Αναφορικά με το Άρθρο 146 του Συντάγματος

Μεταξύ -

Σπύρος Σταυρινίδης Λίμιτεδ, από τη Λευκωσία

- και -

1. Υπουργού Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και

Περιβάλλοντος

2. Διευθυντή Τμήματος Αναπτύξεως Υδάτων

------------------------

Για την αιτήτρια: Κ. Αιμιλιανίδης

Για τους καθών η αίτηση: Ε. Κλεόπα, Δικηγόρος της Δημοκρατίας

Η προσφυγή επιδόθηκε στην ενδιαφερόμενη εταιρεία (ε.ε.) Shipshore Cyprus Ltd., αλλά δεν εμφανίστηκε.

-------------------

Υποβλήθηκαν 9 προσφορές από 8 προσφοροδότες (γιατί ένας από αυτούς κατέθεσε και διαζευκτική προσφορά) σε συνεργασία, στις πλείστες περιπτώσεις, με οίκο του εξωτερικού. Η φθηνότερη προσφορά, αφού λήφθηκε και γνωμάτευση από τη Νομική Υπηρεσία, αποκλείστηκε. Οι λόγοι δε θα μας απασχολήσουν γιατί ο προσφοροδότης δεν εμπλέκεται με οποιοδήποτε τρόπο στη διαδικασία.

Η αμέσως επόμενη χαμηλότερη προσφορά έγινε από την αιτήτρια εταιρεία. Τη σχολιάζει ο Διευθυντής του Τ.Α.Υ. σε αναλυτική επιστολή του, ημερ. 15/3/99, προς τον Πρόεδρο του Κεντρικού Συμβουλίου Προσφορών (Κ.Σ.Π.), τεκμ. 3 στην ένσταση. ΄Οπως και εκείνη της ενδιαφερόμενης εταιρείας (ε.ε.). Ο Διευθυντής προέβη στις εκτιμήσεις του, αφού έλαβε υπόψη την έκθεση, ημερ. 14/1/99, που ετοίμασε η Επιτροπή Αξιολόγησης (Ε.Α.) του Τμήματος του, που απαρτιζόταν από 3 εμπειρογνώμονες.

Πρέπει να λεχθεί ότι η Τεχνική Επιτροπή (Τ.Ε.) του Κ.Σ.Π. ετοίμασε, στις 15/4/99, δική της έκθεση. Συμφώνησε με τις διαπιστώσεις της Ε.Α. ότι η προσφορά της αιτήτριας απέκλινε των τεχνικών προδιαγραφών των προσφορών στα σημεία που εκείνη εντόπισε. Όμως θεώρησε ουσιώδεις τις αποκλίσεις αυτές. Περαιτέρω, υπογράμμισε τα εξής σημαντικά:

Παρατηρώ ότι τίθεται επιτακτικά ως όρος από τις διατάξεις που διείπαν τη δημοπρασία [(παράγρ. 27(2)(ΙΙΙ (β)] ότι:

Αφού η Τ.Ε. σημειώνει ότι η προσφορά της ε.ε., που χαρακτηρίζεται ως έμπειρη εταιρεία στην εκτέλεση παρόμοιων έργων, ήταν η τρίτη φθηνότερη, εισηγείται αποδοχή της προσφοράς της για £523.799,94, εξαιρουμένης της δαπάνης για 5ετή λειτουργία και συντήρηση του σταθμού. Τελικά, σε σχέση με το θέμα αυτό, η Τ.Ε. εισηγήθηκε αναβολή της κατακύρωσης γιατί θεώρησε ψηλές τις προσφερθείσες τιμές.

Σε συνεδρία του, στις 24/6/99, το Κ.Σ.Π. έλαβε τη επίδικη απόφαση. Το πρακτικό έχει επισυναφθεί σαν τεκμ. 8 στην ένσταση. Παραθέτω το ουσιαστικό μέρος της απόφασης γιατί αυτή προσβάλλεται και για έλλειψη δέουσας αιτιολογίας:

Συνακόλουθα, σε μερικές ημέρες, στις 28/6/99, η ε.ε. κλήθηκε σε συνάντηση στο Γραφείο του Βοηθού Γενικού Λογιστή προς διαπραγμάτευση της τιμής που πρόσφερε για την 5ετή λειτουργία και συντήρηση του εν λόγω σταθμού. Και δέχθηκε έκπτωση 10,26% από την αρχική τιμή που έδωσε έτσι ώστε το κόστος συντήρησης να κατέλθει σε £110.200. Ας σημειωθεί ότι και μετά την έκπτωση η προσφορά της αιτήτριας ήταν κατά £30.000 χαμηλότερη. Η γνωστοποίηση του αποτελέσματος ώθησε την αιτήτρια εταιρεία να αμφισβητήσει την κατακύρωση της προσφοράς στην ε.ε. με την υπό κρίση προσφυγή.

Η δικηγόρος της Δημοκρατίας έχει εγείρει στη γραπτή της αγόρευση, αλλά αυτό δε σημαίνει πως δεν μπορεί να το θίξει, θέμα έννομου συμφέροντος της αιτήτριας εταιρείας να προσβάλει την επίδικη απόφαση. Υποστήριξε συναφώς ότι, όπως νομολογήθηκε, η αιτήτρια δεν έχει το απαιτούμενο συμφέρον, αφού διαπιστώθηκε ότι η προσφορά της δεν ανταποκρίνεται σε ουσιώδεις όρους των εγγράφων της προσφοράς (βλ. μεταξύ άλλων, Tamassos Tobacco Suppliers & Co. v. Δημοκρατίας (1992) 3 A.A.Δ. 60.

Με ενισχύει στην κατάληξη μου αυτή το σκεπτικό δύο αποφάσεων του Συμβουλίου της Επικρατείας με αρ. 4167/86 και 2772/86, των οποίων τη σύνοψη παραθέτω από το σχετικό ευρετήριο αποφάσεων του εν λόγω δικαστηρίου:

Ας διευκρινιστεί εδώ ότι και στην υπό κρίση υπόθεση, όπως σ' αυτή που ακολουθεί (2772/86) υποστηρίχθηκε ότι έπρεπε να είχε αποκλεισθεί η προκριθείσα προσφορά:

Το άλλο, προδικαστικής φύσεως, ζήτημα που έχει τώρα σειρά εξέτασης είναι ότι η προσφυγή στρέφεται κατά αναρμόδιου οργάνου και είναι γιαυτό το λόγο άκυρη. Κατά το άρθρ. 10 του περί Προσφορών του Δημοσίου Νόμου του 1997 (αρ. 102(1)/97), όπως έχει τροποποιηθεί, το Κ.Σ.Π., που εγκαταθιδρύθηκε με βάση τις διατάξεις του άρθρ. 11 (λόγω του ποσού της προσφοράς), είναι το κατ' εξοχήν αρμόδιο όργανο που έχει την εξουσία και το καθήκον να επιλαμβάνεται και χειρίζεται "κατά την καθιερωμένη διαδικασία θέματα κατακύρωσης Συμβάσεων Δημοσίου". Η τελευταία αυτή φράση έχει νομοθετικό ορισμό (άρθρ. 2), όπως και η λέξη το "δημόσιο" που περιλαμβάνει και τα Τμήματα όλων των Υπουργείων. Εδώ ο διαγωνισμός αποσκοπούσε στη σύναψη Σύμβασης Δημοσίου, και ορθά, επομένως, το ζήτημα χειρίστηκε δικαιοδοτικά το Κ.Σ.Π. Και λανθασμένα η προσφυγή έχει στραφεί κατά "(1) του Υπουργού Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος και (2) Διευθυντή του Τμήματος Αναπτύξεως Υδάτων."

Το λάθος αυτό δεν επενεργεί καταλυτικά ούτε πλήττει την εγκυρότητα της προσφυγής. Είναι διορθώσιμο. Είναι δυνατή η τροποποίηση του τίτλου της προσφυγής, αφού διαπιστώνω πως δεν επηρεάζεται δυσμενώς η Δημοκρατία (είναι στην ουσία ο ίδιος διάδικος) και παράλληλα εξυπηρετείται το συμφέρον της δικαιοσύνης. Ο κανόνας ότι η προσφυγή στρέφεται εναντίον του οργάνου που όντως πήρε την επίδικη απόφαση, είναι για να έχει τούτο την ευχέρεια να προβάλει τις απόψεις του, πράγμα που εδώ έχει ήδη γίνει. Υπάρχει στο θέμα πλούσια νομολογία, που απλώς επιβεβαιώνει τον κανόνα και την εξουσία του δικαστηρίου να ενεργεί και αυτεπάγγελτα προς αυτή την κατεύθυνση. Αρκεί νομίζω να αναφέρω την πρώτη υπόθεση, στην οποία στηρίζονται οι επόμενες, Christodoulou ν. Republic 1 R.S.C.C. 1. Εκδίδω λοιπόν διάταγμα τροποποίησης έτσι που να διαμορφωθεί ο τίτλος ως εξής:

Η παράγρ. 27 έχει δύο διαζεύξεις. Σαφώς η αιτήτρια δεν εμπίπτει στην πρώτη δεν είναι δηλαδή a local waste water specialised firm. Υπάρχει, σχετικά με τη διαζευκτική περιγραφή, η καθαρή άποψη της Τ.Ε., που ασπάστηκε το Κ.Σ.Π., ότι η αιτήτρια δεν εμπίπτει σ' αυτή. Δεν είναι, δηλαδή, a local electromechanical contracting engineering firm. Είναι αξιοπρόσεκτο ότι η Ε.Α. πάνω στο ίδιο θέμα εκφράζει τις αμφιβολίες της, αν η αιτήτρια ανταποκρίνεται στην περιγραφή αυτή. Μπορεί εδώ να λεχθεί ότι την Τ.Ε. διόρισε το Κ.Σ.Π., όπως έχει την αρμοδιότητα με βάση τις διατάξεις του άρθρ. 16 του νόμου, ενώ το Τ.Α.Υ. φαίνεται πως ενήργησε οικειοθελώς.

Είναι κατά τη γνώμη μου αβάσιμος ο λόγος για έλλειψη αιτιολογίας ή ειδικής αιτιολογίας της απόρριψης της προσφοράς. Η κρίση για την ύπαρξη απόκλισης της προσφοράς στα δύο σημεία που εντοπίζει στην έκθεση της η Τ.Ε. και με τα οποία συμφώνησε και ο Διευθυντής, αιτιολογείται επαρκώς από την υιοθετηθείσα εκ μέρους του Κ.Σ.Π. άποψη τους, που έλαβε υπόψη κάθε σχετικό παράγοντα. Και περαιτέρω γιατί, με δεδομένες τις αποκλίσεις της προσφοράς δεν χρειαζόταν ειδικότερη αιτιολογία απόρριψης, αφού η αιτήτρια δεν επικαλείται ούτε πρόβαλε συγκεκριμένα στοιχεία (για τη δεξαμενή αερισμού) ότι η προσφορά της δικαιολογούσε, από τεχνικής άποψης, τις αποκλίσεις αυτές και πετύχαινε το επιδιωκόμενο από τους όρους προσφοράς αποτέλεσμα.

Πρέπει εδώ να εξηγήσω ότι η άλλη ουσιαστική απόκλιση που επισημάνθηκε από την Τ.Ε. αφορά το μέγεθος της δεξαμενής αερισμού. Το απαιτούμενο από τις τεχνικές προδιαγραφές είναι 875 κ.μ. Η προσφορά της ε.ε. ήταν για όγκο 830 κ.μ., ενώ εκείνη της αιτήτριας υπολειπόταν κατά πολύ. Ήταν 600 κ.μ. (βλ. την επικεφαλίδα Summary of Tank Sizes στα έγγραφα). Σύμφωνα με την έκθεση της Τ.Ε. ο όγκος του προταθέντος συστήματος anoxic zone selector δεν μπορούσε να διαπιστωθεί. Επομένως θα ήταν επισφαλής η αποδοχή της προσφοράς.

Ενόψει των ευρημάτων αυτών δε θα χρειασθεί να εξετάσω τον τρίτο λόγο, αφού δεν μπορούσε, για τους παραπάνω λόγους, να κατακυρωθεί η προσφορά της αιτήτριας. Εξάλλου με βάση τους όρους το θέμα της λειτουργίας ήταν χωριστό και εξαρτιόταν από τη διακριτική εξουσία που διατηρούσε στο ζήτημα η διοίκηση, όπως αναγνώρισε και ο κ. Αιμιλιανίδης.