ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Ι. ΚΥΡΙΑΚΟΥ ν. ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, Υπόθεση Αρ. 1121/2002, 15 Οκτωβρίου, 2003

ΚΑΛΛΗΣ, Δ.: Με απόφαση της ημερ. 6.9.2002 (η προσβαλλόμενη απόφαση) η Επιτροπή Δημόσιας Υπηρεσίας (η Ε.Δ.Υ.) αποφάσισε την προαγωγή των 1. Νικόλαου Νικολάου, 2. Νίκου Σ. Χριστοδούλου, 3. Αντώνιου Μ. Γεωργίου, 4. Νεόφυτου Δημητρίου και 5. Στέλιου Πηγιώτη (τα Ε.Μ.) στη μόνιμη θέση Βοηθού Τελώνη, Τελωνεία.

Με την παρούσα προσφυγή ο αιτητής, ο οποίος ήταν υποψήφιος για προαγωγή στην επίδικη θέση, επιδιώκει την ακύρωση της προσβαλλόμενης απόφασης. Σημειώνεται ότι με την παρούσα προσφυγή ο αιτητής είχε επιδιώξει και την ακύρωση της προαγωγής του Φίλιππου Γ. Χ'' Σταυρή πλήν όμως απέσυρε την προσφυγή κατά της προαγωγής του τελευταίου στις 12.2.2003.

Η διαδικασία λήψης της προσβαλλόμενης απόφασης.

Η προσβαλλόμενη απόφαση λήφθηκε στη συνεδρία της Ε.Δ.Υ. ημερ. 6.9.2002. Στη συνεδρία εκείνη προσήλθε και η Διευθύντρια Τελωνείων. Τέθηκαν στη διάθεση της οι Προσωπικοί Φάκελοι και οι Φάκελοι των Ετήσιων Υπηρεσιακών Εκθέσεων των υποψηφίων. Στη Διευθύντρια δόθηκε επαρκής χρόνος για να μελετήσει τους εν λόγω Φακέλους με σκοπό να προβεί στις συστάσεις της. Προβαίνοντας στις συστάσεις της η Διευθύντρια ανέφερε τα εξής:

«Έχω αναλάβει ως Διευθύντρια του Τμήματος Τελωνείων στις 15.8.2000 και ως Αναπληρώτρια Διευθύντρια την 1.5.2000. Σημειώνεται ότι από τις 15.7.1996 κατείχα τη θέση της Πρώτης Τελωνειακού Λειτουργού. Στο χρονικό αυτό διάστημα είχα την ευκαιρία να συνεργαστώ και να σχηματίσω προσωπική άποψη σχετικά με την απόδοση, την αξία και τη συνολική προσφορά των υποψηφίων και επομένως έχω προσωπική γνώση γι΄ αυτούς.

Αφού έλαβα υπόψη τα καθιερωμένα κριτήρια για προαγωγή - αξία, προσόντα, αρχαιότητα - και αφού συνεκτίμησα τις απαιτήσεις του Σχεδίου Υπηρεσίας της θέσης του Βοηθού Τελώνη, που πρόκειται να πληρωθεί, που προνοούν για ανάληψη της εκτέλεσης καθηκόντων σχετικά με: (α) τον καθορισμό, την επιβολή και είσπραξη τελωνειακών και άλλων προσόδων, την τήρηση λογαριασμών και στοιχείων και τον έλεγχο των προσόδων του Τμήματος, (β) την παραχώρηση απαλλαγών και άλλων τελωνειακών διευκολύνσεων, (γ) την εφαρμογή της νομοθεσίας για την οποία το Τμήμα Τελωνείων είναι υπεύθυνο και την άσκηση των αρμοδιοτήτων που παραχωρούνται σ΄ αυτό, (δ) την πρόληψη και καταστολή λαθρεμπορίου και άλλων παραβάσεων της τελωνειακής νομοθεσίας, (ε) τη διεξαγωγή ερευνών για εξακρίβωση παραβάσεων της τελωνειακής νομοθεσίας και μετά που έχω μελετήσει όλα τα στοιχεία και πληροφορίες που περιέχονται στους Προσωπικούς Φακέλους των υποψηφίων και στους Φακέλους των Ετήσιων Υπηρεσιακών τους Εκθέσεων, καθώς επίσης και τις απόψεις που πήρα από τους άμεσα προϊσταμένους τους, κρίνω ως καταλληλότερους και συστήνω για προαγωγή τους Νικολάου Νικόλαο, Χριστοδούλου Νίκο, Πηγιώτη Στέλιο, Γεωργίου Αντώνιο και Δημητρίου Νεόφυτο.

Ο Νικολάου Νικόλαος υπηρετεί στο Τμήμα Τελωνείων από το 1978. Υστερεί σε αρχαιότητα έναντι ορισμένων υποψηφίων που δεν συστήνονται, υπερτερεί όμως ή δεν υστερεί σε αξία έναντι αυτών, αφού έχει αξιολογηθεί σε όλα τα στοιχεία Εξαίρετος στις Υπηρεσιακές Εκθέσεις των τελευταίων ετών, στις οποίες αποδίδεται βαρύτητα. Διακρίνεται για την φιλομάθειά του και τη συνεχή προσπάθεια για βελτίωση της επαγγελματικής του κατάρτισης. Καθ΄ όλη τη διάρκεια της υπηρεσίας του εργάστηκε στους πλείστους τομείς της τελωνειακής εργασίας και απέδειξε την ικανότητα και επιμέλειά του. Κρίνεται ως καταλληλότερος και συστήνεται για προαγωγή.

Ο Χριστοδούλου Νίκος υπηρετεί στο Τμήμα Τελωνείων από το 1978. Υστερεί σε αρχαιότητα έναντι ορισμένων υποψηφίων, έχει όμως περίπου την ίδια αξία με τους υποψηφίους που προηγούνται σε αρχαιότητα και δεν συστήνονται, όπως αυτή εμφαίνεται στις Υπηρεσιακές Εκθέσεις των τελευταίων ετών, στις οποίες αποδίδεται βαρύτητα. Τα τελευταία χρόνια καταβάλλει μια τεράστια προσπάθεια να συμβάλει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο στην προσπάθεια του Τμήματος. Διακρίνεται για την αφοσίωση του στο καθήκον και την ικανότητα να αντεπεξέρχεται με επιτυχία σε πιεστικές συνθήκες εργασίας. Κρίνω ότι τα καθήκοντα της υπό πλήρωση θέσης θα τα εκτελέσει σε πλήρως ικανοποιητικό βαθμό και τον θεωρώ ως καταλληλότερο για προαγωγή.

Ο Πηγιώτης Στέλιος υπηρετεί στο Τμήμα από το 1985. Εργάζεται στο Αρχιτελωνείο ως υπεύθυνος του Κλάδου Προσωρινών Εισαγωγών. Έχω λάβει υπόψη ότι υστερεί σε αρχαιότητα έναντι άλλων υποψηφίων που δεν συστήνονται, ουδενός όμως υστερεί σε αξία, αξιολογηθείς ως καθόλα Εξαίρετος τα τελευταία χρόνια. Διακρίνεται για την προθυμία του να αναλάβει καθήκοντα και ευθύνες πέραν από τα συνηθισμένα επίπεδα που απαιτεί η θέση του. Επιδεικνύει συνεχές ενδιαφέρον και επιμέλεια για την απόκτηση γνώσεων σε σχέση με την τελωνειακή πρακτική. Τον θεωρώ ως ένα σημαντικό στέλεχος του Τμήματος που μπορεί να συμβάλει θετικά και να εξελιχθεί σε σημαντικό στέλεχος της ιεραρχίας του Τμήματος. Κρίνεται ως καταλληλότερος από τους άλλους υποψηφίους και συστήνεται για προαγωγή.

Ο Γεωργίου Αντώνιος υπηρετεί στο Τμήμα Τελωνείων από το 1977. Υστερεί σε αρχαιότητα έναντι ορισμένων υποψηφίων που δεν συστήνονται έναντι όμως των υποψηφίων που δεν συστήνονται, υπερτερεί ή δεν υστερεί σε αξία, όπως αυτή εμφαίνεται στις Υπηρεσιακές Εκθέσεις των τελευταίων ετών, στις οποίες αποδίδεται βαρύτητα, αφού σε όλα τα σημεία έχει βαθμολογηθεί ως Εξαίρετος. Είναι τοποθετημένος στο Τελωνείο Λάρνακας και θεωρείται ένα από τα σημαντικότερα στελέχη του Τμήματος με δυνατότητες κατανόησης των αλλαγών που επέρχονται στο Τμήμα λόγω της Ευρωπαϊκής προοπτικής. Συγκρίνοντας τον συστηνόμενο με τους υπόλοιπους υποψηφίους που δεν συστήνονται, πιστεύω ότι μπορεί να συμμετάσχει στους στόχους του Στρατηγικού Σχεδίου, που έχει καταρτίσει το Τμήμα, και να συμβάλει θετικά. Για τους πιο πάνω λόγους κρίνεται ως καταλληλότερος και συστήνεται για προαγωγή.

Ο Δημητρίου Νεόφυτος υπηρετεί στο Τμήμα Τελωνείων από το 1985. Έχω λάβει υπόψη ότι υστερεί σε αρχαιότητα έναντι των υποψηφίων που δεν συστήνονται, υπερτερεί όμως ή δεν υστερεί έναντί τους σε αξία, όπως αυτή εμφαίνεται στις Υπηρεσιακές Εκθέσεις των τελευταίων ετών, στις οποίες αποδίδεται βαρύτητα, αφού έχει βαθμολογηθεί σε όλα τα σημεία ως Εξαίρετος. Ο συστηνόμενος διακρίνεται για την ικανότητα του να εκτελεί μεγάλο όγκο εργασιών σε ψηλό βαθμό ταχύτητας και ακρίβειας, που προϋποθέτει πολλές γνώσεις και ικανότητες, αλλά, συνάμα, βαθύ συναίσθημα ευθύνης. Θεωρείται δίκαια ως ένας από τους πιο ικανούς λειτουργούς, λόγω της συνεχούς του προθυμίας για προσφορά και ανάληψη ευθύνης πέραν του επιπέδου της θέσης του. Τον θεωρώ ένα από τα βασικά στελέχη του Τμήματος, το οποίο θα εξελιχθεί σε σημαντικό στέλεχος της ιεραρχίας του Τμήματος. Για τους πιο πάνω λόγους κρίνεται ως καταλληλότερος και συστήνεται για προαγωγή.»

Μετά την αποχώρηση της Διευθύντριας από τη συνεδρία η Ε.Δ.Υ. ασχολήθηκε με την αξιολόγηση και σύγκριση των υποψηφίων. Εξέτασε τους Προσωπικούς Φακέλους και τους Φακέλους των Ετήσιων Υπηρεσιακών Εκθέσεων των υποψηφίων και τις κρίσεις και συστάσεις της Διευθύντριας. Έλαβε υπόψη τις εμπιστευτικές/υπηρεσιακές εκθέσεις των υποψηφίων στο σύνολό τους με ιδιαίτερη έμφαση στα τελευταία χρόνια. Επίσης έλαβε υπόψη τα προσόντα των υποψηφίων καθώς και την αρχαιότητα τους. Έχοντας υπόψη τα καθιερωμένα κριτήρια στο σύνολο τους - αξία, προσόντα, αρχαιότητα - και αφού συνεκτίμησε όλα τα ενώπιον της στοιχεία, περιλαμβανομένων των συστάσεων της Διευθύντριας και των όσων ανέφερε σχετικά, έκρινε ότι τα Ε.Μ. υπερέχουν των άλλων υποψηφίων, τους επέλεξε ως τους πιο κατάλληλους και αποφάσισε να προσφέρει σ΄ αυτούς προαγωγή στην επίδικη θέση.

Καταλήγοντας στην πιο πάνω απόφαση η Ε.Δ.Υ. παρατήρησε ότι οι επιλεγέντες υπερέχουν ή έχουν περίπου την ίδια αξία με όσους υποψήφιους δεν επιλέγηκαν και οι οποίοι έπονται ή προηγούνται σε αρχαιότητα και επιπλέον, έχουν την υπέρ τους σύσταση της Διευθύντριας. Η Ε.Δ.Υ. επιλέγοντας τους πιο πάνω, έλαβε σοβαρά υπόψη τα όσα η Διευθύντρια ανέφερε στη σύστασή της σχετικά με τις απαιτήσεις του Σχεδίου Υπηρεσίας της θέσης, καθώς και με την ικανότητα των υποψηφίων να ανταποκριθούν σ΄ αυτές.

Οι Υπηρεσιακές Εκθέσεις των υποψηφίων.

Από την προσβαλλόμενη απόφαση της Ε.Δ.Υ. προκύπτει ότι έλαβε υπόψη τις υπηρεσιακές εκθέσεις στο σύνολό τους με ιδιαίτερη έμφαση στα τελευταία χρόνια. Στις υπηρεσιακές εκθέσεις των τελευταίων 8 ετών (1994-2001) τα Ε.Μ. Γεωργίου, Δημητρίου και Πηγιώτης έχουν βαθμολογηθεί με 64 «Εξαίρετα». Ο αιτητής και τα Ε.Μ. Νικολάου και Χριστοδούλου έχουν βαθμολογηθεί με 63 «Εξαίρετα» και 1 «Πολύ ικανοποιητικά». Διαπιστώνω, επομένως, ότι, σύμφωνα με τις υπηρεσιακές εκθέσεις, ο αιτητής και τα Ε.Μ. ισοβαθμούν σε αξία.

Τα προσόντα των υποψηφίων.

Ο αιτητής κατέχει απολυτήριο του Β΄ Γυμνασίου Αρρένων Λεμεσού. Κατέχει επίσης τα πιο κάτω προσόντα:

1. Accounting Higher L.C.C.I. (1980).

2. The Cyprus Institute of Marketing:

i. Diploma in Marketing Management (1986-87),

ii. Advanced Diploma in Business Administration (1987-88),

iii. Post Graduate Diploma in Corporate Management and Strategic Planning (1988-89),

