ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ

Έρευνα - - Αφαίρεση Υπογραμμίσεων


(2003) 4 ΑΑΔ 39

ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ

ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ

ΥΠΟΘΕΣΗ ΑΡ. 281/2001

ΕΝΩΠΙΟΝ: Τ. ΗΛΙΑΔΗ, Δ.

Αναφορικά με το Αρθρο 146 του Συντάγματος.

ΜΕΤΑΞΥ:

ΟΥΡΑΝΙΑΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΙΔΟΥ-ΚΩΜΟΔΡΟΜΟΥ, από Λευκωσία

(Λειτουργού Τύπου και Πληροφοριών,

οδός Ιθάκης 17Α, Μακεδονίτισσα),

Αιτήτριας

ΚΑΙ

ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ

ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ,

Καθ'ων η αίτηση

----------------------------

8 Ιανουαρίου 2003

Για την Αιτήτρια: κ. Α. Κωνσταντίνου.

Για τους Καθ'ων η αίτηση: κα Ε. Αντωνίου, Δικηγόρος της Δημοκρατίας.

Για το Ενδιαφερόμενο Μέρος 1: κ. Τ. Παπαδόπουλος.

Για το Ενδιαφερόμενο Μέρος 2: κ. Ι. Τυπογράφος.

----------------------------

Α Π Ο Φ Α Σ Η

Με την παρούσα προσφυγή η Ουρανία Χαραλαμπίδου-Κωμοδρόμου (που πιο κάτω θα αποκαλείται ως η "αιτήτρια") προσβάλλει την ορθότητα της απόφασης της Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας (που πιο κάτω θα αποκαλείται ως η "Επιτροπή"), με την οποία προάχθηκαν οι Χρ. Λαμπρίας και Π. Τακούσης (που πιο κάτω θα αποκαλούνται ως τα "ενδιαφερόμενα μέρη") στη μόνιμη θέση Λειτουργού Τύπου και Πληροφοριών Α΄.

 

(α) Τα γεγονότα

Η Επιτροπή εξέτασε το θέμα της πλήρωσης της θέσης στις 3/1/2001.

Τα απαιτούμενα προσόντα σύμφωνα με το σχέδιο υπηρεσίας ήταν τα ακόλουθα:

"(1) Πενταετής τουλάχιστον υπηρεσία στη θέση Λειτουργού Τύπου και Πληροφοριών/Λειτουργού Τύπου/ Λειτουργού Ξένου Τύπου/Λειτουργού Εκδόσεων/ Λειτουργού Συνδέσμου/Βοηθού Λειτουργού Τύπου και Πληροφοριών/Βοηθού Τύπου, 1ης και 2ης Τάξης/ Βοηθού Εκδόσεων, 1ης και 2ης Τάξης.

    1. Ακεραιότητα χαρακτήρα, ευχάριστη προσωπικότητα, οργανωτική και διοικητική ικανότητα, υπευθυνότητα, αξιοπιστία, πρωτοβουλία και ευθυκρισία.

(3) (α) Πολύ καλή γνώση της Ελληνικής από όλους τους υποψηφίους ανεξάρτητα από την απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου με αρ. 20.089, ημερ. 26.2.1981, σχετικά με τους υποψηφίους των οποίων η μητρική γλώσσα δεν είναι η Ελληνική και οι οποίοι επέλεξαν να ανήκουν στην Ελληνική κοινότητα.

(β) (ι) Πολύ καλή γνώση της Αγγλικής,

ή

(ιι) Πολύ καλή γνώση μιας άλλης ξένης γλώσσας

και καλή γνώση της Αγγλικής.

(4) Ικανότητα να συντάσσει στις πιο πάνω γλώσσες έγγραφα, μνημόνια και εκθέσεις, με σαφήνεια και ταχύτητα.

    1. Μετεκπαίδευση σε θέματα Δημοσιογραφίας, Δημοσίων Σχέσεων, Διεθνών Σχέσεων ή Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας θα αποτελεί πλεονέκτημα."

