|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(2005) 4 ΑΑΔ 956
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Υπóθεση Αρ. 109/2004)
1 Δεκεμβρίου, 2005
[ΗΛΙΑΔΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΚΝΩΣΣΟΣ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΗ ΛΤΔ.,
Αιτήτρια,
ν.
ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΑΓΟΡΑΣ ΚΥΠΡΟΥ,
Καθ' ης η αίτηση.
Κ. Αιμιλιανίδης, για την Αιτήτρια.
Κ. Καντούνας, για την Καθ' ης η αίτηση.
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΗΛΙΑΔΗΣ, Δ.: Με την παρούσα προσφυγή η εταιρεία ΚΝΩΣΣΟΣ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΗ ΛΤΔ (αιτήτρια) προσβάλλει την απόφαση της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς Κύπρου (καθ'ης η αίτηση) με την οποία της επιβλήθηκε διοικητικό πρόστιμο £1.500 γιατί είχε επενδύσει ποσοστό 15,94% από το ενεργητικό της στην εταιρεία Efremico Holdings Ltd. αντί του μέχρι 10% επιτρεπόμενου ποσοστού του ενεργητικού της.
(α) Τα γεγονότα.
Η καθ'ης η αίτηση σε συνεδρία της στις 21/4/2003 αφού εξέτασε το "Σημείωμα" του αρμόδιου λειτουργού της διαπίστωσε ότι η αιτήτρια (η οποία είναι επενδυτικός οργανισμός με βάση τους περί Αξιών και Χρηματιστηρίου Αξιών Κύπρου Νόμους και Κανονισμούς) είχε επενδυμένο ποσοστό 15,94% του ενεργητικού της σε κινητές αξίες της εταιρείας Efremico Holdings Ltd., αντί του μέχρι ποσοστού 10% επιτρεπόμενου ποσού. Αφού σε μεταγενέστερο έλεγχο διαπιστώθηκε ότι το ποσοστό ήταν 14,30%, η καθ'ης η αίτηση αποφάσισε προς τούτο να καλέσει την αιτήτρια, τους Διοικητικούς της Συμβούλους και το διαχειριστή επενδύσεων της αιτήτριας (Nicos Efrem Shares Agency), να προβούν σε παραστάσεις δυνάμει του άρθρου 39 του περί της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς Κύπρου (Σύσταση και Αρμοδιότητες) Νόμου του 2001, Ν. 64(Ι)/2001 (όπως τροποποιήθηκε), για ενδεχόμενη παράβαση της παραγράφου 3(στ) του Παραρτήματος Β΄, Μέρος ΙΙ των Κανονισμών. Επιπρόσθετα η καθ'ης η αίτηση αποφάσισε να δώσει στην αιτήτρια προθεσμία ενός μηνός για πλήρη συμμόρφωση με τις πιο πάνω πρόνοιες της παραγράφου 3(στ). Η αιτήτρια δεν αμφισβήτησε τα ποσοστά των επενδύσεων του ενεργητικού της και με την επιστολή της, ημερομηνίας 23/5/2003, πρόβαλε στην καθ'ης η αίτηση τις δικές της εξηγήσεις για το ζήτημα. Πιο συγκεκριμένα η αιτήτρια ισχυρίστηκε ότι:
"2. Δεν έγινε καμία αγορά μετοχών της εταιρείας Efremico Holdings Ltd από την Κνωσσός Επενδυτική Λτδ από τις 28/3/02.
3. Το μεγάλο ποσοστό συμμετοχής προέκυψε από την κατανομή δωρεάν μετοχών και δωρεάν warrants της Efremico Holdings Ltd προς τους μετόχους της, περιλαμβανομένης και της Κνωσσός Επενδυτική Λτδ, στις 28/11/02.
4. Λόγω του μειωμένου επενδυτικού ενδιαφέροντος που παρατηρείται στην Χρηματιστηριακή αγορά και της μεγάλης πτώσης των τιμών δεν κατέστη δυνατή η πώληση μεγάλου αριθμού μετοχών, αν και έγιναν προσπάθειες. Έτσι η μείωση του ποσοστού που κατέχει η Κνωσσός Επενδυτική στο ενεργητικό της δεν κατέστη δυνατό να επιτευχθεί.
5. Το Διοικητικό Συμβούλιο και οι Διαχειριστές της Εταιρείας θεωρούν ότι η οποιαδήποτε πώληση, στην απουσία αγοραστικού ενδιαφέροντος, για την μείωση του ποσοστού θα παρέβλαπτε τα συμφέροντα των πολλών μετόχων της Εταιρείας. Λυπούμαστε γιατί η αγορά μας οδήγησε στην κατάσταση που βρισκόμαστε."
