ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
ΥΠΟΘΕΣΗ ΑΡ. 1110/2000
ΕΝΩΠΙΟΝ
: Τ. ΗΛΙΑΔΗ, Δ.Αναφορικά με το Αρθρο 146 του Συντάγματος.
ΜΕΤΑΞΥ:
ΠΑΥΛΟΥ ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ ΧΑΤΖΗΚΥΡΙΑΚΟΥ,
από τη Λευκωσία,
Αιτητή
και
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, μέσω
Υπουργού Εσωτερικών,
Καθ'ων η αίτηση
------------------------------
14 Αυγούστου 2002
Για τον Αιτητή: κα Ξ. Κουσταή για κ. Στ. Παναγίδη.
Για τους Καθ'ων η αίτηση: κ. Α. Μαππουρίδης, Δικηγόρος της
Δημοκρατίας Α΄.
----------------------
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Με την παρούσα προσφυγή ο αιτητής αμφισβητεί την ορθότητα της απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου να απορρίψει την ένσταση που υπέβαλε για τη μερική τροποποίηση του Τοπικού Σχεδίου Πόλης Χρυσοχούς που θα του επέτρεπε να αξιοποιήσει την ακίνητη περιουσία του στην Πόλη Χρυσοχούς.
(α) Τα γεγονότα
Ο αιτητής είναι ιδιοκτήτης των τεμαχίων 37 και 46 που προέκυψαν από την εφαρμογή σχεδίου αναδασμού και βρίσκονται στο χωριό Προδρόμι, μέσα στα διοικητικά όρια του Δήμου Πόλης Χρυσοχούς.
Με τον καθορισμό των Πολεοδομικών Ζωνών στην περιοχή του Δήμου Πόλης Χρυσοχούς (ΚΔΠ 213 της 14/9/79) στα πιο πάνω τεμάχια επιτρεπόταν η ανέγερση οικοδομών εκτός αποθηκών, βιομηχανικών οικοδομών και υποστατικών μαζικής εκτροφής χοίρων, με ορισμένες λεπτομερειακές διαφοροποιήσεις.
Ως αποτέλεσμα αίτησης που υποβλήθηκε από τον αιτητή, το Επαρχιακό Γραφείο Αναδασμού στις 7/1/94 ενέκρινε το διαχωρισμό των πιο πάνω τεμαχίων σε 13 νέα τεμάχια. Ο αιτητής αποτάθηκε στις 24/1/94 στο Επαρχιακό Κτηματολόγιο Πάφου για την έκδοση τίτλων, σύμφωνα με τις πρόνοιες του άρθρου 27 του περί Ακίνητης Ιδιοκτησίας (Διακατοχή, Εγγραφή και Εκτίμηση) Νόμου, Κεφ. 224.
Προτού εκδοθούν οι τίτλοι ιδιοκτησίας στις 3/2/95 δημοσιεύθηκε το Τοπικό Σχέδιο Πόλης Χρυσοχούς σύμφωνα με τις πρόνοιες του οποίου τα δύο τεμάχια του αιτητή εντάχθηκαν στην πολεοδομική ζώνη Γα2 που εθεωρείτο ως γεωργική, με συντελεστή δόμησης 0.06:1, ποσοστό κάλυψης 0.06:1 και ανέγερση 2 ορόφων. Πιο συγκεκριμένα το Τοπικό Σχέδιο επέτρεπε την ανέγερση μονοκατοικίας μόνο σε τεμάχια που είχαν εμβαδό τουλάχιστον 4.000 τ.μ. νοουμένου ότι αυτά θα διέθεταν την κατάλληλη, ικανοποιητική, άνετη και ασφαλή δημόσια προσπέλαση. Οι σχετικές πρόνοιες του σχεδίου επέτρεπαν επίσης την ανέγερση μέχρι και τεσσάρων μονοκατοικιών, όταν το εμβαδό της ακίνητης περιουσίας ήταν τουλάχιστον 16.000 τ.μ. και υπήρχε προς τούτο κατάλληλη και ικανοποιητική υδατοπρομήθεια.
Εδώ θα πρέπει να τονισθεί ότι ο αιτητής δεν υπέβαλε αίτηση στο Δήμο Πόλης Χρυσοχούς και μετά την 3/2/95 στην Πολεοδομική Αρχή για την ανάπτυξη των δύο πιο πάνω τεμαχίων και ότι τα τεμάχια αυτά δεν διέθεταν επαρκή και κατάλληλη υδατοπρομήθεια.
Ο αιτητής υπέβαλε την 1/9/95 ένσταση κατά των προνοιών του Τοπικού Σχεδίου Πόλης Χρυσοχούς ζητώντας την αναθεώρηση του για να καταστεί δυνατή η εξασφάλιση 13 αδειών οικοδομής. Η αρμόδια Επαρχιακή Συμβουλευτική Επιτροπή εξέτασε την ένσταση και αφού διεξήγαγε έρευνα επί τόπου και άκουσε τις απόψεις του Δημοτικού Συμβουλίου Πόλης Χρυσοχούς αποφάσισε την απόρριψη του αιτήματος του αιτητή. Στα σχετικά πρακτικά σημειώνονται τα πιο κάτω:
"(α) Για τις περιοχές εκτός ορίου ανάπτυξης όπως αυτή που βρίσκονται τα τεμάχια έχουν εφαρμογή οι πρόνοιες της πολιτικής για την μεμονωμένη κατοικία του Τοπικού Σχεδίου Πόλης Χρυσοχούς, όπου και καθορίζονται οι προϋποθέσεις ανάπτυξης.
(β) Η ανάπτυξη εκτός των καθορισμένων περιοχών ανάπτυξης δεν ενθαρρύνεται και ούτε είναι επιθυμητή με βάση την στρατηγική του Σχεδίου για οργανωμένη, συμπαγή και ορθολογική ανάπτυξη."
Ακολούθως το Κεντρικό Συντονιστικό Κλιμάκιο στο οποίο παραπέμφθηκε το θέμα, αποφάσισε ομόφωνα την απόρριψη όλων των ενστάσεων που υποβλήθηκαν εκτός μιας. Σημειώνω από τα σχετικά πρακτικά τα ακόλουθα:
"6.1 Το Κεντρικό Συντονιστικό Κλιμάκιο μελέτησε με προσοχή όλες τις υποβληθείσες ενστάσεις και έχει καταλήξει ομόφωνα στην εισήγηση για απόρριψη όλων των ενστάσεων (με εξαίρεση την ένσταση με αρ. 47) και οριστικοποίηση του Τοπικού Σχεδίου Πόλης Χρυσοχούς χωρίς ουσιώδεις τροποποιήσεις.
6.2 Γενικά, το Κλιμάκιο υιοθετεί τις εισηγήσεις και απόψεις της Επαρχιακής Συμβουλευτικής Επιτροπής, η εργασία της οποίας χαρακτηρίζεται από σοβαρότητα και υψηλή ποιότητα. Ειδικά σε ότι αφορά την ένσταση που υπέβαλε ο Δήμος Πόλης Χρυσοχούς, το Κλιμάκιο συμφωνεί με όλες τις τοποθετήσεις της ΕΣΕ στα επιμέρους θέματα που εγείρονται στην ένσταση, στο βαθμό που αυτά αφορούν πράγματι πρόνοιες του Τοπικού Σχεδίου."
Οι απόψεις του Κεντρικού Συντονιστικού Κλιμακίου εξετάστηκαν ακολούθως από το Πολεοδομικό Συμβούλιο το οποίο υιοθέτησε τις σχετικές εισηγήσεις. Στη συνέχεια ο Υπουργός Εσωτερικών υπέβαλε πρόταση για τροποποίηση του σχεδίου στο Υπουργικό Συμβούλιο. Το Υπουργικό Συμβούλιο ενέκρινε τη σχετική αίτηση και η σχετική απόφαση του δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας στις 3/3/2000. Η πιο πάνω απόφαση δεν επέφερε οποιαδήποτε διαφοροποίηση στα τεμάχια του αιτητή, όπως αυτά καθορίστηκαν στο δημοσιευμένο Τοπικό Σχέδιο Πόλης Χρυσοχούς στις
3/2/95. Οι δικηγόροι του τελευταίου ειδοποιήθηκαν εγγράφως με σχετική επιστολή ημερομηνίας 15/6/2000 για την απόρριψη της ένστασης του πελάτη τους. Η σχετική σημείωση στην πιο πάνω επιστολή αναφέρει ότι,"Το Υπουργικό Συμβούλιο μελέτησε, σύμφωνα με τις πρόνοιες του άρθρου 18(7) του περί Πολεοδομίας και Χωροταξίας Νόμου, όλες τις ενστάσεις που υποβλήθηκαν, συμπεριλαμβανομένης και της δικής σας, και αφού έλαβε υπόψη όλα τα δεδομένα, αποφάσισε να μην αποδεχθεί την ένστασή σας και να προβεί σε πολύ περιορισμένης έκτασης τροποποίηση του Τοπικού Σχεδίου Πόλης Χρυσοχούς, εφόσον έχει καταλήξει στο συμπέρασμα ότι οι πολιτικές και ρυθμίσεις που καθορίζονται στο Τοπικό Σχέδιο είναι ισορροπημένες και διασφαλίζουν τη δυνατότητα υλοποίησης των κύριων στόχων και της Γενικής Στρατηγικής του κατά την περίοδο ισχύος του."
Εναντίον της πιο πάνω απόφασης έχει καταχωρηθεί η παρούσα προσφυγή.
(β) Οι λόγοι της προσφυγής
Ο αιτητής αμφισβητεί την ορθότητα της πιο πάνω απόφασης γιατί σύμφωνα με τους ισχυρισμούς του έχει σημειωθεί
(i) Ελλειψη δέουσας έρευνας και παραβίαση της αρχής της χρηστής διοίκησης,
(ii) Ελλειψη αιτιολογίας, και
(iii) Παραβίαση του δικαιώματος ιδιοκτησίας.
Περιληπτικά ο αιτητής εισηγείται ότι παρατηρείται στην όλη διαδικασία που υιοθετήθηκε έλλειψη δέουσας έρευνας και χρηστής διοίκησης (αφού η αίτηση του δεν μελετήθηκε σωστά), έλλειψη αιτιολογίας (αφού στην επιστολή τους της 15/6/2000 οι καθ'ων η αίτηση δεν φαίνεται πού στηρίζουν την απόφαση τους), όπως επίσης και παράβαση του δικαιώματος ιδιοκτησίας (αφού δεν τους επετράπηκε η εξασφάλιση των αδειών για τα 13 τεμάχια όπως αυτά εγκρίθηκαν από το Τμήμα Αναδασμού).
Σε αντίθεση με τους πιο πάνω ισχυρισμούς οι καθ'ων η αίτηση ισχυρίζονται ότι είχε λάβει χώρα η δέουσα έρευνα αφού δόθηκε η ευχέρεια στον αιτητή να υποβάλει την ένσταση του, ότι υπάρχει η σχετική αιτιολογία, προσθέτοντας ότι οι πολεοδομικές ζώνες προδιαγράφουν τους όρους ανάπτυξης μιας περιοχής χωρίς να αποστερούν από ένα ιδιοκτήτη το δικαίωμα χρήσης της ιδιοκτησίας. Σύμφωνα με τους καθ'ων
η αίτηση οι ζώνες επιβάλλουν μερικούς περιορισμούς που έχουν ως απώτερο σκοπό τη διαφύλαξη του χαρακτήρα της περιοχής.
(i)
Ο αιτητής ισχυρίζεται ότι η ένσταση του δε μελετήθηκε σωστά ούτε και εξετάστηκε μέσα στα πλαίσια της χρηστής διοίκησης. Τα σημαντικά και ουσιώδη συμπληρωματικά στοιχεία που υπέβαλε στο Επαρχιακό Γραφείο Αναδασμού Πάφου, όπως επίσης και οι πιθανές ευνοϊκές εξελίξεις και επιπτώσεις προς όφελος του "ουδόλως ελήφθηκαν υπόψη κατά την εξέταση της ένστασης του και είχαν αντιμετωπισθεί εχθρικά και θεωρήθησαν μάλλον ενόχληση και ουσιαστικά απερρίφθησαν από της λήψεως τούτων".
Η πιο πάνω εισήγηση δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή. Οι ενστάσεις εξετάστηκαν από την Επαρχιακή Συμβουλευτική Επιτροπή (Ε.Σ.Ε.) η οποία αφού διεξήγαγε επιτόπια έρευνα και έλαβε υπόψη τις απόψεις της Τοπικής Αρχής αποφάσισε την μη ικανοποίηση του αιτήματος του αιτητή. Ακολούθως το Κεντρικό Συντονιστικό Κλιμάκιο αποφάσισε ομόφωνα την απόρριψη όλων των
ενστάσεων (εκτός από μία) υιοθετώντας τις απόψεις της Επαρχιακής Συμβουλευτικής Επιτροπής. Οι απόψεις του Κεντρικού Συντονιστικού Κλιμακίου ακολούθως εξετάσθηκαν από το Πολεοδομικό Συμβούλιο το οποίο αποφάσισε την υιοθέτηση τους. Στη συνέχεια το Υπουργικό Συμβούλιο, αφού μελέτησε όλες τις ενστάσεις που υποβλήθηκαν (μεταξύ των οποίων και εκείνη του αιτητή) αποφάσισε να μην αποδεχθεί την ένσταση του αιτητή και ενέκρινε την τροποποίηση του Τοπικού Σχεδίου σε πολύ περιορισμένη έκταση. Ο αιτητής πληροφορήθηκε προς τούτο σχετικά από το Γενικό Διευθυντή του Υπουργείου Εσωτερικών.Από τα πιο πάνω διαφαίνεται ότι οι καθ'ων η αίτηση είχαν προβεί στη δέουσα έρευνα και αφού έλαβαν υπόψη όλα τα σχετικά στοιχεία κατέληξαν στην απόφαση της απόρριψης της ένστασης του αιτητή.
Η εισήγηση του αιτητή απορρίπτεται.
(ii)
Ελλειψη αιτιολογίαςΗ εισήγηση του αιτητή ότι η επίδικη απόφαση πάσχει λόγω έλλειψης αιτιολογίας βασίζεται στη θέση ότι η απόφαση είναι δυσμενής γι' αυτόν και περιορίζει το δικαίωμα ανάπτυξης και απόλαυσης της περιουσίας του.
Η εισήγηση αυτή δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή. Η επιστολή της 15/6/2000, με την οποία ο αιτητής πληροφορήθηκε για την απόρριψη της ένστασης του είναι αρκετά ενημερωτική και προσφέρει την απαραίτητη αιτιολογία. Ο αιτητής επεδίωκε με την ένσταση του την τροποποίηση του Τοπικού Σχεδίου που εκπονήθηκε με ισορροπημένες διευθετήσεις. Οπως επισημαίνεται στην πιο πάνω επιστολή των καθ'ων η αίτηση, αποδοχή της ένστασης του αιτητή θα επέφερε τη διατάραξη της πολιτικής και των ρυθμίσεων του Τοπικού Σχεδίου. Η πιο πάνω αναφορά σε σχέση με το περιεχόμενο των στοιχείων που έχουν κατατεθεί συνιστούν την απαραίτητη αιτιολογία για την εγκυρότητα της επίδικης απόφασης. Εδώ θα πρέπει να τονισθεί ότι το Δικαστήριο δεν υπεισέρχεται σε θέματα τεχνικής φύσεως, γιατί η διοίκηση είναι ο καλύτερος γνώστης και κριτής. Οπως έχει τονισθεί στην υπόθεση Δημητριάδης κ.α. ν. Υπουργικού Συμβουλίου κ.α. (1996) 3 ΑΑΔ 85,
"Η διαπίστωση της ανάγκης για την επιβολή των περιορισμών στη χρήση ακίνητης ιδιοκτησίας και η επιλογή των μέσων για την προαγωγή των πολεοδομικών στόχων ανάγονται στην κρίση του αρμόδιου διοικητικού οργάνου και είναι, ουσιαστικά, ανέλεγκτες. Οπως εξηγείται στην απόφαση του Συμβουλίου Επικρατείας 739/62: "Η κρίσις του αρμοδίου τεχνικού οργάνου ως προς την εκτίμησιν των αναγκών του κοινού, αίτινες εξυπηρετούνται διά της τροποποιήσεως του σχεδίου, και την συνδρομήν ή μη των λοιπών νομίμων όρων (...), είναι ανέλεγκτος." (Βλ. επίσης Ευρετήριο Νομολογίας Συμβουλίου της Επικρατείας 1961-1970, τόμος 3ος, σελ. 306, παρ. 242). Η ίδια θέση υιοθετείται στη Lanitis E.C. Estates Ltd και Αλλοι ν. Δημοκρατίας και Αλλου (ανωτέρω), όπου αναφέρεται:-
"Είναι νομολογιακά θεμελιωμένο πως η κρίση της Αρχής αναφορικά με την αναγκαιότητα ενός έργου για το δημόσιο συμφέρον ή ωφέλεια, δεν ελέγχεται από τα Διοικητικά Δικαστήρια. Το ίδιο ισχύει όπου απαιτούνται ειδικές τεχνικές γνώσεις για τη δημιουργία του."
Για τους πιο πάνω λόγους η εισήγηση για την έλλειψη αιτιολογίας απορρίπτεται.
(iii)
Παραβίαση του δικαιώματος ιδιοκτησίαςΟ αιτητής ισχυρίζεται ότι η επίδικη απόφαση παραβίασε το δικαίωμα του της ιδιοκτησίας που κατοχυρώνει το άρθρο 23 του Συντάγματος. Και τούτο γιατί είναι τώρα αδύνατη η υποβολή αίτησης για την έκδοση άδειας οικοδομής για τα 13 τεμάχια, όπως αυτά είχαν εγκριθεί από το Τμήμα Αναδασμού. Ο αιτητής διαμαρτύρεται γιατί ενώ η αγοραία αξία της ακίνητης ιδιοκτησίας του ανέρχεται σε £400.000, με την αποστέρηση ανάπτυξης της πιο πάνω περιουσίας, υφίσταται "τεράστια οικονομική καταστροφή και η αξία της ιδιοκτησίας αυτής μειώνεται κατακόρυφα".
Η έγκριση του Τοπικού Σχεδίου δεν αποστερεί από τον αιτητή το δικαίωμα της περιουσίας, όπως αυτή διασφαλίζεται με το άρθρο 23 του Συντάγματος. Το πιο πάνω σχέδιο δεν αποστέρησε από τον αιτητή το δικαίωμα της ιδιοκτησίας αλλά επέβαλε μερικούς περιορισμούς που δεν μπορούν να χαρακτηρισθούν σαν καταστροφικοί, σε βαθμό που θα ισοδυναμούσαν με αποστέρηση του δικαιώματος ιδιοκτησίας. Οπως έχει τονισθεί στην υπόθεση Δημητριάδης κ.α. ν. Υπουργικού Συμβουλίου κ.α. (πιο πάνω),
"Οροι περιοριστικοί της χρήσης ιδιοκτησίας, που αφήνουν άθικτο τον πυρήνα του δικαιώματος ιδιοκτησίας, συνιστούν περιορισμό και όχι στέρηση.
Περιορισμοί στη χρήση ιδιοκτησίας απολήγουν σε στέρηση της, μόνο όταν καθιστούν την ιδιοκτησία αδρανή - (βλ. Κυριακόπουλου - "Διοικητικό Ελληνικό Δίκαιο", Τόμος Γ, σελ. 366 και 368Χ Π.Δ. Δαγτόγλου - "Συνταγματικό Δίκαιο - Ατομικά Δικαιώματα Β΄", σελ. 907, 936, 937, 938Χ Lanitis E.C. Estates Ltd και Αλλοι ν. Δημοκρατίας και Αλλου (Υπόθεση αρ. 108/88, κ.α. - 21/12/1989) ........................................
.................................. .................................................. ..
Οι όροι οικοδομικής ανάπτυξης μιας περιοχής, που τίθενται με την ένταξη της σε πολεοδομική ζώνη, επάγονται, κατά κανόνα, όπως αναγνωρίζει η νομολογία, περιορισμό της χρήσης και όχι στέρηση ιδιοκτησίας. (Βλ Tryphonos and Others v. Nicosia Municipality (1988) 3 C.L.R. 901Χ Μιχαήλ Κωνσταντινίδης και Αλλοι ν. Συμβουλίου Βελτιώσεως Στροβόλου και Αλλων, (Υποθέσεις Αρ. 216/86, 220/86, 222/86, 224/86 και 225/8
6 - 30/4/1990) ....................Οι πολεοδομικές ζώνες προδιαγράφουν τους όρους ανάπτυξης της περιοχής. Δεν αποστερούν τους ιδιοκτήτες του δικαιώματος χρήσης της ιδιοκτησίας τους στην κατάσταση στην οποία ευρίσκεται, ή γενικότερα, της χρήσης της για τους σκοπούς για τους οποίους την προοιωνίζει η φυσική της κατάσταση ................................
.................................. ..................................................
Περιορισμοί απολήγουν σε στέρηση της ιδιοκτησίας οποτεδήποτε καθιστούν τη γη αδρανή για το σκοπό για τον οποίο, εξ αντικειμένου, προορίζεται. Σ' εκείνη την περίπτωση, το δικαίωμα ιδιοκτησίας καθίσταται άνευ αντικειμένου, εφόσον δεν παρέχεται η δυνατότητα χρήσης της γης για οποιοδήποτε γόνιμο σκοπό."
Εχοντας υπόψη τα πιο πάνω η σχετική εισήγηση απορρίπτεται.
Η προσφυγή απορρίπτεται με έξοδα σε βάρος του αιτητή
.
Τ. ΗΛΙΑΔΗΣ,
Δ.