3. Diploma in Marketing, Institute of Marketing, Ηνωμένο Βασίλειο (1988).

4. Associate, The Chartered Institute of Marketing (Σεπτ. 1996).

Τα Ε.Μ. Νικόλαος Νικολάου (Ε.Μ.1) και Νεόφυτος Δημητρίου (Ε.Μ.4) κατέχουν απολυτήριο Σχολής Μέσης Εκπαίδευσης. Το Ε.Μ. Νίκος Χριστοδούλου (Ε.Μ.2) κατέχει απολυτήριο του Β΄ Γυμνασίου Λεμεσού και Higher Certificate in Management Studies , College of Arts and Science, Λεμεσού (1976-77). Το Ε.Μ. Αντώνιος Γεωργίου (Ε.Μ.3) κατέχει απολυτήριο του Γυμνασίου Πεδουλά, Book-Keeping Intermediate, Pitman Examinations Institute και Δίπλωμα Δημοσίου Δικαίου και Πολιτικών Επιστημών, Πανεπιστήμιο Αθηνών. Το Ε.Μ. Στέλιος Πηγιώτης (Ε.Μ.5) κατέχει απολυτήριο του Γυμνασίου Αρρένων Κύκκου και Certificat D΄ Aplitude AL΄ Enseignment du Francais Langue Etrangere, Πανεπιστήμιο Γρενόβλης ΙΙΙ, Γαλλία (Καλώς) 1974-78.

Η αρχαιότητα των υποψηφίων.

Ο αιτητής κατέχει τη θέση του Τελωνειακού Λειτουργού 1^ης τάξης από την 1.2.95. Τα Ε.Μ. Νικόλαος Νικολάου (Ε.Μ.1) και Νίκος Χριστοδούλου (Ε.Μ.2) κατέχουν την ίδια θέση από τις 14.11.96. Τα Ε.Μ. Αντώνιος Γεωργίου (Ε.Μ.3), Νεόφυτος Δημητρίου (Ε.Μ.4) και Στέλιος Πηγιώτης (Ε.Μ.5) κατέχουν τη θέση του Εξεταστή Τελωνείων από τις 15.1.99.

Διαπιστώνω ότι ο αιτητής υπερέχει σε αρχαιότητα όλων των Ε.Μ.. Σημειώνεται ότι σύμφωνα με τον Περί Συπληρωματικού Προϋπολογισμού Νόμο (Αρ. 19) του 1977 (Ν 57(ΙΙ)/97) η θέση Τελωνειακός Λειτουργός, 1^ης τάξης (Κλ. Α8-Α9) μετονομάστηκε από 7.11.97 σε Εξεταστή Τελωνείων, 1^ης τάξης (Κλ. Α8-Α9).

Οι λόγοι ακύρωσης.

Η σύσταση της Διευθύντριας πάσχει ως γενική, αόριστη, συγκρουόμενη προς τα στοιχεία των φακέλων και ως αναπλάθουσα το περιεχόμενο των φακέλων.

Ο κ. Αγγελίδης, εκ μέρους του αιτητή, υπέβαλε ότι τα όσα έχει περιγράψει η Διευθύντρια ως στοιχεία για προτίμηση των Ε.Μ. αξιολογούνται στις ετήσιες υπηρεσιακές εκθέσεις «όπου ο αιτητής δεν υστερούσε αλλά αντίθετα κρίθηκε εξαίρετος σε όλους τους τομείς για 9 συνεχή έτη από το 1994 έως το 2002, πλην ενός 'Πολύ Ικανοποιητικά' σε ένα σημείο για μια χρονιά». Η επίδικη σύσταση - συνέχισε ο κ. Αγγελίδης - πέραν του ότι αγνόησε τα προσόντα, την αρχαιότητα και τη βαθμολογημένη αξία του αιτητή «περιέχει ανάπλαση της αξίας του φακέλου και άμεση θυματοποίηση του αιτητή».

Οι λόγοι προτίμησης από τη Διευθύντρια των Ε.Μ. έναντι του αιτητή παρά την υπεροχή του τελευταίου σε αρχαιότητα είναι οι εξής:

(1) Νικόλαος Νικολάου (Ε.Μ.1):

(α) Υπερτερεί ή δεν υστερεί σε αξία έναντι του αιτητή.

(β) Διακρίνεται για τη φιλομάθεια του και τη συνεχή προσπάθεια του για βελτίωση της επαγγελματικής του κατάρτησης.

(γ) Εργάστηκε στους πλείστους τομείς της τελωνειακής εργασίας και απέδειξε την ικανότητα του και επιμέλεια του.

(2) Νίκος Χριστοδούλου (Ε.Μ.2):

(α) Έχει περίπου την ίδια αξία με τους υποψήφιους που προηγούνται σε αρχαιότητα.

(β) Τα τελευταία χρόνια καταβάλλει μια τεράστια προσπάθεια να συμβάλει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο στην προσπάθεια του Τμήματος.

(γ) Διακρίνεται για την αφοσίωση του στο καθήκον και την ικανότητα να αντεπεξέρχεται με επιτυχία σε πιεστικές συνθήκες εργασίας.

(δ) Θα εκτελεί τα καθήκοντα της επίδικης θέσης σε πλήρως ικανοποιητικό βαθμό.

Αντώνιος Γεωργίου (Ε.Μ.3):

(α) Υπερτερεί ή δεν υστερεί σε αξία των υποψηφίων που δεν συστήνονται.

(β) Είναι τοποθετημένος στο Τελωνείο Λάρνακας και θεωρείται ένα από τα σημαντικότερα στελέχη του Τμήματος με δυνατότητες κατανόησης των αλλαγών που επέρχονται στο Τμήμα λόγω της Ευρωπαϊκής προοπτικής.

(γ) Μπορεί να συμμετάσχει στους στόχους του Στρατηγικού Σχεδίου, που έχει καταρτίσει το Τμήμα, και να συμβάλει θετικά.

Νεόφυτος Δημητρίου (Ε.Μ.4):

(α) Υπερτερεί ή δεν υστερεί έναντι των υποψηφίων που δεν συστήνονται.

(β) Διακρίνεται για την ικανότητα του να εκτελεί μεγάλο όγκο εργασιών σε ψηλό βαθμό ταχύτητας και ακρίβειας, που προϋποθέτει πολλές γνώσεις και ικανότητες, αλλά, συνάμα, βαθύ συναίσθημα ευθύνης.

(γ) Θεωρείται δίκαια ως ένας από τους πιο ικανούς λειτουργούς, λόγω της συνεχούς του προθυμίας για προσφορά και ανάληψη ευθύνης πέραν του επιπέδου της θέσης του.

(δ) Είναι ένα από τα βασικά στελέχη του Τμήματος, το οποίο θα εξελιχθεί σε σημαντικό στέλεχος της ιεραρχίας του Τμήματος.

Στέλιος Πηγιώτης (Ε.Μ.5):

(α) Δεν υστερεί σε αξία των υποψηφίων που δε συστήνονται.

(β) Διακρίνεται για την προθυμία του να αναλάβει καθήκοντα και ευθύνες πέραν από τα συνηθισμένα επίπεδα που απαιτεί η θέση του.

(γ) Επιδεικνύει συνεχές ενδιαφέρον και επιμέλεια για την απόκτηση γνώσεων σε σχέση με την τελωνειακή πρακτική.

(δ) Είναι ένα σημαντικό στέλεχος του Τμήματος που μπορεί να συμβάλει θετικά και να εξελιχθεί σε σημαντικό στέλεχος της ιεραρχίας του Τμήματος.

Αρχίζοντας από το Ε.Μ. Νικόλαο Νικολάου (Ε.Μ.1) παρατηρώ ότι ένας από τους λόγους της σύστασης αναφέρεται στη φιλομάθεια του και στη συνεχή προσπάθεια του για βελτίωση της επαγγελματικής του κατάρτισης. Ωστόσο στην παραγ. 4 της Υπηρεσιακής Εκθέσεως, η οποία συμπληρώνεται από τον αξιολογούμενο υπάλληλο, και στην οποία ο υπάλληλος καλείται να αναφέρει αν έχει αποκτήσει πρόσθετα προσόντα (α) σχετικά με τα καθήκοντα του, και (β) άλλα προσόντα, δεν υπάρχει οποιαδήποτε αναφορά για απόκτηση οποιουδήποτε προσόντος κατά τα τελευταία 10 έτη. Αντίθετα ο αιτητής απέκτησε τα προσόντα που αναφέρονται στη σελ. 5, πιο πάνω. Πρόσθετα παρακολούθησε Σεμινάρια «για το Ξέπλυμα Βρώμικου Χρήματος» που οργανώθηκε από το Τμήμα Τελωνείων και Σεμινάριο για το ίδιο θέμα που οργανώθηκε από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Τελωνείων. Επίσης παρακολούθησε Σεμινάριο για τις Τελωνειακές Διαδικασίες που οργανώθηκε από το Τμήμα Τελωνείων σε συνεργασία με τους Συνδέσμους Τελωνειακών και Ταξιδιωτικών Πρακτόρων. Τέλος παρακολούθησε μαθήματα Ιταλικής Γλώσσας στα Επιμορφωτικά Κέντρα του Υπουργείου Παιδείας.

Διαπιστώνω, επομένως, ότι τα όσα σχετικά ανάφερε η Διευθύντρια για το Ε.Μ. Νικόλαο Νικολάου δεν συνάδουν με τα στοιχεία του φακέλου.

Περαιτέρω διαπιστώνω ότι οι ιδιότητες που αποδόθηκαν σε όλα τα Ε.Μ. από τη Διευθύντρια για να δικαιολογήσουν την υπέρ τους σύσταση βαθμολογούνται στις ετήσιες υπηρεσιακές εκθέσεις. Συγκεκριμένα η αφοσίωση στο καθήκον, η ικανότητα, η απόδοση - ποσοτική και ποιοτική -, η προθυμία ανάληψης καθηκόντων και ευθυνών βαθμολογούνται με τα στοιχεία (2), (3), (4) και (5) της Υπηρεσιακής Εκθέσεως. Σε όλα αυτά τα στοιχεία ο αιτητής έχει βαθμολογηθεί με το βαθμό εξαίρετα. Εφόσον οι σχετικές αναφορές της Διευθύντριας ήταν συγκριτικές πρέπει να υποτεθεί ότι ο αιτητής υστερεί των Ε.Μ. σε σχέση με τα πιο πάνω στοιχεία.

Διαπιστώνω, επομένως, ότι με τη σύσταση της η Διευθύντρια έχει διαμορφώσει υπεροχή υπέρ των Ε.Μ. σε σχέση με ήδη αξιολογηθέντα στοιχεία ενώ οι υπηρεσιακές εκθέσεις δεν δίδουν τέτοια υπεροχή.

Ποιές είναι τώρα οι συνέπειες των πιο πάνω διαπιστώσεων μου περί ασυμφωνίας της σύστασης με τα στοιχεία των φακέλων και της διαμόρφωσης υπεροχής υπέρ των Ε.Μ. σε σχέση με ήδη αξιολογηθέντα στοιχεία ενώ οι υπηρεσιακές εκθέσεις δεν δίδουν τέτοια υπεροχή;

Οι συνέπειες των πιο πάνω διαπιστώσεων μου έχουν αναλυθεί στη Μάρκου ν. Δημοκρατίας, Υποθ. 224/2001/22.1.2002, από την οποία παραθέτω το πιο κάτω απόσπασμα:

«'Εχει νομολογηθεί ότι η βαρύτητα μιας σύστασης εξαρτάται από το βαθμό στον οποίο συνάδει προς τα στοιχεία του φακέλου και ότι οι συστάσεις διατηρούν την εγκυρότητα τους όταν δεν αντιμάχονται προς τα στοιχεία των φακέλων (Στυλιανού κ.α. ν. Δημοκρατίας (1994) 3 Α.Α.Δ. 387, 399, Βασιλείου ν. Δημοκρατίας, Α.Ε. 1524/27.2.97, Ρούσος ν. Δημοκρατίας, Α.Ε. 2064/21.7.99 και Δημοκρατία κ.α. ν. Αγγελή κ.α., Α.Ε. 1974-75/31.3.99).

Το διορίζον όργανο, σύμφωνα με τη νομολογία, όχι μόνο μπορεί αλλά πρέπει να παραγνωρίζει τις συστάσεις στην έκταση που είναι ασύμφωνες με τα στοιχεία του φακέλου (Τριανταφυλλίδης κ.α. ν. Δημοκρατίας (1993) 3 Α.Α.Δ. 429, 454).

Η ασυμφωνία της σύστασης με το περιεχόμενο των φακέλων εξασθενεί την βαρύτητα της (Βλ. Στυλιανού και Βασιλείου, πιο πάνω).

Κρίνω ότι η ασυμφωνία της σύστασης με τα στοιχεία του φακέλου εξουδετερώνει την εγκυρότητα της και αποτελεί λόγο ακύρωσης της προσβαλλόμενης απόφασης. Ακολουθεί πως η προσβαλλόμενη απόφαση ακυρώνεται.

Αναφορικά με την δεύτερη διαπίστωση μου, οι συνέπειες της διαμόρφωσης υπεροχής - με τη σύσταση - ενώ οι υπηρεσιακές εκθέσεις δεν δίδουν τέτοια υπεροχή, έχουν αναλυθεί στην Χριστοδουλίδου ν. Δημοκρατίας, Α.Ε. 2374/15.9.99 στην οποία λέχθηκε:

'Ούτε ο διευθυντής ούτε οι προϊστάμενοι και οι αξιολογούντες λειτουργοί μπορούν, έξω από το θεσμοθετημένο πλαίσιο αξιολόγησης και με δοσμένες έγκυρες ετήσιες αξιολογήσεις, να διαμορφώνουν εκ των υστέρων νέα κατάσταση αναφορικά με την αξιολογηθείσα ποιότητα των λειτουργών.'

Τα νομολογηθέντα στην Χριστοδουλίδου (πιο πάνω) έχουν υιοθετηθεί στην Κουάλη κ.α. ν. Δημοκρατίας, Α.Ε. 2402/11.11.99 στην οποία το θέμα τέθηκε ως εξής:

'΄Οπως προκύπτει από τις Υπηρεσιακές Εκθέσεις των υποψηφίων τόσο των αιτητών όσο και των ενδιαφερομένων προσώπων όλοι είναι περίπου ισάξιοι. Κρίνουμε ότι το αποτέλεσμα της σύστασης του Διευθυντή καταλήγει σε ανατροπή των αξιολογήσεων αυτών, αφού για θέματα που έχουν ήδη αξιολογηθεί παρόμοια όλοι, διαχωρίζονται ορισμένοι οι οποίοι συστήνονται με γενικές παρατηρήσεις που στην ουσία ανατρέπουν την αξιολόγηση αυτή.

.................................. .................................................. .................................................. ...............

΄Ετσι όπως και στη Χριστοδουλίδου (ανωτέρω) κρίνουμε ότι η σύσταση πάσχει όχι αναφορικά με την επάρκεια της αιτιολογίας σε συνάρτηση με την αποκάλυψη των πηγών των πληροφοριών για τη διαμόρφωση της κρίσης αλλά γιατί ο Διευθυντής δεν θα μπορούσε έξω από το πλαίσιο των ετήσιων αξιολογήσεων να διαμορφώνει εκ των υστέρων νέα κατάσταση αναφορικά με την ίδια αξιολογούμενη ποιότητα των υποψηφίων. Καθήκον του Διευθυντή είναι με βάση τις γνώσεις που έχει για το τι απαιτεί η θέση να επισημαίνει τις αρετές εκείνες του συγκεκριμένου υποψηφίου, στις οποίες με βάση τις αξιολογήσεις υπερέχει, και να συστήνει με βάση την υπεροχή αυτών τον καταλληλότερο υποψήφιο.'

Στην Σταυρινίδης ν. Δημοκρατίας, Α.Ε. 2434/20.3.2000 λέχθηκε:

'΄Ολες οι ιδιότητες που αποδόθηκαν στο ενδιαφερόμενο μέρος ως χαρίσματα που δικαιολογούν την επιλογή της σε σύγκριση πάντα με τον εφεσείοντα, περιέχονται στις διάφορες κατηγορίες των εμπιστευτικών εκθέσεων. Η επιστημονική κατάρτιση, η απόδοση, το ενδιαφέρον, η υπευθυνότητα, η πρωτοβουλία, οι σχέσεις με τους προϊσταμένους και το κοινό και η διευθυντική ικανότητα βαθμολογούνται στις εκθέσεις. Από τις εκθέσεις δεν προκύπτει ο,τιδήποτε που να δικαιολογεί την προτίμηση του Διευθυντή προς το ενδιαφερόμενο μέρος. Ούτε η σύσταση περιέχει οποιοδήποτε σχόλιο που να αιτιολογεί την προτίμηση προς το ενδιαφερόμενο μέρος.'

Στην Κωνσταντίνου κ.α. ν. Δημοκρατίας, Υποθ. 1047/97 και 5/98/21.3.2000 ο Νικολάου, Δ. παρατήρησε ότι ο Διευθυντής δεν μπορεί με τη σύσταση του 'να διαφοροποιεί την εικόνα που προκύπτει από τη βαθμολογημένη αξία: ανεβάζοντας τον ένα και συνακόλουθα κατεβάζοντας τον άλλο'. Αφού παρέθεσε το πιο πάνω απόσπασμα από την Χριστοδουλίδου (πιο πάνω) ο Νικολάου, Δ. συνέχισε ως εξής:

'Αν μέσα από τα βαθμολογημένα στοιχεία ο Διευθυντής διακρίνει διαφορά μεταξύ του ενός και του άλλου υποψηφίου σε κάποιο συγκεκριμένο στοιχείο που αποκτά ιδιαίτερη, κατά την εκτίμηση του, σημασία ενόψει των όσων απαιτεί η νέα θέση, πρέπει να το εντοπίζει και να το εξηγεί για να φαίνεται γιατί προτίμησε τον ένα αντί τον άλλο. Χωρίς έτσι να μεταβάλλεται συγκριτικά η υπηρεσιακή αξία των υπαλλήλων από στοιχεία που φέρνει ο ίδιος ο Διευθυντής βάσει των όσων λέει ότι γνωρίζει προσωπικά ή ότι πληροφορήθηκε από άλλους. Με τη σύσταση υποδεικνύεται, όπου τα δεδομένα το επιτρέπουν, ποιος είναι ο καταλληλότερος για τη θέση. Από αυτή την άποψη και σε αυτό το βαθμό είναι που η σύσταση αποτελεί αυτοτελές, ανεξάρτητο στοιχείο κρίσης.'

Πρέπει να λεχθεί ότι οι υποθέσεις Χριστοδουλίδου, Κουάλη, Σταυρινίδη και Κωνσταντίνου έχουν αναφερθεί με επιδοκιμασία στην Δημοκρατία ν. Πογιατζή, Α.Ε. 2767/20.9.2001. Στην πολύ πρόσφατη αυτή απόφαση υποδεικνύεται ότι τρεις πρόσφατες αποφάσεις (Στυλιανίδου ν. Δημοκρατίας, Α.Ε. 2692/27.2.2001, Μέζου ν. Δημοκρατίας, Α.Ε. 2752/11.4.2001 και Χρίστου ν. Δημοκρατίας, Α.Ε. 2737/7.5.2001) δεν φαίνονται ευθυγραμμισμένες με την Χριστοδουλίδου (πιο πάνω) 'και δεν περιέχουν καμιά αναφορά στη Χριστοδουλίδου και τις άλλες για συζήτηση και αμφισβήτηση του λόγου τους'. Λέχθηκε, επίσης, πως δεν διακρίνεται έδαφος για μεταβολή της γραμμής που χάραξε η απόφαση στη Χριστοδουλίδου.»

Οι αρχές που έχουν διαμορφωθεί στις υποθέσεις Χριστοδουλίδου, Κουάλη, Σταυρινίδη και Κωνσταντίνου (πιο πάνω) έχουν υιοθετηθεί στην πρόσφατη απόφαση της Πλήρους Ολομέλειας στην Μοδίτη ν. Δημοκρατίας, Α.Ε. 2852/25.10.2002. Στην απόφαση της πλειοψηφίας η οποία ετοιμάσθηκε από τον Κωνσταντινίδη, Δ., λέχθηκαν τα εξής:

«Καταλήγουμε πως η σύσταση του προϊσταμένου εκδήλως δεν μπορεί να προσθέτει ή να αφαιρεί από την υπηρεσιακή εικόνα των υπαλλήλων. Δεν είναι πηγή τέτοιας πληροφόρησης και δε συναρτάται προς την αξία, ως του ενός από τα κριτήρια που προβλέπει ο Νόμος. Η σύσταση, στην οποία αναφέρεται ο Νόμος, εμπεριέχει μόνο τη συμβουλή ή γνώμη του προϊσταμένου ως προς τον κατάλληλο για προαγωγή στη βάση του συνόλου των κριτηρίων, με δοσμένη την υπηρεσιακή τους εικόνα όπως την αποτυπώνουν οι φάκελοι. Ο προϊστάμενος του τμήματος στο οποίο υφίσταται η κενή θέση γνωρίζει στην πράξη τις ανάγκες εκείνης της θέσης και εξ αυτού προκύπτει και ο ρόλος του. Να επισημάνει τί από τα δεδομένα, δηλαδή από τις ιδιότητες και τις ικανότητες που καταφαίνεται ότι έχει ένας υπάλληλος, ταιριάζει καλύτερα σ' αυτές τις ανάγκες ώστε αυτός να αναδεικνύεται ως ο καταλληλότερος. Οπότε, και στην περίπτωση που η Ε.Δ.Υ. έχει άλλη άποψη ως προς το ποιός είναι ο καταλληλότερος να χρειάζεται να αιτιολογήσει αυτή την απόκλιση ειδικά.

.................................. .................................................. .................................................. ...............

'Οσα εξειδικεύει ως ικανότητες και ιδιότητες των συστηθέντων, αναμφιβόλως είναι σχετικά και θα μπορούσαν να είχαν αποτελέσει τους λόγους της επιλογής που έκαμε. Εννοείται όμως πως τα αναφέρει συγκριτικά. Δεν μπορεί να του αποδοθεί πως προτείνει ορισμένους για προαγωγή για συγκεκριμένους λόγους όταν θεωρεί πως οι ίδιοι οι λόγοι συντρέχουν και για εκείνους που δε συστήνει. Κατ΄ ανάγκην όσα εξειδικεύει μεταφέρουν το μήνυμα της υπεροχής εκείνων που συστήνονται στους αντίστοιχους τομείς. 'Ωστε αυτοί να αναδεικνύονται ως οι καταλληλότεροι. (Βλ. συναφώς Κίκης Ονουφρίου ν. Κυπριακής Δημοκρατίας, Α.Ε. 2037, ημερ. 20.11.98). Δεν προκύπτει όμως τέτοια υπεροχή από τους φακέλους και η επίκληση από τον προϊστάμενο της προσωπικής του γνώσης, εισάγει πηγή πληροφόρησης αντίθετη προς το Νόμο και, πάντως, η σύσταση συγκρούεται προς τα στοιχεία των φακέλων. Σημειώνουμε συναφώς πως ο ίδιος προϊστάμενος αξιολόγησε τον αιτητή τα δύο τελευταία χρόνια, το 1996 και το 1997. Και τον βρήκε εξαίρετο σε όλα ανεξαιρέτως τα στοιχεία αξιολόγησης. Οπότε, κατά την πάγια νομολογία μας, δεν θα έπρεπε να της είχε προσδοθεί βαρύτητα.»

Υιοθετώ τα νομολογηθέντα στις υποθέσεις Μοδίτη, Χριστοδουλίδου, Κουάλη, Σταυρινίδη, Κωνσταντίνου και Πογιατζή (πιο πάνω). Για τους λόγους που υποδεικνύονται σε εκείνες τις υποθέσεις η σύσταση πάσχει. Η υπεροχή που έχει αποδώσει ο Διευθυντής στα Ε.Μ. δεν προκύπτει από τους φακέλους. Η διαπίστωση αυτή οδηγεί στην επιτυχία της προσφυγής και στην ακύρωση της προσβαλλόμενης απόφασης.

Περαιτέρω - όπως και στην υπόθεση Μάρκου (πιο πάνω) - κρίνω ότι η ασυμφωνία της σύστασης με τα στοιχεία του φακέλου εξουδετερώνει την εγκυρότητα της και αποτελεί - και αυτή - λόγο ακύρωσης. Η προσβαλλόμενη απόφαση ακυρώνεται και γι' αυτό το λόγο.

Για τους πιο πάνω λόγους η προσφυγή επιτυγχάνει. Η προσβαλλόμενη απόφαση ακυρώνεται με έξοδα.

Π. ΚΑΛΛΗΣ,

Δ.

/ΕΑΠ.

cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο