ANΩTATO ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ

ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ

26 Αυγούστου, 2004

[ΦΩΤΙΟΥ, Δ/στής]

ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ

Γ. ΧΡΙΣΤΟΦΗ & ΥΙΟΙ ΛΤΔ.

- ν. -

ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙAΣ ΔΙΑ

1. ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΓΕΩΡΓΙAΣ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΚΑΙ

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

2. ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΓΕΩΡΓΙΚΩΝ ΦΑΡΜΑΚΩΝ

---------------------------------

Ε. Σαμμούτας με Ε. ΧατζηΣτυλλή (κα), για τους αιτητές

Ελ. Ζαχαριάδου (κα), Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους καθών η αίτηση.

-----------------------

Μ. ΦΩΤΙΟΥ, Δ: Οι αιτητές, που είναι εταιρεία περιορισμένης ευθύνης με έδρα τους τη Λάρνακα, ζητούν δήλωση του δικαστηρίου με την οποία να κηρύσσεται άκυρη και στερημένη οιουδήποτε αποτελέσματος η απόφαση των καθών η αίτηση και συγκεκριμένα του Συμβουλίου Ελέγχου Γεωργικών Φαρμάκων (το Συμβούλιο), με την οποία απορρίφθηκε αίτημα τους για εγγραφή του εντομοκτόνου οικιακής χρήσης NIPPON ANT KILLER LIQUID - VITAX - U.K.

Τα νομικά σημεία στα οποία βασίζεται η αίτηση είναι ότι η απόφαση λήφθηκε χωρίς τη δέουσα έρευνα, κατόπιν πλάνης περί τα πραγματικά γεγονότα και χωρίς αιτιολογία ή επαρκή αιτιολογία.

Τα γεγονότα της υπόθεσης όπως τα επικαλούνται οι αιτητές είναι απλά και έχουν ως ακολούθως:

1. Οι αιτητές κατά ή περί τις 21/7/021υπέβαλαν αίτηση για εγγραφή του προαναφερθέντος εντομοκτόνου φαρμάκου.

2. Στις 20/2/02 το Συμβούλιο απέρριψε την αίτηση τους και σύμφωνα με τον ισχυρισμό των αιτητών (με τον οποίο προσέχω ότι συμφωνούν και οι καθών η αίτηση) η απόφαση κοινοποιήθηκε στους αιτητές «κατά ή περί την 21/5/02».

Οι καθών η αίτηση καταχώρησαν ένσταση στην οποία εγείρουν και προδικαστική ένσταση ότι η προσφυγή είναι απαράδεκτη για το λόγο ότι δεν προσβάλλει εκτελεστή διοικητική πράξη, αλλά πράξη βεβαιωτική. Διαζευκτικά ισχυρίζονται ότι η προσβαλλόμενη απόφαση λήφθηκε νόμιμα, ορθά, κατόπιν της δέουσας έρευνας και περιέχει τη δέουσα αιτιολογία.

Αναφορικά με τα γεγονότα της υπόθεσης οι καθών η αίτηση διευκρινίζουν ότι η αίτηση των αιτητών αφορά το προϊόν ΝΙPPON ANT KILLER LIQUID VITAX, U.K. (Borax 5,5%) για το οποίο είχε υποβληθεί και παλαιότερα (22/9/98) αίτηση για εγγραφή του από την εταιρεία G. E.Thermosolar Ltd. από τη Λάρνακα η οποία απορρίφθηκε από το Συμβούλιο κατά την 79^η συνεδρία του επειδή δεν επιτρέπετο στην Κύπρο η χρήση εντομοκτόνων παρασκευασμάτων που περιείχαν ενώσεις βορίου γιατί θεωρούνται ως ρυπαντές του φυσικού περιβάλλοντος και των υδατίνων πόρων. Η απόφαση αυτή επιβεβαιώθηκε και στις 2/9/99 κατά την 80^η συνεδρία του Συμβουλίου όπου γίνεται και εκτενής αναφορά στους λόγους απόρριψης.

Κατά της πιο πάνω απόφασης καταχωρήθηκε η προσφυγή 15/00 η οποία απορρίφθηκε από το δικαστήριο στις 3/5/01 και έχει καταχωρηθεί η έφεση 3246.

