|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(2005) 4 ΑΑΔ 666
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ANAΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Υπóθεση Αρ. 157/2004)
6 Σεπτεμβρίου, 2005
[ΚΡΟΝΙΔΗΣ, Δ/στής]
ΣΚΛΑΒΟΥ ΜΙΧΑΛΗΣ,
Αιτητής,
ν.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ,
Καθ΄ης η Αίτηση.
Α. Σ. Αγγελίδης, για τον Αιτητή.
Λ. Ουστά (κα), για την Καθ΄ης η Αίτηση.
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Ο αιτητής με την παρούσα προσφυγή του ζητά την πιο κάτω θεραπεία:-
«Δήλωση του Δικαστηρίου ότι η πράξη και/ή απόφαση της καθ' ης η αίτηση, η οποία δημοσιεύτηκε στις 23.1.2004 στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας και με την οποία προήγαγε τους 1. Ηλία Ιωακειμίδη και 2. Κωνσταντίνο Χατζηδημητρίου στη μόνιμη θέση Τεχνικού στο Τμήμα Επιθεωρητή, Τμήμα Πολεοδομίας και Οικήσεως από τις 15.12.2003 αντί του αιτητή είναι άκυρη, παράνομη και στερημένη οποιουδήποτε εννόμου αποτελέσματος.»
Κατόπιν πρότασης της αρμόδιας αρχής για πλήρωση τριών μόνιμων θέσεων Τεχνικού Επιθεωρητή, Τμήμα Πολεοδομίας και Οίκησης η Επιτροπή Δημόσιας Υπηρεσίας (ΕΔΥ) σε συνεδρία της στις 19.9.2003 αποφάσισε να επιληφθεί του θέματος σε μεταγενέστερο χρόνο αφού κληθεί και ο οικείος προϊστάμενος, Διευθυντής του Τμήματος Πολεοδομίας και Οίκησης. Οι τρεις θέσεις, σύμφωνα με το σχέδιο υπηρεσίας, είναι θέσεις προαγωγής.
Στη συνεδρία της ΕΔΥ, στις 10.12.2003, προσήλθε ο Διευθυντής Τμήματος Πολεοδομίας και Οίκησης, ο οποίος σύστησε τρεις υποψηφίους μεταξύ των οποίων και τον αιτητή, όχι όμως τα δύο ενδιαφερόμενα μέρη (Ε/Μ).
Η ΕΔΥ, ακολούθως παρεκκλίνοντας από τη σύσταση του Διευθυντή, αποφάσισε την προαγωγή και των δύο Ε/Μ και της Ανθής Παπαδοπούλου που συστήθηκε από το Διευθυντή.
Ο αιτητής προβάλλει ως λόγους ακύρωσης της επίδικης πράξης πρώτον ότι η ΕΔΥ απέτυχε να δώσει ειδική αιτιολογία για την παρέκκλιση της από τη σύσταση του Διευθυντή και δεύτερο ότι η απόφαση της ΕΔΥ λήφθηκε χωρίς τη δέουσα έρευνα με αποτέλεσμα η επίδικη απόφαση της να είναι αναιτιολόγητη.
Όσον αφορά τον πρώτο λόγο ακύρωσης που προβάλλει ο αιτητής θεωρώ αναγκαίο να παραθέσω ολόκληρη τη σύσταση του Διευθυντή, που έχει ως ακολούθως:-
«Προκειμένου να προβώ σε συστάσεις έχω μελετήσει τους Φακέλους όλων των υποψηφίων, έχω διαβουλευθεί με τους άμεσα προϊσταμένους των υπαλλήλων και έχω λάβει υπόψη μου και τα τρία νομολογημένα κριτήρια στο σύνολό τους - αξία, προσόντα, αρχαιότητα. Αναφέρω, επίσης, ότι οι συστάσεις μου στηρίζονται και σε προσωπικές εμπειρίες που έχω για την απόδοση και την προσφορά ενός εκάστου των υποψηφίων, τους οποίους γνωρίζω όλους προσωπικά για πολλά χρόνια.
