|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(2002) 4 ΑΑΔ 948
17 Οκτωβρίου, 2002
[ΑΡΤΕΜΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 146, 25, 28 ΚΑΙ 35 ΤΟΥ
ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
1. GIBB LTD,
2. LARDIS & PARTNERS,
Αιτητές,
v.
ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΑΠΟΧΕΤΕΥΣΕΩΝ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ,
Καθ' ου η αίτηση.
(Υπόθεση Αρ. 1118/2000)
Διοικητικό Δικονομικό Δίκαιο ― Κατάργηση δίκης ― Κατάργηση λόγω ακύρωσης της προσβαλλόμενης πράξης με απόφαση του Ανωτάτου Δικαστήριου στα πλαίσια άλλης προσφυγής ― Θεωρία και νομολογία και οι περιστάσεις της κριθείσας περίπτωσης.
Έξοδα ― Επιδίκαση εξόδων υπέρ των αιτητών, παρά το γεγονός ότι η προσφυγή τους απορρίφθηκε ως απωλέσασα το αντικείμενό της ― Περιστάσεις υπό τις οποίες έγινε η επιδίκαση στην κριθείσα περίπτωση.
Οι αιτητές προσέβαλαν την ακύρωση της επίδικης προσφοράς στο ενδιαφερόμενο μέρος.
Το Ανώτατο Δικαστήριο, απορρίπτοντας την προσφυγή, αποφάσισε ότι:
1. Κατά την μελέτη της υπόθεσης για έκδοση της απόφασης αποκαλύφθηκαν τα πιο κάτω. Παράλληλα με την προσφυγή αυτή εκκρεμούσαν ενώπιον άλλου Δικαστή, του Καλλή, Δ., δύο συνεκδικαζόμενες προσφυγές, Louis Berger International Inc. κ.ά. v. Συμβουλίου Αποχετεύσεων Λευκωσίας (2002) 4 Α.Α.Δ. 243, οι οποίες είχαν καταχωρηθεί από άλλους ανεπιτυχόντες προσφοροδότες και προσέβαλλαν την ίδια διοικητική πράξη. Στις 15.3.02 ο Καλλής, Δ., ακύρωσε την επίδικη απόφαση του Σ.Α.Λ., ημερομηνίας 26.6.00.
Μία ακυρωτική απόφαση έχει ως συνέπεια την κατάργηση και εξαφάνιση της προσβληθείσας διοικητικής πράξης εξ υπ' αρχής (ex tunc) και έναντι πάντων (erga omnes), καθιστώντας τη νομικά ανύπαρκτη.
Ως εκ τούτου από τις 15.3.02, ημερομηνία κατά την οποία εκδόθηκε η ακυρωτική απόφαση από τον Καλλή, Δ., το αντικείμενο της παρούσας έχει εκλείψει και η δίκη πρέπει να κηρυχθεί καταργημένη.
2. Ως προς το θέμα των εξόδων, όταν καταχωρήθηκε η παρούσα προσφυγή, καθώς και στα επόμενα της στάδια, δεν προκύπτει από οποιοδήποτε στοιχείο ότι οι αιτητές γνώριζαν την ύπαρξη και των άλλων προσφυγών εναντίον της ίδιας πράξης. Εν πάση περιπτώσει ο συνήγορος των καθ' ων η αίτηση, που ήταν ο μόνος που με βεβαιότητα γνώριζε την ύπαρξη των προσφυγών, σε κανένα στάδιο δεν ζήτησε τη συνεκδίκαση της παρούσας με τις άλλες. Ούτε υπάρχει οποιοδήποτε στοιχείο που να δείχνει ότι οι αιτητές ή ο συνήγορός τους στην υπόθεση αυτή γνώριζαν πριν την επιφύλαξη της απόφασης την ακυρωτική απόφαση του Καλλή, Δ. Το σκεπτικό της απόφασης του Καλλή, Δ., υιοθετείται απόλυτα. Εν όψει των πιο πάνω είναι ορθό και δίκαιο όπως τα έξοδα επιδικασθούν υπέρ των αιτητών.