Η παρούσα προσφυγή αφορά αίτηση για εγγραφή του ιδίου προϊόντος όπως ζητήθηκε και στις 22/9/98 αλλά χρησιμοποιήθηκε το όνομα άλλης εταιρείας. Όμως η αίτηση υπογράφεται από τα ίδια πρόσωπα αφού οι υπογραφές είναι οι ίδιες. Δεν έχουν υποβληθεί οιαδήποτε νέα στοιχεία ή πληροφορίες που να δικαιολογούσαν επανέξεταση της αίτησης και αλλαγή της θέσης του Συμβουλίου.

Με βάση τα πιο πάνω το Συμβούλιο απέρριψε τη νέα αίτηση κατά την 87^η συνεδρία του που έγινε στις 20/2/02 και κοινοποίησε την απόφαση του στους αιτητές στις 21/5/02.

Κατά την ακρόαση της αίτησης, που έγινε στη βάση γραπτών αγορεύσεων, ο ευπαίδευτος συνήγορος των αιτητών απαντώντας στο θέμα της προδικαστικής ένστασης εισηγήθηκε ότι αυτή δεν ευσταθεί για το λόγο ότι, όσον αφορά τους αιτητές, δεν είχε υποβληθεί στο παρελθόν και απορριφθεί παρόμοια αίτηση.

Αυτό που είναι σαφές από τη νομολογία είναι ότι αν η προσβαλλόμενη πράξη και/ή απόφαση είναι βεβαιωτική άλλης προηγούμενης απόφασης αυτή δεν θεωρείται ως εκτελεστή διοικητική πράξη που να μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο προσφυγής (βλ. μεταξύ άλλων Marinos Pieris v. Republic (1983) 3 C.L.R. 1054, 1062-1963, Demetriades & Co. Ltd. v. Limassol Municipality (1987) 3 C.L.R. 145, 148 και Χριστόδουλος Αργυρού κα ν. Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω Υπουργικού Συμβουλίου (2000) 3 Α.Α.Δ. 228).

Στην Marinos Pieris v. Republic (πιο πάνω) σελ. 1063, ο Πικής Δ., (όπως ήταν τότε) ανάφερε τα ακόλουθα:

Ουσιαστικά τα ίδια επαναλήφθηκαν και στην υπόθεση Πέτρος Α. Θεοδοσίου ν. Κυπριακής Δημοκρατίας (1999) 3 Α.Α.Δ. 689, σελ. 693, όπου ο Πικής Π., ανάφερε τα εξής:

Στη δική μας περίπτωση η πλευρά των καθών η αίτηση θεωρεί την προσβαλλόμενη πράξη ως βεβαιωτική προηγούμενης απόφασης με την οποία απορρίφθηκε παρόμοια αίτηση της εταιρείας G.E. Thermosolar Ltd., την οποία εταιρεία θεωρούν την ίδια με τους αιτητές αφού η αίτηση των αιτητών αφορούσε το ίδιο προϊόν και είχε τις ίδιες υπογραφές.

Είμαι της άποψης - και αναφέρω τούτο χωρίς δυσκολία - ότι η προδικαστική ένσταση δεν ευσταθεί νομικά. Υποθέτοντας ότι ο ισχυρισμός των καθών η αίτηση αναφορικά με την υπογραφή των δυο αιτήσεων, ότι δηλαδή οι υπογραφές ήσαν οι ίδιες, ευσταθεί (αφού δεν βλέπω να αμφισβητείται από τους αιτητές) και πάλιν τούτο δεν θα είχε ως συνέπεια τον χαρακτηρισμό της απόφασης που απευθύνεται προς τους αιτητές ως επιβεβαιωτική. Οι αιτητές φαίνεται να είναι άλλη εταιρεία από την εταιρεία G.E. Thermosolar Ltd. Βέβαια το ότι οι δυο αιτήσεις από άποψης περιεχομένου ήσαν ουσιαστικά οι ίδιες φαίνεται και από τους σχετικούς φακέλους τεκμ. 1 και 2. Στο τεκμ. 1 φαίνεται η αίτηση ημερ. 22/9/98 της εταιρείας G.E. Thermosolar Ltd. και στο τεκμ. 2 της αιτήτριας εταιρείας που έχουν την ίδια υπογραφή και ίδια διεύθυνση δηλαδή P.O. Box 6047 Λάρνακα. Στο θέμα της υπογραφής εκφράζω την αποψη ότι είναι η ίδια διότι προβάλλεται ο ισχυρισμός αυτός από τους καθών η αίτηση και δεν το αρνούνται οι αιτητές. Αναφέρω εδώ ότι οι δυο υπογραφές φαίνονται εκ πρώτης όψεως να είναι ίδιες αλλά δε θα βασιζόμουν σε αυτό και μόνο το γεγονός καθότι το δικαστήριο δεν πρέπει να υπεισέρχεται στο ρόλο του εμπειρογνώμονα.

