|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
ΕΝΩΠΙΟΝ
Αναφορικά με το Άρθρο 146 του Συντάγματος.
Υπόθεση αρ. 812/2000
Μεταξύ
:Βραχίμη Ι. Χατζηχάννα, από τη Λευκωσία
Αιτητή
- και -
Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω
Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας
Καθ'ης η αίτηση
- - - - - -
Υπόθεση αρ. 1071/2000
Μεταξύ
:1. Χρίστου Τσιάτταλου
2. Θεμιστοκλή Αργυρού
3. Σάββα Πανάρετου
4. Ιωάννη Χειμωνίδη
5. Ανδρέα Ιωάννου
Αιτητών
- και -
Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω
Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας
Καθ'ης η αίτηση
- - - - - -
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ
: 4 Σεπτεμβρίου, 2002.Ο αιτητής στην 812/00 παρουσιάζεται αυτοπροσώπως.
Για τους αιτητές στην 1071/00: Α. Σ. Αγγελίδης.
Για την καθ΄ης η αίτηση και στις δύο υποθέσεις: Δ. Καλλίγερος.
Για το Ε/Μ 1: Α. Ευσταθίου (κα).
Για το Ε/Μ 2: Χρ. Χριστοφίδης.
- - - - - -
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Οι παρούσες προσφυγές οι οποίες συνεκδικάστηκαν γιατί στρέφονται κατά της ίδιας διοικητικής πράξης και παρουσιάζουν κοινά σημεία γεγονότων και νόμου, αξιώνουν την ακύρωση της απόφασης της καθ΄ης η αίτηση όπως δημοσιεύτηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας με αρ. γνωστοποίησης 4579 και ημερομηνία 15.10.99, με την οποία προήχθησαν από τις 15.9.99 στη μόνιμη θέση Ανώτερου Γεωργικού Λειτουργού, Τμήμα Γεωργίας, τα ενδιαφερόμενα μέρη Άλκης Κυριακίδης και Ανδρέας Παπαναστασίου.
Αρχικά η προσφυγή 1071/2000 όπως φαίνεται και από τον τίτλο της είχε καταχωρηθεί από πέντε αιτητές. Σε μεταγενέστερο όμως στάδιο και πιο συγκεκριμένα στις 5.10.2000, ο υπ΄ αριθμό 3 αιτητής Σάββας Πανάρετος, με γραπτή αίτησή του απέσυρε αυτήν ως προς το μέρος που τον αφορούσε. Παρέμειναν επομένως τέσσερις αιτητές, οι εξής: 1. Χρίστος Τσιάτταλος, 2. Θεμιστοκλής Αργυρού, 3, Ιωάννης Χειμωνίδης και 4. Ανδρέας Ιωάννου.
Στο σημείο αυτό είναι πιστεύω αναγκαίο να επισημανθούν και τα ακόλουθα: Η προαναφερόμενη προσφυγή προέκυψε κατόπιν έγκρισης της ενδιάμεσης αίτησης ημερομηνίας 12.4.2000, που υπεβλήθη στην προσφυγή 1607/99 για χωρισμό των αιτούμενων θεραπειών του δικογράφου αυτής, ενώ η προσφυγή 812/2000 προέκυψε κατόπιν έγκρισης της ενδιάμεσης αίτησης ημερομηνίας 21.3.2000 που υπεβλήθη στην προσφυγή 1353/2000 για τους ίδιους ακριβώς όπως πιο πάνω λόγους.
Ο Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος με επιστολή του ημερομηνίας 16.4.99, ζήτησε την πλήρωση τριών κενών μόνιμων (Τακτ. Προϋπ.) θέσεων Ανώτερου Γεωργικού Λειτουργού, στο Τμήμα Γεωργίας.
Οι θέσεις είναι θέσεις προαγωγής.
Η Επιτροπή Δημόσιας Υπηρεσίας (ΕΔΥ) σε συνεδρία της στις 7.5.99, αποφάσισε να επιληφθεί του θέματος πλήρωσης των πιο πάνω θέσεων σε μεταγενέστερη ημερομηνία στην οποία να παρευρίσκεται και ο Διευθυντής του Τμήματος Γεωργίας.
Στη συνεδρία της ημερομηνίας 14.7.99, η ΕΔΥ αφού πρώτα προέβη σε εξέταση, αποφάσισε ότι όλοι οι υποψήφιοι συμπεριλαμβανομένων των αιτητών και των ενδιαφερομένων μερών κατείχαν τα απαιτούμενα από το σχέδιο υπηρεσίας προσόντα και ιδιαίτερα την πολύ καλή γνώση της ελληνικής και αγγλικής γλώσσας. Αποφάσισε επίσης ότι όλοι οι αιτητές και τα ενδιαφερόμενα μέρη, εκτός από τον αιτητή υπ΄ αριθμό 5 στην προσφυγή 1071/2000, κατείχαν το πρόσθετο προσόν που προβλέπετο στο σχέδιο υπηρεσίας.
Στη συνέχεια, προσήλθε στη συνεδρία ο Διευθυντής του Τμήματος Γεωργίας για να προβεί στις απαραίτητες για τους υποψηφίους συστάσεις. Σύστησε για προαγωγή τα ενδιαφερόμενα μέρη και ακόμα ένα πρόσωπο το οποίο δεν αφορούν οι υπό εξέταση προσφυγές. Σε ερώτηση δε της ΕΔΥ σχετικά με τα προσόντα των υποψηφίων που είναι πέραν των προβλεπομένων από το σχέδιο υπηρεσίας αλλά και σε σχέση με ακαδημαϊκά ή τεχνικά προσόντα που αποκτήθηκαν με την παρακολούθηση ειδικών μαθημάτων, ο Διευθυντής απάντησε ότι τα έλαβε υπόψη στο βαθμό που αυτά "αντανακλούνται σε αναβαθμισμένη προσφορά στο Τμήμα" κατέληξε όμως ότι "οι συστηθέντες από αυτόν λειτουργοί υπερτερούν έναντι των λειτουργών αυτών και έχουν συνολική προσφορά σε πιο υψηλό επίπεδο και επομένως σε μία συνεκτίμηση όλων των δεδομένων καταλήγει ότι οι συστηθέντες είναι καταλληλότεροι από αυτούς που δε συστήθηκαν".
Ακολούθως η Επιτροπή ασχολήθηκε με την αξιολόγηση και σύγκριση των υποψηφίων. Αφού δε εξέτασε τα ουσιώδη στοιχεία από το φάκελο πλήρωσης της θέσης καθώς και από τους προσωπικούς και εμπιστευτικούς φακέλους των υποψηφίων και αφού έλαβε υπόψη τη σύσταση του Διευθυντή και όσα ανέφερε σχετικά, έκρινε ότι τα ενδιαφερόμενα μέρη υπερείχαν των άλλων υποψηφίων βάσει των νομοθετημένων κριτηρίων (αξία, προσόντα, αρχαιότητα) και τους επέλεξε για προαγωγή. Ως ημερομηνία δε ισχύος της προαγωγής τους καθόρισε την 15.9.99.
Και στις δύο προσφυγές, προβάλλονται από τους αιτητές σειρά ισχυρισμών οι οποίοι κατά την εισήγησή τους οδηγούν στην ακύρωση της επίδικης απόφασης. Επίκεντρο των ισχυρισμών αυτών αποτελεί η σύσταση του Διευθυντή, την οποία όλοι θεωρούν τρωτή ως αναιτιολόγητη.
Ενόψει του γεγονότος αυτού είναι πιστεύω σκόπιμο να παρατεθεί ολόκληρο το κείμενο της σύστασης του Διευθυντή που έχει ως ακολούθως:-
"Προκειμένου να προβώ σε συστάσεις, κατά τη σημερινή διαδικασία, μελέτησα το περιεχόμενο των προσωπικών φακέλων όλων των υποψηφίων καθώς και άλλους συναφείς φακέλους του τμήματος στους οποίους είναι καταχωρημένες διάφορες εργασίες και έγγραφα που αφορούν τους υποψηφίους. Γνωρίζω προσωπικά όλους τους υποψηφίους και για όσους λειτουργούς δεν υπάγονται απ΄ ευθείας σε μένα διαβουλεύθηκα επίσης με τους άμεσα και διοικητικά προϊσταμένους τους, τις απόψεις και συστάσεις των οποίων έλαβα πολύ σοβαρά υπόψη. Με βάση όλα αυτά και λαμβάνοντας υπόψη και τα καθιερωμένα κριτήρια για θέσεις προαγωγής στο σύνολό τους - αξία, προσόντα, αρχαιότητα - καθώς και τα καθήκοντα, τις ευθύνες και απαιτούμενα προσόντα της υπό πλήρωση θέσης και την καταλληλότητα των υποψηφίων γι΄ αυτά, συστήνω για προαγωγή τους Κυριακίδη Άλκη, Μαρκίδη Λοΐζο και Παπαναστασίου Ανδρέα.
Ο Κυριακίδης Άλκης εκτελεί καθήκοντα Επαρχιακού Γεωργικού Λειτουργού Λευκωσίας εδώ και μερικούς μήνες. Προηγουμένως υπηρετούσε στο ίδιο Γραφείο για πάρα πολλά χρόνια ως Περιφερειακός Γεωργικός Λειτουργός. Κατά τα τελευταία τέσσερα χρόνια βαθμολογήθηκε με εξαίρετος σε επτά σημεία. Κατέχει επίσης το πρόσθετο προσόν. Είναι λειτουργός ο οποίος καταβάλλει συνεχή προσπάθεια για βελτίωση και αναβάθμιση της προσφοράς του στην Υπηρεσία. Συνεργάζεται πρόθυμα και αναλαμβάνει υπεύθυνα οποιαδήποτε καθήκοντα του ανατεθούν. Είναι πολύ αποδοτικός υπάλληλος και χαίρει της εκτίμησης και αποδοχής των συναδέλφων του στο Επαρχιακό Γεωργικό Γραφείο Λευκωσίας.
.............................. .................................................. .............................
.............................. .................................................. .............................
.............................. .................................................. .............................
Ο Παπαναστασίου Ανδρέας υπηρετεί ως Περιφερειακός Γεωργικός Λειτουργός στο Επαρχιακό Γεωργικό Γραφείο Λευκωσίας. Κατά τα τελευταία έξι χρόνια έχει βαθμολογηθεί με εξαίρετος σε όλα τα σημεία. Κατέχει επίσης το πρόσθετο προσόν. Είναι εξαιρετικά αποδοτικός και πολύτιμος υπάλληλος ο οποίος καταβάλλει συνεχή προσπάθεια για βελτίωση των γνώσεών του σε διάφορους τεχνικούς τομείς και για αναβάθμιση της εν γένει προσφοράς του στο Τμήμα. Χαίρει μεγάλης εκτίμησης μεταξύ των συναδέλφων του και γενικά εκτελεί τα καθήκοντά του κατά τον πλέον αποτελεσματικό τρόπο.
Αφού έλαβα υπόψη μου τη συνολική εικόνα όλων των λειτουργών κρίνω ότι οι τρεις πιο πάνω λειτουργοί υπερέχουν έναντι των υπολοίπων και είναι καλύτεροι και σε θέση να εκτελέσουν τα καθήκοντα της υπό πλήρωση θέσης."
Όπως έχει κατ΄ επανάληψη αναλυθεί σε πάρα πολλές αποφάσεις του Ανωτάτου Δικαστηρίου, το θέμα της αιτιολογίας της σύστασης εξετάζεται πάντοτε σε συνάρτηση με τα τρία νομοθετημένα κριτήρια στο σύνολό τους (αξία, προσόντα, αρχαιότητα) όπως αυτά προκύπτουν από τα στοιχεία των προσωπικών και εμπιστευτικών φακέλων των υποψηφίων. Σύμφωνα δε με τη νομολογία, η αιτιολογία δεν πρέπει να έρχεται σε αντίθεση με τα στοιχεία των φακέλων ούτε να δημιουργεί μια εικόνα εντελώς διαφορετική ανατρέποντας τα υπάρχοντα δεδομένα. Δεν πρέπει επίσης να αποτελεί απλή επανάληψη ή αναπαραγωγή των εν λόγω στοιχείων χωρίς να προσθέτει κάτι το επιπλέον. Η σημασία των συστάσεων των Προϊσταμένων ενός Τμήματος έχει πλειστάκις τονιστεί από το Ανώτατο Δικαστήριο αφού αποτελεί ένα πολύ ουσιώδες, ανεξάρτητο και ξεχωριστό στοιχείο προσδιορισμού της αξίας των υποψηφίων, τόσο σημαντικό, ώστε να απαιτείται ειδική αιτιολόγηση και προσδιορισμός των λόγων για τυχόν απόκλισή τους από την Επιτροπή. (Βλ. απόφαση της Ολομέλειας του Ανωτάτου Δικαστηρίου στην Χρίστος Ιωάννου και άλλοι ν. Δημοκρατίας (1993) 3 ΑΑΔ 390, 397).
Ας έρθουμε όμως στα δεδομένα της παρούσας περίπτωσης και ας εξετάσουμε τα υπηρεσιακά στοιχεία των αιτητών και των ενδιαφερομένων μερών όπως αυτά εξάγονται από τους προσωπικούς και εμπιστευτικούς τους φακέλους.
Στις εμπιστευτικές εκθέσεις των τελευταίων πέντε χρόνων (1994-1998) στις οποίες αποδίδεται ιδιαίτερη βαρύτητα όλοι βαθμολογούνται γενικά ως εξαίρετοι. Διαφορά υπέρ των ενδιαφερομένων μερών υπάρχει κατά τη γνώμη μου μόνο έναντι των αιτητών στην προσφυγή 1071/2000. Θα χαρακτήριζα όμως την εν λόγω διαφορά ως οριακή. Όσον αφορά δε το στοιχείο της αρχαιότητας τόσο οι αιτητές όσο και τα ενδιαφερόμενα μέρη προήχθησαν στην αμέσως προηγούμενη της επίδικης θέση την ίδια ημερομηνία δηλαδή στις 15.11.82. Η διαφορά δε που υπάρχει μεταξύ ορισμένων από αυτούς είναι πολύ απομακρυσμένη αφού ανάγεται στην ημερομηνία πρώτου διορισμού τους στη δεκαετία 60-70.
Κατά την άποψή μου, από την απλή ανάγνωση της σύστασης του Διευθυντή εξάγεται αβίαστα το συμπέρασμα ότι αυτός εξειδίκευσε συγκεκριμένες ιδιότητες που τα ενδιαφερόμενα μέρη υπερέχουν όχι μόνο έναντι των αιτητών αλλά έναντι και των άλλων υποψηφίων.
Ειδικότερα αναφορικά με το Ε/Μ αρ. 1 Άλκη Κυριακίδη επεσήμανε:
(α) Καταβάλλει συνεχή προσπάθεια για βελτίωση και αναβάθμιση της προσφοράς του στην Υπηρεσία.
(β) Συνεργάζεται πρόθυμα και αναλαμβάνει υπεύθυνα οποιαδήποτε καθήκοντα του ανατεθούν, και
(γ) Είναι πολύ αποδοτικός υπάλληλος και χαίρει εκτίμησης και αποδοχής των συναδέλφων του στο Επαρχιακό Γεωργικό Γραφείο Λευκωσίας.
Αναφορικά δε με το Ε/Μ αρ. 2 Ανδρέα Παπαναστασίου ανέφερε:-
(α) Είναι εξαιρετικά αποδοτικός και πολύτιμος υπάλληλος.
(β) Καταβάλλει συνεχή προσπάθεια για βελτίωση των γνώσεών του σε διάφορους τεχνικούς τομείς και για αναβάθμιση της εν γένει προσφοράς του στο Τμήμα, και
(γ) Χαίρει μεγάλης εκτίμησης μεταξύ των συναδέλφων του και γενικά εκτελεί τα καθήκοντά του κατά τον πλέον αποτελεσματικό τρόπο.
Όλα τα πιο πάνω στοιχεία τα οποία ο Διευθυντής απέδωσε στα ενδιαφερόμενα μέρη ως τις ιδιαίτερες ιδιότητές τους βαθμολογούνται στις ετήσιες εμπιστευτικές εκθέσεις. Ως προς την αποδοτικότητα τόσο οι αιτητές όσο και τα ενδιαφερόμενα μέρη βαθμολογούνται τα τελευταία πέντε χρόνια ως εξαίρετοι. Ως προς την καταβολή συνεχούς προσπάθειας για βελτίωση των γνώσεων τους και αναβάθμιση της προσφοράς τους στο Τμήμα, κάτω από τον τίτλο "Επαγγελματική κατάρτιση" και "Υπηρεσιακό ενδιαφέρον", επίσης αιτητές και ενδιαφερόμενα μέρη βαθμολογούνται ως εξαίρετοι. Ως προς δε την προθυμία ανάληψης υπεύθυνα πρόσθετων καθηκόντων και τη συνεργασία βαθμολογούνται στις εμπιστευτικές εκθέσεις κάτω από τον τίτλο "Πρωτοβουλία" και "Συνεργασία/Σχέσεις" αντίστοιχα, οι πλείστοι των αιτητών είναι επίσης εξαίρετοι εκτός ορισμένων μεμονωμένων περιπτώσεων για ένα ή δύο συγκεκριμένα έτη.
Διαπιστώνεται δηλαδή, ότι ο Διευθυντής με τη σύστασή του, το κείμενο της οποίας έχει παρατεθεί ανωτέρω διαμόρφωσε νέα κατάσταση υπεροχής των ενδιαφερομένων μερών έξω από το θεσμοθετημένο πλαίσιο των ετήσιων αξιολογήσεων.
Οι συνέπειες της ασυμφωνίας της σύστασης με τα στοιχεία των φακέλων και της διαμόρφωσης υπεροχής, εκεί όπου οι ετήσιες αξιολογήσεις δεν δίδουν τέτοια υπεροχή έχουν αναλυθεί σε σειρά αποφάσεων του Ανωτάτου Δικαστηρίου και ιδιαίτερα στην Κρυστάλλω Χριστοδουλίδου ν. Δημοκρατίας, Α.Ε. 2374, ημερομηνίας 15.9.99 στην οποία λέχθηκαν τα εξής:-
"Ούτε ο διευθυντής ούτε οι προϊστάμενοι και οι αξιολογούντες λειτουργοί μπορούν, έξω από το θεσμοθετημένο πλαίσιο αξιολόγησης και με δοσμένες έγκυρες ετήσιες αξιολογήσεις, να διαμορφώνουν εκ των υστέρων νέα κατάσταση αναφορικά με την αξιολογηθείσα ποιότητα των λειτουργών."
(Βλέπε επίσης: Σταυρινίδης ν. Δημοκρατίας, Α.Ε. 2434, ημερομηνίας 20.3.2000 και Κουάλης κ.ά. ν. Δημοκρατίας, Α.Ε. 2402, ημερομηνίας 11.11.1999)
(Βλέπε ακόμη: Πογιατζή ν. Δημοκρατίας, Α.Ε. 2667, ημερομηνίας 20.9.2001)
Το γεγονός αυτό είναι ακόμα πιο εμφανές στην περίπτωση του αιτητή Βραχίμη Χατζηχάννα ο οποίος στο δεύτερο από τα τρία νομοθετημένα κριτήρια, αυτό των προσόντων υπερέχει καταφανώς έναντι των ενδιαφερομένων μερών. Συγκεκριμένα από τον προσωπικό του φάκελο αλλά και από το φάκελο του Δικαστηρίου, διαφαίνεται καθαρά ότι κατέχει πλείστα ακαδημαϊκά και άλλα προσόντα, επιπρόσθετα των απαιτουμένων στο σχέδιο υπηρεσίας της επίδικης θέσης.
Από το ίδιο δε το κείμενο της σύστασης, είναι φανερό ότι η πληθώρα όλων αυτών των προσόντων δεν έχει αξιολογηθεί ή σταθμιστεί κατάλληλα όπως ακριβώς επιβάλλει η νομολογία. (Βλέπε: Πούρος ν. Δημοκρατίας, Α.Ε. 2847, 2857 και 2858, ημερομηνίας 30/4/2000, καθώς και Γιαγκουλής ν. ΕΔΥ, Α.Ε. 2315, ημερομηνίας 19.7.1999), ούτε από το Διευθυντή αλλά ούτε από την Επιτροπή. Στην υπόθεση Γιαγκουλής λέχθηκαν μεταξύ άλλων τα εξής τα οποία τυγχάνουν εφαρμογής και στην προκείμενη περίπτωση:-
"Η Ε.Δ.Υ. εδώ είχε καθήκον να διερευνήσει το θέμα. Σ΄ αυτήν ανήκει η αρμοδιότητα και όχι στο δικαστήριο να εξετάσει αν τα πρόσθετα αυτά προσόντα ή έστω κάποια από αυτά μπορούσαν να συσχετισθούν με τα καθήκοντα ή τις ευθύνες της επίδικης θέσης. Οπόταν υπήρχε πιθανότητα μεταβολής της γενικής εικόνας. Αν στο ερώτημα η απάντηση ήταν καταφατική θα διαμορφωνόταν ίσως ευνοϊκότερη κατάσταση για τον εφεσείοντα που κρίθηκε ότι ήταν, στον τομέα αυτό, σε ίση περίπου μοίρα με το ενδιαφερόμενο μέρος. Η αρχή της διαφάνειας επέβαλλε έρευνα η οποία δεν έγινε. Η επίδικη πράξη είναι, για το λόγο αυτό, τρωτή."
Έχοντας υπόψη όλα όσα έχουν λεχθεί ανωτέρω θεωρώ ότι η σύσταση του Διευθυντή πάσχει, ως μη δεόντως αιτιολογημένη. Η απουσία δε αιτιολογημένης σύστασης έχει ως επακόλουθο και την ακυρότητα της απόφασης της ΕΔΥ που την υιοθέτησε.
Ενόψει της κατάληξης αυτής δεν καθίσταται αναγκαία η εξέταση των άλλων λόγων ακυρότητας που προβάλλονται.
Οι προσφυγές επιτυγχάνουν με έξοδα. Η επίδικη απόφαση ακυρώνεται.
(Υπ.) Μ. Κρονίδης, Δ.
/Επσ