ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ

ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ

 

(Υπόθεση Αρ. 1028/2003)

 

9 Σεπτεμβρίου, 2005

 

[Ε. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ, Δ/στής]

 

 

ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤA ΑΡΘΡA 19, 20, 25, 26, 28

ΚΑΙ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ

 

 

THE  PHILIPS  COLLEGE,

 

Αιτητές,

v.

 

 

ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ  ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ,  ΔΙΑ  ΤΟΥ

1.  ΥΠΟΥΡΓΟΥ  ΠΑΙΔΕΙΑΣ  ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ  ΚΑΙ/Η

2.   ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ  ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ  ΚΛΑΔΩΝ  ΣΠΟΥΔΩΝ,

 

Καθ' ων η Αίτηση.

 

________________________

 

Α.Σ. Αγγελίδης, για τους Αιτητές.

Ρ. Παπαέτη (κα.), Δικηγόρος της Δημοκρατίας Α΄, εκ μέρους του Γενικού Εισαγγελέα, για τους Καθ' ων η Αίτηση.

________________________

 

 

Α Π Ο Φ Α Σ Η

 

ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ, Δ.:  Με την παρούσα προσφυγή, οι αιτητές ζητούν την πιο κάτω θεραπεία:-

 

«Δήλωση του Δικαστηρίου όπως κηρυχθεί άκυρη η απόφαση των καθ' ων η αίτηση με την οποία, ως έμαθαν οι αιτητές περί την 19.9.03, απέρριψε την αίτησή τους για εκπαιδευτική αξιολόγηση - πιστοποίηση του Κλάδου Σπουδών 'Accounting and Finance (4 years Bachelor of Arts)'.»

 

Τα πραγματικά γεγονότα, τα οποία περιβάλλουν την προσφυγή, έχουν ως εξής:-

 

Οι αιτητές, Σχολή Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης, υπέβαλαν στις 15/2/2001, σύμφωνα με τον περί Σχολών Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης Νόμο του 1996 (Ν. 67(Ι)/96), (ο «Νόμος»), αίτηση για εκπαιδευτική αξιολόγηση - πιστοποίηση κλάδου σπουδών "Accounting and Finance (4 Years Bachelor of Arts)". Η αίτηση διαβιβάστηκε στο Συμβούλιο Εκπαιδευτικής Αξιολόγησης - Πιστοποίησης (Σ.ΕΚ.Α.Π.), το οποίο και ενέκρινε τη σύνθεση της Ομάδας Αξιολόγησης, (η «Ομάδα»).  Αυτή, με τη σειρά της, επισκέφθηκε τη Σχολή και συνέταξε έκθεση σύμφωνα με το Νόμο και τους Κανονισμούς, την οποία υπέβαλε στο Γενικό Διευθυντή του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού.   Ο Γενικός Διευθυντής, στη συνέχεια, διαβίβασε την έκθεση στη Σχολή, για παρατηρήσεις.  Μετά τις παρατηρήσεις, η Ομάδα συνέταξε την τελική της έκθεση, η οποία και διαβιβάστηκε στο Σ.ΕΚ.Α.Π.   Επειδή υπήρξε από τη Σχολή ισχυρισμός ότι μέλος της Ομάδας  είχε προηγουμένως εργασιακή σχέση με αυτή, το Σ.ΕΚ.Α.Π. έκρινε ότι η σύνθεση της Ομάδας έπασχε και ότι τα προγράμματα έπρεπε να επαναξιολογηθούν με νέα σύνθεση της Ομάδας, η οποία ήταν τώρα πενταμελής, αντί τριμελής που ήταν η προηγούμενη.   Σ' αυτή δεν περιλήφθηκε το μέλος, για το οποίο προβλήθηκε ο ισχυρισμός από τη Σχολή.   Η Ομάδα, με τη νέα σύνθεση, επισκέφθηκε τη Σχολή, συνέταξε έκθεση, η οποία διαβιβάσθηκε στη Σχολή για παρατηρήσεις, τις οποίες και υπέβαλε η Σχολή.  Αυτές εξετάστηκαν από την Ομάδα πριν τη σύνταξη της τελικής της έκθεσης, την οποία και διαβίβασε στο Σ.ΕΚ.Α.Π.  Το Σ.ΕΚ.Α.Π., κατά την ΙΙΙ ΙΒ΄ Σύνοδό του:-

 

«... αφού μελέτησε τα πιο κάτω στοιχεία:

 

·        Τη σχετική έκθεση αυτοαξιολόγησης-αυτοπαρουσίασης

·        Την τελική έκθεση της οικείας Ομάδας Αξιολόγησης, όπως διαμορφώθηκε ύστερα από τη μελέτη των παρατηρήσεων της Σχολής

 

Και κατόπιν διεξοδικής συζήτησης αποφασίζει να απορρίψει τον εν λόγω κλάδο σπουδών.  Η τεκμηρίωση του σκεπτικού της απόφασης περιέχεται στο κείμενο της απόφασης που επισυνάπτεται ως Παράρτημα Ι΄.»

 

 

 

Στο Παράρτημα Ι΄ αναφέρεται ότι το Συμβούλιο αποφασίζει:-

 

 

«την ΑΠΟΡΡΙΨΗ του προγράμματος «Accounting and Finance (4 Years, Bachelor of Arts)» διαπιστώνοντας σειρά σοβαρών αδυναμιών, από τις οποίες οι πλέον εμφανείς και ουσιαστικές εντοπίζονται στην τελική έκθεση της Ομάδας Αξιολόγησης και ιδιαίτερα όσον αφορά τα πιο κάτω:

 

·        Ο αριθμός των μελών του διδακτικού προσωπικού που υποστηρίζει το πρόγραμμα είναι υπερβολικά χαμηλός.  Το πρόγραμμα αποτελείται από πέραν των 25 μαθημάτων και οι διδάσκοντες είναι μόνο 5.  Υπάρχει επιτακτική ανάγκη για την πρόσληψη προσοντούχων ατόμων με ικανοποιητική εμπειρία στα συναφή γνωστικά αντικείμενα.

 

·        Η Σχολή θα πρέπει να θεσμοθετήσει μηχανισμούς και διαδικασίες εκλογής και ανέλιξης ακαδημαϊκού προσωπικού, οι οποίες να συνάδουν με τα διεθνή πρότυπα.

 

·        Θα πρέπει να βελτιωθούν οι μισθολογικές απολαβές και τα λοιπά ωφελήματα του διδακτικού προσωπικού για να εξασφαλιστεί η μακρόχρονη παραμονή των διδασκόντων με καλά ακαδημαϊκά προσόντα στο πρόγραμμα.  Παράλληλα χρειάζεται ουσιαστική βελτίωση των γραφείων του διδακτικού προσωπικού.»

 

Η πιο πάνω απόφαση επικυρώθηκε από τον Υπουργό Παιδείας και Πολιτισμού στις 27/7/2003.    

 

Ο κ. Αγγελίδης, εκ μέρους των αιτητών, υπέβαλε ότι η προσβαλλόμενη απόφαση πάσχει, λόγω έλλειψης αιτιολογίας.  Η αιτιολογία, υποστήριξε, δεν μπορεί να συμπληρωθεί με παραπομπή σε οποιοδήποτε έγγραφο εκτός πρακτικού της  απόφασης - (Παράρτημα Κ).  Η αναφορά στο Παράρτημα Κ ότι η τεκμηρίωση του σκεπτικού της απόφασης περιέχεται στο Παράρτημα Ι΄, που επισυνάπτεται, δεν την διασώζει.

 

Ο ίδιος λόγος ακύρωσης εξετάστηκε στην υπόθεση KES College v. Δημοκρατίας, Υπόθεση Αρ. 976/00, 22/5/02, όπου η προσέγγιση του Καλλή, Δ., με την οποία και συμφωνώ, έχει ως εξής:-

 

«΄Εχω την άποψη ότι για να είναι έγκυρη η αιτιολογία της προσβαλλόμενης πράξης αυτή πρέπει να προέρχεται από το ίδιο το αποφασίζον όργανο.  Πρέπει να περιέχει τις κρίσεις, απόψεις και σκέψεις του αποφασίζοντος οργάνου (SECO LTD v. Σ.Α.Λ., Υποθ. 670/95/23.12.97, D. Stavrinos Construction Ltd κ.α. ν. Δήμου Γεροσκήπου, Υποθ. 91/98/12.11.98 και Πορίσματα Νομολογίας του Συμβουλίου της Επικρατείας 1929-1959, σελ. 189).

 

   Στην παρούσα υπόθεση λαμβάνω υπόψη ότι η απόφαση, Παράρτημα Α, η οποία υπογράφεται από όλα τα παρόντα μέλη του αποφασίζοντος οργάνου παραπέμπει με άμεσο τρόπο στο κείμενο της απόφασης, Παράρτημα Στ΄, το οποίο υπογράφεται από τον Πρόεδρο.  Λαμβάνω, επίσης, υπόψη ότι η απόφαση, Παράρτημα Α, λήφθηκε στη σύνοδο ημερ. 21-23 Δεκεμβρίου 1999 και ότι η απόφαση, Παράρτημα Στ΄, φέρει ημερομηνία 23 Δεκεμβρίου 1999.  Δεν μπορεί, επομένως, να λεχθεί ότι η απόφαση, Παράρτημα Στ΄, είναι μεταγενέστερη της απόφασης, Παράρτημα Α.  Τα γεγονότα που σχετίζονται με τις δύο αποφάσεις είναι τέτοια που κατά την κρίση μου καθιστούν την απόφαση, Παράρτημα Στ΄, αναπόσπαστο μέρος της απόφασης Παράρτημα Α.  Επίσης την καθιστούν απόφαση του αποφασίζοντος οργάνου και ως απόφαση που περιέχει τις κρίσεις, απόψεις και σκέψεις του. Επομένως η αιτιολογία που περιέχεται στο Παράρτημα Στ΄ είναι έγκυρη. Συμπληρώνει την αιτιολογία της απόφασης Παράρτημα Α.  Εξέταση του περιεχομένου της απόφασης Παράρτημα Στ΄ αποκαλύπτει ότι περιέχει όλα τα ειδικά και συγκεκριμένα στοιχεία για τη διακρίβωση της νομιμότητας της.  Κρίνω ότι είναι δεόντως και επαρκώς αιτιολογημένη.  Ο σχετικός λόγος ακύρωσης δεν ευσταθεί.»

 

Πανομοιότυπο λόγο ακύρωσης είχα την ευκαιρία και εγώ να εξετάσω στην KES College v. Δημοκρατίας, Υπόθεση Αρ. 295/03, 25/2/05, όπου, με αναφορά σε νομολογία[1], κατέληξα ότι:-

 

«Από τα πιο πάνω έγγραφα του φακέλου προκύπτουν με λεπτομέρεια τα στοιχεία που λήφθηκαν υπόψη από το Σ.ΕΚ.Α.Π. και οδήγησαν σε απόρριψη της αίτησης.  Από αυτά, καταδεικνύονται οι λόγοι που οδήγησαν στην απόφαση.  Συνδέονται άρρηκτα με τη ληφθείσα απόφαση, έτσι που να μπορεί να συναχθεί ότι βρίσκονταν, αναμφίβολα, πίσω από την απόφαση - (βλ. Πορίσματα Νομολογίας του Συμβουλίου της Επικρατείας, 1929-1959, σελ. 185)».

 

 

 

Στην παρούσα περίπτωση, το Παράρτημα Κ - (Πρακτικά ΙΙΙ ΙΒ´  Συνόδου Σ.ΕΚ.Α.Π.) - αποτελεί την απόφαση του αποφασίζοντος οργάνου και είναι υπογεγραμμένη από όλα τα παρόντα Μέλη.  Λήφθηκε στις 26-27 Ιουνίου, 2003, ημερομηνία που φέρει και το επισυνημμένο σ' αυτή Παράρτημα Ι΄, υπογεγραμμένο από τον Πρόεδρο.  Σ' αυτό δίδονται οι λόγοι που οδήγησαν στην απόφαση.  Τα γεγονότα των δύο Παραρτημάτων είναι άρρηκτα συνδεδεμένα, ώστε η απόφαση - Παράρτημα Ι΄ να αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του Παραρτήματος Κ.  Η αιτιολογία που δίδεται στο Παράρτημα Ι΄ συμπληρώνει την αιτιολογία του Παραρτήματος Κ, αφού αποκαλύπτει με λεπτομέρεια τα στοιχεία τα οποία οδήγησαν στην απόρριψη της αίτησης.

 

Καταλήγω ότι η απόφαση είναι δεόντως αιτιολογημένη.  Ο σχετικός λόγος ακύρωσης δεν ευσταθεί.

 

 ΄Ενας άλλος λόγος ακύρωσης, που υποστηρίχθηκε από τον κ. Αγγελίδη, ήταν αυτός της σύνθεσης της Ομάδας.  ΄Ηταν η εισήγησή του ότι εσφαλμένα η νέα σύνθεση απαρτίζετο από πέντε μέλη και όχι τρία, όπως η αρχική. Επίσης, ότι η νέα σύνθεση πάσχει, αφού σ' αυτή συμμετείχαν και τα δύο  μέλη της προηγούμενης Ομάδας, η σύνθεση της οποίας κρίθηκε από το ίδιο το Σ.ΕΚ.Α.Π. ότι έπασχε.  

 

Ούτε  αυτός ο λόγος ακύρωσης βρίσκω να ευσταθεί.  Σύμφωνα με το ΄Αρθρο 50 του Νόμου, η Ομάδα απαρτίζεται από τρία τουλάχιστον μέλη.  Εκείνο, δηλαδή, το οποίο ο Νόμος καθορίζει είναι τον ελάχιστο αριθμό μελών.  Ο διορισμός πέντε μελών είναι νόμιμος, αφού είναι σύμφωνος με τις διατάξεις του Νόμου.  Ούτε το γεγονός ότι τα δύο από τα πέντε μέλη της νέας σύνθεσης της Ομάδας συμμετείχαν στην προηγούμενη Ομάδα, της οποίας οι ενέργειες ακυρώθηκαν, επιδρά ή, καθ' οιονδήποτε τρόπο, επηρεάζει την απόφαση.   Η διαδικασία και το έργο της νέας Ομάδας έγινε από την αρχή.  Τίποτα δε λήφθηκε υπόψη από το έργο της προηγούμενης Ομάδας.  Το κώλυμα υπήρχε μόνο ως προς ένα μέλος και δεν μπορεί να στοιχειοθετηθεί προκατάληψη ή κώλυμα των υπολοίπων μελών, από το γεγονός και μόνο ότι συμμετείχαν σε σύνθεση, η οποία θεωρήθηκε από το Σ.ΕΚ.Α.Π. ότι έπασχε, για λόγο που δεν αφορούσε τη συμμετοχή τους.  Η σύνθεση της  Ομάδας ήταν καθ' όλα νόμιμη.

 

Εισηγείται ο κ. Αγγελίδης ότι το Σ.ΕΚ.Α.Π., παραλείποντας να καταγράψει τις ενστάσεις και αναφορές της Σχολής, καταδεικνύει ότι ενήργησε δέσμια και χωρίς δική του έρευνα.  Ο ισχυρισμός αυτός καταρρίπτεται από το ίδιο το λεκτικό της απόφασης, όπου αναφέρεται ότι το Συμβούλιο κατέληξε, αφού μελέτησε τα πιο κάτω στοιχεία - τη σχετική έκθεση αυτοαξιολόγησης/αυτοπαρουσίασης, την τελική έκθεση της Ομάδας Αξιολόγησης, όπως διαμορφώθηκε ύστερα από τη μελέτη των παρατηρήσεων της Σχολής - και κατόπιν διεξοδικής συζήτησης.   Δεν προβλέπεται οπουδήποτε, όπως εισηγείται ο κ. Αγγελίδης, να τηρούνται πρακτικά των συζητήσεων που γίνονται.  

 

Αμφισβητούνται, επίσης, τα προσόντα και η ικανότητα των μελών της Ομάδας για τη συγκεκριμένη εργασία αξιολόγησης, λόγω έλλειψης αποδεδειγμένης προσφοράς και πείρας σε θέματα αξιολόγησης.  Αναφέρονται σχετικά στη γραπτή αγόρευση του αιτητή:-

 

«Το σώμα των αξιολογητών θα πρέπει να συγκροτείται από ανθρώπους με αποδεδειγμένη προσφορά, μακρά πείρα σε θέματα αξιολόγησης, αδέκαστους, οι οποίοι με την παρουσία τους και την έρευνα που θα διεξάγουν, θα εγγυώνται τη διεξοδική και ορθή αξιολόγηση».  Αν όντως τα μέλη της Ομάδας Αξιολόγησης διαθέτουν μακρά πείρα επί του θέματος, δεν είναι δύσκολο ν' αποδειχτεί.  Σύμφωνα με τα βιογραφικά τους σημειώματα τα οποία μας έχουν αποσταλεί από την καθ' ης, ισχυρίζομαι ότι κανένα μέλος της Ομάδας διαθέτει πείρα στον τομέα της αξιολόγησης.  Το να είναι ένας άριστος ακαδημαϊκός στο Finance ή τα Economics δεν σημαίνει ότι μπορεί και να κάμει αξιολόγηση, εάν δεν έχει εμπειρία και μια συγκροτημένη φιλοσοφία περί αξιολογήσεως.

 

Όμως περαιτέρω παρατηρώ ότι κανένα μέλος της Ομάδας Αξιολόγησης κατέχει διδακτορικό τίτλο (Ph.D) στα Λογιστικά πώς λοιπόν καλούνται να αξιολογήσουν προγράμματα Λογιστικής και να κρίνουν καθηγητές οι οποίοι κατέχουν περισσότερα εξειδικευμένα από τους ίδιους προσόντα (Eleni Chrysostomides, Ph.D. in Accounting and Finance, Brunel University, U.K., Constantina Shiakallis, Ph.D., in Accounting and Finance, Manchester University, U.K.).  Μήπως θεωρούνται αυτοί ως οι καλύτεροι ακαδημαϊκοί για να αξιολογούν Κολέγια από τα οποία εξαρτάται το μέλλον τόσων νέων και για τα οποία επενδύθηκαν εκατομμύρια λίρες;»

 

 

Σημείωσε, επίσης, ότι τρία από τα μέλη της Ομάδας, κάτοχοι διδακτορικού στο Finance, καίτοι δεν είναι καθηγητές αλλά βοηθοί καθηγητές, υπέγραψαν ως καθηγητές.  Οι πιο πάνω ισχυρισμοί αντικρούστηκαν από τους καθ' ων η αίτηση, με αναφορά στα προσόντα των μελών, όπως προκύπτουν από τα βιογραφικά τους σημειώματα.  

 

Σύμφωνα με τα βιογραφικά σημειώματα των μελών της Ομάδας, όλα τα μέλη κατείχαν διδακτορικό τίτλο σε ζητήματα σχετικά με τον κλάδο σπουδών, τον οποίο θα αξιολογούσαν.   Διέθεταν και προσόντα και πείρα, σχετικά με το αντικείμενο που θα αξιολογούσαν.  Το γεγονός της λειτουργίας του κλάδου σπουδών για πολλά χρόνια, όπως εισηγήθηκαν οι αιτητές, δε δικαιολογεί αξιολόγηση-πιστοποίηση του κλάδου κατά διαφορετικό τρόπο.  Οι ισχυρισμοί, που προβάλλονται και αφορούν στην καταλληλότητα των μελών, δεν είναι παρά γενικοί προβληματισμοί από πλευράς αιτητών και δεν αρκούν για να πλήξουν την καταλληλότητα της Ομάδας.

 

΄Ενας άλλος ισχυρισμός αφορά στη σύνθεση του ιδίου του Σ.ΕΚ.Α.Π., λόγω έλλειψης οποιασδήποτε εξήγησης αναφορικά με την μη παρουσία του μέλους Κ. Παντελίδη.  Για τον ισχυρισμό αυτό, οι καθ' ων η αίτηση  παρουσίασαν την πρόσκληση, η οποία απεστάλη για την κρίσιμη συνεδρία, 25-28/6/2003, και την απάντηση, την οποία το μέλος Κ. Παντελίδης απέστειλε και με την οποία πληροφορούσε για την απουσία του.  Δε βρίσκω ούτε στον ισχυρισμό αυτό οποιοδήποτε έρεισμα.   Η εμπρόθεσμη και νομότυπη πρόσκληση των μελών καθιστά τη σύνθεση του διοικητικού οργάνου νόμιμη - (βλ. Πορίσματα Νομολογίας του Συμβουλίου της Επικρατείας, 1929-1959, σελ. 110-111, και A.J. Pericleous (Services) Ltd v. Δημοκρατίας, Υπόθεση  Αρ. 57/99,  27/3/00).

 

Σ' ό,τι αφορά τον ισχυρισμό ότι το μέλος Χρυσή Ροδουσάκη, που διορίστηκε ως μέλος του Σ.ΕΚ.Α.Π. με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου ημερομηνίας 5/9/2001, για το οποίο ο κ. Αγγελίδης ισχυρίστηκε ότι απουσίαζε από την συνεδρία κατά την οποία λήφθηκε η προσβαλλόμενη απόφαση, η εξήγηση, που δόθηκε από τη συνήγορο των καθ' ων η αίτηση και δεν αμφισβητήθηκε με την απαντητική γραπτή αγόρευση των αιτητών, θεωρώ ότι επιλύει το ζήτημα.  Η Χρυσή Ροδουσάκη, για την οποία έγινε ο ισχυρισμός, είναι το ίδιο πρόσωπο με τη Χρυσή Χατζηχρήστου, η οποία υπογράφει την προσβαλλόμενη απόφαση.  Πρόκειται για το πατρικό της επώνυμο.

 

Κανένας από τους λόγους που προβλήθηκαν δε βρίσκω να ευσταθεί.  Ως αποτέλεσμα, η προσφυγή απορρίπτεται, με έξοδα εναντίον των αιτητών.

 

 

 

                                                                                           Ε. Παπαδοπούλου,

                                                                                            Δ.

 

 

 

 

 

 

 

 

/ΕΑΠ, ΜΠ