Σε μία συνεκτίμηση όλων των δεδομένων και έχοντας επίσης υπόψη τις απαιτήσεις της υπό πλήρωση θέσης, η οποία απαιτεί από τον κάτοχό της να εποπτεύει το κατώτερο προσωπικό στον Κλάδο όπου κάθε φορά υπηρετεί, να συνεργάζεται και να βοηθά στην ετοιμασία χωροταξικών και πολεοδομικών σχεδίων, στο χειρισμό και έλεγχο αιτήσεων και σχεδίων ανάπτυξης που υποβάλλονται, στην ετοιμασία και εκτέλεση σχεδίων οικήσεως και στη διαχείριση Κυβερνητικών Οικισμών και άλλης ακίνητης ιδιοκτησίας που βρίσκεται κάτω από τη δικαιοδοσία του Τμήματος και να είναι υπεύθυνος για την οργάνωση και τεχνική εκπαίδευση των υφισταμένων του, συστήνω για προαγωγή τους Ανδρέου Φώτιο, Σκλάβο Μιχαήλ και Παπαδοπούλου Ανθή.
Η υπό πλήρωση θέση είναι η Τρίτη βαθμίδα που υπάρχει στην τάξη των τεχνικών, επομένως για την επιτυχή εκτέλεση των καθηκόντων απαιτείται ιδιαίτερη ικανότητα για συντονισμό, εποπτεία και καθοδήγηση κατώτερου προσωπικού. Οι ιδιότητες αυτές είναι αναγκαίες ώστε ο κάτοχος της θέσης να εμπνέει με το δικό του παράδειγμα, να κερδίζει την εμπιστοσύνη τόσο των ανωτέρων όσο και των κατωτέρων του, να τυγχάνει γενικής αναγνώρισης ως πρώτος μεταξύ ίσων και γενικά να μπορεί να κατευθύνει και διευθύνει με επιτυχία. Στις πιο πάνω ιδιότητες και αρετές, κατά την κρίση μου, οι υποψήφιοι που σύστησα υπερέχουν των υπολοίπων και, κατά συνέπεια, τους κρίνω ως καταλληλότερους για προαγωγή.
Συγκρίνοντας τους τρεις συστηθέντες με τους λοιπούς υποψηφίους, σημειώνω ότι υπερέχουν όλων σε αρχαιότητα, δεν υστερούν σε προσόντα, ενώ υστερούν οριακά σε αξία αριθμού υποψηφίων οι οποίοι ακολουθούν σε αρχαιότητα.»
Είναι γεγονός ότι ο Διευθυντής αναφέροντας ότι ο αιτητής που σύστησε υπερέχει στις ιδιότητες και αρετές, αυτές της ιδιαίτερης ικανότητας για συντονισμό, εποπτεία και καθοδήγηση κατώτερου προσωπικού δεν ακριβολογεί. Στα τρία τελευταία χρόνια στο στοιχείο Διευθυντική/Διοικητική ικανότητα (στο στοιχείο αυτό περιλαμβάνονται οι πιο πάνω ιδιότητες και αρετές) τόσο ο αιτητής όσο και τα Ε/Μ είναι ισάξια. Αλλά και σ' όλα τα στοιχεία τα τελευταία τρία χρόνια ο αιτητής και τα Ε/Μ είναι ισάξια, χαρακτηριζόμενοι και οι τρεις ως εξαίρετοι.
Ο Διευθυντής όμως προχωρεί ένα βήμα παραπέρα στην επόμενη παράγραφο της σύστασης του κάνοντας ρητή αναφορά ότι ο αιτητής υπερέχει σε αρχαιότητα έναντι των Ε/Μ. Έναντι του Ε/Μ αρ. 1 δεκατέσσερις μήνες και έναντι του Ε/Μ αρ. 2 σχεδόν τρία χρόνια.
