|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
Κυπριακή νομολογία στην οποία κάνει αναφορά η απόφαση αυτή:
Μεταγενέστερη νομολογία η οποία κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή:
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Συνεκδικαζόμενες Υποθέσεις Αρ. 1085/2001 & 77/2002)
4 Νοεμβρίου, 2003
[ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
(Υπόθεση Αρ. 1085/2001)
LAOS BROS LTD,
Αιτήτρια,
ν.
ΤΗΣ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΜΕΣΩ
Καθ΄ων η Αίτηση.
- - - - - -
(Υπόθεση Αρ. 77/2002)
Α. ΚΑΜΙΝΑΡΙΔΗΣ ΛΤΔ,
Αιτήτρια,
ν.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
Καθ΄ων η Αίτηση.
- - - - - -
Α. Σολουκίδου,
για την Αιτήτρια στην προσφυγή 1085/2001.Α. Κουντουρή, για την Αιτήτρια στην προσφυγή 77/2002.
Στ. Χριστοδουλίδου, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους Καθ΄ων η Αίτηση.
- - - - - -
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ, Δ.
: Με δημοσίευση στον εγχώριο τύπο και την Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας το Τμήμα Δημοσίων Έργων απηύθυνε πρόσκληση για υποβολή προσφορών για την κατασκευή των μηχανολογικών εγκαταστάσεων του νέου Γενικού Νοσοκομείου Αμμοχώστου. Υποβλήθηκαν εννέα συνολικά προσφορές, μεταξύ των οποίων εκείνη της αιτήτριας στην προσφυγή 1085/2001 Laos Bros Ltd και της αιτήτριας στην προσφυγή 77/2002 Α. Καμιναρίδης Λτδ, αφενός, και του ενδιαφερόμενου μέρους Caramondani Bros Ltd, αφ΄ετέρου.Οι προσφορές ανοίχθηκαν από το καθ΄ου η αίτηση Κεντρικό Συμβούλιο Προσφορών στις 18.5.2001 και, ακολούθως, διαβιβάστηκαν στο Τμήμα Δημοσίων Έργων για αξιολόγηση. Στις 9.10.2001 το Τμήμα Δημοσίων Έργων διαβίβασε στο Κεντρικό Συμβούλιο Προσφορών την έκθεση αξιολόγησης της αρμόδιας Επιτροπής Αξιολόγησης, στη συνέχεια δε η έκθεση και οι προσφορές τέθηκαν ενώπιον της Τεχνικής Επιτροπής του Κεντρικού Συμβουλίου Προσφορών η οποία, με τη σειρά της, αφού τις μελέτησε, σε δική της έκθεση, ημερομηνίας 11.10.2001, ανέφερε ότι "συμφωνεί με τα σχόλια και τις εισηγήσεις της Επιτροπής Αξιολόγησης όπως καταγράφονται στην έκθεσή της."
Στις 18.10.2001 το Κεντρικό Συμβούλιο Προσφορών επιλήφθηκε του θέματος και, αφού διαπίστωσε ότι ο φθηνότερος προσφοροδότης ήταν το ενδιαφερόμενο μέρος, αποφάσισε να συστήσει "διαπραγματευτική ομάδα" η οποία να διαπραγματευθεί μαζί του την τιμή, δεδομένου ότι, αν και η φθηνότερη, εν τούτοις ήταν αρκετά ψηλότερη από την εκτίμηση δαπάνης του έργου που είχε ετοιμασθεί από τους Συμβούλους. Η διαπραγμάτευση έγινε στις 22.10.2001 χωρίς, όμως, αποτέλεσμα καθότι οι εκπρόσωποι του ενδιαφερόμενου μέρους επέμειναν ότι δεν υπήρχε περιθώριο μείωσης της τιμής.
Ακολούθως, την 31.10.2001, το Κεντρικό Συμβούλιο Προσφορών, αφού επανεξέτασε το όλο θέμα εξ υπαρχής, αποφάσισε να κατακυρώσει την προσφορά, σύμφωνα με τις εισηγήσεις των Συμβούλων, της Επιτροπής Αξιολόγησης και της Τεχνικής Επιτροπής, στον φθηνότερο προσφοροδότη, ήτοι το ενδιαφερόμενο μέρος, για το ποσό των £2.635.352,63
, πλέον ΦΠΑ. Δεύτερος φθηνότερος προσφοροδότης ήταν η αιτήτρια στην προσφυγή 1085/2001, ενώ τρίτος η αιτήτρια στην προσφυγή 77/2002.Εδώ θα πρέπει να σημειωθεί ότι, εκκρεμούσης της διαδικασίας κατακύρωσης της προσφοράς, οι δικηγόροι της αιτήτριας στην προσφυγή 1085/2001 Laos Bros Ltd, με επιστολή τους προς το Κεντρικό Συμβούλιο Προσφορών, ημερομηνίας 17.10.2001, ανέφεραν ότι από αβλεψία της αιτήτριας παρέμεινε ασυμπλήρωτο και ανυπόγραφο το Tender Form και ότι η αιτήτρια δεσμεύεται πλήρως από την προσφορά της
.Η προδικαστική ένσταση
Η δικηγόρος των καθ΄ων η αίτηση πρόβαλε την προδικαστική ένσταση ότι οι αιτήτριες και στις δύο προσφυγές δεν έχουν έννομο συμφέρον και, ως εκ τούτου, δε νομιμοποιούνται στην προσβολή της επίδικης απόφασης λόγω του ότι η προσφορά και των δύο ήταν εκτός προδιαγραφών.
Όσον αφορά την προσφορά της αιτήτριας στην προσφυγή 1085/2001 η δικηγόρος των καθ΄ων η αίτηση υποστήριξε ότι αυτή ήταν εκτός προδιαγραφών επειδή η αιτήτρια είχε παραλείψει να συμπληρώσει και υπογράψει το Tender Form των εγγράφων προσφοράς, παράλειψη η οποία ήταν ουσιώδης λόγος του ότι το Tender Form είναι εκείνο το έγγραφο το οποίο δεσμεύει τον προσφοροδότη αναφορικά με όλους τους όρους και προδιαγραφές των εγγράφων προσφοράς καθώς και με όλα τα έγγραφα και στοιχεία τα οποία ο ίδιος έχει επισυνάψει στην προσφορά του. Όσον αφορά την προσφορά της αιτήτριας στην προσφυγή 77/2002 η ίδια δικηγόρος υποστήριξε ότι αυτή ήταν εκτός προδιαγραφών, επειδή η αιτήτρια, αν και της ζητήθηκε, "δεν έδωσε πλήρη στοιχεία αναφορικά με τις σωληνώσεις του συστήματος αποχετεύσεων οι οποίες πληρούσαν μεν το ζητούμενο πρότυπο αλλά δεν έδωσαν φυλλάδια με τεχνικά στοιχεία και επίσης δεν είχε δοθεί το πιστοποιητικό ISO 9001 για τον κατασκευαστή συστημάτων επεξεργασίας νερού Aquapro".
Η προδικαστική ένσταση δεν ευσταθεί. Αφ΄ης στιγμής η προσφορά της αιτήτριας τόσο στην προσφυγή 1085/2001 όσο και της αιτήτριας στην προσφυγή 77/2002 δεν απορρίφθηκαν ως εκτός προδιαγραφών, αλλά εξετάστηκαν στην ουσία τους, ως έγκυρες προσφορές, οι καθ΄ων η αίτηση κωλύονται να προβάλουν την προδικαστική ένσταση της έλλειψης εννόμου συμφέροντος. Σχετικές είναι οι αποφάσεις στις προσφυγές General Constructions Ltd v. Δήμου Λεμεσού, Προσφυγή αρ. 660/1989, ημερομηνίας 7.8.1992, Thermphase Ltd v. Κυπριακής Δημοκρατίας, Προσφυγή αρ. 411/1999, ημερομηνίας 15.10.1992 και Συλβέστρου & Κιτρομιλίδη Λτδ ω. Κυπριακής Δημοκρατίας, Προσφυγές αρ. 907/1993 και 983/1993, ημερομηνίας 25.10.1995, όπου, σε ανάλογες περιπτώσεις, τονίστηκε ότι, εφόσον οι καθ΄ων η αίτηση έλαβαν υπόψη και αξιολόγησαν τις προσφορές των αιτητριών, μέχρι και το τελικό στάδιο της διαδικασίας, εκωλύοντο από του να επικαλεστούν ότι οι προσφορές αυτές ήταν εκτός προδιαγραφών και, ως εκ τούτου, οι αιτήτριες δεν είχαν έννομο συμφέρον. Στην προκείμενη μάλιστα περίπτωση, το Κεντρικό Συμβούλιο Προσφορών, με επιστολές του προς τους δικηγόρους των αιτητριών, ημερομηνίας 2.11.2001 και 2.1.2002, αντίστοιχα, τους πληροφόρησε όχι ότι οι προσφορές των αιτητριών ήταν εκτός προδιαγραφών, αλλά απλώς ότι η προσφορά κατακυρώθηκε στο ενδιαφερόμενο μέρος για το λόγο ότι αυτή ήταν φθηνότερη από εκείνη των αιτητριών.
Η ουσία των προσφυγών.
Προβάλλεται ως λόγος ακυρώσεως ότι η προσφορά του ενδιαφερόμενου μέρους δεν πληρούσε ουσιώδη τεχνικό όρο του διαγωνισμού επειδή οι προτεινόμενες σωλήνες για τις διασωληνώσεις αποχετεύσεων ήταν από πλαστικό και όχι από χυτοσίδηρο.
Σχετικά με το ζήτημα αυτό, στην έκθεση των Συμβούλων, ημερομηνίας 22.8.2001, η οποία αργότερα τέθηκε και ενώπιον της Επιτροπής Αξιολόγησης, αναφέρονται τα εξής (Τεκμήριο 6 στην Ένσταση):
"
6. Ο προσφοροδότης Caramondani Bros Ltd., στους προτεινόμενους κατασκευαστές για τις διασωληνώσεις αποχετεύσεων (Table G. 1 Σελίδα 9/12) προτείνει την εταιρεία Lordos Plastics η οποία δεν κατασκευάζει χυτοσιδηρές σωλήνες ISO 6594 οι οποίες σαφώς ζητούνται στις προδιαγραφές (item 27.2 Σελίδα 3/63), αλλά μόνο πλαστικές σωλήνες οι οποίες είναι κατά πολύ φθηνότερες και εκτός προδιαγραφών. Το γεγονός αυτό τον θέτει αμέσως εκτός προδιαγραφών. Παρ΄όλα αυτά θα πρέπει να σημειωθεί ότι ο εν λόγω προσφοροδότης εισάγει τέτοιες διασωληνώσεις που πληρούν τις προδιαγραφές (εταιρεία Pont-a Mousson) και οι κοστολογήσεις του για τις διασωληνώσεις αυτές συνάδουν με το να έχει υπολογίσει χυτοσιδηρές και όχι πλαστικές. Αυστηρά ομιλώντας όμως ο εν λόγω προσφοροδότης είναι εκτός προδιαγραφών διότι δηλώνει κατασκευαστή εκτός προδιαγραφών αν και πιθανότατα η δήλωση αυτή έχει γίνει εκ παραδρομής.7. Με εξαίρεση τις σωλήνες αποχετεύσεων του προσφοροδότη Caramondani Bros Ltd., για όλα τα ζητούμενα μηχανήματα οι τρεις χαμηλότεροι προσφοροδότες έχουν προσφέρει προϊόντα τα οποία πληρούν τις προδιαγραφές."
Για το ίδιο ζήτημα η έκθεση της Επιτροπής Αξιολόγησης, ημερομηνίας 9.10.2001, αναφέρει τα εξής (Τεκμήριο 5 στην Ένσταση):
"21. Σύμφωνα με την έκθεση αξιολόγησης των Συμβούλων ο χαμηλότερος προσφοροδότης (κατά £54.647,37 από τον επόμενο), η εταιρεία Caramondani Bros Ltd στους προτεινόμενους κατασκευαστές για το σύστημα των σωληνώσεων αποχετεύσεων (Table G1, σελ. 9/12 του Volume B. επισυνάπτεται) προτείνει κατασκευαστή πλαστικών αντί χυτοσιδηρών σωλήνων που ζητούν οι προδιαγραφές (Item 29.2 σελ. 3.63 Volume D. επισυνάπτεται). Το κόστος των σωληνώσεων αποχετεύσεων σύμφωνα με εκτίμηση των Συμβούλων είναι της τάξης των £70.000. Επίσης, όπως αναφέρεται στην έκθεση, οι τιμές μονάδος του προσφοροδότη Caramondani Bros Ltd είναι ως επί το πλείστο ψηλές έως πολύ ψηλές.
22. Η εταιρεία Caramondani Bros Ltd με επιστολή της ημερ. 26.8.2001 (αντίγραφο επισυνάπτεται) ισχυρίζεται ότι αφού στον πίνακα G1 γίνεται αναφορά στο (1) & (2) για τις βυθιζόμενες αντλίες του Drainage System, στο (3) θεώρησε ότι θα έπρεπε να αναφέρει τον κατασκευαστή των σωληνώσεων εντός του αντλιοστασίου μόνο και οι οποίες είναι πλαστικές σύμφωνα με τις προδιαγραφές.
23. Από έρευνα που έγινε από τους Συμβούλους φαίνεται ότι οι τιμές του προσφοροδότη για τις διασωληνώσεις αυτές είναι τιμές για χυτοσιδηρές σωλήνες και συνάδουν με τις τιμές των άλλων προσφοροδοτών.
24. Οι Σύμβουλοι Μελετητές αναφέρουν στην Έκθεση Αξιολόγησης τους, ότι ο εν λόγω Προσφοροδότης είναι εκτός Προδιαγραφών αναφορικά με τις σωληνώσεις αποχετεύσεων. Λόγω όμως των παρατηρήσεων των παραγράφων 21, 22 και 23 πιο πάνω, οι Σύμβουλοι εισηγούνται την κατακύρωση της προσφοράς στον Προσφοροδότη Caramondani Bros Ltd και σε περίπτωση που λόγω του θέματος των σωληνώσεων αυτό δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό τότε εισηγούνται όπως η κατακύρωση γίνει στον προσφοροδότη Laos Bros Ltd.
25. Η Επιτροπή αφού μελέτησε το θέμα είναι της γνώμης, ότι όπως είναι διατυπωμένος ο πίνακας G1, σελ. 9/12 του Volume B των προδιαγραφών, για τους προτεινόμενους κατασκευαστές, θα μπορούσε ενδεχομένως να εκληφθεί ότι οι σωληνώσεις που αναφέρονται είναι οι πλαστικές σωληνώσεις των αντλιοστασίων. Σημειώνεται ότι οι υπόλοιποι προσφοροδότες έχουν προσφέρει στο αντίστοιχο σημείο του πίνακα G1 χυτοσιδηρές σωλήνες.
Εντούτοις η Επιτροπή έχοντας υπόψη τις παραγράφους 21, 22, 23 και 24 πιο πάνω, εισηγείται την κατακύρωση της προσφοράς στον χαμηλότερο προσφοροδότη την εταιρεία Caramondani Bros Ltd., για το ποσό των £2.635.352,63 (£2.233.350,08 + £402.002,55) νοουμένου ότι:-
(α) Θα χρησιμοποιηθούν χυτοσιδηρές σωλήνες για τις διασωληνώσεις απόχετεύσεων εκτός του αντλιοστασίου.
(β) Θα τροποποιηθούν οι τιμές μονάδας με βάση την εισήγηση των Συμβούλων όπως φαίνεται στον συνημμένο Πίνακα 1.
(γ) Θα χρησιμοποιηθούν οι κατασκευαστές μηχανημάτων από τις επιλογές που έδωσε ο προσφοροδότης σύμφωνα με τον Πίνακα 2.
(δ) Tα υπόλοιπα μηχανήματα που δεν αναφέρονται στον πίνακα 2 να είναι σύμφωνα με τους όρους της προσφοράς."
Τέλος, στο σχετικό πρακτικό του Κεντρικού Συμβουλίου Προσφορών, ημερομηνίας 31.10.2001, αναφέρονται τα εξής (Τεκμήριο 11 στην Ένσταση):
"Μελετήθηκαν τα πιο κάτω έγγραφα:
Κατά τη συζήτηση που έγινε στη συνεδρία του Συμβουλίου στις 18/10/2001 τόσο η Πρόεδρος όσο και όλα τα μέλη του Συμβουλίου εξέφρασαν την άποψη ότι η παράλειψη του φθηνότερου προσφοροδότη Caramondani Bros Ltd δεν θεωρείται ουσιώδης, επειδή κατά την άποψή τους, πρόκειται για γνήσιο λάθος. Εξάλλου αυτό μπορεί να διαπιστωθεί και από τις τιμές των προσφερθείσων υλικών.
...............................
Το Κεντρικό Συμβούλιο Προσφορών αφού έλαβε σοβαρά υπόψη τα πιο πάνω κατακύρωσε ομόφωνα την προσφορά στο φθηνότερο προσφοροδότη, του οποίου η πρόταση πληροί τους όρους και προδιαγραφές των εγγράφων προκήρυξης, Caramondani Bros Ltd για το ποσό των £2.635.352,63 συν Φ.Π.Α. (£2.233.350,08 κατασκευή και £402.002,55 συντήρηση) νοουμένου ότι:
(α) θα χρησιμοποιηθούν χυτοσιδηρές σωλήνες για τις διασωληνώσεις αποχετεύσεων, εκτός του αντλιοστασίου
.............................."
Από τα πιο πάνω αποσπάσματα είναι, κατά την άποψή μου, πρόδηλο ότι η προσφορά του ενδιαφερόμενου μέρους ήταν εκτός προδιαγραφών εφόσον απέκλινε από ουσιώδη όρο, ήτοι τον όρο που απαιτούσε σωλήνες από χυτοσίδηρο και όχι από πλαστικό για τις διασωληνώσεις των αποχετεύσεων, εκτός του αντλιοστασίου. Η γνώση την οποία πιθανόν να είχαν οι Σύμβουλοι ότι το ενδιαφερόμενο μέρος εισάγει διασωληνώσεις αποχετεύσεων από χυτοσίδηρο δεν ήταν παράγων ο οποίος μπορούσε εύλογα να ληφθεί υπόψη για να κριθεί ότι στην προσφορά υπήρχε σφάλμα και ότι, στην πραγματικότητα, θα εχρησιμοποιούντο σωλήνες από χυτοσίδηρο και όχι, όπως ρητά αναφερόταν στην προσφορά, από πλαστικό. Ούτε το γεγονός ότι οι κοστολογήσεις του ενδιαφερόμενου μέρους ήταν σύμφωνες με εκείνες των υπόλοιπων προσφοροδοτών, οι οποίοι μιλούσαν για σωλήνες από χυτοσίδηρο, μπορούσε να αποτελέσει ουσιαστικό επιχείρημα για την ύπαρξη λάθους εκ μέρους του ενδιαφερόμενου μέρους. Το ενδιαφερόμενο μέρος είχε αναφερθεί ρητά σε σωλήνες από πλαστικό κατά τρόπο που, κατά την άποψή μου, δεν ήταν εύλογα επιτρεπτό στο Κεντρικό Συμβούλιο Προσφορών να προχωρήσει σε πιθανολογήσεις για να καταλήξει στο συμπέρασμα ότι επρόκειτο περί
λάθους και, στη συνέχεια, να κατακυρώσει την προσφορά στο ενδιαφερόμενο μέρος, θέτοντας τις χυτοσιδηρές σωλήνες ως αίρεση για την κατακύρωση της προσφοράς καθ΄ης στιγμή η χυτοσιδηρές σωλήνες συνιστούσαν ουσιώδη όρο των προσφορών ο οποίος έπρεπε να πληρούται εκ προοιμίου. (Βλ. σχετικά και Χριστάκης Αγαθαγγέλου Λτδ ν. Δημοκρατίας, Προσφυγή αρ. 824/2001, ημερομηνίας 15.5.2003).Ενόψει του ευρήματός μου ότι ο πιο πάνω λόγος ακυρώσεως ευσταθεί, δεν θεωρώ σκόπιμο να εξετάσω και το δεύτερο λόγο ακυρώσεως που αφορά την απόφαση του Κεντρικού Συμβουλίου Προσφορών να διαπραγματευθεί την τιμή της προσφοράς με το ενδιαφερόμενο μέρος πριν του την κατακυρώσει.
Η προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα υπέρ των αιτητριών.
Η επίδικη απόφαση ακυρώνεται βάσει του Άρθρου 146.4(β) του Συντάγματος.
Ρ. Γαβριηλίδης
Δ.
/ΧΤΘ