|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(2002) 4 ΑΑΔ 1043
31 Οκτωβρίου, 2002
[ΝΙΚΟΛΑΟΥ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΑΡΧΗ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΥ ΚΥΠΡΟΥ,
Αιτήτρια,
v.
ΚΟΙΝΟΤΙΚΟY ΣΥΜΒΟΥΛIΟΥ ΑΓIΟΥ ΤYΧΩΝΑ,
Καθ' ου η αίτηση.
(Υπόθεση Αρ. 773/2001)
Κοινότητες ― Κοινοτικές υπηρεσίες ― Ετήσια εισφορά ― Άρθρο 83(ιζ) του περί Κοινοτήτων Νόμου αρ. 86(Ι)/99 ― Ερμηνεία ― Η ετήσια εισφορά έχει την έννοια τέλους ― Περιστάσεις επιβολής του τέλους στην κριθείσα περίπτωση, εις βάρος της Αρχής Ηλεκτρισμού Κύπρου και ως προς υποσταθμούς ― Η επιβολή του τέλους ακυρώθηκε.
Αρχή Ηλεκτρισμού Κύπρου ― Υποσταθμοί διανομής ηλεκτρικού ρεύματος ― Κατά πόσο δύναται να επιβληθεί ως προς αυτούς ετήσια εισφορά κοινοτικών υπηρεσιών ― Άρθρο 83(ιζ) του περί Κοινοτήτων Νόμου αρ. 86(Ι)/99 σε συνδυασμό με τα Άρθρα 2 και 25(γ) του περί Αναπτύξεως Ηλεκτρισμού Νόμου, Κεφ. 171 ― Ερμηνεία ― Νομολογιακά πορίσματα ― Η επιβολή της εισφοράς ακυρώθηκε στην κριθείσα περίπτωση.
Προσφυγή βάσει του Άρθρου 146 του Συντάγματος ― Λόγοι ακυρώσεως ― Δέουσα έρευνα και αιτιολογία ― Περιστάσεις διαπίστωσης της έλλειψής τους στην κριθείσα περίπτωση.
Η Αιτήτρια προσέφυγε κατά της σε βάρος της επιβολής τέλους κοινοτικών υπηρεσιών αναφορικά με τεμάχιά της, επί των οποίων είχαν ανεγερθεί υποσταθμοί διανομής ηλεκτρικού ρεύματος.
Το Ανώτατο Δικαστήριο, ακυρώνοντας την επίδικη απόφαση, αποφάσισε ότι:
1. Στο Άρθρο 83(ιζ) του περί Κοινοτήτων Νόμου, (Ν. 86(Ι)/99) το οποίο προφανώς απετέλεσε το εξουσιοδοτικό έρεισμα εν προκειμένω, διαλαμβάνεται ότι κάθε Κοινοτικό Συμβούλιο δύναται να επιβάλει ετήσια εισφορά για την παροχή κοινοτικών υπηρεσιών.
Με την αναφορά σε παρεχόμενες υπηρεσίες, καθίσταται πρόδηλο ότι η ετήσια εισφορά έχει εδώ την έννοια τέλους.
2. Η Α.Η.Κ. είναι ιδιοκτήτρια δέκα τεμαχίων γης εντός των ορίων του Κοινοτικού Συμβουλίου, εννέα μικρών και ενός μεγαλύτερου. Εγκατέστησε σε αυτά υποσταθμούς οι εννέα εκ των οποίων - στα μικρά τεμάχια - συνέχιζαν κατά το 2001 να βρίσκονται σε λειτουργία.
Η Α.Η.Κ. επικαλέστηκε το Άρθρο 25(γ) του περί Ανάπτυξης Ηλεκτρισμού Νόμου, Κεφ. 171, για να υποστηρίξει πως ό,τι έχει σχέση με τους υποσταθμούς εξαιρείται της εισφοράς για παροχή κοινοτικών υπηρεσιών.
Η φράση «γραμμή παροχής ρεύματος» αποτελεί μετάφραση του «supply line» στο αρχικό, αγγλικό, κείμενο του Νόμου τόσο στο Άρθρο 25 όσο και στο ερμηνευτικό Άρθρο 2 παρόλον που στο ελληνικό κείμενο μεταφράζεται στο Άρθρο 2 ως «γραμμή προμήθειας».
Η έννοια της γραμμής παροχής ρεύματος - ή γραμμής προμήθειας - αντικρυζόμενη με τη λογική του σκοπού που η γραμμή προορίζεται να εξυπηρετήσει, δεν μπορεί παρά να περιλαμβάνει και τον ευρύτερο χώρο του υποσταθμού, ο οποίος άλλωστε δεν είναι ο ίδιος το αντικείμενο του ορισμού όπως συμβαίνει στην περίπτωση του «παραγωγικού σταθμού». Επομένως το Κοινοτικό Συμβούλιο δεν είχε εξουσία να επιβάλει στην Α.Η.Κ. την πληρωμή οποιουδήποτε ποσού για παροχή κοινοτικών υπηρεσιών σε σχέση με τα τεμάχια στα οποία βρίσκονταν οι εν λειτουργία υποσταθμοί.
3. Η προαναφερθείσα όμως εξαίρεση δεν κάλυπτε το δέκατο τεμάχιο αφού κατά τον ουσιώδη χρόνο δεν υφίστατο εκεί υποσταθμός εν λειτουργία. Σε σχέση όμως με εκείνο το τεμάχιο αποκτούν σημασία δύο άλλα ζητήματα, της δέουσας έρευνας και αιτιολογίας, που τέθηκαν με την προσφυγή. Δεν χωρεί σε σχέση με αυτά συζήτηση. Ο διοικητικός φάκελος δεν αποκαλύπτει διεξαγωγή οποιασδήποτε έρευνας για προσδιορισμό είτε των αναγκών είτε της υποχρέωσης, από συγκριτικής άποψης, έστω και στις πιο γενικές γραμμές. Ούτε και αποκαλύπτει τη λήψη, σε συνεδρία του Κοινοτικού Συμβουλίου, της απόφασης στη βάση της οποίας στάληκε στην Α.Η.Κ. η ειδοποίηση για πληρωμή. Αιτιολογία καμιά.
Η προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα.
Αναφερόμενες Υποθέσεις:
I.B.S. Ltd v. Δημοκρατίας (1993) 3 Α.Α.Δ. 220,
Δήμος Λεμεσού v. Zenios Closures Ltd (1995) 3 Α.Α.Δ. 249,
Vepro Co. Ltd v. Δημοκρατίας (1998) 3 Α.Α.Δ. 666,
Αρχής Ηλεκτρικού Κύπρου v. Κοινοτικού Συμβουλίου Αυγόρου (2001) 4 Α.Α.Δ. 1143.
Προσφυγή.
Γ. Κακογιάννης, για την Αιτήτρια.
Π. Δημοσθένους, για τον Καθ' ου η αίτηση.
Cur. adv. vult.
ΝΙΚΟΛΑΟΥ, Δ.: Η Αρχή Ηλεκτρισμού Κύπρου προσβάλλει την απόφαση του Κοινοτικού Συμβουλίου Αγίου Τύχωνα με την οποία της επιβλήθηκε η πληρωμή ποσού £55.50 ως δικαιώματα για κοινοτικές υπηρεσίες σε σχέση με το έτος 2001. Η Α.Η.Κ. κατέβαλε το ποσό υπό διαμαρτυρία και με επιφύλαξη των δικαιωμάτων της.
Ως «δικαιώματα» χαρακτήριζε το επιβληθέν ποσό η άνευ ημερομηνίας ειδοποίηση που στάληκε στην Α.Η.Κ. Στα χαρτιά όμως του Κοινοτικού Συμβουλίου το εν λόγω ποσόν εμφανιζόταν ως φορολογία. Ως φορολογία επίσης χαρακτηρίστηκε και από το συνήγορο του Κοινοτικού Συμβουλίου σε απάντηση εισήγησης της Α.Η.Κ. ότι επρόκειτο περί τέλους σε σχέση με το οποίο όμως στη δική της περίπτωση έλειπε το στοιχείο ανταποδοτικότητας. Στο άρθρο 83(ιζ) του περί Κοινοτήτων Νόμου, (Ν. 86(Ι)/99) το οποίο προφανώς απετέλεσε το εξουσιοδοτικό έρεισμα, διαλαμβάνεται ότι κάθε Κοινοτικό Συμβούλιο δύναται να επιβάλει ετήσια εισφορά για την παροχή κοινοτικών υπηρεσιών. Στους δε Κανονισμούς του Συμβουλίου Βελτιώσεως Αγίου Τύχωνα του 1996 (Κ.Δ.Π. 376/96), η ισχύς των οποίων διατηρήθηκε με μεταβατική διάταξη (άρθρο 117(2)) προβλέπεται ότι:
«Κάθε ιδιοκτήτης ή κάτοχος περιουσίας που βρίσκεται μέσα στην περιοχή βελτιώσεως, θα πληρώνει κάθε χρόνο εισφορά για τις κοινοτικές υπηρεσίες που του παρέχονται.»
Με την αναφορά σε παρεχόμενες υπηρεσίες καθίσταται πρόδηλο ότι η ετήσια εισφορά έχει εδώ την έννοια τέλους: βλ. I.B.S. Ltd v. Δημοκρατίας (1993) 3 Α.Α.Δ. 220 και Δήμος Λεμεσού ν. Zenios Closures Ltd (1995) 3 Α.Α.Δ. 249. ενώ σε άλλο πλαίσιο θα μπορούσε να είχε διαφορετική έννοια: βλ. την Vepro Co. Ltd v. Δημοκρατίας (1998) 3 Α.Α.Δ. 666.
Η Α.Η.Κ. είναι ιδιοκτήτρια δέκα τεμαχίων γης εντός των ορίων του Κοινοτικού Συμβουλίου, εννέα μικρών και ενός μεγαλύτερου. Εγκατέστησε σε αυτά υποσταθμούς οι εννέα εκ των οποίων - στα μικρά τεμάχια - συνέχιζαν κατά το 2001 να βρίσκονται σε λειτουργία. Οι εν λόγω υποσταθμοί, με όγκο περίπου 30 τ.μ. ο καθένας περιέχουν μόνο «μετασχηματιστές, διακόπτες και άλλα μηχανήματα τα οποία προωθούν ή καθιστούν δυνατή τη διανομή του ηλεκτρικού ρεύματος στο δίχτυο της περιοχής». Δεν είναι επιπλωμένοι, δεν υδροδοτούνται και δεν διαθέτουν αποχετεύσεις. Είναι κλειδωμένοι και πρόσβαση έχουν μόνο εξουσιοδοτημένα πρόσωπα για μερικές, κάθε χρόνο, σύντομες επισκέψεις χειρισμού συντήρησης και ενίοτε καθαρισμού άγριας βλάστησης με συνεργεία τα οποία διαθέτουν ειδικά οχήματα που απομακρύνουν τα άχρηστα. Το επιβληθέν ποσό των £55.50 αναλύεται σε £5 για το καθένα από τα εννέα μικρά τεμάχια και £10.50 για το μεγάλο.
Η Α.Η.Κ. επικαλέστηκε το άρθρο 25(γ) του περί Ανάπτυξης Ηλεκτρισμού Νόμου, Κεφ. 171, για να υποστηρίξει πως ό,τι έχει σχέση με τους υποσταθμούς εξαιρείται της εισφοράς για παροχή κοινοτικών υπηρεσιών. Και στηρίχθηκε στην απόφαση του Χατζηχαμπή, Δ. στην υπόθεση Αρχή Ηλεκτρισμού Κύπρου ν. Κοινοτικού Συμβουλίου Αυγόρου (2001) 4 Α.Α.Δ. 1143. Προβλέπεται ότι:
«25. Η Αρχή εξαιρείται από -
(α) .........................................................................................
(β) .........................................................................................
(γ) την πληρωμή οποιουδήποτε Κυβερνητικού φόρου, ή τέλους οποιασδήποτε τοπικής αρχής σε σχέση με οποιαδήποτε γραμμή παροχής ρεύματος.»
Η φράση «γραμμή παροχής ρεύματος» αποτελεί μετάφραση του «supply line» στο αρχικό, αγγλικό, κείμενο του Νόμου τόσο στο άρθρο 25 όσο και στο ερμηνευτικό άρθρο 2 παρόλον που στο ελληνικό κείμενο μεταφράζεται στο άρθρο 2 ως «γραμμή προμήθειας» σε σχέση με την οποία ορίζεται ότι:
«'γραμμή προμήθειας' σημαίνει αγωγό ή αγωγούς ή άλλα μέσα μεταφοράς, διαβίβασης ή διανομής ηλεκτρισμού, μαζί με περίβλημα, επένδυση, κάλυμμα, αγωγό, σωλήνα, μονωτήρα ή τελικό περικάλυμμα που υποστηρίζει αυτούς ή οποιοδήποτε τμήμα αυτών, ή οποιοδήποτε κτίριο ή συσκευή που συνδέεται με αυτούς με σκοπό το μετασχηματισμό, μεταφορά, διαβίβαση ή διανομή ηλεκτρισμού·»
Το Κοινοτικό Συμβούλιο αντέτεινε ότι ενώ οι ίδιοι οι υποσταθμοί εξαιρούνται, δεν εξαιρούνται και τα τεμάχια στα οποία ανηγέρθησαν. Προς υποστήριξη αντιδιέστειλε την υπό αναφορά πρόνοια με τον ορισμό, στο άρθρο 2 του Νόμου, του «παραγωγικού σταθμού» (generating station) όπου ρητά περιλαμβάνεται και ο χώρος στον οποίο αυτός βρίσκεται. Η Α.Η.Κ. σε απάντηση απέδωσε τη διαφορά στο ότι στην περίπτωση του «παραγωγικού σταθμού» χρειαζόταν διευκρινιστικά η αναφορά στο χώρο αφού ο χώρος που τον περιβάλλει είναι κατ' ανάγκην μεγάλης έκτασης, ενώ οι υποσταθμοί είναι συνήθως κατασκευασμένοι σε πολύ μικρής έκτασης γη.
Η σύγκριση μεταξύ των ορισμών μπορεί, ανάλογα με την περίπτωση, να αποτελέσει χρήσιμο ερμηνευτικό βοήθημα. Έχω ωστόσο την άποψη ότι εδώ η έννοια της γραμμής παροχής ρεύματος - ή γραμμής προμήθειας - αντικρυζόμενη με τη λογική του σκοπού που η γραμμή προορίζεται να εξυπηρετήσει, δεν μπορεί παρά να περιλαμβάνει και τον ευρύτερο χώρο του υποσταθμού, ο οποίος άλλωστε δεν είναι ο ίδιος το αντικείμενο του ορισμού όπως συμβαίνει στην περίπτωση του «παραγωγικού σταθμού». Καταλήγω, επομένως, πως το Κοινοτικό Συμβούλιο δεν είχε εξουσία να επιβάλει στην Α.Η.Κ. την πληρωμή οποιουδήποτε ποσού για παροχή κοινοτικών υπηρεσιών σε σχέση με τα τεμάχια στα οποία βρίσκονταν οι εν λειτουργία υποσταθμοί.
Η προαναφερθείσα όμως εξαίρεση δεν κάλυπτε το δέκατο τεμάχιο αφού κατά τον ουσιώδη χρόνο δεν υφίστατο εκεί υποσταθμός εν λειτουργία. Σε σχέση όμως με εκείνο το τεμάχιο αποκτούν σημασία δύο άλλα ζητήματα, της δέουσας έρευνας και αιτιολογίας, που τέθηκαν με την προσφυγή. Δεν χωρεί σε σχέση με αυτά συζήτηση. Ο διοικητικός φάκελος δεν αποκαλύπτει διεξαγωγή οποιασδήποτε έρευνας για προσδιορισμό είτε των αναγκών είτε της υποχρέωσης, από συγκριτικής άποψης, έστω και στις πιο γενικές γραμμές. Ούτε και αποκαλύπτει τη λήψη, σε συνεδρία του Κοινοτικού Συμβουλίου, της απόφασης στη βάση της οποίας στάληκε στην Α.Η.Κ. η ειδοποίηση για πληρωμή. Αιτιολογία καμιά.
Η προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα. Η προσβαλλόμενη πράξη ακυρώνεται βάσει του Άρθρου 146.4(β) του Συντάγματος.
Η προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα.