Με την παρούσα προσφυγή η αιτήτρια εταιρεία προσβάλλει το κύρος της απόφασης των καθ΄ων η αίτηση με την οποία κατακυρώθηκε στην εταιρεία Σπύρος Χούτρης (Λευκονιτζιάτης) και Υιοί Λτδ (το ΕΜ) προσφορά για την προμήθεια και εγκατάσταση ιμάντων αποσκευών και τροποποίηση των υφισταμένων στο Διεθνή Αερολιμένα Πάφου.

Το Τμήμα Ηλεκτρομηχανολογικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Συγκοινωνιών και Έργων ζήτησε προσφορές για την προμήθεια και εγκατάσταση ιμάντων αποσκευών και τροποποίηση των υφισταμένων στο Διεθνή Αερολιμένα Πάφου.

Υποβλήθηκαν πέντε προσφορές μεταξύ των οποίων εκείνη της αιτήτριας εταιρείας και του ΕΜ.

Η Επιτροπή Αξιολόγησης, αφού προέβη σε αξιολόγηση των προσφορών, υπέβαλε την έκθεση της ημερομηνίας 28.3.00 μαζί με τις προσφορές στο Γενικό Λογιστή, με την ιδιότητα του ως Προέδρου του Κεντρικού Συμβουλίου Προσφορών.

Η χαμηλότερη προσφορά ήταν αυτή του ΕΜ στην τιμή των ΛΚ 121.500. Κρίθηκε όμως ότι δεν πληρούσε ουσιώδη όρο. Λέχθηκαν γι΄αυτή τα πιο κάτω:

Η προσφορά της αιτήτριας εταιρείας ήταν στην τιμή των ΛΚ 198.790 και κρίθηκε ότι ικανοποιούσε τους όρους και τις τεχνικές προδιαγραφές των εγγράφων της προσφοράς.

Ο όρος 2.1.4, Τόμος Β, των Εγγράφων της Προσφοράς καθορίζει:

Η Επιτροπή Αξιολόγησης εισηγήθηκε την κατακύρωση της προσφοράς της αιτήτριας εταιρείας που ήταν η χαμηλότερη εντός προδιαγραφών. Ανέφερε στην έκθεση της τα εξής:

Ακολούθως η έκθεση αξιολόγησης εξετάστηκε από την Τεχνική Επιτροπή. Η τελευταία είχε αντίθετη άποψη. Έκρινε ότι η προσφορά του ΕΜ μπορούσε να ληφθεί υπόψη για κατακύρωση. Λέχθηκε συγκεκριμένα:

Το Κεντρικό Συμβούλιο Προσφορών εξέτασε την έκθεση της Επιτροπής Αξιολόγησης και την επιστολή της Τεχνικής Επιτροπής καθώς και επιστολή του ΕΜ ημερομηνίας 30.3.00 στην οποία παραθέτει κατάλογο εργασιών που εκτέλεσε παρόμοιας φύσης με την εργασία της προσφοράς. Ακολούθησε συζήτηση. Τόσο ο αντιπρόσωπος του Τμήματος Ηλεκτρομηχανολογικών Υπηρεσιών κ. Κυριακίδης, όσο και ο εκπρόσωπος της Ελεγκτικής Υπηρεσίας κ. Παλάτος, συμφώνησαν με την εισήγηση της Τεχνικής Επιτροπής για κατακύρωση της προσφοράς στο φθηνότερο προσφοροδότη που ήταν το ΕΜ. Ο κ. Κυριακίδης ανέφερε ότι ο Διευθυντής του Τμήματος είχε την άποψη ότι ο επίδικος όρος είναι επουσιώδης.

Το Συμβούλιο αποφάσισε να κατακυρώσει την προσφορά του ΕΜ. Ανέφερε συγκεκριμένα:

Οι δικηγόροι της αιτήτριας εταιρείας πρόβαλαν τους πιο κάτω λόγους ακύρωσης για να πλήξουν το κύρος της επίδικης απόφασης:

1. Η προσφορά του ΕΜ δεν πληρούσε τον όρο 2.1.4, Τόμος Β, των Εγγράφων της Προσφοράς, ο οποίος ήταν ουσιώδης.
2. Η τεχνική Επιτροπή αναφέρθηκε στην επιστολή του ΕΜ ημερομηνίας 30.3.2000 στην οποία παρατέθηκε κατάλογος εργασιών που εκτέλεσε, παρόμοιας φύσης με την εργασία της προσφοράς. Πρόβαλαν ότι λήφθηκαν υπόψη εξωγενή στοιχεία. Είναι η θέση τους ότι οι καθ΄ων η αίτηση στήριξαν την απόφασή τους στην επιστολή αυτή που στάληκε όταν έληξε η προσθεσμία υποβολής των προσφορών, χωρίς να τους ζητηθεί κάτι τέτοιο.
3. Η εκτίμηση της δαπάνης του έργου από το Τμήμα Ηλεκτρομηχανολογικών Υπηρεσιών ανερχόταν σε Λ.Κ.160.000. Η προσφορά του ΕΜ ήταν Λ.Κ.121.500. Είναι η θέση τους ότι η υποβολή αυτής της χαμηλής προσφοράς συνεπάγεται ότι ήταν ͻλανθασμένη΋.
4. Η απόφαση του Κεντρικού Συμβουλίου Προσφορών με την οποία κατακυρώθηκε η προσφορά του ΕΜ κατ΄απόκλιση από την εισήγηση της Επιτροπής Αξιολόγησης πάσχει ως αναιτιολόγητη.