Η καθ'ης η αίτηση εξέτασε τους πιο πάνω λόγους και αφού τους έκρινε ως μη ικανοποιητικούς επέβαλε στις 25/11/2003 στην αιτήτρια διοικητικό πρόστιμο ύψους £1.500. Στην απόφαση για τον καθορισμό του ύψους του προστίμου λήφθηκε υπόψη το γεγονός ότι η αιτήτρια είχε υπερβεί κατά 5,94% το επιτρεπτό όριο, ότι η παράβαση οφειλόταν σε υπαιτιότητα, εσκεμμένη παράλειψη ή αμέλεια του διαχειριστή επενδύσεων της Nicos Efrem Shares Agency Ltd. (στην οποία επιβλήθηκε ξεχωριστό διοικητικό πρόστιμο) και ότι υπήρξε συμμόρφωση της αιτήτριας.
Με την παρούσα προσφυγή η αιτήτρια ισχυρίζεται ότι η απόφαση της 25/11/2003 είναι άκυρη γιατί,
(i) Η καθ'ης η αίτηση δεν είχε αρμοδιότητα να επιβάλει διοικητικό πρόστιμο και
(ii) Πάσχει από έλλειψη αιτιολογίας.
(β) Η αντισυνταγματικότητα του Κανονισμού 63(στ) του Παραρτήματος Β, Μέρος ΙΙ των περί Αξιών και Χρηματιστηρίου Αξιών Κύπρου Κανονισμών του 1995 (όπως έχουν τροποποιηθεί).
Στις 9/2/2005 το Δικαστήριο, με τη σύμφωνη γνώμη των διαδίκων, δέχθηκε σχετική αίτηση της αιτήτριας για την τροποποίηση των νομικών σημείων της προσφυγής με την προσθήκη δύο νέων λόγων ακύρωσης που αμφισβητούν τη συνταγματικότητα της επίμαχης διάταξης της παραγράφου 3(στ). Στους δύο νέους λόγους προβάλλεται ο ισχυρισμός ότι η επίδικη απόφαση,
"10. Είναι αποτέλεσμα εφαρμογής Νόμου ή και Νομοθετικής Διατάξεως η οποία αντίκειται προς το Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας και συγκεκριμένα στα άρθρα 23, 25 και 26 του Συντάγματος κατά το ότι πλήττει τον πυρήνα των δικαιωμάτων που κατοχυρώνονται από τα άρθρα αυτά.
11. Είναι αποτέλεσμα εφαρμογής Νόμου ή και εβασίσθη σε Νόμο ή και σε Νομοθετική Διάταξη η οποία αντίκειται προς το Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας και συγκεκριμένα στο άρθρο 25 του Συντάγματος κατά το ότι πλήττει τον πυρήνα των δικαιωμάτων που κατοχυρώνονται από το άρθρο αυτό."
Η παράγραφος 3(στ) του Παραρτήματος Β΄, Μέρος ΙΙ, του Κανονισμού 63 αφορά το όριο επένδυσης του ενεργητικού των επενδυτικών εταιρειών σε κινητές αξίες του ίδιου εκδότη και προνοεί ότι,
"Υπό την επιφύλαξη των διατάξεων της υποπαραγράφου (ε) της παραγράφου 2 του Μέρους αυτού, ένας επενδυτικός οργανισμός δεν επιτρέπεται να επενδύει ποσοστό πέραν του δέκα επί τοις εκατόν του ενεργητικού του σε κινητές αξίες του ιδίου εκδότη. Κατ' εξαίρεση επιτρέπεται να επενδύει ποσοστό πέραν του δέκα επί τοις εκατόν του ενεργητικού του σε αξίες του ίδιου εκδότη, υπό τις ακόλουθες προϋποθέσεις."
Σημειώνεται ότι ο Κανονισμός 63(6) παρέχει στην Επιτροπή αποκλειστική αρμοδιότητα επιβολής διοικητικού προστίμου για παραβάσεις των πιο πάνω υποχρεώσεων των επενδυτικών οργανισμών, αφού προνοεί ότι,
"Η Επιτροπή, δύναται σε περιπτώσεις παράλειψης συμμόρφωσης από τους επενδυτικούς οργανισμούς οι οποίοι έχουν τίτλους τους εισηγμένους στο Χρηματιστήριο, με τις υποχρεώσεις που προνοούνται στα πιο πάνω εδάφια ή σε περιπτώσεις άλλων παραβάσεων υποχρεώσεων που απορρέουν από το Παράρτημα Β Μέρος ΙΙ του Κανονισμού 63, να επιβάλλει διοικητικό πρόστιμο μέχρι είκοσι χιλιάδες λίρες ή μέχρι χίλιες λίρες για κάθε ημέρα συνέχισης της παράβασης."
Έχει υποβληθεί από τον ευπαίδευτο συνήγορο της αιτήτριας ότι η απαγόρευση επένδυσης ποσοστού μεγαλύτερου του 10% του ενεργητικού ενός επενδυτικού οργανισμού σε αξίες του ίδιου εκδότη παραβιάζει το άρθρο 25 του Συντάγματος, αφού πλήττει το κατοχυρωμένο συνταγματικά δικαίωμα άσκησης οποιουδήποτε επαγγέλματος, απασχόλησης, εμπορίου, ή επικερδούς εργασίας. Προς τούτο έγινε επίκληση της απόφασης στην υπόθεση Τρίαινα Επενδυτική Λτδ. ν. Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς Κύπρου (Προσφυγή Αρ. 787/2004 της 25/10/2004) στην οποία κρίθηκε ότι ο πιο πάνω περιορισμός είναι αντισυνταγματικός.
Εκ μέρους της καθ'ης η αίτηση υποβλήθηκε από τον ευπαίδευτο συνήγορο της ότι στην υπόθεση Τρίαινα Επενδυτική Λτδ. ν. Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς Κύπρου (πιο πάνω) το Δικαστήριο δεν είχε πεισθεί "πέραν πάσης λογικής αμφιβολίας" ότι η ρύθμιση ήταν αντισυνταγματική. Σύμφωνα με τη θέση της καθ'ης η αίτηση, ο περιορισμός είναι "λογικός και δίκαιος" αφού εξασφαλίζει τη μεγαλύτερη διασπορά του κινδύνου απώλειας των κεφαλαίων του επενδυτή και ότι ο περιορισμός που επιβάλλεται είναι "πολύ περιορισμένης έκτασης" και διακρίνεται από τις περιπτώσεις περιορισμών που εξετάστηκαν στις υποθέσεις Lapertas Fisheries Ltd κ.ά. ν. Αστυνομíας (2002) 2 Α.Α.Δ. 335 και Δημήτρης Πιτσιλλíδης κ.ά. ν. Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς Κύπρου, Υπόθεση Αρ. 79/2002, της 19/1/2004 και υιοθετήθηκαν στην Τρíαινα Επενδυτική Λτδ. ν. Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς Κύπρου (πιο πάνω).
Οι πρόνοιες της παραγράφου 3(στ) κρίθηκαν από το Δικαστή Κωνσταντινίδη ως αντισυνταγματικές στην υπόθεση Τρíαινα Επενδυτική Λτδ. ν. Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς Κύπρου (πιο πάνω). Κρίνω σκόπιμο να παραθέσω από την πιο πάνω απόφαση, στην οποία γίνεται αναφορά στις αποφάσεις Lapertas Fisheries Ltd και Πιτσιλλíδης (απόφαση πλήρους Ολομέλειας), το απόσπασμα που ακολουθεί:
"Ο περιορισμός που επιβάλλεται με την επίμαχη διάταξη στην παρούσα υπόθεση δεν διαφέρει ποιοτικά. Είναι του ίδιου χαρακτήρα, αφορά βεβαίως σε όλο το ενεργητικό οργανισμών και επιβάλλει ενέργειες προς διαχρονική επίτευξη στόχου, όταν επέρχεται η υπέρβαση ή όταν προγραμματίζεται περαιτέρω επένδυση, ανεξάρτητα από το τότε οικονομικό αποτέλεσμά τους, όπως θα το εκτιμούσαν οι ίδιοι οργανισμοί κατά την προώθηση του νόμιμου σκοπού τους για πραγματοποίηση κέρδους και, πολύ λιγότερο, για την αποφυγή ζημιάς. Και ενώ είναι ορθό πως με τη συζητούμενη πρόνοια παραμένουν ελεύθερες οι επιλογές των κινητών αξιών στις οποίες θα επενδύεται το ενεργητικό, επιβάλλεται αυτό να μη επενδύεται σε κινητές αξίες, ενδεχομένως ή και οφθαλμοφανώς προτιμητέες, πέραν του καθορισμένου ποσοστού. Αυτός ο περιορισμός διατρέχει δραστικά τις δραστηριότητες των οργανισμών και, όπως και στις δυο αποφάσεις που αναφέρθηκα, πλήττει τον πυρήνα του δικαιώματος που κατοχυρώνει το Άρθρο 25 του Συντάγματος."
Η πιο πάνω υπόθεση υιοθετήθηκε λίγο αργότερα στην υπόθεση Nicos Efrem Shares Agency Ltd. v. Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς Κύπρου (Προσφυγή Αρ. 108/2004 της 31/10/2005).
Στην παρούσα περίπτωση ο περιορισμός της παραγράφου 3(στ), που περιορίζει το ποσοστό επένδυσης σε κινητές αξίες, επηρεάζει άμεσα το δικαίωμα της ελεύθερης άσκησης επικερδούς απασχόλησης και/ή εργασίας, αφού απαγορεύει στην αιτήτρια να επενδύει ποσοστό πέραν του 10% του ενεργητικού της σε κινητές αξίες του ίδιου εκδότη, έστω και αν με βάση τις δικές της εξειδικευμένες γνώσεις και πείρα η επένδυση μεγαλύτερου ποσοστού θα ήταν κερδοφόρα για την ίδια και τους μετόχους της. Η σχετική πρόνοια είναι περιοριστική του τρόπου επένδυσης και επομένως τυγχάνουν εφαρμογής οι αυθεντίες που προεκτέθηκαν, το σκεπτικό των οποίων αντικατοπτρίζεται στο πιο κάτω απόσπασμα από την απόφαση του Καλλή, Δ. (σελ. 17-18) στην Lapertas Fisheries Ltd.:
"...... Θεωρούμε, επομένως, ότι το επίμαχο άρθρο στην ουσία εξαναγκάζει τους εφεσείοντες δυνητικά να ενεργούν εν γνώσει τους εναντίον των οικονομικών τους συμφερόντων και εκείνων των μελών της εταιρείας. Και αυτό άσχετο με το μέγεθος επηρεασμού τέτοιων συμφερόντων.
Το επίμαχο άρθρο επιβάλλει υποχρέωση στους εφεσείοντες να λάβουν μέτρα για την εισαγωγή των τίτλων της εταιρείας εντός συγκεκριμένης προθεσμίας - εντός 8 μηνών από τις 7.4.2000 - ανεξάρτητα από τις οικονομικές επιπτώσεις ενός τέτοιου εγχειρήματος και ανεξάρτητα από το κατά πόσο η εισαγωγή θα αποβεί επιζήμια ή καταστροφική για τα οικονομικά συμφέροντα της εταιρείας και των μελών της. Στερεί από τους εφεσείοντες τη δυνατότητα να ενεργούν με τον τρόπο που οι ίδιοι θεωρούν ότι προωθεί τα οικονομικά συμφέροντα της εταιρείας και των μελών της. Αγνοεί παντελώς και παραγνωρίζει τα οικονομικά συμφέροντα της εταιρείας και το δικαίωμα της να ασκεί επικερδή εργασία. Αγνοεί, επίσης, τη δυνατότητα των εφεσειόντων να προσαρμοστούν προς τους προβλεπόμενους περιορισμούς. Αδιαφορεί για τις τυχόν δυσμενείς οικονομικές επιπτώσεις σε περίπτωση συμμόρφωσης. Ποινικοποιεί, και μάλιστα με ποινή φυλάκισης 2 ετών ή με πρόστιμο μέχρι πενήντα χιλιάδων λιρών ή και με τις δυο αυτές ποινές, την ελευθερία των εφεσειόντων να ρυθμίζουν τις οικονομικές τους σχέσεις και την ελεύθερη οικονομική λειτουργία της επιχείρησης τους ώστε να μπορεί να εργάζεται επικερδώς. Εισέρχεται ουσιωδώς στον προγραμματισμό των δραστηριοτήτων της εταιρείας ώστε να καθιστά αδύνατη ή να θέτει σε άμεσο κίνδυνο την πραγματοποίηση των θεμιτών σκοπών της επιχειρηματικής δραστηριότητας της εταιρείας οι οποίοι - σκοποί - δεν είναι άλλοι από την πραγματοποίηση του ψηλότερου δυνατού κέρδους. Η επίδικη υποχρέωση είναι τέτοιας έκτασης ώστε να προκαλεί ουσιαστική αδυναμία άσκησης του δικαιώματος που διασφαλίζεται από το άρθρο 25.1 του Συντάγματος."
Έχοντας υπόψη την πιο πάνω κατάληξη δεν βρίσκω σκόπιμο να προβώ στην εξέταση των άλλων λόγων της προσφυγής.
Η προσφυγή επιτυγχάνει και η επίδικη απόφαση ακυρώνεται. Η καθ'ης η αίτηση διατάσσεται όπως καταβάλει τα έξοδα της αιτήτριας.
Τ. ΗΛΙΑΔΗΣ,
Δ.
/ΔΓ