|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
ΥΠΟΘΕΣΗ ΑΡ. 295/2001.
ΕΝΩΠΙΟΝ
: Π. ΚΑΛΛΗ, Δ.Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος.
Μεταξύ:
Σωτήρη Στέλιου,
Αιτητή
και
Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω
Διευθυντή Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως,
Καθ΄ ων η αίτηση.
_________________
15 Μαρτίου, 2002
.Για τον αιτητή: Α. Χάσικος.
Για τους καθ΄ ων η αίτηση: Μ. Μαλαχτού-Παμπαλλή (κα.), Ανώτερη
Δικηγόρος της Δημοκρατίας εκ μέρους του Γ-Ε.
_________________
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Ο Γεώργιος Σ. Κωνσταντινίδης και 2 άλλα άτομα (τα Ε.Μ.) είναι οι εγγεγραμμένοι ιδιοκτήτες του τεμαχίου 1412 στο Στρόβολο. Στις 15.10.92 υπέβαλαν προς την Πολεοδομική Αρχή αίτηση (η αίτηση με αρ. 2033/92) για επέκταση υφιστάμενου Λούνα Πάρκ το οποίο καλυπτόταν με άδεια οικοδομής που είχε εκδοθεί από το Δήμο Στροβόλου. Η Πολεοδομική Αρχή χορήγησε την αιτηθείσα άδεια την 5.1.93. Ανάμεσα σ' άλλα περιέλαβε όρο για τη διαμόρφωση στον ελεύθερο χώρο του τεμαχίου, χώρου για τη στάθμευση και κυκλοφορία, 25 τουλάχιστο αυτοκινήτων για τις ανάγκες της προτεινόμενης οικοδομής.
Στις 25.6.97 τα Ε.Μ. υπέβαλαν αίτηση (η αίτηση με αρ. 1231/97) για την ανέγερση εκθεσιακού χώρου αυτοκινήτων στο χώρο του τεμαχίου που είχε δεσμευτεί με βάση την πολεοδομική άδεια με αρ. 2033/92. Η Πολεοδομική Αρχή με απόφαση της ημερ. 29.1.1981 απέρριψε την αίτηση γιατί «η προτεινόμενη ανάπτυξη, στη θέση που προτείνεται, καταργεί τους εγκεκριμένους, με την Πολεοδομική 'Αδεια 2033/92/5.1.93, χώρους στάθμευσης που δεσμεύτηκαν να λειτουργούν σε σχέση με το υφιστάμενο, στο ίδιο τεμάχιο, Λούνα Πάρκ (βλ. Παράρτημα Β στην ένσταση).
Στο μεταξύ η προταθείσα ανάπτυξη είχε συντελεστεί χωρίς άδεια. Παράλληλα με την πιο πάνω απορριπτική απόφαση της η Πολεοδομική Αρχή επέδωσε στα Ε.Μ. ειδοποίηση επιβολής δυνάμει του άρθρου 46 του περί Πολεοδομίας και Χωροταξίας Νόμου του 1990 (Ν 90/72 όπως έχει τροποποιηθεί). Με την ειδοποίηση επιβολής τα Ε.Μ. κλήθηκαν «όπως μέσα σε προθεσμία 2 μηνών από την ημέρα επίδοσης της ειδοποιήσεως κατεδαφίσουν την αυθαίρετη οικοδομή για την οποία δεν είναι δυνατό με βάση τα δεδομένα που ισχύουν σήμερα, να χορηγηθεί πολεοδομική άδεια».
Στις 12.3.98 τα Ε.Μ. υπέβαλαν στην Πολεοδομική Αρχή την αίτηση με αρ. 0493/98. Πρότειναν τη διαμόρφωση των απαιτούμενων χώρων στάθμευσης για τις ανάγκες, τόσο του εγκεκριμένου Λούνα Πάρκ όσο και του προτεινόμενου εκθεσιακού χώρου αυτοκινήτων σε άλλες θέσεις στο ελεύθερο τμήμα του τεμαχίου.
Κατά τη μελέτη της αίτησης διαπιστώθηκε ότι οι προταθέντες χώροι στάθμευσης δεν μπορούσαν να εγκριθούν ακριβώς όπως δείχνονταν στα υποβληθέντα σχέδια. Για το λόγο αυτό έγινε εισήγηση στα Ε.Μ. για ανάλογη τροποποίηση στη διαμόρφωση τους. Λόγω της μη ανταπόκρισης των Ε.Μ. στη σχετική εισήγηση η Πολεοδομική Αρχή απέρριψε την αίτηση.
Στις 16.11.2000 τα Ε.Μ. υπέβαλαν ξανά την ίδια αίτηση (η αίτηση με αρ. 1931/2000). Αυτή τη φορά η Πολεοδομική Αρχή χορήγησε την Πολεοδομική 'Αδεια με απόφαση της ημερ. 5.2.2001. Ταυτόχρονα επέβαλε και ορισμένους όρους. Τρεις από αυτούς αφορούσαν τους χώρους στάθμευσης. Καταγράφω τους σχετικούς όρους:
«(39) Κανένα μέρος χώρου που δείχνεται ως χώρος στάθμευσης στα εγκεκριμένα σχέδια να τεθεί σε οποιαδήποτε άλλη χρήση.
(304) Θα διαμορφωθεί πάνω στο τεμάχιο/χώρος για τη στάθμευση και κυκλοφορία 32 τουλάχιστο αυτοκινήτων για τις ανάγκες της προτεινόμενης οικοδομής/και του υφιστάμενου λούνα-πάρκ και θα διαμορφωθούν οι εισόδοι/εξόδοι τους όπως δείχνεται στα σχέδια.
(130) Να αφεθεί είσοδος/έξοδος οχημάτων μόνο στη θέση και με το πλάτος που δείχνεται στα εγκεκριμένα σχέδια.
.................................. .................................................. ......
(360) Από τους 32 απαιτούμενους χώρους στάθμευσης ο χώρος με αρ. 7 να διαμορφωθεί κατάλληλα και με κατάλληλη ένδειξη για χρήση από ανάπηρα άτομα.
Σημείωση προς τους αιτητές και την αρμόδια Αρχή
.Επειδή η εγκριμένη ανάπτυξη έχει συντελεστεί οι χώροι στάθμευσης θα πρέπει να διαμορφωθούν όπως δείχνεται στα σχέδια πριν την έκδοση άδειας από την Αρμόδια Αρχή.»
Ο αιτητής είναι ενοικιαστής μέρους του πιο πάνω τεμαχίου επί του οποίου λειτουργεί Λούνα-πάρκ. Με την παρούσα προσφυγή επιδιώκει την ακύρωση της πιο πάνω απόφασης, ημερ. 5.2.2001, με την οποία η Πολεοδομική Αρχή ενέκρινε την αίτηση των Ε.Μ. για ανέγερση εκθεσιακού χώρου στο πιο πάνω τεμάχιο.
Η προδικαστική ένσταση.
Οι καθ' ων η αίτηση πρόβαλαν προδικαστική ένσταση. Ισχυρίστηκαν ότι ο αιτητής στερείται του απαιτούμενου εννόμου συμφέροντος όπως αυτό προσδιορίζεται στα πλαίσια του άρθρου 146 του Συντάγματος.
Η προδικαστική ένσταση καθιστά αναγκαία την παράθεση των ισχυρισμών του αιτητή οι οποίοι σχετίζονται με τη θεμελίωση εννόμου συμφέροντος. Τους μεταφέρω από το δικόγραφο της προσφυγής του:
«1. Ο αιτητής ενοικιάζει από τα Ε.Μ. από το 1996 το μέρος του ακινήτου για το οποίο παρεχωρήθη η πολεοδομική άδεια για την ανέγερση εκθεσιακού χώρου εντός του οποίου λειτουργούσε και λειτουργεί νόμιμα ΛΟΥΝΑ-ΠΑΡΚ, εξασφαλίζοντας με την άδεια και συγκατάθεση των Ε.Μ. τη σχετική άδεια οικοδομής του Δήμου Στροβόλου αρ.
2. Τα Ε.Μ. περί τον Ιούνιο 1997 ενοικίασαν για δεύτερη φορά τον ίδιο χώρο που ενοικίασαν στον αιτητή εντός του οποίου ευρίσκονται οι εγκεκριμένοι χώροι στάθμευσης του ΛΟΥΝΑ-ΠΑΡΚ σε τρίτα πρόσωπα, τα οποία με την συγκατάθεση των Ε.Μ. ανήγειραν παράνομα και χωρίς την άδεια της Αρμόδιας Αρχής εκθεσιακό χώρο, στερώντας τους χώρους στάθμευσης της επιχείρησης του αιτητή, εμποδίζοντας δε αυτόν να εκδίδει τις σχετικές άδειες λειτουργίας της επιχείρησης του και ζημιώνοντας αυτόν σημαντικά λόγω του γεγονότος ότι οι πελάτες του δεν είχαν ικανούς χώρους στάθμευσης και εμειώθη σημαντικά η πελατεία του.»
Ο κ. Χάσικος, εκ μέρους των αιτητών, υπέβαλε ότι ο αιτητής είναι νόμιμος ενοικιαστής μέρους του πιο πάνω τεμαχίου εντός του οποίου λειτουργούσε και λειτουργεί το γνωστό ΛΟΥΝΑ ΠΑΡΚ BOOGALOO. Οι καθ' ων η αίτηση με την απόφαση τους στέρησαν από αυτόν και την επιχείρηση του τους χώρους στάθμευσης με αποτέλεσμα να του προκαλέσουν οικονομικές ζημιές, απώλεια πελατείας και ταλαιπωρία. 'Εθεσε το ερώτημα κατά
πόσο με την έκδοση της Πολεοδομικής 'Αδειας από τα Ε.Μ. επηρεάζεται το μέρος του ακινήτου που ενοικιάζει ο αιτητής ή αν ο αιτητής ζημιώνει από την έκδοση της άδειας. Η απάντηση - τόνισε - «είναι θετική επειδή ο ενοικιαζόμενος χώρος του αιτητή μειώνεται αντίθετα με αυτόν που ενοικίασε, γιατί με την εκδοθείσα άδεια μετακινήθησαν οι χώροι στάθμευσης της επιχείρησης του και συνεπακόλουθο ήτο η μείωση της πελατείας του».
'Εννομο συμφέρον, σύμφωνα με τον ευπαίδευτο συνήγορο, υπάρχει όταν συντρέχουν δύο προϋποθέσεις:
«(α) Η προσβαλλόμενη πράξη προκαλεί υλική ή ηθική βλάβη στον αιτητή.
(β) Ο αιτητής υφίσταται βλάβη με ορισμένη ιδιότητα που αναγνωρίζεται από τους κανόνες δικαίου, δηλαδή να υπάρχει μια ειδική έννομη σχέση του αιτητή με την προσβαλλόμενη πράξη.»
Από την άλλη η κα. Μαλαχτού-Παμπαλλή, εκ μέρους των καθ' ων η αίτηση, υποστήριξε ότι η προδικαστική της ένσταση είναι διπλή και αποτελείται από δύο ξεχωριστά και ανεξάρτητα σκέλη:
(ι) Η ισχυριζόμενη βλάβη που ο αιτητής προβάλλει ως υπόβαθρο νομιμοποίησης του στην παρούσα διαδικασία, δεν προέκυψε από την προσβαλλόμενη διοικητική απόφαση.
(ιι) Εν πάση περιπτώσει, δεν υφίσταται, μεταξύ της επίδικης απόφασης και της ισχυριζόμενης ζημιάς, άμεση αιτιώδης σχέση καθότι παρεμβάλλεται μεταξύ τους συμφέρον τρίτων προσώπων.
Σε σχέση με το πρώτο σκέλος η ευπαίδευτη συνήγορος έκαμε αναφορά στους πιο πάνω ισχυρισμούς του αιτητή, όπως αυτοί παρατίθενται στο δικόγραφο του (βλ. σελ. 4, πιο πάνω) και στην αγόρευση του συνηγόρου του. Υπέβαλε ότι αυτό που έχει σημασία είναι ότι, ακόμα και με βάση τα γεγονότα όπως τα θέτει ο αιτητής, η βλάβη που αυτός ισχυρίζεται ότι υπέστηκε δε δημιουργήθηκε από την επίδικη διοικητική πράξη αλλά ήταν αποτέλεσμα ενεργειών που έγιναν από τα Ε.Μ., πιθανό κατά παράβαση των συμβατικών τους υποχρεώσεων έναντι του αιτητή.
Ο αιτητής - συνέχισε η κα. Μαλαχτού-Παμπαλλή - υπέστηκε ζημιά διότι, όπως ο ίδιος αναφέρει, «τα ενδιαφερόμενα πρόσωπα περί τον Ιούνιο του 1997 ενοικίασαν το χώρο του τεμαχίου που είχε δεσμευθεί ως χώρος στάθμευσης του Λούνα Πάρκ σε τρίτα πρόσωπα τα οποία ανήγειραν εκθεσιακό χώρο αυτοκινήτων ...». Είναι λοιπόν σαφέστατο ότι η ζημιά που προβάλλει ο αιτητής ως βάση για τη νομιμοποίηση του ως διαδίκου στην παρούσα προσφυγή, προέκυψε το 1997 και προκλήθηκε από ενέργειες των Ε.Μ. κατά παράβαση της σύμβασης ενοικίασης που είχαν συνάψει μαζί του. Προκύπτει, επομένως - κατέληξε η ευπαίδευτη συνήγορος - ότι η ζημιά του αιτητή ήταν αποτέλεσμα πράξης τρίτων προσώπων και, μάλιστα, έλαβε χώρα κάποια χρόνια πριν την έκδοση της επίδικης διοικητικής απόφασης. 'Ηταν δε αποτέλεσμα παράβασης των όρων ιδιωτικής σύμβασης και ανάγεται στη σφαίρα του ιδιωτικού δικαίου.
Σε σχέση με το δεύτερο σκέλος της προδικαστικής ένστασης η ευπαίδευτη συνήγορος, με αναφορά στο σύγγραμμα του Π.Δ. Δαγτόγλου, Διοικητικό Δικονομικό Δίκαιο, δεύτερη έκδοση, παραγ. 452, υπέβαλε ότι «το έννομο συμφέρον πρέπει να είναι άμεσο, δηλαδή, να ανήκει απευθείας στον ασκούντα το ένδικο βοήθημα και όχι σε τρίτο πρόσωπο και εμμέσως μόνο στον αιτούντα».
'Εκαμε, επίσης, αναφορά στο σύγγραμμα του Θ. Τσάτσου
«Αίτησις Ακυρώσεως», Τρίτη έκδοση, σελ. 53:«'Αμεσον είναι το συμφέρον οσάκις η προσβαλλόμενη πράξις ή παράλειψις θίγει απ' ευθείας τον αιτούντα χωρίς να απαιτείται η προσβαλλόμενη πράξις να τον αφορά. Αρκεί προς τούτο μεταξύ της πράξεως η οποία προσβάλλεται, και της ζημιάς του αιτουμένου την ακύρωσιν αυτής, να υφίσταται αιτιώδης σχέσις άνευ παρεμβολής εις την αιτιώδη ταύτην σχέσιν συμφέροντος τρίτου τινός».
Υπέδειξε ότι στην παρούσα περίπτωση αυτή η αιτιώδης σχέση υφίσταται μεν, αλλά κατ' έμμεσο τρόπο. Η σχέση του αιτητή με την επίδικη απόφαση πηγάζει όχι άμεσα αλλά δια μέσου του ιδιοκτήτη της περιουσίας.
Το συμφέρον του αιτητή - συνέχισε η ευπαίδευτη συνήγορος - στο ζήτημα υπάρχει λόγω της συμβατικής σχέσης του με τα πρόσωπα που έχουν το άμεσο συμφέρον.
Σύμφωνα με τον Δαγτότλου, πιο πάνω, παραγ. 551-555
:«Η ύπαρξη εννόμου συμφέροντος τεκμαίρεται από τον ίδιο το νόμο αν η αίτηση ακυρώσεως ασκείται από αυτόν τον οποίον 'αφορά' η προσβαλλόμενη πράξη, αυτόν δηλαδή στον οποίο απευθύνεται ονομαστικώς ή υπό την ιδιότητά του ως ιδιοκτήτη συγκεκριμένου ακινήτου ή οχήματος ... Αντιθέτως, εκείνος τον οποίο δεν 'αφορά' η προσβαλλόμενη πράξη πρέπει πάντοτε να πιθανολογήσει έννομο συμφέρον ... Όταν ο αιτών δεν είναι ο αποδέκτης της πράξεως, αλλά τρίτος, πρέπει να ισχυρισθεί ευλόγως ότι εντούτοις θίγονται δικά του συμφέροντα. Στην περίπτωση αυτήν πρέπει να γίνει διάκριση ανάλογη με την ευμενή ή δυσμενή για τον αποδέκτη της χαρακτήρα της πράξεως.
Ευμενείς για τον αποδέκτη τους πράξεις μπορεί να έχουν δυσμενή αποτελέσματα για τρίτους, τα συμφέροντα των οποίων βρίσκονται αντικειμενικά σε άμεση αντίθεση με τα συμφέροντα του αποδέκτη της ευμενούς πράξεως. Τις πράξεις αυτές έχουν έννομο συμφέρον να προσβάλλουν οι τρίτοι με την αιτιολογία της αντικειμενικής παρανομίας.
'Ετσι π.χ. γείτονες ενός ακινήτου για το οποίο εγκρίθηκε η εγκατάσταση εργοστασίου ή λειτουργία επιχειρήσεως, οι επιχειρηματικοί ή επαγγελματικοί ανταγωνιστές του αποδέκτη μιας άδειας λειτουργίας επιχειρήσεως ή ασκήσεως επαγγέλματος, οι συνηποψήφιοι κατά την κατάληψη μιας θέσεως ή την παραχώρηση ενός προνομίου, οι συμμετέχοντες σε μια δημοπρασία κ.ο.κ. έχουν έννομο συμφέρον να προσβάλουν την ευμενή για τον αποδέκτη της πράξη (οικοδομική άδεια, άδεια εγκαταστάσεως βιομηχανίας, λειτουργίας επιχειρήσεως, ασκήσεως επαγγέλματος, διορισμό σε δημόσια θέση, παραχώρηση προνομίου, κατακύρωση δημοπρασίας κ.ο.κ.).Δυσμενείς για τον αποδέκτη τους πράξεις θεμελιώνουν το έννομο συμφέρον του αποδέκτη για την προσβολή τους. 'Εννομο συμφέρον μπορεί όμως, να έχουν και τρίτοι, στους οποίους επεκτείνεται ή επιρρίπτεται το δυσμενές αποτέλεσμα της προσβαλλόμενης πράξεως.»
Σημειώνεται ότι το πιο πάνω απόσπασμα έχει αναφερθεί με επιδοκιμασία στην Χαραλάμπους ν. Δημοκρατίας (Αρ. 1) (1996) 3 Α.Α.Δ. 73, 79, 80
.Η προσβαλλόμενη πολεοδομική άδεια έχει χορηγηθεί δυνάμει του Νόμου 90/72. Σύμφωνα με το άρθρο 25(1) του Νόμου η πολεοδομική αρχή «δύναται να χορηγήσει πολεοδομικήν άδειαν είτε άνευ όρων είτε υπό όρους». Περαιτέρω, σύμφωνα με το άρθρο 25(2) «όταν χορηγήται πολεοδομική άδεια υπό όρους, οι όροι ούτοι θεωρούνται αναπόσπαστον μέρος της εν λόγω πολεοδομικής αδείας, τηρουμένων δε των δυνάμει του άρθρου 27 αρμοδιοτήτων της Πολεοδομικής Αρχής, η εκτελεσθείσα ανάπτυξις θεωρείται ως μη αποτελούσα ανάπτυξιν δια την οποίαν έχει χορηγηθή πολεοδομική άδεια εκτός εάν οι όροι ούτοι εκτελεσθώσιν».
Στην παρούσα υπόθεση έχει επιβληθεί όρος για τη στάθμευση και κυκλοφορία 32 τουλάχιστο αυτοκινήτων για τις ανάγκες της προτεινόμενης οικοδομής και του υφιστάμενου Λούνα-Πάρκ (βλ. όρο 304 ο οποίος παρατίθεται στη σελ. 3, πιο πάνω). Ο όρος αυτός αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της προσβαλλόμενης πράξης. Αναφέρεται στο υφιστάμενο Λούνα-Πάρκ του οποίου διαχειριστής είναι ο αιτητής. Ο αιτητής δεν είναι μεν ο αποδέκτης της προσβαλλόμενης πράξης αλλά η τελευταία θίγει απ' ευθείας τα δικά του συμφέροντα. Αναφέρεται στους χώρους στάθμευσης του Λούνα-Πάρκ του οποίου διαχειριστής είναι ο ίδιος. Η προσβαλλόμενη πράξη θίγει απ' ευθείας τον αιτητή. Υφίσταται, επομένως, «άμεσο συμφέρον» του αιτητή (βλ. Τσάτσου, πιο πάνω, σελ
. 53).Στην παρούσα υπόθεση ο αιτητής διατείνεται ότι λόγω της προσβαλλόμενης απόφασης έχει στερηθεί τους χώρους στάθμευσης της επιχείρησης του με αποτέλεσμα να του προκαλούνται οικονομικές ζημιές. Στην προσβαλλόμενη απόφαση γίνεται ρητή αναφορά στους χώρους στάθμευσης της επιχείρησης του αιτητή. Υφίσταται επομένως «αιτιώδης σχέσις μεταξύ της προσβαλλόμενης πράξης και της κατ' ισχυρισμό ζημιάς του αιτητή». Η ευπαίδευτη συνήγορος των καθ' ων η αίτηση δέχθηκε ότι υφίσταται «αιτιώδης σχέσις» αλλά «κατ' έμμεσο τρόπο» γιατί «η σχέση του αιτητή με την επίδικη απόφαση πηγάζει όχι άμεσα αλλά δια μέσου του ιδιοκτήτη της περιουσίας». Θωρώ ότι η ιδιότητα του ενοικιαστή την οποία έχει ο αιτητής δεν καθιστά την σχέση έμμεση. Εφόσον η προσβαλλόμενη απόφαση θίγει με άμεσο τρόπο τους χώρους στάθμευσης της επιχείρησης του αιτητή με το να αναφέρεται ρητά σε αυτούς θεωρώ ότι υφίσταται άμεση αιτιώδη σχέση. Ειδικά και σε σχέση με αποφάσεις που επηρεάζουν ακίνητη ιδιοκτησία - όπως είναι εδώ η περίπτωση - ο ενοικιαστής διατηρεί έννομο συμφέρον να τις προσβάλει εφόσον συντρέχουν οι προϋποθέσεις που θέτει το άρθρο 146.2 του Συντάγματος. Αυτό βεβαιώνεται από την Δ. Ουζουνιάν & Μ. Σουλτανιάν & Σία Λτδ ν. Δημοκρατίας, Α.Ε. 2260/28.5.99 στην οποία κρίθηκε ότι και ο ενοικιαστής απαλλοτριωθέντος κτήματος έχει έννομο συμφέρον να ασκήσει προσφυγή κατά της απαλλοτρίωσης.
Είναι επομένως η κατάληξη μου πως ο αιτητής έχει στοιχειοθετήσει το απαιτούμενο έννομο συμφέρον. Ακολουθεί πως η προδικαστική ένσταση δεν μπορεί να πετύχει.
Η ουσία της προσφυγής
.Ο κ. Χάσικος υπέβαλε ότι κατά τη λήψη της προσβαλλόμενης απόφασης η Πολεοδομική Αρχή δεν έλαβε υπόψη ορισμένους ουσιώδεις παράγοντες. Σύμφωνα με τον κ. Χάσικο οι παράγοντες εκείνοι ήταν οι εξής:
Ο κ. Χάσικος τόνισε ότι η Πολεοδομική Αρχή ενήργησε κατά κατάχρηση και υπέρβαση εξουσίας με μοναδικό σκοπό να εξυπηρετήσει τα Ε.Μ., να «τους εκδόσει την Πολεοδομική 'Αδεια και να τους απαλλάξει από τις κατηγορίες και την επιβολή ποινής για ανυπακοή διατάγματος του Δικαστηρίου».
Περαιτέρω ο κ. Χάσικος υπέβαλε ότι τα Ε.Μ. υπέβαλαν από το 1997 «σχεδόν πανομοιότυπα σχέδια» για να καλύψουν τους χώρους στάθμευσης του Λούνα-Πάρκ τα οποία στην αρχή δεν ικανοποίησαν την Πολεοδομική Αρχή και «απερρίφθησαν οι προηγούμενες αιτήσεις των Ε.Μ., αφού ελήφθησαν υπόψη και οι ενστάσεις του αιτητή». Ωστόσο - κατέληξε ο κ. Χάσικος - «στην προσβαλλόμενη απόφαση δεν γίνεται αναφορά στις ενστάσεις του αιτητή».
Από την άλλη η κα. Μαλαχτού-Παμπαλλή, αφού αναφέρθηκε στους λόγους απόρριψης των προηγούμενων αιτήσεων (παρατίθενται στη σελ. 2, πιο πάνω), υπέβαλε ότι όταν η πολεοδομική αρχή χορήγησε τελικά την επίδικη άδεια, μερίμνησε για την άρση και των δύο λόγων που είχαν οδηγήσει στην απόρριψη των δύο προηγούμενων αιτήσεων, δηλαδή,
(ι) με ειδική σημείωση στην πολεοδομική άδεια απαίτησε την επί τόπου διαμόρφωση της οικοδομής σύμφωνα με τα σχέδια πριν την έκδοση της άδειας οικοδομής.
(ιι) με δική της υπόδειξη, τα ενδιαφερόμενα μέρη τροποποίησαν τα αρχικά σχέδια που είχαν υποβάλει ώστε να ξεπεραστεί το πρόβλημα με τους χώρους στάθμευσης και με τον ειδικό όρο (304) στην χορηγηθείσα άδεια διασφάλισε διαμόρφωση χώρων στάθμευσης 32 αυτοκινήτων για τις ανάγκες τόσο της εξουσιοδοτούμενης ανάπτυξης όσο και του Λούνα-Πάρκ.
Προκύπτει από τα πιο πάνω - συνέχισε η ευπαίδευτη συνήγορος - ότι από πολεοδομική άποψη, τα προβλήματα που οδήγησαν στην απόρριψη των δύο προηγούμενων αιτήσεων, επιλύθηκαν με την τροποποίηση των σχεδίων και την επιβολή σχετικών όρων παράλληλα με τη χορήγηση της επίδικης πολεοδομικής άδειας. Κατά συνέπεια, δεν τίθεται ζήτημα είτε αντιφατικής συμπεριφοράς της διοίκησης
είτε παράβασης της σχετικής πολεοδομικής νομοθεσίας.Σύμφωνα με το άρθρο 26(1) του Νόμου 90/72 κατά τη λήψη πολεοδομικής απόφασης η Πολεοδομική Αρχή λαμβάνει υπόψη της, μεταξύ άλλων, και οποιοδήποτε «ουσιώδη παράγοντα». Οι παράγοντες που έχει επικαλεσθεί ο αιτητής δεν αποτελούν ουσιώδεις παράγοντες. Η ευπαίδευτη συνήγορος έκαμε αναφορά στη Μυλωνά ν. Δημοκρατίας (Αρ. 2) (1997) 3 Α.Α.Δ.
332, 335 και Γεωργίου ν. Δήμου Λάρνακας, Α.Ε. 1989/20.11.98 στις οποίες έχει ερμηνευθεί ο όρος «ουσιώδης παράγοντας». Στην ουσία εκείνο που επεδίωξε ο αιτητής - κατέληξε η κα. Μαλαχτού-Παμπαλλή - ήταν η Πολεοδομική Αρχή μέσω της πολεοδομικής απόφασης, να αποκαταστήσει τα συμβατικά του δικαιώματα.Το θέμα της χορήγησης πολεοδομικής άδειας διέπεται από το πιο πάνω άρθρο 26(1) του Νόμου 90/72.
Στη Μυλωνάς (πιο πάνω) (απόφαση Πική, Π.) λέχθηκε ότι οι ουσιώδεις παράγοντες οι οποίοι μπορεί να επιδράσουν στη λήψη της διοικητικής απόφασης δεν προσδιορίζονται. Λέχθηκε, επίσης, ότι το κριτήριο είναι αντικειμενικό και ότι ουσιώδης είναι κάθε παράγοντας ο συνυπολογισμός του οποίου είναι αναγκαίος για τη λήψη της επίδικης διοικητικής απόφασης (βλ. σελ. 335).
Στη Γεωργίου (πιο πάνω) (απόφαση Κωνσταντινίδη, Δ.) λέχθηκε ότι γεγονός μελλοντικό και αβέβαιο δεν αποτελεί ουσιώδη παράγοντα.
Στην παρούσα υπόθεση ο αιτητής έχει επικαλεσθεί τη συμπεριφορά των Ε.Μ. - συνίσταται από την παράνομη ανέγερση των επιδίκων υποστατικών και την μη συμμόρφωση τους με δικαστικά διατάγματα - καθώς και την προηγούμενη στάση της Πολεοδομικής Αρχής - συνίσταται από τις προηγούμενες απορριπτικές αποφάσεις της.
Θεωρώ ότι κατά την εξέταση του κατά πόσο ένας παράγοντας είναι ουσιώδης πρέπει πρώτα να εξετάζεται κατά πόσο είναι σχετικός για τους σκοπούς της χορήγησης πολεοδομικής άδειας. Κατά την κρίση μου σχετικός είναι ο παράγοντας που έχει σχέση με τον κύριο ή βασικό σκοπό του Νόμου. 'Εχοντας υπόψη τις πρόνοιες του Νόμου 90/72 θεωρώ ότι κύριος σκοπός του Νόμου είναι η ρύθμιση της ανάτπυξης της ακίνητης ιδιοκτησίας με βάση υφιστάμενο σχέδιο ανάπτυξης για την κάθε περιοχή. Είναι γι' αυτό το λόγο που το άρθρο 26(1) προβλέπει ότι λαμβάνονται υπόψη οι πρόνοιες του εφαρμοστέου στην περίπτωση σχεδίου αναπτύξεως. Εφόσον ένας παράγοντας κριθεί ότι είναι σχετικός με τον κύριο ή βασικό σκοπό του Νόμου ακολουθεί η εξέταση του κατά πόσο είναι ουσιώδης.
Στην παρούσα υπόθεση οι παράγοντες που έχει επικαλεσθεί ο αιτητής δεν σχετίζονται με τον κύριο ή βασικό σκοπό του Νόμου. Είναι εξωγενείς. Η διοίκηση δεν είχε υποχρέωση να τους λάβει υπόψη δυνάμει του άρθρου 26(1) του Νόμου. Ακολουθεί πως ο σχετικός λόγος ακύρωσης δεν ευσταθεί.
Το όλο θέμα εμπίπτει εντός της διακριτικής ευχέρειας της Πολεοδομικής Αρχής. Οι παράγοντες που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη μνημονεύονται στο άρθρο 26(1) του Νόμου 90/72. Εφόσον το θέμα ρυθμίζεται από νομοθετική διάταξη δεν τυγχάνουν εφαρμογής οι αρχές του διοικητικού δικαίου (Βλ. Ε.Π. Σπηλιωτόπουλου, Εγχειρίδιο Διοικητικού Δικαίου, 7η έκδοση, σελ. 73: "Οι γενικές αρχές του διοικητικού δικαίου έχουν συμπληρωματικό χαρακτήρα και ισχύουν όταν δεν υπάρχει σχετικός κανόνας ο οποίος έχει θεσπιστεί με πράξη νομοθετικού οργάνου" (Στ.Ε. 2786/1989). Βλ. και Κυπριακά Διϋλιστήρια Πετρελαίου Λτδ ν. Δήμου Λάρνακας, Α.Ε. 2422-2423/17.5.2000,
A & S Antoniades & Co. v. Republic (1965) 3 C.L.R. 673, 684 και Ακίνητα Λούλλας Ιωνίδου Λτδ ν. Εφόρου Φόρου Εισοδήματος, Α.Ε. 2824/15.11.2001). Επομένως δεν παρίσταται ανάγκη να εξεταστεί κατά πόσο οι παράγοντες που έχει επικαλεστεί ο αιτητής μπορούν να θεωρηθούν ως σχετικοί και ουσιώδεις με βάση τις αρχές του διοικητικού δικαίου. Το θέμα ρυθμίζεται από το άρθρο 26(1) και έχει ήδη κριθεί ότι οι παράγοντες που έχει επικαλεστεί ο αιτητής δεν είναι σχετικοί και ουσιώδεις.Στην παρούσα υπόθεση η Πολεοδομική Αρχή φρόντισε να διασφαλίσει όπως διορθωθούν οι πλημμέλειες που είχαν επισημανθεί στις προηγούμενες αιτήσεις των Ε.Μ.. Δεν έχει τεθεί οτιδήποτε που να δείχνει ότι η προσβαλλόμενη απόφαση δεν το έχει πετύχει. Επομένως η Πολεοδομική Αρχή δεν μπορεί να επικριθεί για αντιφατική ή ασυνεπή συμπεριφορά.
Για τους πιο πάνω λόγους η προσφυγή αποτυγχάνει και απορρίπτεται με έξοδα. Η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται.
Π. ΚΑΛΛΗΣ,
Δ.
/ΕΑΠ.