον υπολογισμό του κέρδους θα εκπίπτεται από το προϊόν διάθεσης -

 

(α)  Η αξία της ιδιοκτησίας κατά την 1^η Ιανουαρίου, 1980, όπως έχει καθοριστεί με τη γενική εκτίμηση που διενεργήθηκε σύμφωνα με το άρθρο 69 του περί Ακινήτου Ιδιοκτησίας (Διακατοχή, Έγγραφή και Εκτίμησις) Νόμου, καθώς επίσης η μετέπειτα αύξηση της αξίας της ιδιοκτησίας λόγω πληθωρισμού:

 

Νοείται ότι:

 

(1) Σε περίπτωση που η ιδιοκτησία δεν ήταν ελεύθερη κατοχής, αξία της ιδιοκτησίας κατά το χρόνο κτήσης της λογίζεται η αγοραία αξία της κατά την 1^ην Ιανουαρίου, 1980^.

 

(ii)  σε περίπτωση που κατά τη γενική εκτίμηση της ιδιοκτησίας λήφθηκαν υπόψη οποιεσδήποτε προσθήκες ή αλλαγές που έγιναν μετά την 1^η Ιανουαρίου, 1980, αξία της ιδιοκτησίας θα λογίζεται η αγοραία αξία της, όπως είχε την 1^ην Ιανουαρίου, 1980^.

 

(iii) σε περίπτωση που μέρος ή ολόκληρο το ποσό της αξίας παραχωρήθηκε ως αφαίρεση, σύμφωνα με τους εκάστοτε σε ισχύ περί Φορολογίας του Εισοδήματος Νόμους, το μέρος αυτό της αξίας δε θα εκπίπτεται^.

..................................................................................................................»

(Η υπογράμμιση είναι δική μου)

 

Το άρθρο 2 δίνει τον ορισμό του «κέρδους»:

«κέρδος» σημαίνει το κέρδος παντός προσώπου το οποίον προκύπτει μετά την ημερομηνίαν της ενάρξεως της ισχύος του παρόντος Νόμου λόγω διαθέσεως ιδιοκτησίας και το οποίον δεν αποτελεί κέρδος εμπίπτον εντός των διατάξεων των εκάστοτε εν ισχύϊ περί Φορολογίας του Εισοδήματος Νόμων^.»

 

Το άρθρο 13 ορίζει ότι ο Διευθυντής δύναται, αν δεν δοθεί δήλωση διαθέσεως, να προβεί ο ίδιος σε βεβαίωση του φόρου.  Αυτό έχει ως εξής:

 

«13.  Ο Διευθυντής δύναται καθ' οιονδήποτε χρόνον, αν η δήλωσις διαθέσεως δεν επεδόθη, να προβή εις βεβαίωσιν του φόρου του πληρωτέου αναφορικώς προς την διάθεσιν ιδιοκτησίας και θα αποστέλλη εις τον διαθέτην της ιδιοκτησίας ειδοποίησιν περί της τοιαύτης βεβαιώσεως»

 

Στρεφόμενος στα γεγονότα της δικής μας υπόθεσης σημειώνω ότι με τη συμφωνία που τελικά κατέληξαν οι αιτητές με το Διευθυντή Τμήματος Εσωτερικών Προσόδων ότι η αξία του ακινήτου ήσαν Λ.Κ.675.000, φαίνεται ότι η όλη διαφορά περιορίζεται στο κατά πόσο εδικαιούντο οι καθών να αφαιρέσουν από την αξία του ακινήτου τις αποσβέσεις που είχαν παραχωρήσει στην εταιρεία επί της οποίας ήσαν οι μετοχές, δηλαδή την Teu Conservices Ltd.

 

Η ουσία της απόφασης των καθών η αίτηση είναι ότι οι κεφαλαιουχικές εκπτώσεις/αποσβέσεις που εκπίπτονται με βάση τον εκάστοτε περί Φορολογίας του Εισοδήματος Νόμο, είναι παράγοντας που συσχετίζεται άμεσα με την αξία του ακινήτου και κατ' επέκταση εκείνης των μετοχών αφού σύμφωνα με τη δεύτερη επιφύλαξη του άρθρου 9 του Ν. 52/80, σε περίπτωση διάθεσης μετοχών το προϊόν της διάθεσης ιδιοκτησίας υπολογίζεται αποκλειστικά με βάση την ακίνητη ιδιοκτησία.  Ο συλλογισμός αυτός είναι θέμα που εμπεριέχει και το στοιχείο της εμπειρογνωμοσύνης.  Το δικαστήριο γενικά δεν επεμβαίνει στην εκτίμηση τέτοιων θεμάτων εκτός αν φανεί ότι αυτή είναι παράνομη.

 

Παρόμοιο ακριβώς θέμα, δηλαδή κατά πόσο ο Διευθυντής Εσωτερικών Προσόδων εδικαιούτο να αφαιρέσει το ποσό που είχε παραχωρηθεί ως κεφαλαιουχικές εκπτώσεις, κατά τον υπολογισμό της αξίας μετοχών, εξετάστηκε από το Ανώτατο Δικαστήριο στην υπόθεση Νίκος Χρίστου ν. Δημοκρατίας, (ανωτέρω) όπου ο Δικαστής Νικήτας κατέληξε ότι η απόφαση του Διευθυντή Εσωτερικών Προσόδων ήταν εύλογα επιτρεπτή.  Συμφωνώ με τον ευπαίδευτο συνήγορο των αιτητών ότι η εν λόγω απόφαση δεν είναι δεσμευτική για το δικαστήριο τούτο.  Όμως μετά από προσεκτική μελέτη αυτής έχω καταλήξει να συμφωνήσω με το σκεπτικό της, το οποίο και υιοθετώ, ούτως ώστε και η παρούσα προσφυγή να υπόκειται σε απόρριψη.

 

Αναφορικά με τον ισχυρισμό ότι η απόφαση στερείται αιτιολογίας, σίγουρα αυτός δεν ευσταθεί αφού στην επιστολή του Διευθυντή Τμήματος Εσωτερικών Προσόδων ημερ. 23/6/04, η οποία συνοδεύει τη σχετική ΕΙΔΟΠΟΙΗΣΗ ΕΠΙΒΟΛΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥΧΙΚΩΝ ΚΕΡΔΩΝ, εξηγούνται πλήρως οι λόγοι της απόφασης του γιατί τέτοια έκπτωση θα πρέπει να αφαιρείται.

 

Με βάση την πιο πάνω κατάληξη οι ισχυρισμοί για πραγματική και/ή νομική πλάνη καθώς επίσης και για έλλειψη δέουσας έρευνας δεν ευσταθούν.

 

Ως αποτέλεσμα η προσφυγή απορρίπτεται με έξοδα εναντίον των αιτητών και υπέρ των καθών η αίτηση, όπως θα υπολογιστούν από τον Πρωτοκολλητή.

 

Η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται σύμφωνα με το άρθρο 146.4(α) του Συντάγματος.

 

                                                                                    Μ. Φωτίου, Δ.

 

 

 

 

---

cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο