ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
Κυπριακή νομολογία στην οποία κάνει αναφορά η απόφαση αυτή:
Σεργίδης ν. Δημοκρατίας (1991) 1 ΑΑΔ 119
REPUBLIC (MINISTRY OF FINANCE) ν. NISHAN ARAKIAN AND OTHERS (1972) 3 CLR 294
APOSTOLIDES AND OTHERS ν. REPUBLIC (1982) 3 CLR 928
Xριστοδουλίδης Aνδρέας και Άλλοι ν. Δημοκρατίας (1990) 3 ΑΑΔ 3780
ΡΙΚ ν. Καραγιώργη & άλλων (1991) 3 ΑΑΔ 159
Μεταγενέστερη νομολογία η οποία κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή:
Δεν έχει εντοπιστεί απόφαση η οποία να κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ANAΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Υπσθεση Αρ. 444/2002)
15 Ιουνίου, 2004
[ΚΡΟΝΙΔΗΣ, Δ/στής]
ΚΟΥΛΛΑ ΛΑΜΠΙΤΣΗ,
Αιτήτρια,
ν.
ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ ΚΡΑΤΙΚΩΝ ΥΠΟΤΡΟΦΙΩΝ ΚΥΠΡΟΥ,
Καθ΄ου η Αίτηση.
Α. Σ. Αγγελίδης,
για την Αιτήτρια.Ε. Ζαχαριάδου (κα), για το Καθ΄ου η Αίτηση.
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Με την παρούσα προσφυγή η αιτήτρια ζητά την πιο κάτω θεραπεία:-
«Δήλωση του Δικαστηρίου ότι η πράξη και/ή απόφαση της καθ΄ης η αίτηση η οποία στάληκε στην αιτήτρια με επιστολή του καθ΄ου ημερ. 18.4.2002 και με την οποίαν ενώ επέλεξαν άλλους απέρριψαν το αίτημα της αιτήτριας να την συμπεριλάβουν στους καταλόγους των υποψηφίων αιτητών για χορήγηση υποτροφίας κατά την ακαδημαϊκή χρονιά 2001/2002, είναι άκυρη, παράνομη και στερημένη οποιουδήποτε έννομου αποτελέσματος.»
Το Διοικητικό Συμβούλιο του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών Κύπρου, κατά τη συνεδρία του με ημερομηνία 7.8.2001 αποφάσισε όπως δημοσιευτούν οι σχετικές ανακοινώσεις για υποτροφίες/δάνεια για το ακαδημαϊκό έτος 2001/2002.
Στη συνέχεια πραγματοποιήθηκε συνάντηση στο Γραφείο του Υπουργού Οικονομικών στις 19.11.2001, ο οποίος ενέκρινε τα προγράμματα και τις δαπάνες αναφορικά με τις υποτροφίες του ακαδημαϊκού έτους 2001/2002.
Το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού με επιστολή του με αρ. φακ. 7.5.03 και ημερομηνία 9.10.2001, διαβίβασε στο ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών Κύπρου, αίτημα του κ. Α. Λαμπίτση, του οποίου η θυγατέρα είναι η αιτήτρια και φοιτά στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, για επέκταση του σχεδίου Κρατικών Υποτροφιών και σε φοιτητές του Πανεπιστημίου Κύπρου. Παράλληλα το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού ενημέρωσε μ΄ επιστολή του με Αρ. 7.15.03 και ημερομηνία 8.10.01, τον κ. Α. Λαμπίτση, ότι έχει διαβιβαστεί η επιστολή του προς το Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών Κύπρου.
Το Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών Κύπρου λαμβάνοντας υπόψη τις πρόνοιες του περί Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών Κύπρου Νόμου, διαβίβασε τις πιο πάνω επιστολές στο Υπουργείο Οικονομικών για απόψεις.
Το Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών Κύπρου δημοσίευσε τις προσφερόμενες υποτροφίες για το ακαδημαϊκό έτος 2001/2002 τόσο στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας με ημερομηνία 11.1.2002, όσο και στον Ημερήσιο Τύπο.
Η Αιτήτρια με αίτησή της με ημερομηνία 10.2.2002 διεκδίκησε υποτροφία του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών Κύπρου για φοίτηση στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, από την ακαδημαϊκή χρονιά 2001/2002.
Το Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών Κύπρου με επιστολή του με αρ. φακ. Ι.Κ.Υ.Κ.7.1/ΙΙ και ημερομηνία 18.4.2002, ενημέρωσε την Αιτήτρια ότι η αίτησή της δεν πληροί τους όρους της Ανακοίνωσης. Συγκεκριμένα στην Κατηγορία Α - Πρόγραμμα Α2 της εν λόγω Ανακοίνωσης αναφέρεται ότι «οι υποτροφίες προσφέρονται για πτυχιακές σπουδές σε Πανεπιστήμια του εξωτερικού», και δεδομένου ότι παρακολουθεί πτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, το Διοικητικό Συμβούλιο του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών Κύπρου δεν μπορεί να τη συμπεριλάβει στους καταλόγους των υποψηφίων αιτητών για χορήγηση υποτροφίας κατά την ακαδημαϊκή χρονιά 2001/2002. Επιπρόσθετα αναφέρθηκε ότι το αίτημα για επέκταση του σχεδίου Κρατικών Υποτροφιών και σε φοιτητές του Πανεπιστημίου Κύπρου, θα υποβληθεί για συζήτηση στο Διοικητικό Συμβούλιο.
