|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
ΥΠΟΘΕΣΗ ΑΡ. 387/2002.
ΕΝΩΠΙΟΝ
: Π. ΚΑΛΛΗ, Δ.Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος.
Μεταξύ:
Δημήτρη 'Ασπρου,
Αιτητή
και
Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω
Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας,
Καθ΄ ων η αίτηση.
__________________
29 Ιανουαρίου, 2003
.Για τον αιτητή: Α.Σ. Αγγελίδης.
Για τους καθ' ων η αίτηση: Δ. Καλλίγερος, Δικηγόρος της Δημοκρατίας
εκ μέρους του Γ-Ε.
Για το Ε/Μ: Αλ. Γαβριηλίδης.
______________________
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Με την παρούσα προσφυγή ο αιτητής ζητά την πιο κάτω θεραπεία:
«Δήλωση του Δικαστηρίου ότι η πράξη και/ή απόφαση της καθ΄ ης η αίτηση η οποία δημοσιεύθηκε στις 8.3.2002 στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας και με την οποία προήγαγεν την Παντελίτσα Κουπεπίδου, στη μόνιμη θέση Πρώτου Φαρμακοποιού, Φαρμακευτικές Υπηρεσίες από τις 15.2.2002 αντί και/ή στη θέση του αιτητή είναι άκυρη, παράνομη και στερημένη οποιουδήποτε έννομου αποτελέσματος.»
Το κύριο βάρος της επιχειρηματολογίας του αιτητή έχει επικεντρωθεί στη σύσταση του Διευθυντή των Φαρμακευτικών Υπηρεσιών (ο Διευθυντής) υπέρ του Ε.Μ.. Για το λόγο αυτό κρίνεται απαραίτητη η παράθεση της σύστασης:
«Αφού μελέτησα προσεκτικά όλα τα στοιχεία που περιέχονται στους Φακέλους των υποψηφίων για προαγωγή στη θέση του Πρώτου Φαρμακοποιού και αφού έλαβα υπόψη τα καθιερωμένα κριτήρια στο σύνολό τους - αξία, προσόντα, αρχαιότητα - καθώς και την εργασία των υποψηφίων, την οποία γνωρίζω πολύ καλά ως εκ της θέσεώς μου, συστήνω για προαγωγή την Κουπεπίδου Παντελίτσα.
Η Κουπεπίδου Παντελίτσα εργάζεται στις Φαρμακευτικές Αποθήκες και είναι υπεύθυνη για την ετοιμασία των προδιαγραφών όσον αφορά τη διαδικασία των προσφορών και για την προμήθεια των φαρμάκων στα Αγροτικά Υγειονομικά Κέντρα και τα Φαρμακεία των Νοσοκομείων. Είναι εξαίρετη υπάλληλος και εργάζεται με αποτελεσματικότητα και ζήλο.
Έχω λάβει υπόψη ότι η Πασιουρτίδου Θεοδώρα υπερέχει της Κουπεπίδου σε αρχαιότητα κατά δύο περίπου χρόνια στην προηγούμενη τους θέση, η αρχαιότητα όμως αυτή είναι απομακρυσμένη και ανάγεται στη δεκαετία του 70 και, εν πάση περιπτώσει η Κουπεπίδου έχει, έστω και ελαφρά, καλύτερες Αξιολογικές Εκθέσεις. Σε σύγκριση με τον Άσπρο Δημήτριιο, ο οποίος υπερέχει ουσιαστικά σε αρχαιότητα και δεν υστερεί σε αξία, όπως αυτή αντικατοπτρίζεται στις Υπηρεσιακές Εκθέσεις, με έμφαση στα τελευταία χρόνια, η Κουπεπίδου κρίνεται ως καταλληλότερη, διότι τηρεί τους Κανονισμούς και τις Διατάξεις που υπάρχουν στην Υπηρεσία με θρησκευτική ευλάβεια, ενώ ο Άσπρος δημιουργεί διάφορα προβλήματα. Συγκεκριμένα, μόλις ανέλαβα ως Διευθυντής των Φαρμακευτικών Υπηρεσιών, στις αρχές του 2001, παρατήρησα ότι ο Άσπρος δεν ακολουθούσε τις οδηγίες και εγκυκλίους που εξέδιδα. Τον επισκέφθηκα προσωπικά στο Φαρμακείο του Γενικού Νοσοκομείου Λεμεσού και του επέστησα την προσοχή στο να ακολουθεί τις οδηγίες μου, τονίζοντάς του ότι είναι πειθαρχικό παράπτωμα να συμπεριφέρεται με τον τρόπο που συμπεριφέρετο.