Έχει νομολογηθεί ότι παρέκκλιση από ουσιώδη όρο του διαγωνισμού επάγεται την ακύρωση της απόφασης. Παραθέτω το πιο κάτω απόσπασμα από την απόφαση στην Tamassos Tobacco Syppliers & Co v. Δημοκρατίας (1992) 3 Α.Α.Δ. 60 το οποίο καθορίζει το κριτήριο για το χαρακτηρισμό ενός όρου ως ουσιώδους ή επουσιώδους.

Eίναι προφανές ότι η προσφορά του ΕΜ δεν ικανοποιούσε τον επίδικο όρο. Αυτός απαιτούσε να είχε εκτελεσθεί ͻτουλάχιστο ένα έργο παρόμοιας φύσης εργασίας σε αεροδρόμιο΋ και το υπολογιζόμενο κόστος να είναι ͻτουλάχιστο ίσο με την τιμή της προσφοράς που θα υποβάλουν΋.

Το ΕΜ δεν υπέβαλε τα καθοριζόμενα στοιχεία. Ορθά η Επιτροπή Αξιολόγησης έκρινε ότι δεν εκτέλεσε παρόμοιας φύσης εργασία και συνεπώς η προσφορά του δεν ικανοποιούσε τον επίδικο όρο που χαρακτήρισε ως ουσιώδη.

Έχω την ίδια άποψη. Ο επίδικος όρος των Εγγράφων της Προσφοράς είναι βασικός όρος του διαγωνισμού. Περιλαμβάνεται στην ίδια την ͻπρόσκληση για υποβολή προσφορών΋. Περαιτέρω, στον Τόμο Α, παράγραφο 1.19.4 των εγγράφων της προσφοράς, καθορίζεται ότι η παράλειψη υποβολής των αναγκαίων εγγράφων ή παροχής των ουσιωδών πληροφοριών που απαιτούνται στα έγγραφα της προσφοράς θα καθισοτύσαν τις προσφορές απαράδεκτες: ͻδε θα ληφθούν υπόψη και θα απορριφθούν΋.

Συνεπώς η σημασία του όρου αυτού προσδιορίζεται στο ίδιο κείμενο της πρόσκλησης καθώς και στις συνέπειες της μη συμμόρφωσης.

Καταλήγω ότι ορθά αποκλείστηκε η προσφορά του ΕΜ από την Επιτροπή Αξιολόγησης λόγω της μη συμμόρφωσης με ουσιώδη όρο του διαγωνισμού. Πάσχει όμως ό,τι ακολούθησε.

Το ΕΜ υπέβαλε αργότερα, με επιστολή ημερομηνίας 30.3.00, κατάλογο εργασιών που εκτέλεσε. Σημειώνεται ότι η εν λόγω επιστολή δεν υπάρχει στο φάκελο του Δικαστηρίου ούτε στο διοικητικό φάκελο που κατατέθηκε.

Η Τεχνική Επιτροπή που εμλέτησε την επιστολή αυτή, διαπίστωσε ότι το ΕΜ εκτέλεσε παρόμοιας φύσης αλλά χαμηλότερης αξίας έργα σε αεροδρόμιο και έργα παρόμοιας φύσης και αξίας ανάλογης με την αξία της προσφοράς εκτός αεροδορμίου. Κατέληξε ότι η απόκλιση από τον επίδικο όρο είναι επουσιώδης και η προφορά του μπορούσε να ληφθεί υπόψη για κατακύρωση.

Επουσιώδη έκρινε τον όρο αυτό και το Κεντρικό Συμβούλιο Προσφορών. Την άποψη μου για το ουσιώδες του όρου την ανέπτυξα πιο πάνω. Εδώ θα ασχοληθώ με την υποβολή της επιστολής αυτής εκ των υστέρων.

Δεν προκύπτει ότι οι καθ΄ων η αίτηση ζήτησαν διασαφηνίσεις από το ΕΜ. Συνεπώς δεν εφαρμόζεται το άρθρο 6(5) του περί Προσφορών του Δημοσίου Νόμου του 1997 (Ν. 103(1)/97) όπως ισχυρίστηκε η δικηγόρος των καθ΄ων η αίτηση. Ούτε βλέπω να υπάρχουν οι προϋποθέσεις εφαρμογής του.

Αναγνωρίζεται στη διοίκηση η δυνατότητα να ζητά διευκρινίσεις στην κατάλληλη περίπτωση (Εταιρεία Γενικών Κατασεκυών Λτδ ν. Δημοκρατία (1992) 3 Α.Δ.Δ. 80). Όμως δεν προκύπτει να συνέβηκε κάτι τέτοιο. Έχω τη γνώνη ότι ούτε μπορούσε να συμβεί. Έκρινα ότι ο επίδικος όρος είναι ουσιώδης και συνεπώς παράβαση του από το ΕΜ καθιστούσε την προσφορά του άκυρη. Δε χωρούσε η αναζήτηση διευκρινίσεων.

Επιπρόσθετα, η μη ύπαρξη της επιστολής ημερομηνίας 30.3.00 στο φάκελο του Δικαστηρίου, καθιστά τον έλεγχο του Δικαστηρίου ανέφικτο.

Συνεπώς η απόφαση του Κεντρικού Συμβουλίου Προσφορών για κατακύρωση της προσφοράς στο ΕΜ πάσχει.