Σύμφωνα με το Άρθρο 18(1) του περί Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών Κύπρου Νόμου οι υποτροφίες που παρέχονται σε πολίτες της Κυπριακής Δημοκρατίας μπορούν να αφορούν την παρακολούθηση σπουδών είτε στην Κύπρο, είτε σε οποιαδήποτε άλλη χώρα ανάλογα με τις ανάγκες της Δημοκρατίας και την επιθυμία του χρηματοδότη.
Το άρθρο 19(2) του ίδιου Νόμου αναφέρει ότι στην προκήρυξη καθορίζονται επακριβώς τα προσόντα των υποψηφίων, το περιεχόμενο των σπουδών, το επίδομα και γενικά όλα τα στοιχεία τα σχετικά με την υποτροφία.
Το Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών Κύπρου ασκώντας τη διακριτική εξουσία που του παρέχει ο πιο πάνω νόμος καθόρισε, όπως οι υποτροφίες προσφέρονται σε φοιτητές οι οποίοι εξασφάλισαν θέσεις σε ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα του εξωτερικού.
Η αιτήτρια προβάλλει ως λόγους ακύρωσης της επίδικης απόφασης την κατ΄ ισχυρισμό, πλάνη περί το νόμο και τα πράγματα και μη δέουσα έρευνα εκ μέρους των καθ΄ων η αίτηση.
Σύμφωνα με το άρθρο 18(1) του περί Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών Νόμου (Ν. 109(1)/97 «οι υποτροφίες που παρέχονται σε πολίτες της Κυπριακής Δημοκρατίας μπορούν να αφορούν την παρακολούθηση σπουδών είτε στην Κύπρο είτε οποιαδήποτε άλλη χώρα, ανάλογα με τις ανάγκες της Δημοκρατίας και την επιθυμία του χρηματοδότη.» Με το άρθρο 5(2) ο νόμος παρέχει στο Ίδρυμα την ευχέρεια να μεριμνά «για την εκπόνηση και την υλοποίηση σχεδίου κρατικών υποτροφιών, δανείων και άλλων εκπαιδευτικών χορηγιών που παρέχονται σε πολίτες της Δημοκρατίας και σε αλλοδαπούς για σπουδές, επιμόρφωση ή κατάρτιση, στην Κύπρο ή στο εξωτερικό, σε κλάδους και επίπεδα που θα είναι σύμφωνα με τα προγράμματα του.»
Με βάση το περιεχόμενο των πιο πάνω διατάξεων οι καθ΄ων η αίτηση, ασκώντας διακριτική εξουσία, καθόρισαν τις υποτροφίες «χωρίς οικονομικά κριτήρια» στα προγράμματα Α1 και Α2. Η προκήρυξη αναφέρεται για υποτροφίες για άριστους αποφοίτους Δημοσίων Λυκείων ή Ιδιωτικών Σχολών που άρχισαν τις σπουδές τους στο εξωτερικό. Σαφώς δεν περιλαμβάνονται φοιτητές που σπουδάζουν στην Κύπρο, όπως η αιτήτρια. Οι καθ΄ων η αίτηση είχαν τέτοιο δικαίωμα το οποίο τους παρέχει ρητά ο νόμος και επομένως δεν υπήρξε καμιά πλάνη, όπως ισχυρίζεται η αιτήτρια.
Περαιτέρω η αιτήτρια ισχυρίζεται πλάνη περί τα πράγματα ως αποτέλεσμα μη δέουσας έρευνας. Εντοπίζει δε τους ισχυρισμούς της μόνο στο γεγονός ότι οι καθ΄ων η αίτηση δεν ανέμεναν την γνώμη του Υπουργείου Οικονομικών. Ο λόγος αυτός δεν ευσταθεί, γιατί η ανακοίνωση-προκήρυξη των υποτροφιών είχε γίνει πριν ζητηθεί η άποψη του Υπουργείου Οικονομικών. Ο λόγος αυτός δεν ευσταθεί, γιατί η ανακοίνωση-προκήρυξη των υποτροφιών είχε γίνει πριν ζητηθεί η άποψη του Υπουργείου Οικονομικών στο οποίο παραπέμφθη αίτημα του πατέρα της αιτήτριας και αφορούσε γενικότερο αίτημα για επέκταση του σχεδίου υποτροφιών και σε φοιτητές που φοιτούν στην Κύπρο.
Επίσης προβάλλεται ο ισχυρισμός ότι η επίδικη απόφαση είναι αναιτιολόγητη. Ο λόγος αυτός δεν ευσταθεί. Στην επίδικη απόφαση παρέχεται ικανοποιητική αιτιολογία η οποία συμπληρώνεται, εν πάση περιπτώσει από τα στοιχεία του φακέλου.
Με τον τελευταίο λόγο ακύρωσης η αιτήτρια ισχυρίζεται ότι η επίδικη απόφαση παραβιάζει την αρχή της ίσης μεταχείρισης που καθιερώνει το Άρθρο 28 του Συντάγματος.
Η έννοια της ισότητας έχει απασχολήσει τη νομολογία σε πολλές περιπτώσεις. Στην απόφαση της Ολομέλειας Ζωή Νικολαΐδου ν. Κυπριακής Δημοκρατίας (1999) 3 Α.Α.Δ. 7, αναφέρονται τα εξής στις σελίδες 11 και 12:-
«Η ισότητα, όπως κατοχυρώνεται στο Άρθρο 28.1 του Συντάγματος, νοηματοδοτείται από την Αριστοτελική έννοια της ισότητας, που έχει ως γνώμονα την ουσιαστική ομοιογένεια ή ανομοιογένεια ατόμων ή πραγμάτων. Αποκλείεται η διάκριση μεταξύ ομοιογενών υποκειμένων και αντικειμένων του δικαίου και η εξομοίωση των ανομοιογενών ή ετερογενών υποκειμένων και αντικειμένων του δικαίου - (βλ., μεταξύ άλλων Republic (Ministry of Finance) v. Nishan Arakian and Others (1972) 3 C.L.R. 294, Apostolides and Others v. Republic (1982) 3 C.L.R. 928, 940, 941, Χριστοδουλίδης και άλλοι ν. Δημοκρατίας (1990) 3 Α.Α.Δ. 3780, Σεργίδης ν. Δημοκρατίας (1991) 1 Α.Α.Δ. 119, 129-133, ΡΙΚ ν. Καραγιώργη & Άλλων (1991) 3 Α.Α.Δ. 159, 192-193, Πρ. Δημοκρατίας ν. Βουλής Αντιπροσώπων (1991) 3 Α.Α.Δ. 611, Kanika Hotels Ltd. και Άλλοι ν. Συμβουλίου Αποχετεύσεων Λεμεσού-Αμαθούντας (1977) 3 Α.Α.Δ. 15).
Δε χωρεί, για τους σκοπούς της ισότητας, αριθμητική ισοπέδωση. Η ομοιογένεια ή η ανομοιογένεια, ανάλογα με την περίπτωση, πρέπει να είναι ουσιαστική, ώστε να δικαιολογείται η όμοια μεταχείριση ή η διάκριση μεταξύ των υποκειμένων του δικαίου.»
Στην παρούσα υπόθεση οι καθ΄ων η αίτηση άσκησαν διακριτική εξουσία και απεφάσισαν να παράσχουν τις υποτροφίες σε αριστούχους αποφοίτους που σπουδάζουν στο εξωτερικό. Αντίθετα δεν πρόσφεραν τα ίδια ωφελήματα και γι΄ αυτούς που σπουδάζουν στην Κύπρο.
Η αρχή της ισότητας δεν απαγορεύει διακρίσεις όταν αυτές βασίζονται σε αντικειμενική εκτίμηση διαφορετικών πραγματικών περιστατικών ή είναι διακρίσεις λογικές, γιατί η αρχή αυτή δεν σημαίνει απόλυτη ή μαθηματική ισότητα. Στην υπόθεση Ανδρέας Σεργίδης ν. Κυπριακής Δημοκρατίας (1991) 1 Α.Α.Δ. 119 αναφέρονται τα εξής στη σελίδα 129:-
«Το άρθρο 28 έχει ως λόγο (Βλ. Mikrommatis v. The Republic 2 R.S.C.C. 125) την ουσιαστική σε αντίθεση με την φαινομενική ισότητα. Η δυναμική της αρχής της ισότητας επιβάλλει την ανίχνευση της φύσης, των υποκειμένων και αντικειμένων του δικαίου ώστε να αποδίδονται τα ίσα στα όμοια και τον αποκλεισμό της ταύτισης των ανομοίων.»
Τα πραγματικά περιστατικά που περιβάλλουν τους πολίτες που σπουδάζουν στην Κύπρο από αυτούς που σπουδάζουν στο εξωτερικό δεν είναι τα ίδια. Οι σπουδαστές στο εξωτερικό υπόκεινται σε μεγαλύτερες, προφανώς, δαπάνες από τους σπουδαστές στην Κύπρο. Υπάρχει κατά συνέπεια ανομοιογένεια και δεν είναι επιτρεπτή η εξίσωση τους. Λογική, κατά συνέπεια, είναι η διάκριση, που η αρμοδία αρχή, αποφάσισε με την επίδικη απόφαση της.
Για τους λόγους αυτούς η προσφυγή απορρίπτεται με έξοδα.
Η επίδικη απόφαση επικυρώνεται.
9;(Υπ.) Μ. Κρονίδης, Δ.
/ΕΠσ