Σε ερώτηση του Προέδρου για το τι συγκεκριμένα είχε παρατηρήσει και τι ακολούθησε των συστάσεών του, ο Διευθυντής ανέφερε τα εξής:
'Για ορισμένα φάρμακα που είναι ελεγχόμενα και χρειάζονται συνταγή κυβερνητικού ιατρού υπάρχει συγκεκριμένη διαδικασία στην Υπηρεσία. Κατ΄ αρχήν, απαιτείται η έγκριση του Διευθυντή των Φαρμακευτικών Υπηρεσιών και μετά την έγκριση από το Διευθυντή η συνταγή καταλήγει σε φαρμακείο όπου αγοράζονται τα φάρμακα από τον ιδιωτικό τομέα. Ο Άσπρος ενέκρινε συνταγές ο ίδιος, χωρίς να στέλλει τις συνταγές στα Κεντρικά
Περαιτέρω, ο Επαρχιακός Φαρμακοποιός Λεμεσού, Σιάτης Ιωάννης, που ήταν άμεσα προϊστάμενος του, με είχε ενημερώσει ότι ο Άσπρος υπέγραφε για τον εργάτη του Φαρμακείου ότι δούλευε τέσσερις ώρες περισσότερο την εβδομάδα απ΄ ό,τι δούλευε κανονικά. Και αυτό το έκαμνε για αρκετά χρόνια. Όταν διερεύνησα τα σχετικά στοιχεία, διαπίστωσα ότι πραγματικά αυτό εγίνετο.'
Σε σχετική παρατήρηση της Επιτροπής ότι οι αξιολογήσεις του Άσπρου ήταν στο επίπεδο του εξαίρετος, ο Διευθυντής απάντησε ότι τα γεγονότα αυτά έγιναν γνωστά τον Ιανουάριο του 2001 και, εν πάση περιπτώσει, ο Σιάτης δεν ήταν αξιολογών λειτουργός του εν λόγω υπαλλήλου.»
Μετά την αποχώρηση του Διευθυντή η Ε.Δ.Υ. ασχολήθηκε με την αξιολόγηση και σύγκριση των υποψηφίων. Έλαβε υπόψη τα καθιερωμένα κριτήρια στο σύνολο τους - αξία, προσόντα, αρχαιότητα. Αφού συνεκτίμησε όλα τα ενώπιον της στοιχεία, περιλαμβανομένης της σύστασης του Διευθυντή και των όσων ανέφερε σχετικά, έκρινε ότι η Παντελίτσα Κουπεπίδου (το Ε.Μ.) υπερέχει των άλλων υποψηφίων και την επέλεξε ως
την πιο κατάλληλη.Η Ε.Δ.Υ. αιτιολόγησε ως εξής την επιλογή του Ε.Μ.:
«Επιλέγοντας την Κουπεπίδου Παντελίτσα, η Επιτροπή έλαβε υπόψη ότι αυτή υπερέχει ή δεν υστερεί έναντι ουδενός υποψηφίου σε αξία, όπως αυτή αντικατοπτρίζεται στις ετήσιες αξιολογήσεις των υποψηφίων, με έμφαση στα τελευταία χρόνια στα οποία αποδίδεται μεγαλύτερη βαρύτητα, αξιολογηθείσα ως καθόλα εξαίρετη, έχει ισότιμα με αυτούς προσόντα και, επιπλέον, έχει υπέρ της τη σύσταση του Διευθυντή, που ενισχύει ακόμη περισσότερο την αξία της.
Καταλήγοντας στην πιο πάνω απόφασή της, η Επιτροπή δεν παρέλειψε να λάβει υπόψη ότι η επιλεγείσα υστερεί σε αρχαιότητα έναντι του Άσπρου Δημήτριου στην παρούσα τους θέση, κατά 9½ χρόνια, και έναντι της Πασουρτίδου Θεοδώρας πολύ οριακά, στη θέση εισδοχής στη
Οι λόγοι ακύρωσης
.Ο κ. Αγγελίδης, εκ μέρους του αιτητή, υπέβαλε ότι πάσχει η σύσταση του Διευθυντή ως γενική, αόριστη, συγκρουόμενη προς τα στοιχεία των φακέλων και/ή ως περιέχουσα αυθαίρετη κρίση για υπαίτια συμπεριφορά του αιτητή. Ενώ - συνέχισε ο κ. Αγγελίδης - ο αιτητής υπερέχει σαφώς «ο Διευθυντής έξω από πειθαρχική διαδικασία και αντίθετα προς το τεκμήριο της αθωότητας καταδικάζει τον αιτητή αναρμόδια με τα όσα συγκριτικά προς το Ε.Μ. αναφέρει. Συναφώς ο κ. Αγγελίδης παρέπεμψε στο πιο κάτω απόσπασμα της σύστασης:
«Σε σύγκριση με τον Άσπρο Δημήτριιο, ο οποίος υπερέχει ουσιαστικά σε αρχαιότητα και δεν υστερεί σε αξία, όπως αυτή αντικατοπτρίζεται στις Υπηρεσιακές Εκθέσεις, με έμφαση στα τελευταία χρόνια, η Κουπεπίδου κρίνεται ως καταλληλότερη, διότι τηρεί τους Κανονισμούς και τις Διατάξεις που υπάρχουν στην Υπηρεσία με θρησκευτική ευλάβεια, ενώ ο Άσπρος δημιουργεί διάφορα προβλήματα.»
Σύμφωνα με τον κ. Αγγελίδη πειθαρχικά αδικήματα υπάρχουν μετά από δίκαιη δίκη σε πειθαρχική υπόθεση κατά τις πρόνοιες του Νόμου και εκδικάζονται από την Ε.Δ.Υ.. Τέλος ο κ. Αγγελίδης σημείωσε ότι ο αιτητής δεν έχει καταδικαστεί για κανένα πειθαρχικό παράπτωμα ποτέ και ούτε υπάρχει σε εκκρεμότητα πειθαρχική έρευνα.
Από την άλλη ο κ. Γαβριηλίδης, εκ μέρους του Ε.Μ., υπέβαλε ότι έστω και αν η σύσταση πάσχει γιατί αναφέρεται σε πειθαρχικά αδικήματα αυτό δεν σημαίνει ότι η προσβαλλόμενη απόφαση είναι ακυρώσιμη. Αυτό που σημαίνει είναι ότι η αιτιολογία της απόφασης είναι πεπλανημένη στο βαθμό που βασίζεται στη σύσταση του Διευθυντή. Η πλάνη, σύμφωνα με τον κ. Γαβριηλίδη, είναι σχετική όταν είναι ουσιώδης, όταν δηλαδή έχει επηρεάσει
το αποτέλεσμα της απόφασης της Ε.Δ.Υ.. Ήταν η θέση του πως ο πραγματικός λόγος για την προσβαλλόμενη απόφαση είναι η υπεροχή του Ε.Μ. έναντι του αιτητή που προκύπτει από τις υπηρεσιακές εκθέσεις της περιόδου 1990-1994.Εξέταση της σύστασης του Διευθυντή αποκαλύπτει ότι ο Διευθυντής διαπίστωσε ότι ο αιτητής δεν υστερεί σε αξία, όπως αυτή αντικατοπτρίζεται στις υπηρεσιακές εκθέσεις με έμφαση στα τελευταία χρόνια. Αποκαλύπτει, επίσης, ότι ο Διευθυντής έκρινε ως καταλληλότερη το Ε.Μ. «διότι τηρεί τους Κανονισμούς και Διατάξεις που υπάρχουν στην Υπηρεσία με θρησκευτική ευλάβεια ενώ ο αιτητής δημιουργεί διάφορα προβλήματα, λεπτομέρειες των οποίων δόθηκαν από το Διευθυντή».
Στην απόφαση της Ε.Δ.Υ. αναφέρεται ότι έλαβε υπόψη και συνεκτίμησε όλα τα ενώπιον της στοιχεία «περιλαμβανομένης της σύστασης του Διευθυντή και των όσων ανέφερε σχετικά». Διαπιστώνω, επομένως, ότι η σύσταση του Διευθυντή και τα όσα ανάφερε σχετικά ήτοι η αναφορά του για διάπραξη πειθαρχικών παραπτωμάτων από τον αιτητή ήταν ένας από τους κύριους παράγοντες που λήφθηκαν υπόψη από την Ε.Δ.Υ..
Στις υπηρεσιακές εκθέσεις των ετών 1995-2000 οι δυο υποψήφιοι έχουν ακριβώς την ίδια βαθμολογία - «εξαίρετα» σε όλα τα στοιχεία. Στις υπηρεσιακές εκθέσεις των ετών 1990-1994 υπερέχει το Ε.Μ.. Ωστόσο από την ανάγνωση της προσβαλλόμενης απόφασης δεν προκύπτει ότι αυτή η υπεροχή έχει διαδραματίσει αποφασιστικό ρόλο. Αυτό που προκύπτει είναι ότι δόθηκε έμφαση στις πρόσφατες υπηρεσιακές εκθέσεις στις οποίες τα δύο μέρη ισοβαθμούν. Έπεται πως η υπεροχή του Ε.Μ. στις υπηρεσιακές εκθέσεις της περιόδου 1990-1994 δεν έχει αποτελέσει τον πραγματικό λόγο για την προσβαλλόμενη απόφαση όπως ήταν η εισήγηση του ευπαίδευτου συνήγορου του Ε.Μ..
Στην
Tzavelas and Another v. Republic (1975) 3 C.L.R. 490 λήφθηκε υπόψη το πιο κάτω σημείωμα του Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας (σε μετάφραση από τα Αγγλικά):«Δεν υπάρχει νομική απόδειξη για τη διάπραξη οποιουδήποτε αδικήματος. Ωστόσο οι έρευνες έχουν αποκαλύψει την ύπαρξη ύποπτης συμπεριφοράς εκ μέρούς του Επιθεωρητή Βλάσιου και εναπόκειται στον Αρχηγό της Αστυνομίας να ενεργήσει με τρόπο ο οποίος θα εξυπηρετήσει τα συμφέροντα της Δύναμης καθώς και το δημόσιο συμφέρον.»
Η επίδικη προαγωγή ακυρώθηκε. Λέχθηκαν τα εξής (σε δική μου μετάφραση) στις σελ. 502, 504:
«Αποτελεί θεμελιώδη αρχή του διοικητικού δικαίου ότι οσάκις διεξάγεται έρευνα εναντίον ενός δημόσιου υπαλλήλου αλλά κατόπιν συμβουλής δεν λαμβάνονται πειθαρχικά ή άλλα μέτρα εναντίον του ή οσάκις λαμβάνονται τέτοια μέτρα αλλά στο τέλος ο υπάλληλος αθωώνεται, τέτοια γεγονότα δεν πρέπει να λαμβάνονται υπόψη όταν εξετάζεται η προαγωγή του. Το γεγονός και μόνον, ότι εκκρεμεί εις βάρος του κατηγορία άνευ ουσιαστικής κρίσεως περί της βασιμότητος των αποδιδόμενων εις τον υπάλληλον κατηγοριών δεν λαμβάνεται ωσαύτως υπόψη (Πορίσματα Νομολογίας του Συμβουλίου της Επικρατείας 1929-1959, σελ. 356
Στην υπό κρίση υπόθεση εφόσον οι κατηγορίες εναντίον του αιτητή ισοδυναμούσαν με αμέλεια καθήκοντος που απορρέει από τις κατ΄ ισχυρισμό πράξεις ή παραλείψεις του, και εφόσον δεν λήφθηκαν πειθαρχικά μέτρα εναντίον του, όταν ο Αρχηγός της Αστυνομίας εξέταζε την υποψηφιότητα του για προαγωγή δεν εδικαιούτο να λάβει υπόψη αυτό τον παράγοντα ο οποίος είναι άσχετος. Δεν χρειάζεται να λεχθεί ότι οσάκις μια διοικητική πράξη εκδίδεται από μια αρχή και η απόφαση βασίζεται πάνω σε άσχετο παράγοντα, όπως είναι εδώ η περίπτωση, μια τέτοια απόφαση είναι άκυρη.»
Στην παρούσα υπόθεση τα όσα έχει καταλογίσει ο Διευθυντής στον αιτητή αποτελούν πειθαρχικά παραπτώματα - άλλωστε αυτή την περιγραφή τους έχει δώσει και ο Διευθυντής. Ωστόσο όπως και στην υπόθεση
Tzavelas (πιο πάνω) δεν φαίνεται να είχαν ληφθεί οποιαδήποτε πειθαρχικά μέτρα εναντίον του αιτητή. Επομένως τυγχάνουν εφαρμογής τα νομολογηθέντα στην Tzavelas (πιο πάνω). Ακολουθεί πως η προσβαλλόμενη απόφαση πρέπει ν΄ ακυρωθεί γιατί κατά τη λήψη της έχει ληφθεί υπόψη ένας άσχετος παράγων.Πρέπει να προσθέσω ότι εν όψει του λεκτικού της απόφασης της Ε.Δ.Υ. στην οποία αναφέρεται ότι η Ε.Δ.Υ. έλαβε υπόψη και «συνεκτίμησε όλα τα ενώπιον της στοιχεία, περιλαμβανομένης της σύστασης του Διευθυντή και των όσων ανέφερε σχετικά» (η υπογράμμιση είναι του Δικαστηρίου) θεωρώ ότι η πλάνη στην οποία έχει υποπέσει η Ε.Δ.Υ. ήταν ουσιώδης - Βλ. Παπαϊωάννου κ.α. (Αρ. 2) ν. Δημοκρατίας (1991) 3 Α.Α.Δ. 713, 724
:«Όπως σημειώνεται από τον Γ. Παπαχατζή - Σύστημα του Ισχύοντος στην Ελλάδα Διοικητικού Δικαίου, 6η έκδοση, σελ. 650, η πλάνη περί τα πράγματα αποτελεί παρανομία που εμφιλοχωρεί στη σειρά των συλλογισμών ή στον 'ειρμό των σκέψεων' της διοικητικής αρχής την ώρα που έκανε την επιλογή. Επίσης, σύμφωνα με τον Μιχ. Δ. Στασινόπουλο στο Δίκαιον Διοικητικών Πράξεων Ανατ. 1982 σελ. 298, αυτή η πλάνη 'έχει ως αποτέλεσμα ότι αποσύρει την νόμιμην βάσιν της πράξεως και καταλείπει ταύτην άνευ ερείσματος, ήτοι παράνομον'. Βλ. επίσης Ε. Σπηλιωτόπουλος - Εγχειρίδιον Διοικητικού Δικαίου, 4η έκδοση, σελ. 476-477
.Επέρχεται όμως αυτό το αποτέλεσμα μόνο αν η πλάνη ήταν ουσιώδης. Στο έργο της αποτίμησης της σημασίας της πλάνης το κριτήριο δεν είναι το κατά πόσο, κατά την κρίση του Δικαστηρίου, το διοικητικό όργανο θα αποφάσιζε έτσι ή διαφορετικά αν είχε ενώπιον του την πραγματική και όχι τη λανθασμένη εικόνα των πραγμάτων. Ένα τέτοιο εγχείρημα, πέρα από το ότι θα ήταν εντελώς υποθετικό, θα σήμαινε και σχηματισμό πρωτογενούς κρίσης από το Δικαστήριο ως προς το ποιός μεταξύ των υποψηφίων ήταν ή θα έπρεπε να θεωρηθεί ως ο καταλληλότερος για προαγωγή, που δεν είναι έργο δικό του.
Το ορθό κριτήριο είναι άλλο και είναι εντελώς σταθερό. Τίθεται θέμα τέτοιας παρανομίας όταν η πλάνη επηρέασε την απόφαση του οργάνου (Βλ. Στασινόπουλος (ανωτέρω) σελ. 300 και
Republic v. Argyrides (1987) 3 C.L.R. 1092, Sekkides v. Republic (1988) 3 C.L.R. 2136, αναφορικά με το ανάλογο θέμα του πότε η διαπίστωση παρατυπίας οδηγεί σε ακύρωση της απόφασης).Το πότε ορισμένη πλάνη θεωρείται ότι επηρέασε την απόφαση δεν είναι δυνατό, βέβαια, να προκαθοριστεί. Εξαρτάται από τα δεδομένα της κάθε περίπτωσης. Στην παρούσα υπόθεση η ίδια η Επιτροπή δήλωσε απερίφραστα στην απόφαση της και μάλιστα με δυνατή διατύπωση, ότι επηρεάστηκε από τη βαθμολογία των υποψηφίων.»
Στη παρούσα υπόθεση η πλάνη έχει σαφώς επηρεάσει την κρίση της Ε.Δ.Υ.. Όπως έχει ήδη υποδειχθεί αυτό καταδεικνύεται από το λεκτικό της απόφασης. ΄Ηταν επομένως ουσιώδης.
Για τους πιο πάνω λόγους η προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα. Η προσβαλλόμενη απόφαση ακυρώνεται. Καμιά διαταγή για τα έξοδα του ενδιαφερόμενου μέρους.
Π. ΚΑΛΛΗΣ,
Δ.
/ΕΑΠ.