Η προσφυγή απορρίπτεται με έξοδα υπέρ των αιτητών.
Αναφερόμενες Υποθέσεις:
Louis Berger International Inc. κ.ά. ν. Συμβουλίου Αποχετεύσεων Λευκωσίας (2002) 4 Α.Α.Δ. 243,
Kikas a.o. v. C.B.C. a.o. (1984) 3(Β) C.L.R. 852.
Προσφυγή.
Κ. Βελάρης, για τους Αιτητές.
Κ. Αιμιλιανίδης, για Καθ' ων η αίτηση.
Cur. adv vult.
ΑΡΤΕΜΗΣ, Δ.: Με την προσφυγή αυτή προσβάλλεται η απόφαση του Συμβουλίου Αποχετεύσεων Λευκωσίας (Σ.Α.Λ.) ημερομηνίας 26.6.00 με την οποία η προσφορά για την παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών για το έργο υγειονομικών αποχετεύσεων της μείζονος Λευκωσίας κατακυρώθηκε στους Sogreah Cons. & Energoprojekt (το Ε.Μ.).
Το Σ.Α.Λ. έκανε την προκήρυξη τον Οκτώβριο του 1999. Υποβλήθηκαν δώδεκα προσφορές μεταξύ των οποίων και οι προσφορές των αιτητών και του Ε.Μ.. Διορίστηκε πενταμελής Επιτροπή Αξιολόγησης η οποία απαρτιζόταν από το Γενικό Διευθυντή, το Μηχανικό Αποχετεύσεως και το Λογιστή του Σ.Α.Λ. και δύο σύμβουλους πολιτικούς μηχανικούς, ο ένας εκ των οποίων υποδείχθηκε από το ΕΤΕΚ. Η Επιτροπή προέβη σε αξιολόγηση των προσφορών. Δεν υπήρξε ομοφωνία στην έκθεση της. Υποβλήθηκαν τρεις ξεχωριστές τεχνοοικονομικές εκθέσεις αξιολόγησης. Μια από το μέλος της Επιτροπής Κ. Ανδρέου, μια από τα μέλη Γ. Κάννα, Ε. Νικολάου και Θ. Σέπο και μια από το μέλος Χρ. Γιάλλουρο.
Σύμφωνα με την έκθεση αξιολόγησης του μέλους της Επιτροπής Κ. Ανδρέου, η προσφορά του Ε.Μ. κρίθηκε κατάλληλη για αξιολόγηση από το Συμβούλιο και κατατάχθηκε τρίτη, ενώ αυτή των αιτητών ακατάλληλη και αποκλείσθηκε. Σύμφωνα με την έκθεση αξιολόγησης των μελών Γ. Κάννα, Ε. Νικολάου και Θ. Σέπου, τόσο η προσφορά του Ε.Μ. όσο και αυτή των αιτητών αποκλείσθηκαν. Σύμφωνα με την έκθεση αξιολόγησης του μέλους Χρ. Γιάλλουρου, η προσφορά του Ε.Μ. κατατάχθηκε τρίτη ενώ αυτή των αιτητών αποκλείσθηκε.
Το θέμα της κατακύρωσης της προσφοράς εξετάστηκε στη συνεδρία του Σ.Α.Λ. ημερομηνίας 18.5.2000. Μετά από συζήτηση των μελών του και ανταλλαγή απόψεων, επικράτησε η άποψη να κατακυρωθεί η προσφορά στους αιτητές ως η χαμηλότερη.
Ακολούθως ο Πρόεδρος του Σ.Α.Λ. πρότεινε να διεξαχθεί ψηφοφορία και εισηγήθηκε να αρχίσει από τον πιο φθηνό προσφοροδότη. Τα μέλη του Σ.Α.Λ. ψήφισαν τις προσφορές με την εξής σειρά:
1. Του Οίκου Gibb (αιτητών).
2. Του Οίκου Thames Water Overseas Cons. Ltd.
3. Του Οίκου Sogreah Consultants (ΕΜ).
4. Του Οίκου Louis Verger Group Inc.
O Oίκος των αιτητών πήρε τους περισσότερους ψήφους και ακολούθησαν ο Οίκος του Ε.Μ., ο Οίκος Louis Berger Group Inc. και τέλος ο Οίκος Thames Water Overseas Cons. Ltd. Ο Πρόεδρος του Σ.Α.Λ. ανέφερε τα εξής:
«Τούτο το Συμβούλιο ψηφίζει ότι θα προσφερθεί, προσέξετε το λεκτικό της αποφάσεως, θα προσφερθεί αυτό το Έργο στην εταιρεία Gibb Ltd - Lardis & Partners νοουμένου ότι θα δεχθούν να ικανοποιήσουν την Υπηρεσία μας ή τέλος πάντων εάν εγερθεί θέμα και την προσφορά και το Συμβούλιο, εν ανάγκη, θα ικανοποιήσουν τους όρους τουλάχιστον τους βασικούς οι οποίοι τέθηκαν από τους εμπειρογνώμονες. Σωστό;»
Στη συνέχεια ψήφισαν το Ε.Μ. ως επιλαχόντα.
Το Σ.Α.Λ. επανήλθε στο θέμα στη συνεδρία του ημερομηνίας 26.6.2000. Τέθηκε ενώπιον των μελών του Σ.Α.Λ. κοινή Έκθεση της Επιτροπής Αξιολόγησης η οποία στάληκε προς τον Πρόεδρο του Σ.Α.Λ. και με την οποία τον πληροφόρησαν ότι η προσφορά του Οίκου των αιτητών εξακολουθούσε να μην πληροί θεμελιώδεις όρους εντολής των εγγράφων προσφοράς και δεν έπρεπε να μελετηθεί περαιτέρω. Ακολούθησε ανταλλαγή απόψεων από τα μέλη του Σ.Α.Λ.. Στη συνέχεια ο Πρόεδρος έθεσε σε ψηφοφορία ψήφισμα κατά πόσο η προσφορά των αιτητών απορρίπτεται για τους λόγους οι οποίοι εξηγούνται στις εκθέσεις των εμπειρογνωμόνων. Η προσφορά τους απορρίφθηκε με 11 ψήφους υπέρ της απόρριψης και 3 αποχές.
Ο Πρόεδρος έθεσε σε ψηφοφορία ψήφισμα με το οποίο οι παρεκκλίσεις από τις προδιαγραφές της προσφοράς του Οίκου του Ε.Μ. να θεωρούνται ως μη ουσιώδεις και επομένως το Σ.Α.Λ. να προβεί σε κατακύρωση της προσφοράς του στις τιμές που αναφέρονταν στην προσφορά του, καθώς και για να εξουσιοδοτηθεί ο Γενικός Διευθυντής μαζί με την Υπηρεσία να προβεί στις αναγκαίες διαπραγματεύσεις σύμφωνα με τους όρους εντολής των εγγράφων προσφοράς για την υπογραφή της σχετικής συμφωνίας. Ψήφισαν υπέρ του ψηφίσματος 10 μέλη, εναντίον 2 και τήρησαν αποχή 2 μέλη.
Με την προσφυγή προσβάλλεται η έγκριση του ψηφίσματος αυτού.
Ο δικηγόρος των αιτητών πρόβαλε τους πιο κάτω λόγους ακυρότητας:
1. Η σύνθεση της Επιτροπής Προσφορών έπασχε γιατί παρακάθησε ο Γενικός Διευθυντής του Σ.Α.Λ. κ. Γιάλλουρος καθώς και οι Δήμαρχοι Στροβόλου, Λατσιών, Αγλαντζιάς, Λακατάμιας και Έγκωμης ως Παρατηρητές.
2. Η σύνθεση του Σ.Α.Λ. κατά τη συνεδρία λήψης της επίδικης απόφασης στις 26.6.00 έπασχε γιατί δεν υπήρχε απαρτία των μελών και πήραν μέρος μέλη τα οποία απουσίαζαν από προηγούμενες συνεδρίες.
3. Η κατακύρωση της προσφοράς του Ε.Μ. έπασχε από ελλιπή αιτιολογία.
4. Η εκ των υστέρων υποβολή στοιχείων από το Ε.Μ. τα οποία ήταν ουσιώδη κατά την αξιολόγηση της προσφοράς είναι ανεπίτρεπτη.
Κατά την μελέτη της υπόθεσης για έκδοση της απόφασης αποκαλύφθηκαν τα πιο κάτω. Παράλληλα με την προσφυγή αυτή εκκρεμούσαν ενώπιον άλλου Δικαστή, του Καλλή, Δ., δύο συνεκδικαζόμενες προσφυγές, Louis Berger International Inc. κ.ά. v. Συμβουλίου Αποχετεύσεων Λευκωσίας (2002) 4 Α.Α.Δ. 243, οι οποίες είχαν καταχωρηθεί από άλλους ανεπιτυχόντες προσφοροδότες και προσέβαλλαν την ίδια διοικητική πράξη. Στις 15.3.02 ο Καλλής, Δ., ακύρωσε την επίδικη απόφαση του Σ.Α.Λ., ημερομηνίας 26.6.00, κρίνοντας ότι το Σ.Α.Λ. δεν αιτιολόγησε την απόκλισή του από την απόφαση της πλειοψηφίας του Συμβουλευτικού Οργάνου, της Επιτροπής Αξιολόγησης των προσφορών με την οποία είχε αποκλεισθεί η προσφορά του Ε.Μ., καθώς και ότι, η έγκριση ψηφίσματος με το οποίο οι παρεκκλίσεις από τις προδιαγραφές του Ε.Μ. θεωρήθηκαν ως μη ουσιώδεις, αποτελούσε περίπτωση ανεπαρκούς και πλημμελούς αιτιολογίας. Ακύρωσε την απόφαση του Σ.Α.Λ. περαιτέρω για άλλους δύο λόγους. Συμφώνησε με το δικηγόρο των αιτητών ότι παράνομα επιτράπηκε στο Ε.Μ. να αλλοιώσει τους αρχικούς όρους της προσφοράς του και ότι η σύνθεση του Σ.Α.Λ. κατά τη συνεδρία λήψης της επίδικης απόφασης της 26.6.00 έπασχε. Πήραν μέρος σ' αυτή μέλη που απουσίαζαν από προηγούμενες συνεδρίες χωρίς να προκύπτει από τα ενώπιον του Δικαστηρίου στοιχεία ότι τα απόντα μέλη είχαν ενημερωθεί για τις αποφάσεις που λήφθηκαν στην απουσία τους.
Ως συνέπεια των πιο πάνω προκύπτει το ερώτημα κατά πόσο η παρούσα προσφυγή θα μπορούσε να συνεχίσει μέχρι τελικής απόφασης ή αν έχασε το αντικείμενό της.
Στο σύγγραμμα του Θ. Τσάτσου, Η Αίτησις Ακυρώσεως Ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας, έκδοση τρίτη, αναφέρονται τα ακόλουθα στη σελ. 374:
«Εάν η προσβαλλομένη πράξις ή παράλειψις ακυρωθή εξ ολοκλήρου δι' ετέρας αποφάσεως του Συμβουλίου της Επικρατείας, η περί ακυρώσεως αυτής αίτησις, η τυχόν εισέτι εκκρεμούσα, αποβαίνει άνευ αντικειμένου, της ακυρωτικής αποφάσεως εξαφανιζούσης την πράξιν εξ υπαρχής, έστω και αν η διοίκησις μέχρι της εκδικάσεως της εκκρεμούσης αιτήσεως δεν συνεμορφώθη προς την ακυρωτικήν απόφασιν του Συμβουλίου της Επικρατείας.»
Σχετικό επίσης είναι και το πιο κάτω απόσπασμα από τα Πορίσματα Νομολογίας του Συμβουλίου της Επικρατείας (1929-1959) στη σελ. 275:
«Συνήθεις περιπτώσεις καταργήσεως της δίκης είναι . . . . . . επί ακυρώσεως της προσβαλλομένης δι' ετέρας αποφάσεως του Σ.Ε. . .»
Το ίδιο θέμα απασχόλησε τον Πική, Δ. (όπως ήταν τότε) στην Kikas a.o. v. C.B.C. a.o. (1984) 3 C.L.R. 852. Ο Πικής, Δ., ανέφερε τα ακόλουθα στη σελ. 856:
"In my judgment, the annulment of the administrative act complained of in one proceeding, causes the abatement of the subject matter of every other proceeding for judicial review of the same act."
Περαιτέρω ανέφερε τα ακόλουθα obiter:
". . . . I think it right to put on record, bearing in mind the context of para. 6, that challenge of the act before an administrative Court by a party claiming damages thereunder, is essential for the validation of his suit; although the act need not have been annulled at his instance."
Προκύπτει από τα πιο πάνω πως μία ακυρωτική απόφαση έχει ως συνέπεια την κατάργηση και εξαφάνιση της προσβληθείσας διοικητικής πράξης εξ υπ' αρχής (ex tung) και έναντι πάντων (erga omnes), καθιστώντας τη νομικά ανύπαρκτη.
Ως εκ τούτου από τις 15.3.02, ημερομηνία κατά την οποία εκδόθηκε η ακυρωτική απόφαση από τον Καλλή, Δ., το αντικείμενο της παρούσας έχει εκλείψει και η δίκη πρέπει να κηρυχθεί καταργημένη.
Θα πρέπει τώρα να εξετάσω το θέμα εξόδων. Όταν καταχωρήθηκε η παρούσα προσφυγή καθώς και στα επόμενα της στάδια, δεν προκύπτει από οποιοδήποτε στοιχείο ενώπιόν μου ότι οι αιτητές γνώριζαν την ύπαρξη και των άλλων προσφυγών εναντίον της ίδιας πράξης. Εν πάση περιπτώσει ο συνήγορος των καθ' ων η αίτηση, που ήταν ο μόνος που μπορώ να πώ με βεβαιότητα ότι γνώριζε την ύπαρξη των προσφυγών, σε κανένα στάδιο δεν ζήτησε τη συνεκδίκαση της παρούσας με τις άλλες. Ούτε υπάρχει οποιοδήποτε στοιχείο που να δείχνει ότι οι αιτητές ή ο συνήγορός τους στην υπόθεση αυτή γνώριζαν πριν την επιφύλαξη της απόφασης την ακυρωτική απόφαση του Καλλή, Δ.. Ούτε ο κ. Πασιαρδής, δικηγόρος που εμφανίστηκε εκ μέρους του κ. Αιμιλιανίδη, συνήγορου των καθ' ων η αίτηση, ενώπιον του Δικαστηρίου στις 19.4.02 ανέφερε οτιδήποτε στο Δικαστήριο για την έκδοση της ακυρωτικής απόφασης, αλλά ούτε και ο ίδιος ο κ. Αιμιλιανίδης έπραξε τούτο κατά την ημέρα των διευκρινίσεων, την 1.7.02, οπότε και επεφυλάχθη και η απόφαση μου.
Το σκεπτικό της απόφασης του Καλλή, Δ., με βρίσκει απόλυτα σύμφωνο και με βάση το σκεπτικό αυτό, έχοντας εξετάσει τους λόγους που προβλήθηκαν από τους αιτητές, θα ακύρωνα και εγώ την επίδικη πράξη με βάση το δεύτερο σκέλος του λόγου ακυρότητας 2 των αιτητών που προανέφερα, καθώς και με βάση τους λόγους 3 και 4.
Εν όψει των πιο πάνω θεωρώ ορθό και δίκαιο όπως τα έξοδα επιδικασθούν υπέρ των αιτητών.
Κατά συνέπεια η προσφυγή απορρίπτεται ως απωλέσασα το αντικείμενο της και επιδικάζονται έξοδα υπέρ των αιτητών.
Η προσφυγή απορρίπτεται με έξοδα.