ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ

ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ

 

(Υπόθεση Αρ. 758/2002)

 

18 Αυγούστου, 2005

 

 

[Ε. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ, Δ/στής]

 

 

ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ  ΜΕ  ΤΟ  ΑΡΘΡΟ  146  ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ

 

 

ATLANTIC  INSURANCE  CO.  LTD,

 

Αιτητές,

ν.

 

 

ΑΡΧΗΣ  ΛΙΜΕΝΩΝ  ΚΥΠΡΟΥ,

 

Καθ' ης η Αίτηση.

 

________________________

 

Γ. Βαλιαντής, για Χρ. Χριστοφίδη, για τους Αιτητές.

Δ. Μέρτακκα (κα), για Π. Ιωαννίδη, για την Καθ' ης η Αίτηση.

________________________

 

 

Α Π Ο Φ Α Σ Η

 

 

ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ, Δ.:  Με την παρούσα προσφυγή, ζητείται όπως κηρυχθεί άκυρη και χωρίς νομικό αποτέλεσμα:-

 

«... απόφαση των καθών η αίτηση με την οποία κατεκύρωσαν την προσφορά της Λαϊκής Ασφαλιστικής Λτδ - HSBC GIBS αντί της προσφοράς της Αιτήτριας για Ασφάλιση Αστικής Ευθύνης (Public Liability Insurance), Ασφάλιση Σύγκρουσης Πλοίων (Vessel Impact, P&I), Ασφάλιση Ζημιών από πρόσκρουση σκαφών στους μόλους συμπεριλαμβανομένων και ζημιών από καταιγίδες (Berth Damage Including by Storm), Ασφάλιση Πλωτών Μέσων και Σκαφών (Hull Insurance for Craft and Floating Pontoons) που η Αιτήτρια πληροφορήθηκε με επιστολή των καθών η αίτηση προς τους δικηγόρους της ημερ. 16/7/2002 ...»

 

 

 

Στις 18/4/2002, με δημοσίευση στον ημερήσιο τύπο, η καθ' ης η αίτηση Αρχή Λιμένων Κύπρου, (η «Αρχή»), ζήτησε προσφορές από εγγεγραμμένες ασφαλιστικές εταιρείες, ασφαλειομεσίτες και/ή αντιπροσώπους για την ανανέωση των ασφαλιστικών της καλύψεων, που έληγαν 31/5/2002.  Τα έγγραφα προσφορών ετοιμάστηκαν από ανεξάρτητους ασφαλιστικούς συμβούλους - (Insuplus Ltd).  Ανταποκρίθηκαν στην πρόσκληση και υπέβαλαν προσφορές έξι ασφαλιστικές εταιρείες, μεταξύ των οποίων οι αιτητές και η Laiki Insurance Co. Ltd. 

 

Με απόφαση της Αρχής, η αξιολόγηση των προσφορών ανατέθηκε στους ίδιους ασφαλιστικούς συμβούλους, οι οποίοι, αφού μελέτησαν τις προσφορές, υπέβαλαν στο Διοικητικό Συμβούλιο της Αρχής, (το «Συμβούλιο»), ΄Εκθεση Αξιολόγησης, όπου, υπό στοιχείο «Β» - «Ασφάλιση Αστικής Ευθύνης (Public Liability Insurance)» - αναφέρεται:-

 

«Οι προσφορές των (α) ... (β) της Atlantic ελλιπής.  Το ανώτατο ποσό κάλυψης της τελευταίας περιορίζεται στα £3εκατ., λόγω μη εξασφάλισης της απαιτούμενης αντασφαλιστικής κάλυψης.  Το γεγονός αυτό επιβεβαιώνεται από σχετική επιστολή της Atlantic, αντίγραφο της οποίας επισυνάπτεται στο Παράρτημα 2.

 

Οι Πίνακες 3&4, επιχειρούν σύγκριση της προσφοράς της Atlantic με αυτή της Λαϊκής (οι οποίες υπεβλήθησαν πάνω στην ίδια βάση). 

Παρόλο που στους συγκριτικούς πίνακες το ύψος των ασφαλίστρων παρουσιάζεται χαμηλότερο από την πλευρά της Atlantic, η κάλυψη εν τούτοις περιορίζεται στο ανώτατο όριο που έχει εξασφαλιστεί από το TT CLUB.  Το 2^ο Layer (δηλ. αντασφαλιστική κάλυψη πάνω από £3εκατ.) δεν έγινε κατορθωτό να εξασφαλιστεί από την Atlantic.»

 

 

 

Το Συμβούλιο, σε συνεδρίαση ημερομηνίας 28/5/2002, αφού ενημερώθηκε από το Γενικό Διευθυντή της Αρχής και μελέτησε την ΄Εκθεση των  ασφαλιστικών συμβούλων, αποφάσισε να αποδεχθεί την εισήγηση των ασφαλιστικών συμβούλων για κατακύρωση των προσφορών στους φθηνότερους προσφοροδότες, οι οποίοι πληρούσαν τις προδιαγραφές των προσφορών.  Συγκεκριμένα, οι προσφορές κατακυρώθηκαν ως εξής:-

 

«(α)  American Home    -  Περιουσία

  (β)  Laiki - HSBC        - ΄Αλλες καλύψεις (εξαιρουμ. της περιουσίας) 

  (γ)  Laiki - HSBC        -   Ευθύνη εργοδότη

  (δ)  Atlantic -   Χρημάτων

  (ε)  Alico -   Προσωπικά ατυχήματα»

 

 

 

Στα πλαίσια της πιο πάνω απόφασης του Συμβουλίου, εστάλησαν από την Αρχή επιστολές κατακύρωσης για το μέρος της προσφοράς που κατακυρώθηκε σε κάθε εταιρεία.

 

Οι αιτητές, με επιστολές τους προς την Αρχή, με ημερομηνίες 29 και 30/5/2002, διαμαρτυρήθηκαν, γιατί, καθώς ισχυρίστηκαν, η Αρχή κατακύρωσε μέρος της προσφοράς σε ασφαλιστική εταιρεία, η οποία πρόσφερε ακριβώς τους ίδιους όρους και την ίδια ασφαλιστική κάλυψη από τους ίδιους αντασφαλιστές (TT CLUB), όπως και αυτοί, αλλά με μεγαλύτερο συνολικά ασφάλιστρο.

 

Το μέρος της προσφοράς, για το οποίο οι αιτητές διαμαρτύρονται ότι κατακυρώθηκε σε ψηλότερο προσφοροδότη, αφορούσε:-

 

   «(Ι)  Αστική ευθύνη της Αρχής (Public Liability)

 

    (II)  Ασφάλιση των πλωτών μέσων της Αρχής (Hull & Machinery)

 

   (III)  Protection & Indemnity (P & I) για τα πλωτά μέσα της Αρχής.

 

  (IV)  Berth damage.»

 

 

 

Το Συμβούλιο, με αφορμή τις επιστολές των αιτητών αλλά και με επιστολή του Αντιπροέδρου της Αρχής προς το Γενικό Διευθυντή της, αποφάσισε όπως ζητηθούν οι απόψεις της Γενικού Ελεγκτή της Δημοκρατίας και του Νομικού Συμβούλου της Αρχής ως προς τη νομιμότητα της διαδικασίας που ακολουθήθηκε.

 

Η Γενικός Ελεγκτής, με επιστολή της ημερομηνίας 15/7/2002, ανέφερε, μεταξύ άλλων, τα ακόλουθα:-

 

«2. Η προσφορά που ζητήθηκε περιλαμβάνει αρκετές επιμέρους ασφαλίσεις, η αξιολόγηση των οποίων έγινε από εξειδικευμένο ιδιώτη Σύμβουλο.

 

3. Με βάση τους όρους των προσφορών, η Αρχή έχει το δικαίωμα, αλλά δεν είναι υποχρεωμένη, να κατακυρώσει τις επιμέρους ασφαλίσεις στους χαμηλότερους προσφοροδότες. Έχει επίσης το δικαίωμα να συγκρίνει τις προσφορές, μέσα στο ευρύτερο πλαίσιο της επιδιωκόμενης κάλυψης της Αρχής.  Με βάση τους όρους αυτούς, ο Σύμβουλος, κατά την αξιολόγηση των προσφορών, ομαδοποίησε τις ασφαλίσεις, ώστε να ανατεθούν σε εταιρείες τα οικονομικότερα πακέτα ομοιογενών ασφαλίσεων, κατά τρόπο που αυτός έκρινε ότι εξυπηρετούνται τα συμφέροντα της Αρχής.

 

4. Η Υπηρεσία μας, αφού εξέτασε τη διαδικασία και την αξιολόγηση των προσφορών, διαπίστωσε ότι αυτές βρίσκονται μέσα στα πλαίσια των αποδεκτών διαδικασιών και των όρων των προσφορών.»

 

 

 

Η Αρχή, με την ένστασή της, εγείρει προδικαστικό ζήτημα εννόμου συμφέροντος των αιτητών.  Ισχυρίζεται ότι οι αιτητές στερούνται εννόμου συμφέροντος, επειδή η προσφορά τους δεν πληρούσε ουσιώδη όρο του διαγωνισμού. Συγκεκριμένα, περιείχε την πιο κάτω επιφύλαξη στο στοιχείο «A»:-

 

«Ασφάλιση Περιουσίας Κατά Παντός Κινδύνου, έναντι υλικής ζημιάς (All Risks Property Insurance).

 

This premium includes cover for Property Damage losses for Real Property, Equipment and Hulls up to a first loss limit of £3.000.000, which we believe reflects the current arrangements with the TT CLUB.»

 

 

 

Και:-

 

"We are near in completion of placement with first class underwriters in Lloyds and ILU of additional cover, to cover claims, if any, in excess of £3.000.000 any one accident or occurrence."

 

 

 

Αυτά έρχονται σε αντίθεση με τον όρο 19.0 της Προκήρυξης των Προσφορών, υπό τον τίτλο «Εγκυρότητα Προσφοράς», και, ειδικότερα, με τους όρους 19.1(α) και (γ), όπου προβλέπεται ότι προσφορά, η οποία δεν είναι ολοκληρωμένη, ή είναι ασαφής και δυσανάγνωστη, ή περιέχει όρους/επιφυλάξεις, δυνατό να απορρίπτεται. Υπέβαλε η Αρχή ότι, κατά την αξιολόγηση των προσφορών, μία από τις παραμέτρους που λήφθηκαν υπόψη και χρησιμοποιήθηκαν στην αξιολόγηση ήταν και το αντασφαλιστικό πρόγραμμα, το οποίο και αποτελούσε ουσιώδη όρο των προσφορών. Η αντασφαλιστική κάλυψη που προσφέρθηκε από τους αιτητές περιοριζόταν στα £3.000.000, με αποτέλεσμα η προσφορά τους να μην πληροί ουσιώδη όρο του διαγωνισμού.  Περαιτέρω, στο σύνολο της Προκήρυξης των Προσφορών για την αντασφαλιστική κάλυψη της Αρχής, σχετικά με την ασφάλιση Αστικής Ευθύνης, εζητείτο όπως δοθούν δύο επιλογές ανά περιστατικό.  Οι αιτητές πρόσφεραν μία μόνο επιλογή.  Οι μόνοι προσφοροδότες που έδωσαν δύο επιλογές, με τις αναγκαίες λεπτομέρειες και πληροφορίες, ήταν το ενδιαφερόμενο μέρος και ακόμη μία ασφαλιστική εταιρεία.

 

Οι συνήγοροι των αιτητών απορρίπτουν τους ισχυρισμούς της Αρχής, υποστηρίζοντας ότι λανθασμένα, στην αξιολόγηση και σύγκριση που έγινε, αναφέρεται ότι δεν υπήρχε αντασφαλιστική κάλυψη πέραν των £3.000.000 για τα μέρη που κατακυρώθηκαν στη Λαϊκή, αφού, σύμφωνα με τους όρους της προσφοράς, δεν απαιτείτο αντασφάλιση αυτού του ύψους.  Η κάλυψη, η οποία δόθηκε από τους αντασφαλιστές, δηλαδή την TT CLUB, είναι η ίδια τόσο για την αιτήτρια όσο και για τη Λαϊκή.  Προς υποστήριξη της θέσης τους αυτής, με τη γραπτή τους αγόρευση, παρέπεμψαν στο Παράρτημα 3, υπό τον τίτλο "London Market - Indication Slip (Xs Property Layer)", όπου αναφέρεται:-

 

"SUM INSURED/

  LIMIT:                         Full value

                                     In excess of

                                     CYP £ 3,000,000 each and every loss, Combined Single Limit Ultimate Net Loss. 

                                     Which in turn excess of Underlying Deductibles."

 

 

 

Από το σύνολο, εισηγούνται, του Παραρτήματος 3, συνάγεται ότι η αντασφάλιση πέραν των £3.000.000 αφορούσε αποκλειστικά το Property.

 

Εισηγήθηκαν, τέλος, ότι η προσφορά τους είχε την ίδια ασφαλιστική κάλυψη και τους ίδιους όρους ασφάλισης με εκείνη της Λαϊκής, με μόνη ουσιαστική διαφορά το φθηνότερο της δικής τους προσφοράς. 

 

Στην υπόθεση Tamassos Suppliers  v. Δημοκρατίας (1992) 3 ΑΑΔ 60 αναφέρεται ότι:- (σελ. 72)

 

 «Είναι θεμελιωμένο ότι όρος της προσφοράς συνιστά, ανάλογα με τη σημασία του, ουσιώδη ή επουσιώδη προδιαγραφή για συμμετοχή στο διαγωνισμό. Προσφορά η οποία δεν πληροί και δεν ανταποκρίνεται σε ουσιώδη όρο του διαγωνισμού, είναι άκυρη και κατ' επέκταση, δεν μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο εξέτασης (βλ. μεταξύ άλλων, Κ. & Μ. Transport v. E.F.A. and Others [1987] 3 C.L.R. 1939 και P. STEFF & CO. ν. Δημοκρατίας - Υπόθεση 891/88, η απόφαση εκδόθηκε στις 11/10/90 και θα δημοσιευθεί στο [1990] 3 Α.Α.Δ.)[1]. Συμμόρφωση με τις ουσιώδεις πρόνοιες του πλειοδοτικού διαγωνισμού αποτελεί προϋπόθεση για συμμετοχή σ' αυτό.»

 

 

 

΄Εχοντας υπόψη τα πιο πάνω, το ερώτημα, που προέχει να απαντηθεί στην προκείμενη περίπτωση, είναι το κατά πόσο η προαναφερθείσα επιφύλαξη στην προσφορά των αιτητών παραβίαζε ουσιώδη όρο των προσφορών.   

 

Στην παράγραφο 14.0 της Προκήρυξης των Προσφορών υπό τον τίτλο «Υποβολή Προσφοράς», αναφέρεται:-

 

«14.1.   Κατά την υποβολή της Προσφοράς, θα πρέπει να υποβληθούν τα ακόλουθα έγγραφα:

 

(α) .........................................................................................

 

(β) .........................................................................................

 

(γ) ..........................................................................................

 

(δ)  Λεπτομέρειες αντασφαλιστικού προγράμματος:  Να παρασχεθούν ονόματα και σχετικές πληροφορίες αναφορικά με το πρόγραμμα αντασφάλισης που θα ακολουθηθεί, όπως:

 

§         Επίπεδα Κράτησης (Retention) εταιρείας.

§         Επωνυμία αντασφαλιστού/ών, περιγραφή αντασφαλιστικής/ών

§         σύμβασης/ων (είδος σύμβασης, ποσό που εκχωρείται, κ.λ.π.).

§         Αντασφάλιση καταστροφικών κινδύνων.»

 

 

 

Η αντασφαλιστική κάλυψη που προσφέρθηκε από τους διάφορους προσφοροδότες δεν μπορεί, παρά να αποτελεί ουσιώδη όρο και προϋπόθεση για να ληφθεί υπόψη προσφορά ως έγκυρη.  Στην ΄Εκθεση Αξιολόγησης των προσφορών από τους ασφαλιστικούς συμβούλους - Τεκμήριο 2 - αλλά και στην επιστολή των ασφαλιστικών συμβούλων προς το Γενικό Διευθυντή της Αρχής, ημερομηνίας 26/6/2002, στην οποία επαναλαμβάνονται τα όσα περιέχονται στην ΄Εκθεση Αξιολόγησης, όπου παρέπεμψε η Αρχή προς τεκμηρίωση της προδικαστικής της ένστασης, αναφέρεται ότι, για το μέρος που παραπονούνται οι αιτητές, η προσφορά τους ήταν ελλιπής και αποκλείστηκε.

 

Οι ισχυρισμοί των αιτητών, αναφορικά με την αντασφάλιση, αποτελούν, σε μεγάλο βαθμό, θέματα τεχνικής φύσης, τα οποία, σύμφωνα με την υπόθεση Λαμπριανίδης ν. Δήμου Λάρνακας (1990) 3 Α.Α.Δ. 664, δεν ελέγχονται. ΄Οπως αναφέρεται στην εν λόγω απόφαση:- (σελ. 671)

 

«Το Δικαστήριο δεν ελέγχει θέματα τεχνικής φύσης που λήφθηκαν υπόψη από τη Διοίκηση στην έκδοση της προσβαλλόμενης απόφασης, γιατί η Διοίκηση είναι ο καλύτερος γνώστης και κριτής.  Η κρίση της Διοίκησης σε ζητήματα τεχνικής φύσης ή ειδικών γνώσεων είναι γενικά ανέλεγκτη - (Βλ. Antigoni G. Eraclidou and Another v. Compensation Officer, (Minister of Labour and Social Insurance) (1968) 3 C.L.R. 44, σελ. 54^. Stavrinou v. Republic (1986) 3 C.L.R. 1195^. Πορίσματα Νομολογίας του Συμβουλίου της Επικρατείας 1929-1959, σελ. 227^. Κυριακοπούλου 'Ελληνικόν Διοικητικόν Δίκαιον', 4η ΄Εκδοση, Τόμος Γ΄, σελ. 376).  Το Δικαστήριο εξετάζει, βέβαια, εάν η Διοίκηση ενήργησε σύμφωνα με το Σύνταγμα και το Νόμο και αν άσκησε τη διακριτική της ευχέρεια χωρίς υπέρβαση και/ή κατάχρηση εξουσίας.»

 

 

(Βλ., επίσης, Crown Insur. Agencies Ltd. ν. Δημοκρατίας κ.ά. (1990) 3 Α.Α.Δ. 546 και  Caramondani Ltd. ν. Δημοκρατίας κ.ά. (1991) 4 Α.Α.Δ. 4003.)

 

Καταλήγω ότι, ενόψει του μη εγκύρου της προσφοράς των αιτητών για το μέρος που δεν της κατακυρώθηκε, η προδικαστική ένσταση της Αρχής ευσταθεί.

 

Η προσφυγή απορρίπτεται, με έξοδα υπέρ της Αρχής και εναντίον των αιτητών.

 

 

 

 

                                                                                           Ε. Παπαδοπούλου,

Δ.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

/ΜΠ