Η ΕΔΥ δεν έκαμε δεκτή τη σύσταση του Διευθυντή όσον αφορά τον αιτητή αναφέροντας τα εξής:-
«Η Επιτροπή, αφού έλαβε επίσης υπόψη τα προσόντα των υποψηφίων, καθώς και την αρχαιότητά τους, η οποία φαίνεται στον ενώπιόν της κατάλογο των υποψηφίων, αποφάσισε να υιοθετήσει τη σύσταση του Διευθυντή στο μέρος που αφορά την υποψήφια με αύξ. αρ. 3, Παπαδοπούλου Ανθή. Αναφορικά με τη σύσταση του Διευθυντή για τους υποψηφίους με αύξ. αρ. 1 και 2, Ανδρέου Φώτιο και Σκλάβο Μιχαήλ, η Επιτροπή δεν μπόρεσε να υιοθετήσει τη σύσταση για τους ακόλουθους λόγους: Ο Διευθυντής αναφέρθηκε σε ιδιότητες που αξιολογούνται στις Ετήσιες Υπηρεσιακές Εκθέσεις και που αφορούν στην αξία, για την οποία σύμφωνα με τις Ετήσιες Υπηρεσιακές Εκθέσεις των υποψηφίων, με έμφαση σ' αυτές των τελευταίων πέντε χρόνων, τόσο ο Ανδρέου όσο και ο Σκλάβος δεν υπερέχουν. Ειδικότερα, ο Διευθυντής αναφέρθηκε στην ικανότητα για συντονισμό, εποπτεία και καθοδήγηση κατώτερου προσωπικού, ιδιότητες που αξιολογούνται στο σημείο 8 της Ετήσιας Υπηρεσιακής Έκθεσης των υποψηφίων και στο οποίο οι εν λόγω συστηθέντες υστερούν. Το γεγονός ότι οι Ανδρέου και Σκλάβος υπερέχουν σε αρχαιότητα των λοιπών υποψηφίων δε δικαιολογεί την επιλογή τους, λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι αυτοί υστερούν σε αξία και δεν υπερέχουν σε προσόντα των λοιπών υποψηφίων.»
Από παλιά η νομολογία έχει τονίσει ότι οι συστάσεις του Διευθυντή αποτελούν ξεχωριστό, πρωτογενές, ουσιώδες και αυτοτελές στοιχείο κρίσεως. (Βλέπε: Makrides v. Republic (1983) 3 C.L.R. 622, Spanos v. Republic (1985) 3 C.L.R. 622, Spanos v. Republic (1985) 3 C.L.R. 1826, Δημοκρατία ν. Χριστούδη (1996) 3 Α.Α.Δ. 267, Κέντα ν. Δημοκρατίας (1996) 3 Α.Α.Δ. 485 και Δημοκρατία ν. Ψωμά (1997) 3 Α.Α.Δ. 422).
Στην Ψωμάς (πιο πάνω) έχουν λεχθεί τα εξής:-
«Οι συστάσεις του Προϊσταμένου ενός Τμήματος αποτελούν πρωτογενές, ουσιώδες και αυτοτελές στοιχείο κρίσεως. Σε περίπτωση που η Ε.Δ.Υ. αποφασίσει να μην ακολουθήσει τις συστάσεις πρέπει να καταγράψει καθαρά στο πρακτικό της τους λόγους. Αυτό επιβάλλεται για την προστασία των νομίμων δικαιωμάτων των υποψηφίων, δυνάμει του άρθρου 151 του Συντάγματος σε συνδυασμό με το άρθρο 146 (Βλ. Theodossiou v. Republic, 2 R.S.C.C. 44, 48, Lardis v. Republic (1967) 3 C.L.R. 64, HadjiConstantinou & Others v. Republic (1973) 3 C.L.R. 65, Δήμος Λευκωσίας ν. Κοσμά, Α.Ε. 1608/17.6.96, Δημοκρατία ν. Χριστούδη, Α.Ε. 1636/21.6.96, Κέντα ν. Δημοκρατίας, Α.Ε. 1576/30.10.96).
Στην Constantinou v. Republic (1984) 3 C.L.R. 498, 501, επεξηγείται ότι η ανάγκη να λαμβάνονται υπόψη οι συστάσεις του προϊσταμένου του Τμήματος εκφράζεται στο άρθρο 44(3) του περί Δημοσίας Υπηρεσίας Νόμου, 1967 (Ν. 33/67). Υποδεικνύεται, επίσης, ότι η σημασία που αποδίδεται από το διοικητικό δίκαιο στις συστάσεις του προϊσταμένου του Τμήματος στοχεύει στο να διασφαλίσει ότι, κατά τη διαδικασία της επιλογής, η Ε.Δ.Υ. λαμβάνει καθοδήγηση από λειτουργό ο οποίος βρίσκεται στην καλύτερη θέση να περιγράψει τις αρετές που χρειάζονται για την επιτυχή εκτέλεση των καθηκόντων μιας θέσης. Περαιτέρω ο προϊστάμενος ενός Τμήματος βρίσκεται σε μοναδική θέση για να συμβουλέψει επί των ιδιοτήτων και της αξίας των υφισταμένων του.»
Ένεκα της σημασίας που αποδίδει το διοικητικό δίκαιο και ο νόμος στις συστάσεις του Διευθυντή, η νομολογία έχει καθιερώσει την αρχή της αιτιολόγησης από το διορίζον όργανο της απόκλισης του απ' αυτές, με καθαρή, ειδική, πειστική και επαρκή αιτιολογία.
Στη Δημοκρατία ν. Σταύρου (1993) 3 Α.Α.Δ. 71 το θέμα της αιτιολογίας της απόκλισης από τη σύσταση του Διευθυντή έχει τεθεί ως εξής:-
«Η επάρκεια της αιτιολογίας κρίνεται ανάλογα με τα περιστατικά και τη φύση της κάθε υπόθεσης. Δεν είναι ζήτημα έκτασης του λεκτικού της αιτιολογίας, αλλά ουσίας περιεχομένου, ώστε να ικανοποιούνται τα κριτήρια της διοικητικής δικαιοσύνης, ιδιαίτερα βασικός της σκοπός, και η δυνατότητα ελέγχου.»
Σε σχέση με την αρχαιότητα στη Σταύρου (πιο πάνω) λέχθηκαν τα εξής:-
«Η Επιτροπή, στην άσκηση διακριτικής ευχέρειας αν θα υιοθετήσει ή αν θα παρεκκλίνει από τη σύσταση του Προϊσταμένου, πρέπει να ενεργήσει με βάση τα νομοθετημένα κριτήρια. Η αρχαιότητα, ως ένα από τα τρία κριτήρια, μπορεί να αποτελέσει λόγο για απόκλιση από τη σύσταση του Προϊσταμένου, όταν οι υποψήφιοι είναι περίπου ισότιμοι σε αξία.»
Ο Διευθυντής έκρινε καταλληλότερους τρεις από τους υποψηφίους, μεταξύ των οποίων και τον αιτητή, λαμβάνοντας υπόψη τα τρία θεσμοθετημένα κριτήρια και στις προσωπικές εμπειρίες του για την απόδοση και προσφορά των υποψηφίων τους οποίους γνώριζε για πολλά χρόνια. Η αποδοθείσα υπεροχή του αιτητή από τον Διευθυντή στις ιδιότητες συντονισμού, εποπτείας και καθοδήγησης κατώτερου προσωπικού κρίνεται ως μη απόλυτα ακριβής. Όπως έχω αναφέρει τόσο ο αιτητής όσο και τα Ε/Μ τα τρία τελευταία χρόνια βαθμολογούνται με τον ψηλότερο βαθμό «εξαίρετος». Για να δικαιολογήσει όμως την απόκλιση από τη σύσταση η ΕΔΥ περιπίπτει και η ίδια στο ίδιο σφάλμα αφού αναφέρει στην αιτιολογία της ότι ο αιτητής υστερεί έναντι των Ε/Μ. Εντελώς δε και πάλιν λανθασμένα η ΕΔΥ αναφέρεται στην αρχαιότητα ότι αυτή δεν δικαιολογεί την επιλογή γιατί ο αιτητής υστερεί σε αξία και δεν υπερέχει σε προσόντα.
Ο αιτητής, όπως ανέφερα προηγουμένως, υπερτερεί σε αρχαιότητα σημαντικά από τα Ε/Μ. Αυτό το κριτήριο, ως ένα από τα θεσμοθετημένα, δεν είναι δυνατό να παραγνωρίζεται όταν στο κριτήριο αξία ο αιτητής και τα Ε/Μ είναι ισάξιοι (Βλέπε Σταύρου (πιο πάνω)).
Αλλά και πέραν τούτου, ο αιτητής σαφώς υπερέχει σε προσόντα. Σύμφωνα με το σχέδιο υπηρεσίας μεταξύ των απαιτουμένων προσόντων είναι:-
«Πολύ καλή γνώση των βασικών αρχών της Αρχιτεκτονικής ή/και Πολιτικής Μηχανικής ή/και Εκτιμήσεων και Χωρομετρίας ή/και Διαχειρίσεως Ακίνητης Ιδιοκτησίας.»
Τα Ε/Μ έχουν ως μόνο ακαδημαϊκό προσόν απολυτήριο Τεχνικής Σχολής της Κύπρου. Ο αιτητής κατέχει απολυτήριο του Παγκυπρίου Γυμνασίου και σπουδές στο εξωτερικό διάρκειας 3 χρόνων. Είναι κάτοχος Απολυτηρίου Εργοδηγού Δομικών Έργων της Προτύπου Τεχνολογικής σχολής Αθηνών καθώς επίσης και Πτυχίου Εργοδηγού Δομικών Έργων, Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων Ελλάδας. Τα προσόντα αυτά η ΕΔΥ τα παραγνώρισε αφού δεν αναφέρθηκε καθόλου σ' αυτά. Ούτε αξιολόγησε τα προσόντα αυτά πόσο σχετικά ήταν με τα καθήκοντα της θέσης. Το τελευταίο αυτό ζήτημα, των προσόντων, ανάγεται τόσο για τον πρώτο λόγο ακύρωσης όσο και για τον δεύτερο λόγο ακύρωσης.
Η ΕΔΥ στην τελική της επίδικη απόφαση αναφέρει:-
«Επιλέγοντας τον Ιωακειμίδη Ηλία (αρ. 4), η Επιτροπή έλαβε υπόψη ότι, με βάση τις Ετήσιες Υπηρεσιακές Εκθέσεις, με ιδιαίτερη έμφαση σ' αυτές των πέντε τελευταίων χρόνων, ουδενός υστερεί ή και υπερέχει σε αξία. Επίσης, ο επιλεγείς ουδενός υστερεί σε προσόντα και υπερέχει όλων των υποψηφίων σε αρχαιότητα, πλην των Ανδρέου Φώτιου και Σκλάβου Μιχαήλ, οι οποίοι όμως υστερούν αυτού σε αξία.
Επιλέγοντας τον Χατζηδημητρίου Κωνσταντίνο (αρ. 10), η Επιτροπή έλαβε υπόψη ότι, με βάση τις Ετήσιες Υπηρεσιακές Εκθέσεις, με ιδιαίτερη έμφαση σ' αυτές των τελευταίων χρόνων, ουδενός υστερεί ή και υπερέχει σε αξία. Επίσης, ο επιλεγείς ουδενός υστερεί σε προσόντα και υπερέχει όλων των υποψηφίων σε αρχαιότητα, πλην των Ανδρέου Φώτιου, Σκλάβου Μιχαήλ, Κανάρα Ιωάννη, Μαρκαντώνη Σάββα, Παναγιώτου Ανδρέα, Λαμπρίδη Αλέξανδρου και Σαββίδη Κωνσταντίνου, οι οποίοι όμως υστερούν αυτού σε αξία.»
Έχω καταλήξει ότι και οι δύο λόγοι ακύρωσης ευσταθούν. Η ΕΔΥ αποφάσισε παρέκκλιση από τη σύσταση του Διευθυντή δίδοντας όχι μόνο ανεπαρκή αλλά και εσφαλμένη αιτιολογία. Δεν είναι δυνατό να κριθεί ως καθαρή, ειδική, πειστική και επαρκής αιτιολογία.
Περαιτέρω η ΕΔΥ δεν διεξήγαγε τη δέουσα έρευνα όσον αφορά τα προσόντα του αιτητή τα οποία δεν αξιολόγησε ούτε τα έκρινε αν ήταν σχετικά με τα καθήκοντα της θέσης ή αν ήταν συμβατά με τα απαιτούμενα από το σχέδιο υπηρεσίας προσόντα.
Για τους πιο πάνω λόγους η προσφυγή γίνεται δεκτή με έξοδα.
Η επίδικη απόφαση ακυρώνεται.
(Υπ.) Μ. Κρονίδης, Δ.
/ΕΠσ