Είναι σαφώς νομολογημένο ότι μια εταιρεία περιορισμένης ευθύνης αποτελεί ξεχωριστή νομική οντότητα από τα πρόσωπα που την αποτελούν. (βλ. μεταξύ άλλων Salomon v. Salomon (1897) A.C. 22, Michaelides v. Gavrielides (1980) 1 C.L.R. 244, Bank of Cyprus (Holdings) Ltd. v. Republic (1983) 3 C.L.R. 636 και κατ' έφεση (1985) 3 C.L.R. 1883, Αθανάσιος Σακκόραφος ν. Γ. Παρασκευαίδης Λιμιτεδ (1990) 1 Α.Α.Δ. 673, Lindos Constructions Ltd. v. Διευθυντή Τμήματος Κοινωνικών Ασφαλίσεων (1993) 1 Α.Α.Δ. 17 και γενικά το Αγγλικό σύγγραμμα Palmer΄s Company Law, 24^η έκδοση, τόμος 1, σελ. 200-202, παρα. 1801-1803).

Με βάση τα πιο πάνω και αν ακόμη οι μέτοχοι και διευθυντές των δυο εταιρειών δηλαδή της αιτήτριας εταιρείας Γ. Χριστοφή & Υιοί Λτδ. και G.E. Thermosolar Ltd. ήσαν οι ίδιοι (κάτι που δεν έχει φανεί με σαφήνεια) θεωρώ τις δυο εταιρείες ως ξεχωριστά νομικά πρόσωπα και επομένως δεν ικανοποιείται το δεύτερο από τα πιο πάνω κριτήρια που καθιέρωσε η υπόθεση Marinos Pieris (και άλλη νομολογία που ακολούθησε) δηλαδή ότι η απόφαση πρέπει να απευθύνεται προς το ίδιο πρόσωπο. Η ύπαρξη λοιπόν της προαναφερθείσας απόφασης και προσφυγής αρ. 15/2000, που αφορούσαν την εταιρεία G.E. Thermosolar Ltd., δεν αποτελούν εμπόδιο για την προώθηση της παρούσας προσφυγής από τους αιτητές. Επομένως η προδικαστική ένσταση απορρίπτεται.

Αναφορικά τώρα με την ουσία της υπόθεσης, το θεωρώ ως κατάλληλο στάδιο να παραθέσω το σκεπτικό της επίδικης απόφασης όπως τούτο κοινοποιήθηκε στους αιτητές με την επιστολή του Προέδρου του Συμβουλίου, καθότι καθιστά ευκολότερη την εξέταση του ισχυρισμού περί έλλειψης επαρκούς έρευνας και/ή αιτιολογίας.

Εξετάζοντας το κείμενο της πιο πάνω επιστολής σε συνδυασμό με τα πρακτικά της συνεδρίας κατά την οποία λήφθηκε η επίδικη απόφαση καθώς και το περιεχόμενο των φακέλων τεκμ. 1 και 2, ιδιαίτερα το δεύτερο που αφορά την αιτήτρια εταιρεία αφού το πρώτο αφορά την εταιρεία G.E. Thermosolar Ltd., έχω καταλήξει ότι η απόφαση λήφθηκε μετά από πλήρη έρευνα όλων των σχετικών γεγονότων και είναι πλήρως αιτιολογημένη. Το γεγονός ότι το Συμβούλιο κατά τη λήψη της επίδικης απόφασης έκανε αναφορά και σε προηγούμενες αποφάσεις του που αφορούσαν το ίδιο ή παρόμοιο προϊόν που περιέχουν δηλαδή ενώσεις βορίου (ή βορικού οξέως όπως διαφορετικά το αποκαλούν) πέραν κάποιου ποσοστού, ήταν νομικά όχι μόνο επιτρεπτό, αλλά θα έλεγα και επιβεβλημένο ούτως ώστε οι αποφάσεις του να μην χαρακτηρίζονται από ασυνέπεια. Θα προχωρούσα να αναφέρω ότι αν η απόφαση ήταν τώρα θετική ενώ για άλλες παρόμοιες περιπτώσεις που αφορούσαν το ίδιο ή παρόμοιο προϊόν ήταν αρνητικές, θα ήταν η απόφαση αντίθετη με τις αρχές της χρηστής διοίκησης και την ίση μεταχείριση προσώπων που βρίσκονται στην ίδια μοίρα, αρχές που καθιέρωσε η νομολογία και ενσωματώθηκαν στον περί των Γενικών Αρχών του Διοικητικού Δικαίου Νόμο του 1999 (158(1)/99.

Στην αγόρευση του ο ευπαίδευτος συνήγορος των αιτητών έχω προσέξει να κάμνει αναφορά σε γεγονότα που έλαβαν χώρα πρόσφατα δηλαδή το Μάρτη του 2004. Όμως αυτά είναι άσχετα αφού η υπόθεση εξετάζεται με βάση το νομικό και πραγματικό καθεστώς που ίσχυε κατά το χρόνο της λήψης της απόφασης δηλαδή το Φεβρουάριο του 2002. Το ίδιο ισχύει και για την έκθεση του κ. Σωτήριου Αφροδίση, Υδρογεωλόγου αφού αυτή δεν ήταν ενώπιον του Συμβουλίου. Αναφέρεται σε γεγονότα του Δεκεμβρίου του 2002 δηλαδή, μετά το χρόνο της λήψης της επίδικης απόφασης. Εν πάση περιπτώσει στην εν λόγω έκθεση γίνεται αναφορά σε αποφάσεις άλλου οργάνου σχετικά με άλλα προϊόντα όπως για παράδειγμα το λίπασμα EMPEKA 21-8-11-0,5B που εισάγει η Συνεργατική Κεντρική Τράπεζα Λτδ. Επομένως η εν λόγω έκθεση δε βοηθά τους αιτητές.

Έχω επίσης προσέξει ότι ο συνήγορος των αιτητών στην αγόρευση του προβάλλει για πρώτη φορά τον ισχυρισμό ότι το επίδικο προϊόν είχε μόνο 0,7% βόριο. Πρόβαλε τον ισχυρισμό αυτό μέσα στο πλαίσιο του νομικού λόγου ότι το Συμβούλιο δεν προέβη στη δέουσα έρευνα. Όμως αυτός ο ισχυρισμός είναι αντίθετος με το χαρακτηρισμό που οι ίδιοι οι αιτητές έδωσαν στο προϊόν τους όταν υπέβαλλαν τη σχετική αίτηση με αρ. 2718 ημερ. 21/7/01 (βλ. τεκμ. 2) όπου αναφέρουν ρητά ότι περιέχει 5,5% βόριο (5,5% BORAX W/W), όπως το θεώρησε και το Συμβούλιο.

Εξετάζοντας την όλη υπόθεση έλαβα υπόψη ότι πρόκειται περί γεγονότων που αφορούν τεχνικά και/ή εξειδικευμένα θέματα. Στην υπόθεση Χαριθέα Κώστα Νικολαϊδη ν. Κυπριακής Δημοκρατίας κ.α. υπόθεση αρ. 701/89 ημερ. 19/5/90 που αφορούσε την εγκατάσταση ηλεκτρικού δικτύου λέχθηκαν τα ακόλουθα: «Η εκτίμηση πραγματικού ζητήματος το οποίο δεν αποδεικνύεται αντικειμενικά αναληθές και ανακριβές είναι έξω από τα όρια του δικαστικού ελέγχου».

Στην παρούσα περίπτωση η απόφαση του Συμβουλίου ότι το εν λόγω προϊόν περιέχει 5,5% βόριο δεν έχει αποδειχθεί ότι είναι αντικειμενικά ανακριβής και/ή αναληθής. Αντίθετα είναι ορθή και στηρίζεται στην όλη περιγραφή, που, όπως ήδη ανάφερα, έδωσαν οι ίδιοι αιτητές στο προϊόν τους όταν υπέβαλλαν την αίτηση τους.

Με βάση όλα τα πιο πάνω δε βρίσκω κανένα καλό λόγο που να οδηγεί στην ακύρωση της επίδικης απόφασης.

Σαν αποτέλεσμα η προσφυγή απορρίπτεται με έξοδα υπέρ των καθών η αίτηση όπως αυτά θα υπολογισθούν από τον Πρωτοκολλητή.

Μ. Φωτίου, Δ.