 

Υπήρχαν 40 προάξιμοι υποψήφιοι που είχαν την πενταετή τουλάχιστον υπηρεσία στην κατώτερη θέση και κατείχαν την πολύ καλή γνώση της Ελληνικής γλώσσας και την πολύ καλή γνώση της Αγγλικής γλώσσας ή πολύ καλή γνώση μιας άλλης ξένης γλώσσας και καλή γνώση της Αγγλικής. Ακολούθως η Επιτροπή εξέτασε και διαπίστωσε ότι κανένας υποψήφιος κατείχε το πλεονέκτημα της Μετεκπαίδευσης σε θέματα Δημοσιογραφίας, Δημοσίων Σχέσεων, Διεθνών Σχέσεων ή Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας. Προς τούτο η Επιτροπή έκρινε ότι το ταχύρρυθμο σεμινάριο στην επικοινωνία και τα Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας που έγινε κάτω από την εποπτεία του Παντείου Πανεπιστημίου (στο οποίο είχαν συμμετάσχει μερικοί από τους υποψηφίους), δεν μπορούσε να θεωρηθεί ως πλεονέκτημα, αφού λήφθηκαν υπόψη τα ευρήματα έρευνας αναφορικά με τις συνθήκες διεξαγωγής του. Ακολούθως προσήλθε η Διευθύντρια και μετά τη σύσταση στην οποία προέβηκε, η Επιτροπή αποφάσισε την προαγωγή των ενδιαφερόμενων μερών από την 1/2/2001.

 

(β) Οι λόγοι της προσφυγής

Για να αποδείξει τη θέση της ότι η απόφαση είναι λανθασμένη η αιτήτρια ισχυρίζεται ότι η σύσταση της Διευθύντριας πάσχει για διάφορους συγκεκριμένους λόγους. Επιπρόσθετα η αιτήτρια ισχυρίζεται ότι υπήρξε έλλειψη δέουσας έρευνας ως προς την κατοχή από την αιτήτρια του πλεονεκτήματος, ότι η απόφαση της Επιτροπής αναφορικά με το χρόνο μετεκπαίδευσης που θα προσμετρούσε ως πλεονέκτημα είναι αναιτιολόγητη και ότι υπήρξε πλάνη περί τα πράγματα κατά την αξιολόγηση των προσόντων των υποψηφίων.

 

(γ) Η σύσταση της Διευθύντριας

Εχοντας υπόψη τους λόγους ακυρότητας που προβάλλονται κρίνω σκόπιμο να παραθέσω τη σύσταση της Διευθύντριας και την αιτιολογία της προσβαλλόμενης απόφασης.

"Προκειμένου να προβώ σε συστάσεις μελέτησα τους φακέλους όλων των υποψηφίων, για τους οποίους έχω και προσωπική γνώση για τις ικανότητες και ιδιότητές τους καθώς και την ικανότητά τους να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της υπό πλήρωση θέσης. Εχω επίσης διαβουλευθεί με τους άμεσα προϊσταμένους τους και ό,τι θα αναφέρω στις συστάσεις μου αποτελεί μια συνεκτίμηση όλων των στη διάθεσή μου στοιχείων με βάση τα νομολογημένα κριτήρια, αξία, προσόντα και αρχαιότητα.

Εχοντας υπόψη μου τα ανωτέρω, συστήνω για προαγωγή τους Τακούση Παύλο και Λαμπρία Χρίστο.

Ο Τακούσης Παύλος διακρίνεται για την ικανότητά του να συντονίζει και να εποπτεύει προσωπικό και για το ζήλο του για εργασία και προσφορά. Είναι αρχαιότερος των υπολοίπων, πλην του Κωνσταντίνου Αριστόδημου, ο οποίος όμως, με βάση τις απαιτήσεις του Σχεδίου Υπηρεσίας της υπό πλήρωση θέσης, είναι πολύ υποδεέστερος του Τακούση και του οποίου, σημειώνω, οι εμπειρίες είναι πολύ περιορισμένες και σε έκταση και σε ποιότητα.

Ο Λαμπρίας Χρίστος είναι ένας εξαίρετος υπάλληλος, ευσυνείδητος, εργατικότατος και είναι ο άνθρωπος που μπορεί να επιλύει προβλήματα, χωρίς να ενοχλεί καν τον άμεσα προϊστάμενό του. Εχει βρεθεί σε πολλές περιπτώσεις με ξένους δημοσιογράφους και εκπροσώπησε επάξια την Κυβέρνηση και το Γραφείο μας. Συστήνοντας τον Λαμπρία, έλαβα υπόψη μου ότι ο Κωνσταντίνου έχει αρχαιότητα στην παρούσα τους θέση, όμως κρίνω ότι ο Λαμπρίας είναι καταλληλότερός του. Συγκεκριμένα, οι εμπειρίες του Κωνσταντίνου είναι πολύ περιορισμένες και σε έκταση και σε ποιότητα."

 

Καταλήγοντας στην απόφαση της για την προαγωγή των ενδιαφερόμενων μερών η Επιτροπή σημείωσε τα ακόλουθα:

"Η Επιτροπή, έχοντας υπόψη τα καθιερωμένα κριτήρια στο σύνολό τους - αξία, προσόντα, αρχαιότητα - και αφού συνεκτίμησε όλα τα ενώπιόν της στοιχεία, περιλαμβανομένης της σύστασης της Διευθύντριας και των όσων ανέφερε σχετικά, έκρινε ότι οι παρακάτω υπερέχουν των άλλων υποψηφίων, τους επέλεξε ως τους πιο κατάλληλους και αποφάσισε να προσφέρει σ' αυτούς προαγωγή στη μόνιμη θέση Λειτουργού Τύπου και Πληροφοριών Α΄, Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών:

      1. ΛΑΜΠΡΙΑΣ Χρίστος
      2. ΤΑΚΟΥΣΗΣ Παύλος

Επιλέγοντας τον Τακούση, η Επιτροπή σημείωσε ότι αυτός -

- υπερέχει όλων σε αρχαιότητα (πλην του Κωνσταντίνου Αριστόδημου για τον οποίο γίνεται αναφορά πιο κάτω),

Επιλέγοντας τον Λαμπρία, η Επιτροπή σημείωσε ότι αυτός -

Η Επιτροπή σημείωσε ότι πολλοί από τους υποψηφίους διαθέτουν πανεπιστημιακά ή/και άλλα προσόντα, τα οποία, παρόλο που δεν απαιτούνται ή δεν αποτελούν πλεονέκτημα, συνεκτίμησε, αποδίδοντάς τους βαρύτητα ανάλογα με τη συνάφειά τους με τα καθήκοντα της θέσης. Επί τούτου, η Επιτροπή σημείωσε ότι και οι δύο επιλεγέντες είναι κάτοχοι πανεπιστημιακών διπλωμάτων.

Σε σχέση με τον Κωνσταντίνου Αριστόδημο, ο οποίος δεν επιλέγηκε παρόλο που υπερέχει όλων σε αρχαιότητα στην παρούσα τους θέση, η Επιτροπή παρατήρησε ότι οι Τακούσης και Λαμπρίας δεν υστερούν σε αξία (ο Λαμπρίας μάλιστα υπερέχει, έστω και οριακά), έχουν την υπέρ τους σύσταση της Διευθύντριας, η οποία αποτελεί ένα ανεξάρτητο στοιχείο προσδιορισμού της αξίας των υποψηφίων που ενισχύει τον παράγοντα αξία, και, επιπλέον, υπερτερούν σε προσόντα."

 

Ο ευπαίδευτος συνήγορος της αιτήτριας υπέβαλε ότι η Διευθύντρια "υπερτόνισε ορισμένες ιδιότητες ή ικανότητες των ενδιαφερόμενων μερών στις οποίες η αιτήτρια δεν υστερούσε". Η αναφορά που γίνεται στη σύσταση ότι το ενδιαφερόμενο μέρος Παύλος Τακούσης διακρίνεται ως προς το συντονισμό και εποπτεία προσωπικού αλλά και ως προς το "ζήλο" που επιδεικνύει, διαψεύδεται από τις υπηρεσιακές εκθέσεις οι οποίες συγκριτικά αποκαλύπτουν ότι όχι μόνο δεν υπερέχει το ενδιαφερόμενο μέρος έναντι της αιτήτριας στα ανάλογα αξιολογημένα στοιχεία, αλλά μάλλον υστερεί οριακά. Κατά τον ίδιο τρόπο αναιτιολόγητη θα πρέπει να θεωρηθεί η μνεία που γίνεται στη σύσταση για την "εργατικότητα" και την "ευσυνειδησία" του ενδιαφερόμενου μέρους Χρ. Λαμπρία, αφού πρόκειται για αξιολογημένα κριτήρια στις εκθέσεις, στα οποία τόσο η αιτήτρια όσο και ο συστηθείς αξιολογούνται με το βαθμό "εξαίρετα" τα τελευταία χρόνια. Εχει επίσης υποβληθεί ότι η Διευθύντρια "θυματοποίησε" την αιτήτρια με την αναφορά ότι το ενδιαφερόμενο μέρος "έχει βρεθεί σε πολλές περιπτώσεις με ξένους δημοσιογράφους και εκπροσώπησε επάξια την Κυβέρνηση και το Γραφείο", αγνοώντας το γεγονός ότι και η αιτήτρια βρισκόταν σε συνεχή επαφή με ξένους δημοσιογράφους λόγω ακριβώς των υποχρεώσεων των θέσεων στις οποίες υπηρετούσε στο Υπουργείο Εξωτερικών, που συμπεριλάμβαναν Δημόσιες Σχέσεις και ανάλογα καθήκοντα στον Κλάδο Ξένου Τύπου.

Η ευπαίδευτη συνήγορος των καθ'ων η αίτηση υποστήριξε ότι η Διευθύντρια "επεσήμανε με βάση τις γνώσεις που έχει η ίδια για τις απαιτήσεις της θέσης, τις αρετές των συγκεκριμένων υποψηφίων οι οποίες προκύπτουν μέσα από τις αξιολογήσεις και σύστησε με βάση αυτές, τους καταλληλότερους", προσθέτοντας ότι ενήργησε εντός των πλαισίων που έχει θέσει η νομολογία για την εγκυρότητα της σύστασης και ότι δεν υπερτόνισε οποιεσδήποτε ιδιότητες των ενδιαφερόμενων μερών εκτός αυτών που βαθμολογούνται στις υπηρεσιακές εκθέσεις. Την ίδια άποψη υιοθετεί στη γραπτή του αγόρευση ο ευπαίδευτος συνήγορος του ενδιαφερόμενου μέρους Τακούση, ενώ από την πλευρά του ενδιαφερόμενου μέρους Λαμπρία ο ευπαίδευτος συνήγορος του υιοθετεί τους ισχυρισμούς της δικηγόρου των καθ'ων η αίτηση, με την πρόσθετη επισήμανση της υπεροχής του πελάτη του έναντι της αιτήτριας στις βαθμολογίες της περιόδου 1992-1994.

Οπως προκύπτει από το περιεχόμενο της σύστασης της Διευθύντριας τονίζεται γενικά και αόριστα ότι το ενδιαφερόμενο μέρος Π. Τακούσης διακρίνεται για την ικανότητα του στο "συντονισμό και την εποπτεία προσωπικού και το ζήλο του για εργασία και προσφορά". Τόσο η ικανότητα στο συντονισμό και εποπτεία προσωπικού όσο και ο ενδεικνυόμενος εκ μέρους υπαλλήλου ζήλος κατά την εκτέλεση της εργασίας, εμπίπτουν στα αξιολογημένα στις εκθέσεις στοιχεία. Πρόκειται για τα κριτήρια υπ' αριθμόν 3 και 8 που τιτλοφορούνται "Υπηρεσιακό Ενδιαφέρον" και "Διευθυντική/Διοικητική Ικανότητα" αντίστοιχα, στα οποία τόσο η αιτήτρια όσο και τα ενδιαφερόμενα μέρη, κρίνονται κατά τα τελευταία χρόνια (1994-1999) ως περίπου ισοδύναμοι. Η αιτήτρια μάλιστα υπερέχει οριακά του Τακούση στη Διευθυντική/Διοικητική Ικανότητα με 5 "Εξαίρετα" - 1 "Πολύ Ικανοποιητικά" έναντι 4 με 2. Παρά την ουσιαστική αυτή ισοβαθμία, η Διευθύντρια δεν έκανε αναφορά στην αιτήτρια, γεγονός που είχε ως κατάληξη την υποβάθμιση της έναντι του ενδιαφερόμενου μέρους Τακούση. Εδώ θα πρέπει να τονισθεί ότι η χρησιμοποίηση της λέξης "διακρίνεται" στη σύσταση της Διευθύντριας υποδηλεί μήνυμα υπεροχής του ενδιαφερόμενου μέρους έναντι της αιτήτριας. Οπως σημειώνεται στο "Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας" του Γ. Μπαμπινιώτη η λέξη "διακρίνομαι" σημαίνει "υπερέχω των άλλων σε συγκεκριμένο τομέα ή ως προς συγκεκριμένες ιδιότητες: στις σπουδές, στον πόλεμο, στη δουλειά μου".

Από την αξιολόγηση των τελευταίων έξι χρόνων παρατηρείται ότι τόσο η αιτήτρια όσο και τα ενδιαφερόμενα μέρη φέρονται σαν ισοδύναμοι. Με ασήμαντη διαφορά (48 "Εξαίρετα") προηγείται ο Λαμπρίας, έναντι (47 "Εξαιρέτων" - 1 "Πολύ Ικανοποιητικά") της αιτήτριας και (46 "Εξαιρέτων" - 2 "Πολύ Ικανοποιητικά") του Τακούση που ακολουθεί. Ομως η Διευθύντρια στη σύσταση της υπέρ του Λαμπρία τονίζει ότι "είναι ένας εξαίρετος υπάλληλος - ευσυνείδητος και εργατικότατος". Η "ευσυνειδησία" όμως και η "εργατικότητα" είναι ιδιότητες που εμπίπτουν στα αξιολογήσιμα στοιχεία της "Απόδοσης" και της "Υπευθυνότητας" ως προς τα οποία ο συστηθείς και η αιτήτρια είναι εξ' ολοκλήρου εξαίρετοι τα τελευταία χρόνια. Η δήλωση εξάλλου της Διευθύντριας, ότι ο συστηθείς Λαμπρίας είναι εξαίρετος υπάλληλος, κατά διάκριση προς την αιτήτρια, που επίσης είναι εξαίρετη με βάση τα στοιχεία των φακέλων, δημιουργεί το ενδεχόμενο πλάνης. (Βλ. Κίκης Ονουφρίου ν. Κυπριακής Δημοκρατίας, Α.Ε. 2037 της 20/11/98).

Η Διευθύντρια σημειώνει επίσης στη σύσταση της ότι το συστηνόμενο ενδιαφερόμενο μέρος Λαμπρίας "έχει βρεθεί σε πολλές περιπτώσεις με ξένους δημοσιογράφους και εκπροσώπησε επάξια την Κυβέρνηση και το Γραφείο μας". Είναι προφανές ότι το νόημα αυτής της δήλωσης είναι η περαιτέρω ενίσχυση της αξίας του ενδιαφερόμενου μέρους και οι προοπτικές, που με βάση αυτή την ιδιότητα διανοίγονται για την επιτυχή εκτέλεση των καθηκόντων της ανώτερης θέσης, τα οποία μεταξύ άλλων περιλαμβάνουν τον καταρτισμό προγραμμάτων φιλοξενίας ξένων δημοσιογράφων και επίσημων προσκεκλημένων και τη συνοδεία τους στις διάφορες επαφές τους. Ανάλογα όμως καθήκοντα εκτελούσε και η αιτήτρια, τόσο από τη θέση του Λειτουργού Τύπου στο Υπουργείο Εξωτερικών, με ιδιαίτερη μάλιστα ευθύνη στις δημόσιες σχέσεις και με απόλυτη επιτυχία όπως βεβαιώνει το σχετικό υπηρεσιακό σημείωμα, αλλά και μεταγενέστερα στον Κλάδο Ξένου Τύπου, όπου και συνεχίζει να υπηρετεί. Είναι εμφανής στη σύσταση η έλλειψη συνολικού συσχετισμού αυτών των δεδομένων σε συνάρτηση με την καταλληλότητα της αιτήτριας για την επίδικη θέση. Η Διευθύντρια δεν εξήγησε καθόλου γιατί, παρά την επιτυχή εκπροσώπηση της Δημοκρατίας από το ενδιαφερόμενο μέρος Λαμπρία σε συναντήσεις με ξένους δημοσιογράφους, αγνόησε την παρόμοια συνεισφορά της αιτήτριας και επέλεξε να συστήσει τον Λαμπρία.

Οι νομολογιακές αρχές που διέπουν τη σύσταση του Διευθυντή εξετάστηκαν πρόσφατα στην υπόθεση Μοδίτης ν. Δημοκρατίας (Α.Ε. 2852 της 25/10/2002) όπου, όπως τονίστηκε από το Δικαστή Γ. Κωνσταντινίδη που εξέδωσε την απόφαση της πλειοψηφίας, ο Διευθυντής,

"Οσα εξειδικεύει ως ικανότητες και ιδιότητες των συστηθέντων, αναμφιβόλως είναι σχετικά και θα μπορούσαν να είχαν αποτελέσει τους λόγους της επιλογής που έκαμε. Εννοείται όμως πως τα αναφέρει συγκριτικά. Δεν μπορεί να του αποδοθεί πως προτείνει ορισμένους για προαγωγή για συγκεκριμένους λόγους όταν θεωρεί πως οι ίδιοι οι λόγοι συντρέχουν και για εκείνους που δε συστήνει. Κατ' ανάγκην όσα εξειδικεύει μεταφέρουν το μήνυμα της υπεροχής εκείνων που συστήνονται στους αντίστοιχους τομείς. Ωστε αυτοί να αναδεικνύονται ως οι καταλληλότεροι. (Βλ. Συναφώς Κίκης Ονουφρίου ν. Κυπριακής Δημοκρατίας ΑΕ 2037 ημερομηνίας 20.11.98). Δεν προκύπτει όμως τέτοια υπεροχή από τους φακέλους και η επίκληση από τον προϊστάμενο της προσωπικής του γνώσης, εισάγει πηγή πληροφόρησης αντίθετη προς το Νόμο και, πάντως, η σύσταση συγκρούεται προς τα στοιχεία των φακέλων. Σημειώνουμε συναφώς πως ο ίδιος προϊστάμενος αξιολόγησε τον αιτητή τα δύο τελευταία χρόνια, το 1996 και το 1997. Και τον βρήκε εξαίρετο σε όλα ανεξαιρέτως τα στοιχεία αξιολόγησης. Οπότε, κατά την πάγια νομολογία μας, δεν θα έπρεπε να της είχε προσδοθεί βαρύτητα. Συνυπολογίστηκε κατά την τελική επιλογή, στοιχειοθετείται λόγος ακυρότητας και η έφεση επιτυγχάνει."

 

Στην παρούσα περίπτωση είναι εμφανές ότι η σύσταση συγκρούεται με το περιεχόμενο των φακέλων και κρίνεται αναιτιολόγητη. Η υιοθέτηση της από την Επιτροπή που επακολούθησε, παρασύρει αναπόφευκτα στην ακύρωση της επίδικης απόφασης.

Η προσφυγή επιτυγχάνει. Η επίδικη απόφαση ακυρώνεται με έξοδα σε βάρος των καθ'ων η αίτηση.

 

 

 

 

 

 

 

Τ. ΗΛΙΑΔΗΣ,

Δ.

 


cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο