|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
Κυπριακή νομολογία στην οποία κάνει αναφορά η απόφαση αυτή:
Δημητρίου Παύλος ν. Δημοκρατίας (Aρ.1) (1990) 3 ΑΑΔ 1426
Μεταγενέστερη νομολογία η οποία κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή:
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Υπόθεση Αρ. 776/2001)
14 Ιουλίου, 2003
[ΗΛΙΑΔΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΧΡΊΣΤΟΣ ΔΙΟΓΕΝΟΥΣ
,Αιτητής,
v.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
1. ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ ΚΑΙ
ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΤΑΞΗΣ ΚΑΙ/Ή
Καθ'ων η αίτηση.
Α.Σ. Αγγελίδης,
για τον Αιτητή.Α. Χριστοφόρου, Δικηγόρος της Δημοκρατίας Α΄, εκ μέρους του Γενικού Εισαγγελέα, για τους Καθ'ων η αίτηση.
Α. Ευσταθίου, για το Ενδιαφερόμενο Μέρος.
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΗΛΙΑΔΗΣ, Δ
.: Με την παρούσα προσφυγή ο Χρίστος Διογένους (αιτητής) επιδιώκει την ακύρωση του διορισμού του Βάσου Κοσμά (ενδιαφερόμενου μέρους) στην εξειδικευμένη θέση Χημικού στο βαθμό του Υπαστυνόμου, μετά από επανεξέταση, ως αποτέλεσμα προηγούμενης ακυρωτικής απόφασης του Ανωτάτου Δικαστηρίου στην υπόθεση Διογένους ν. Δημοκρατίας, Αρ. Προσφυγής 958/97 της 12/10/2000.
(α) Τα γεγονότα.
Τα καθήκοντα, οι ευθύνες και τα προσόντα της εξειδικευμένης θέσης του Χημικού στην Αστυνομική Δύναμη Κύπρου ήταν τα ακόλουθα:
"Κ α θ ή κ ο ν τ α κ α ι ε υ θ ύ ν ε ς:
(α) Εποπτεύει το χημικό εργαστήριο της Αστυνομίας και έχει την ευθύνη για την εύρυθμη λειτουργία και αναβάθμισή του.
(β) Διενεργεί χημικές και εργαστηριακές εξετάσεις τεκμηρίων ποινικών και άλλων υποθέσεων.
(γ) Επισκέπτεται τις σκηνές εγκλημάτων και άλλων επεισοδίων, παρέχει συμβουλές και διενεργεί δειγματοληψίες.
(δ) Δίδει διαλέξεις σε μέλη της Αστυνομίας πάνω σε θέματα της ειδικότητάς του.
(ε) Εκτελεί οποιαδήποτε καθήκοντα του ανατεθούν από τον Αρχηγό Αστυνομίας ανάλογα με το βαθμό που φέρει.
Α π α ι τ ο ύ μ ε ν α π ρ ο σ ό ν τ α:
(α) Πανεπιστημιακό δίπλωμα ή τίτλος ή ισότιμο προσόν στη Χημεία ή σε Κλάδο της Χημείας ή στη Μικροβιολογία.
(β) Μεταπτυχιακό δίπλωμα ή τίτλος ή ισότιμο προσόν στη Χημεία κατά προτίμηση στη δικανική επιστήμη (forensic science) ή στη Διεύθυνση/Διοίκηση.
(γ) Ακεραιότητα χαρακτήρα, οργανωτική και διοικητική ικανότητα, πρωτοβουλία, υπευθυνότητα και ευθυκρισία.
(δ) Πολύ καλή γνώση της ελληνικής και καλή γνώση της αγγλικής γλώσσας.
(ε) Αρτιμέλεια και καλή κατάσταση υγείας.
(στ) Ικανοποιητική πείρα σχετικά με τα καθήκοντα της θέσης που αποκτήθηκε είτε σε μόνιμη θέση, είτε σε έκτακτη απασχόληση στη Δημόσια Υπηρεσία ή στην Αστυνομία ή στον ιδιωτικό τομέα θα θεωρηθεί ως πλεονέκτημα."
Για την εξέταση των 28 υποψηφιοτήτων διορίστηκε Τριμελής Επιτροπή η οποία, αφού κάλεσε τους υποψηφίους σε συνέντευξη, υπέβαλε στον Αρχηγό Αστυνομίας σχετικό κατάλογο των πέντε καταλληλότερων, μέσα στον οποίο περιλαμβάνονταν το ενδιαφερόμενο μέρος αλλά όχι ο αιτητής.
Ο Αρχηγός της Αστυνομίας αποφάσισε το διορισμό της Μαρίας-Έλενας Ελευθερίου που έτυχε και της σχετικής Υπουργικής έγκρισης. Ένα περίπου μήνα αργότερα, ο Αρχηγός της Αστυνομίας ζήτησε την ανακατανομή των εξειδικευμένων θέσεων για να καταστεί δυνατός και ο διορισμός ενός δεύτερου χημικού. Η εισήγηση εγκρίθηκε και ο Αρχηγός της Αστυνομίας αποφάσισε το διορισμό του ενδιαφερόμενου μέρους. Ο αιτητής με την προσφυγή 437/97 αμφισβήτησε την εγκυρότητα του διορισμού της Μαρίας-Έλενας Ελευθερίου και με την προσφυγή 958/97 το διορισμό του Βάσου Κοσμά. Το Ανώτατο Δικαστήριο αποφάσισε στην υπόθεση 437/97 ότι ο αιτητής δεν είχε έννομο συμφέρο και απέρριψε την προσφυγή. Στην προσφυγή 958/97 το Ανώτατο Δικαστήριο αφού αποφάνθηκε ότι η συσταθείσα Τριμελής Επιτροπή δεν λειτούργησε σύμφωνα με τους σχετικούς Κανονισμούς, ότι έπασχε από άποψης σύνθεσης και ότι δεν κατάρτισε πίνακα επιτυχόντων αλλά κατάλογο καταλληλότερων υποψηφίων, προέβηκε στην ακύρωση της επίδικης απόφασης χωρίς να εξετάσει τους υπόλοιπους λόγους που προβλήθηκαν.
Ως αποτέλεσμα της πιο πάνω ακυρωτικής απόφασης ο Αρχηγός της Αστυνομίας προέβηκε στη συγκρότηση του Συμβουλίου Προσλήψεων, που προχώρησε στην επανεξέταση της πλήρωσης της θέσης. Η έκθεση του Συμβουλίου Προσλήψεων μαζί με τον "Πίνακα Επιτυχόντων" υποβλήθηκε στον Αρχηγό της Αστυνομίας ο οποίος αποφάσισε να επαναδιορίσει το ενδιαφερόμενο μέρος στη θέση του Χημικού με το βαθμό του Υπαστυνόμου. Ο πιο πάνω διορισμός έτυχε της αναγκαίας Υπουργικής έγκρισης και δημοσίευσης στις Εβδομαδιαίες Διαταγές της Αστυνομίας.
(β) Οι λόγοι της προσφυγής.
Με την παρούσα προσφυγή ο αιτητής προσβάλλει την ορθότητα της πιο πάνω απόφασης λόγω,
(i) Έλλειψη δέουσας έρευνας σε σχέση με τα προσόντα των υποψηφίων.
Ο ευπαίδευτος συνήγορος του αιτητή υπέβαλε ότι το ενδιαφερόμενο μέρος δεν κατέχει τα απαιτούμενα από το σχέδιο υπηρεσίας προσόντα και πιο συγκεκριμένα το απαιτούμενο "Μεταπτυχιακό δίπλωμα ή τίτλο ή ισότιμο προσόν στη Χημεία κατά προτίμηση στη δικανική επιστήμη (forensic science) ή στη Διεύθυνση/Διοίκηση", αφού είναι κάτοχος μόνο ενός καταληκτικού προσόντος του Τεχνικού Πανεπιστημίου της Σλοβακίας. Ο συγκεκριμένος τίτλος θα έπρεπε, σύμφωνα με τη σχετική εισήγηση, να θεωρηθεί ως το πρώτο και μόνο βασικό προσόν και όχι ως μεταπτυχιακό. Προς υποστήριξη της εισήγησης του σχετικά με την ισχυριζόμενη ελλιπή έρευνα και εσφαλμένη εκτίμηση των προσόντων των υποψηφίων, ο δικηγόρος του αιτητή υπέβαλε ότι κατά την αξιολόγηση των αιτήσεων το Συμβούλιο Προσλήψεων παραγνώρισε τους απολύτως σχετικούς με τα καθήκοντα της επίδικης θέσης ακαδημαϊκούς τίτλους του αιτητή, το πρώτο πτυχίο και το μεταπτυχιακό προσόν του, όπως επίσης και την εκ μέρους του κατοχή του προβλεπόμενου στο σχέδιο υπηρεσίας πλεονεκτήματος της "ικανοποιητικής πείρας σχετικά με τα καθήκοντα της θέσης που αποκτήθηκε είτε σε μόνιμη θέση, είτε σε έκτακτη απασχόληση στη Δημόσια Υπηρεσία ή στην Αστυνομία ή στον ιδιωτικό τομέα".
Ο ευπαίδευτος συνήγορος των καθ'ων η αίτηση εισηγήθηκε ότι το θέμα των προσόντων δεν μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο προς εξέταση αφού δεν εγέρθηκε στις προσφυγές 958/97 και έτσι αποτελεί δεδικασμένο θέμα μεταξύ των διαδίκων (inter partes).
Η εισήγηση αυτή δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή. Στην απόφαση της προσφυγής 958/97, φαίνεται ότι το μοναδικό θέμα που κρίθηκε ήταν το κατά πόσο η εν λόγω Επιτροπή συστάθηκε και άσκησε τις αρμοδιότητες της νομότυπα και το δεδικασμένο που δημιουργήθηκε αφορά το εύρημα του Δικαστηρίου ότι "η συσταθείσα επιτροπή δεν λειτούργησε τόσο από άποψη σύνθεσης όσο και από άποψη αρμοδιότητας, όπως προβλέπεται να λειτουργεί το Συμβούλιο Προσλήψεων". Οι υπόλοιποι λόγοι δεν εξετάσθηκαν αφού το Δικαστήριο προχώρησε στην ακύρωση της προσβαλλόμενης απόφασης γι' αυτόν αποκλειστικά το λόγο, σημειώνοντας ότι,
"Εν όψει αυτού του λόγου ακύρωσης δεν θα ασχοληθώ με τους υπόλοιπους λόγους που πρόβαλε ο αιτητής."
Είναι ως εκ τούτου προφανές ότι δεν υφίσταται οποιοδήποτε κώλυμα έγερσης και εξέτασης του συγκεκριμένου λόγου ακυρότητας, είτε δέσμευση από δεδικασμένο που δυνατό να καθιστούσε απαράδεκτη την προβολή και εξέταση ισχυρισμού σχετικού με έλλειψη δέουσας έρευνας και αιτιολογίας αναφορικά με τα προσόντα των διαδίκων.
Η πιο πάνω κατάληξη οδηγεί στην εξέταση της ουσίας του επιχειρήματος του αιτητή. Σύμφωνα με το σχέδιο υπηρεσίας τα απαιτούμενα προσόντα απαιτούσαν σωρευτικά κατοχή (α) Βασικού Πανεπιστημιακού Διπλώματος στη Χημεία ή σε κλάδο της Χημείας ή στη Μικροβιολογία και (β) Μεταπτυχιακό τίτλο στη Χημεία, κατά προτίμηση στη δικανική επιστήμη (forensic science) ή στη Διεύθυνση/Διοίκηση. Το παράπονο του αιτητή είναι βάσιμο. Τα στοιχεία της έκθεσης αξιολόγησης και τα όσα καταγράφονται δεν δικαιολογούν ούτε τη σειρά κατάταξης των διαδίκων στον Πίνακα Επιτυχόντων του Συμβουλίου Προσλήψεων που υποβλήθηκε στον Αρχηγό της Αστυνομίας, ούτε την απόφαση του τελευταίου να επιλέξει το ενδιαφερόμενο μέρος αντί του αιτητή. Στα στοιχεία που καταγράφηκαν κατά τη διαδικασία αξιολόγησης, αναγνωρίσθηκε ως το μόνο ακαδημαϊκό προσόν του αιτητή ένα M.Sc. στη Χημική Τεχνολογία με ειδικότητα "Xημική Τεχνολογία Πυριτικών". Σύμφωνα με την προκήρυξη όμως, απαιτούντο δύο τίτλοι στον τομέα της Χημείας, ένας βασικός και ένας μεταπτυχιακός. Το Συμβούλιο Προσλήψεων φαίνεται ότι θεώρησε λανθασμένα ότι το πιο πάνω προσόν πληρούσε τις προϋποθέσεις που τέθηκαν. Σε αντίθεση βέβαια με τη νομολογία η οποία καθόρισε τη διάκριση, προσδίδοντας την ακόλουθη ερμηνεία στον όρο "μεταπτυχιακό προσόν":
"Έχουμε τη γνώμη πως η ερμηνεία που υιοθέτησε η Ε.Δ.Υ. δεν ήταν επιτρεπτή στο δικαιοδοτικό της πλαίσιο να ερμηνεύει τα σχέδια υπηρεσίας. Η έννοια 'μεταπτυχιακό προσόν', που θεωρείται ως πλεονέκτημα, υποδηλώνει μεν προσόν που αποκτάται μετά από το πανεπιστημιακό δίπλωμα, αλλά ταυτόχρονα αποδίδει σ' αυτό και ποιοτικό περιεχόμενο. Πρέπει να είναι δηλαδή εκπαιδευτικά ανώτερο του πρώτου κύκλου πανεπιστημιακών σπουδών." (Βλ. Χαραλαμπίδης ν. Δημοκρατίας (1991) 3 ΑΑΔ 414, 420)
Από τα πιο πάνω φαίνεται ότι το Συμβούλιο Προσλήψεων ενήργησε υπό καθεστώς πλάνης αφού θεώρησε ότι ο αιτητής, ο οποίος σπούδασε μεταξύ των ετών 1981-1987 στη Σλοβακία (Slovak Technical University) κατείχε τόσο το βασικό πανεπιστημιακό προσόν όσο και το μεταπτυχιακό δίπλωμα. Όμως ο μοναδικός τίτλος που απέκτησε ως κατάληξη των πιο πάνω σπουδών του δεν μπορούσε να επενεργήσει προς όφελός του δύο φορές. (Βλ. επίσης Δημητρίου ν. Δημοκρατίας (Αρ. 1) (1990) 3 ΑΑΔ 1426, 1431 και Αργυρίδης ν. Δημοκρατίας (1992) 3 ΑΑΔ 376, 390). Από τα πιο πάνω φαίνεται ότι η έρευνα του Συμβουλίου Προσλήψεων προς την κατεύθυνση της διαπίστωσης της εκ μέρους του ενδιαφερόμενου μέρους κατοχής του απαιτούμενου προσόντος ήταν ανεπαρκής και το συμπέρασμα για την πλήρωση των απαιτούμενων στο σχέδιο υπηρεσίας προϋποθέσεων σε σχέση με τους ακαδημαϊκούς τίτλους, προϊόν πλάνης περί τα πράγματα.
Επιπρόσθετα θα πρέπει να σημειωθεί ότι παραγνωρίστηκε ο αιτητής ο οποίος σαφέστατα διέθετε όλα τα απαιτούμενα προσόντα. Ο αιτητής κατείχε τα πιο κάτω τρία ξεχωριστά πτυχία:
(1) 1979 - 1982 King's College BSc Biochemistry
University of London
(2) 1982 - 1983 University of Sussex MSc Biochemistry
(3) 1994 - 1995 Hungarian Academy MSc Forensic Genetics
of Sciences
Όλα τα πιο πάνω προσόντα ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις των προσόντων της θέσης. Ένας βασικός τίτλος απόλυτα σχετικός και δύο ξεχωριστά μεταπτυχιακά εκ των οποίων το ένα μάλιστα σε θέμα που καθορίζεται στην προκήρυξη ως προτιμητέο (Δικανική Επιστήμη - Forensic Genetics). Υπάρχει ακόμα το ζήτημα της πείρας. Όπως καθορίζεται στη σχετική δημοσίευση θα εθεωρείτο ως πλεονέκτημα "ικανοποιητική πείρα σχετική με τα καθήκοντα της θέσης". Στην ίδια την έκθεση του Συμβουλίου Προσλήψεων αναφέρεται για τον αιτητή ότι:
"Τη στρατιωτική του θητεία υπηρέτησε μεταξύ των ετών 1984-1986, εργαζόμενος στο Χημείο του Στρατιωτικού Νοσοκομείου στη Λευκωσία.
Μεταξύ των ετών 1987 -1988 υπηρέτησε ως έκτακτος υπάλληλος στο Γενικό Χημείο του Κράτους, στον τομέα της Τοξικολογίας/Δικανικής Χημείας και από το έτος 1988 έχει διορισθεί και εργάζεται ως μόνιμος υπάλληλος στο Υπουργείο Υγείας/Κρατικό Χημείο/Γενικό Νοσοκομείο σε θέματα ραδιοϊσοτόπων και Βιοχημείας.
Σημειώνεται ότι από το έτος 1991 ο ΔΙΟΓΕΝΟΥΣ, συνεργάζεται με την Αστυνομία στο θέμα της παραλαβής και εξέτασης τεκμηρίων."
Από τα πιο πάνω φαίνεται ότι ο αιτητής κατείχε αναμφισβήτητα το πλεονέκτημα της πείρας, στον απόλυτα συγκεκριμένο μάλιστα τομέα. Η δεκαετής συνεργασία του με την Αστυνομία αποδεικνύει ότι είχε τις πλέον κατάλληλες εμπειρίες και εξειδικευμένες γνώσεις, που όμως φαίνεται αγνοήθηκαν κατά την αξιολόγηση. Η προσπάθεια του δικηγόρου του ενδιαφερόμενου μέρους να αποδείξει ότι ο αιτητής εστερείτο ικανοτήτων, προσκομίζοντας έκθεση Δικηγόρου της Δημοκρατίας στην οποία επικρίνονται οι ενέργειες του μέσα στα πλαίσια της ειδικότητας του, όπως και ο τρόπος ανάλυσης τεκμηρίων σε κάποια ποινική υπόθεση, δεν μπορεί να οδηγήσει σε αμφισβήτηση της πείρας και της επιστημονικής κατάρτισης του, όπως αυτή προκύπτει μέσα από τα αναμφισβήτητα δεδομένα που προεκτέθηκαν.
Το Συμβούλιο Προσλήψεων ενώ είχε ενώπιον του όλα τα πιο πάνω στοιχεία αναφορικά με τους υποψηφίους και ενώ ανέφερε ρητά στην έκθεση του ότι σύγκρινε "τα προσόντα, τις εξειδικευμένες γνώσεις και την πείρα τους", σημείωσε στην εισήγηση του ότι:
"Με εξαίρεση την υποψήφια με α/α 3 Μαρία - Ελένη ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ, η οποία και προσελήφθη στη θέση Χημικού στην Αστυνομία, κανένας άλλος των υποψηφίων φαίνεται να υπερτερεί σε πείρα, προσόντα και εξειδικευμένες γνώσεις του υποψηφίου Βάσου Κοσμά".
Προέβηκε δε, με βάση όλα τα πιο πάνω στοιχεία, σε κατάταξη "κατά σειρά βαθμολογίας και επιτυχίας" στο σχετικό Πίνακα, τοποθετώντας ως δεύτερο το ενδιαφερόμενο μέρος με 90 και έκτο τον αιτητή με 85, συμπληρώνοντας μάλιστα την εισήγηση του προς τον Αρχηγό με το ακόλουθο σχόλιο:
"Σύμφωνα με τον Πίνακα, οι πλέον ιδανικοί και κατάλληλοι για διορισμό στη θέση Χημικού για την Αστυνομία, είναι κατά σειρά προτεραιότητας οι ακόλουθοι:
Στην παρούσα περίπτωση η κατάληξη του Συμβουλίου Προσλήψεων είναι εντελώς ατεκμηρίωτη, ανεξήγητη και αναιτιολόγητη. Δεν διευκρινίζεται και παραμένει ασαφές γιατί προτιμήθηκε το ενδιαφερόμενο πρόσωπο το οποίο, όπως προκύπτει από τα στοιχεία που αναλύθηκαν, υστερούσε προφανώς σε ακαδημαϊκά προσόντα και πείρα, ενώ είναι αμφισβητούμενο το γεγονός κατά πόσο κατείχε τον απαιτούμενο μεταπτυχιακό τίτλο. Παρόλα αυτά το Συμβούλιο προχώρησε στην καταγραφή των πιο κάτω εγκωμιαστικών σχολίων:
"Τα εξαίρετα ακαδημαϊκά προσόντα του, η επιστημονική του κατάρτιση, η πείρα και οι εμπειρίες του στον τομέα της Χημείας και Χημικής Τεχνολογίας, η ωριμότητα, προσωπικότητα και δυναμισμός του όπως αντικατοπτρίζονται μέσα από το φάκελο και βιογραφικό του σημείωμα τον καθιστούν ως ένα από τους πιο κατάλληλους υποψήφιους για διορισμό στη θέση Χημικού για την Αστυνομία ......"
Το Συμβούλιο Προσλήψεων δεν εξηγεί στην τελική του επιλογή σε ποιά σημεία υστερούσε ο αιτητής, ούτε καθορίζεται αν ήταν υποδεέστερος σε "ωριμότητα", "προσωπικότητα" και "δυναμισμό", ιδιότητες για τις οποίες κρίθηκε όπως φαίνεται κατά την ανεξήγητη διαπίστωση του Συμβουλίου καταλληλότερο το ενδιαφερόμενο μέρος.
Συμπερασματικά προκύπτει ότι ενώ ο αιτητής είχε όλα τα προσόντα της θέσης, ενδεχομένως και το πλεονέκτημα, κρίθηκε υποδεέστερος του ενδιαφερόμενου μέρους πάνω στη βάση γενικών και αόριστων εκτιμήσεων και ανεπαρκούς διερεύνησης, κατά τρόπο που δεν επιτρέπει τη διενέργεια του δικαστικού ελέγχου. Η πάσχουσα έκθεση αξιολόγησης του Συμβουλίου Προσλήψεων ως προπαρασκευαστική πράξη που άσκησε ουσιώδη επιρροή στην τελική επιλογή του Αρχηγού, συμπαρασύρει σε ακυρότητα την προσβαλλόμενη απόφασή του για διορισμό του ενδιαφερόμενου μέρους. Ενόψει τούτου δεν είναι αναγκαία η εξέταση των υπόλοιπων λόγων της προσφυγής.
Η προσφυγή επιτυγχάνει. Η επίδικη απόφαση ακυρώνεται. Οι καθ'ων η αίτηση διατάσσονται να καταβάλουν τα έξοδα της παρούσας διαδικασίας.
Τ. ΗΛΙΑΔΗΣ,
Δ.
/ΔΓ