ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
Έρευνα - Κατάλογος Αποφάσεων - Απόκρυψη Αναφορών (Noteup off) - Αφαίρεση Υπογραμμίσεων


ΑΝΑΦΟΡΕΣ:

Κυπριακή νομολογία στην οποία κάνει αναφορά η απόφαση αυτή:

Μεταγενέστερη νομολογία η οποία κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή:

Δεν έχει εντοπιστεί απόφαση η οποία να κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή



ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΠΟΦΑΣΗΣ:

ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ

ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ

Υπόθεση Αρ. 490/2000

ΕΝΩΠΙΟΝ: Π. ΑΡΤΕΜΗ, Δ.

Αναφορικά με το Άρθρo 146 του Συντάγματος.

Μ.P.M. Eurocars Ltd,

Αιτητέ ς,

και

Kυπριακή Δημοκρατία μέσω

1. Υπουργού Συγκοινωνιών και Έργων,

2. Εφόρου Μηχανοκινήτων Οχημάτων,

καθ΄ων η αίτηση.

- - - - - -

ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 29.1.02

Για τους αιτητές: κ. Ν. Παπαγεωργίου

Για τους καθ΄ων η αίτηση: κα Δ. Κούσιου

Α Π Ο Φ Α Σ Η

Αντικείμενο της αίτησης είναι η νομιμότητα της απόφασης του Διευθυντή του Τμήματος Οδικών Μεταφορών η οποία κοινοποιήθηκε με επιστολή ημερομηνίας 18.2.2000 προς τους δικηγόρους των αιτητών και με την οποία απορρίφθηκε αίτημα για εγγραφή και ταξινόμηση έξι οχημάτων που εισήχθησαν στην Κύπρο, στην κατηγορία των "ελαφρών φορτηγών οχημάτων τύπου van" είτε διαζευτικά στην κατηγορία "οποιουδήποτε ετέρου τύπου μηχανοκίνητου οχήματος".

Η αιτήτρια είναι εταιρεία περιορισμένης ευθύνης και ασχολείται με την εισαγωγή και πώληση οχημάτων. Μέσα στα πλαίσια των επιχειρηματικών της δραστηριοτήτων εισήγαγε το Νοέμβριο του 1997, 6 οχήματα τύπου "PEUGEOT BOXER 320M", για λογαριασμό της Αρχής Ηλεκτρισμού Κύπρου μετά την κατακύρωση σχετικής προσφοράς. Τα οχήματα ετύγχαναν του ευεργετήματος της φοροαπαλλαγής ως προοριζόμενα για χρήση από την Αρχή Ηλεκτρισμού Κύπρου, τα δε τέλη εγγραφής θα εβάρυναν, δυνάμει συμφωνίας, την αιτήτρια. Μετά τον τελωνισμό των οχημάτων, υποβλήθηκε στις 21.5.1998 εκ μέρους της αιτήτριας, αίτηση στον Έφορο Μηχανοκινήτων Οχημάτων (στο εξής "ο Έφορος") για την εγγραφή τους, στο καθορισμένο έντυπο - Τ.Ο.Μ. 61 - σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στον Κανονισμό 5 των περί Μηχανοκινήτων Οχημάτων και Τροχαίας Κινήσεων Κανονισμών (Κ.Δ.Π. 66/84), (στο εξής "οι Κανονισμοί"). Προβλέπονται στο Πρώτο Παράρτημα των Κανονισμών διαφορετικές, για σκοπούς εγγραφής, κατηγορίες οχημάτων με βάση τις οποίες διαφοροποιούνται τα αντίστοιχα καταβλητέα τέλη εγγραφής. Υποβάλλοντας την αίτηση για την εγγραφή των εισαχθέντων οχημάτων η αιτήτρια ζήτησε την εγγραφή τους στην κατηγορία "ελαφρύ φορτηγό". Ο Έφορος, ο οποίος έχει δυνάμει των Κανονισμών που προαναφέρθηκαν την εξουσία προς εξακρίβωση της ορθότητος των στοιχείων που περιέχονται στις αιτήσεις για εγγραφή μηχανοκινήτων οχημάτων και κατέχει παράλληλα τη δυνατότητα παραπομπής οχήματος σε επιθεώρηση για την διαπίστωση της κατασκευής σε συνάρτηση με το σκοπό για τον οποίο ζητείται η εγγραφή του, ενέγραψε τα επίδικα οχήματα, μετά από επιθεώρηση ως "ιδιωτικά" (Mini Buses). Σαν αποτέλεσμα της εγγραφής των οχημάτων ως "ιδιωτικά" η αιτήρια υποχρεώθηκε να καταβάλει τα ανάλογα τέλη εγγραφής, που ανέρχονταν σε £935 για κάθε όχημα αντί του πολύ μικρότερου ποσού που θα καταβαλλόταν σε περίπτωση που τα οχήματα εγγράφονταν ως "ελαφρά φορτηγά". Η αιτήτρια είχε τότε διαμαρτυρηθεί για την πιο πάνω απόφαση του Εφόρου και ζήτησε μέσω των δικηγόρων της την αναθεώρησή της. Το αίτημα απορρίφθηκε με το αιτιολογικό ότι "ο τεχνικός που επιθεώρησε τα οχήματα διαπίστωσε ότι αυτά δεν είχαν τα χαρακτηριστικά ελαφρών φορτηγών μηχανοκινήτων οχημάτων τύπου "Van", όπως αυτά περιγράφονται στον Κανονισμό 2 των Κανονισμών". Η αιτήτρια προσέφυγε ακολούθως στο Ανώτατο Δικαστήριο όπου επεδίωξε και πέτυχε ανατροπή της απόφασης του Εφόρου. Ακυρώνοντας την προσβαλλόμενη απόφαση, (Προσφυγή αρ. 611/98 ημερ. 27.4.1999) ο Δικαστής Καλλής έκρινε ότι αυτή έπασχε λόγω έλλειψης αιτιολογίας εφόσον "δεν υπάρχει οτιδήποτε το οποίο αποκαλύπτει γιατί τα οχήματα δεν ικανοποιούν τις προδιαγραφές που θέτουν οι Κανονισμοί για την εγγραφή τους στην κατηγορία "Ελαφρύ φορτηγό". Η δικαστική απόφαση που προαναφέρθηκε υποχρέωσε τους καθ΄ων η αίτηση να ζητήσουν σχετική επί του θέματος που δημιουργήθηκε γνωμάτευση από το Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας. Με τη γνωμάτευση (βλ. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Γ΄ στην Ένσταση) επισημαίνοντο προς τους καθ΄ων η αίτηση οι συνέπειες της ακυρωτικής απόφασης και υποδεικνύετο σε αυτούς ότι θα έπρεπε να ακυρώσουν την κατάταξη των επίδικων οχημάτων και να επιστρέψουν στην αιτήτρια τα καταβληθέντα τέλη εγγραφής. Ακολουθώντας τις υποδείξεις που περιέχοντο στην γνωμάτευση οι καθ΄ων η αίτηση με επιστολή τους ημερομηνίας 29.11.1999 πληροφόρησαν την αιτήτρια για την ακύρωση της εγγραφής, καλώντας την ταυτόχρονα να συμπληρώσει και προσκομίσει στο αρμόδιο τμήμα αίτηση για επανεγγραφή παρουσιάζοντας παράλληλα τα οχήματα για επιθεώρηση. Στην ίδια επιστολή παρέχοντο υπό μορφήν "αιτιολογίας" οι λόγοι για τους οποίους δεν ήταν δυνατή η κατάταξη των οχημάτων στην κατηγορία των ελαφρών φορτηγών. Εμμένοντας στο αίτημα της για εγγραφή στην κατηγορία των "ελαφρών φορτηγών" η αιτήτρια ενημέρωσε στις 24.1.2000 μέσω των δικηγόρων της τους καθ΄ων η αίτηση ότι θα αποδέχονταν την εγγραφή στην υποδεικνυόμενη από τον Έφορο κατηγορία με "πλήρη επιφύλαξη των δικαιωμάτων τους για νέα Προσφυγή". Υποβλήθηκαν νέες αιτήσεις και τα οχήματα επανεγγράφηκαν τελικά στις 28.1.2000 στην κατηγορία "ιδιωτικών οχημάτων". Νέα επιστολή των δικηγόρων της αιτήτριας (ημερ. 1.2.2000) αμφισβητούσε τη νομιμότητα της απόφασης των καθ΄ων η αίτηση, ζητούσε την αναθεώρησή της και προειδοποιούσε για το ενδεχόμενο καταχώρησης νέας προσφυγής. Οι καθ΄ων η αίτηση παρέμειναν αμετακίνητοι, στην αρχική τους θέση αναφέροντας στην απαντητική τους επιστολή της 18.2.2000 ότι το αίτημα της αιτήτριας δεν μπορούσε να ικανοποιηθεί για τους λόγους που εκεί εκτίθεντο. Την απόφαση αυτή προσέβαλε με την παρούσα προσφυγή η αιτήτρια και θα ήταν ως εκ τούτου χρήσιμη η παράθεση αυτούσιου του περιεχομένου της:

"Αναφέρομαι στις επιστολές σας ημερομηνίας 24 Ιανουαρίου και 1 Φεβρουαρίου 2000 για το πιο πάνω θέμα και σας πληροφορώ ότι το αίτημα σας να γίνει κατάταξη και εγγραφή των οχημάτων ΕΧΝ 246, ΕΧΝ 256, ΕΧΝ 261, ΕΧΝ 266, ΕΧΝ 280 και ΕΧΝ 283 στην κατηγορία είτε των "ελαφρών φορτηγών τύπου van", είτε στην κατηγορία "οποιουδήποτε ετέρου τύπου μηχανοκινήτου οχήματος" δεν μπορεί να ικανοποιηθεί γιατί:

(α) κατά το χρόνο της επιθεώρησης διαπιστώθηκε ότι τα οχήματα αυτά, τα οποία είχαν εισαχθεί και εκτελωνισθεί ως "ελαφρά φορτηγά οχήματα τύπου van", ήσαν διασκευασμένα σε "ιδιωτικά μηχανοκίνητα οχήματα" για τη μεταφορά επιβατών, με την προσαρμογή καθισμάτων και επί πλέον θύρας και υαλοπίνακα.

(β) η κατάταξη των οχημάτων έγινε σύμφωνα με τις διατάξεις των Κανονισμών 2, 5 και 6(1) και (2) των περί Μηχανοκινήτων Οχημάτων και Τροχαίας Κίνησης Κανονισμών, Κ.Δ.Π. 66/84.

(γ) το γεγονός ότι τα οχήματα έχουν διασκευασθεί για να μεταφέρουν επιβάτες αποκλείει τη δυνατότητα κατάταξης τους στην κατηγορία των "ελαφρών φορτηγών τύπου van", εφόσον τα οχήματα που υπάγονται στην κατηγορία αυτή δεν επιτρέπεται να μεταφέρουν άλλα πρόσωπα πέραν από τον οδηγό και το συνοδηγό."

Προβάλλονται τρεις λόγοι ακυρότητας: Έλλειψη αιτιολογίας της προσβαλλόμενης απόφασης, παράλειψη διεξαγωγής της δέουσας υπό τις περιστάσεις έρευνας και παράβαση των Κανονισμών.

Υποβλήθηκε εκ μέρους της αιτήτριας ο ισχυρισμός ότι δεν δόθηκε οποιαδήποτε αιτιολογία σχετικά με το γιατί δεν κατέστη δυνατή η εγγραφή των οχημάτων στην κατηγορία "άλλου τύπου όχημα". Όπως υποστηρίζεται από την αιτήτρια, στην πιο πάνω επιστολή αιτιολογείται μόνο η άρνηση ταξινόμησης των οχημάτων στην κατηγορία των ελαφρών φορτηγών. Σε ότι αφορά τον ισχυρισμό για έλλειψη δέουσας έρευνας, η αιτήτρια εισηγήθηκε ότι παρά την ύπαρξη της ακυρωτικής απόφασης δεν προέβησαν κατά το στάδιο της επανεξέτασης του θέματος, οι καθ΄ων η αίτηση, στην οφειλόμενη έρευνα προς την κατεύθυνση της εξακρίβωσης της πραγματικής χρήσης των οχημάτων. Προβλήθηκε, τέλος, το επιχείρημα ότι οι καθ΄ων η αίτηση παραβίασαν, στην προκείμενη περίπτωση τον Κανονισμό 5 των Κανονισμών, "αρνούμενοι αίτηση" της αιτήτριας, όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στο σχετικό ισχυρισμό, για εγγραφή στην κατηγορία "Άλλου τύπου όχημα". Παρέλειψε, η διοίκηση, συνεχίζει στην εισήγησή της η αιτήτρια, να ασκήσει τη διακριτική της ευχέρεια, εκλαμβάνοντας ως δέσμια και κατά παράβαση των κανονιστικών διατάξεων, την εξουσία της για ταξινόμηση των οχημάτων στις ανάλογες κατηγορίες που καθιερώνει ο Κανονισμός 5.

Απορρίπτοντας τους πιο πάνω ισχυρισμούς οι καθ΄ων η αίτηση αντέταξαν ότι η προσβαλλόμενη απόφαση λήφθηκε νομότυπα, ήταν αποτέλεσμα δέουσας έρευνας, μέσα στα πλαίσια ορθής ενάσκησης της διακριτικής ευχέρειας και επαρκώς αιτιολογημένη. Απαντώντας στον ισχυρισμό ότι η διοίκηση δεν συμμορφώθηκε προς το δεδικασμένο που δημιούργησε η δικαστική διάγνωση στην Προσφυγή 611/98 γιατί παρέλειψε να προβεί στη δέουσα έρευνα κατά την επανεξέταση του αιτήματος και στην παροχή νόμιμης και επαρκούς αιτιολογίας της νέας απόφασης τους, οι καθ΄ων η αίτηση εισηγήθηκαν ότι, μετά το ακυρωτικό αποτέλεσμα στην Προσφυγή 611/98, ανταποκρίθηκαν θετικά στην υποχρέωση συμμόρφωσης τους προς τα ευρήματα του Δικαστηρίου διενεργώντας νέα έρευνα και παρέχοντας πλήρη αιτιολογία. Παρέπεμψαν δε στο περιεχόμενο της επιστολής τους ημερομηνίας 29.11.1999 προς την αιτήτρια. Δεν θα συμφωνούσα με την εισήγηση τους. Αναμφισβήτητα η ακυρωτική απόφαση στην προσφυγή που προαναφέρθηκε δημιούργησε δεδικασμένο. Δημιουργήθηκε παράληλα η υποχρέωση της διοίκησης να συμμορφωθεί προς τις διαπιστώσεις του Δικαστηρίου. Αυτές αφορούσαν, όπως ήδη επισημάνθηκε, την ελαττωματικότητα της αιτιολογίας της ακυρωθείσας τελικά απόφασης. Τονιζόταν στην ακυρωτική απόφαση της 27.4.1999 ότι δεν υπήρχε "καταγραμμένη στο φάκελο της Διοίκησης" η διαπίστωση ότι τα οχήματα δεν είχαν τα χαρακτηριστικά ελαφρών φορτηγών μηχανοκινήτων οχημάτων και επισημαίνετο ότι "δεν υπάρχει οτιδήποτε το οποίο αποκαλύπτει γιατί τα οχήματα δεν ικανοποιούν τις προδιαγραφές που θέτουν οι Κανονισμοί για την εγγραφή τους στην κατηγορία "ελαφρύ φορτηγό". Το Δικαστήριο είχε καταλήξει τότε στο συμπέρασμα ότι "η απουσία αυτών των στοιχείων καθιστά ανέφικτο το δικαστικό έλεγχο και την αιτιολογία της πράξης μη νόμιμη."

Ο Κανονισμός 79 των Κανονισμών που προαναφέρθηκαν προβλέπει τα ακόλουθα:

"79. Ο Έφορος, εν τη ενασκήσει πάσης ανατιθεμένης αυτώ διακριτικής ή άλλης εξουσίας δυνάμει των παρόντων Κανονισμών, υπέχει υποχρέωσιν γνωστοποιήσεως εις πάντα ενδιαφερόμενον πλήρους και δεόντως ητιολογημένης αποφάσεως."

Η υποχρέωση αιτιολόγησης είναι προφανές ότι ισχύει για κάθε απόφαση που εκδίδεται από τον Έφορο μέσα στα πλαίσια της ασκήσεως των εξουσιών του, των προβλεπόμενων στους Κανονισμούς. Στην προκείμενη περίπτωση φαίνεται ότι δεν δόθηκε επαρκής εκ μέρους των καθ΄ων η αίτηση αιτιολογία της απόρριψης του αιτήματος για εγγραφή των οχημάτων στην προβλεπόμενη από το Πρώτο παράρτημα, Μέρος Α, παράγραφος Ι (xix) κατηγορία. ("Οιοσδήποτε έτερος τύπος μηχανοκίνητου οχήματος").

Στην επιστολή τους της 29.11.1999 προς την αιτήτρια, μετά την ακυρωτική απόφαση στην Προσφυγή 611/98, αναφέρουν οι καθ΄ων η αίτηση τους λόγους για τους οποίους θεώρησαν πως δεν ήταν δυνατή η ταξινόμηση των οχημάτων στην κατηγορία "ελαφρών φορτηγών". Εξηγώντας τους λόγους που καθιστούσαν αδύνατο αυτό το ενδεχόμενο κατέληγαν στο πιο κάτω συμπέρασμα:

" . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3. Τα οχήματα που παρουσιάσατε για επιθεώρηση στις 21.5.1993 υπάγονταν στην κατηγορία 1(vi), Παράρτημα του Κανονισμού 5. Η κατάταξη τους σε άλλη κατηγορία από εκείνη που ορίζουν οι διατάξεις των Κανονισμών 2(1) και 5 και του Πρώτου Παραρτήματος, Μέρος Α, παράγραφος 2(vi) δεν είναι δυνατή."

Είναι εμφανές ότι απέρριψαν την αίτηση για κατάταξη στην κατηγορία "ελαφρύ φορτηγό". Παρέθεσαν τους λόγους της απόφασης τους. Υπήρχε όμως παράλληλα, όπως διαπιστώνεται αίτημα για εγγραφή των οχημάτων στην κατηγορία που προβλέπεται στην παράγραφο 1 (xix) που επισημάνθηκε πιο πάνω, την κατηγορία δηλαδή των οχημάτων "άλλου τύπου". Υποβλήθηκε εκ μέρους του δικηγόρου της αιτήτριας και έγινε αποδεκτό από τους καθ΄ων η αίτηση κατά το στάδιο συζήτησης της αίτησης για προσαγωγή μαρτυρίας, ότι ζητήθηκε κατά την επανεγγραφή η κατάταξη των οχημάτων στην κατηγορία των οχημάτων "άλλου τύπου". Αίτημα που απορρίφθηκε χωρίς να παρέχεται επαρκής αιτιολογία. Όπως προκύπτει από τα ενώπιον του Δικαστηρίου έγγραφα η αιτήτρια συνέχιζε μετά την ακυρωτική απόφαση του Δικαστηρίου, στην προσφυγή που προαναφέρθηκε, να αμφισβητεί τη νομιμότητα της απόφασης του Εφόρου για εγγραφή των οχημάτων ως "ιδιωτικά" ζητώντας παράλληλα την κατάταξή τους στην κατηγορία "άλλου τύπου" (βλ., σχετικά, τα Παραρτήματα Ε και Ζ στην Ένσταση). Είναι φανερό ότι οι καθ΄ων η αίτηση ουδέποτε εξέτασαν τη δυνατότητα να ενέπιπταν τα επίδικα οχήματα σε αυτή την τελευταία κατηγορία ("άλλου τύπου"). Απέρριψαν το αίτημα χωρίς αιτιολογία. Στην τελευταία εξάλλου επιστολή τους προς την αιτήτρια, της 18.2.2001, το περιεχόμενο της οποίας εκτίθεται πιο πάνω, σημειώνουν ότι "το αίτημά σας να γίνει κατάταξη και εγγραφή των οχημάτων . . . στην κατηγορία είτε των "ελαφρών φορτηγών τύπου VAN" είτε στην κατηγορία "οποιουδήποτε ετέρου τύπου μηχανοκίνητου οχήματος" δεν μπορεί να ικανοποιηθεί γιατί:

". . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(γ) το γεγονός ότι τα οχήματα έχουν διασκευασθεί για να μεταφέρουν επιβάτες αποκλείει τη δυνατότητα κατάταξης τους στην κατηγορία των "ελαφρών φορτηγών τύπου van", εφόσον τα οχήματα που υπάγονται στην κατηγορία αυτή δεν επιτρέπεται να μεταφέρουν άλλα πρόσωπα πέραν από τον οδηγό και το συνοδηγό."

Καμμιά αναφορά στο γιατί δεν ήταν δυνατό να εγγραφούν στην κατηγορία οχημάτων "άλλου τύπου". Όπως ορθά υποδείχθηκε εκ μέρους του δικηγόρου της αιτήτριας, είναι στην προκείμενη περίπτωση χαρακτηριστική η απουσία οποιασδήποτε εκ μέρους των καθ΄ων η αίτηση καταγραφής των λόγων για τους οποίους αρνούντο την έγκριση του αιτήματος, ενόψει μάλιστα και του επιχειρήματος ότι με τις προσθήκες που είχαν γίνει, τα οχήματα είχαν μετατραπεί σε κινητά εργαστήρια προοριζόμενα για τη μεταφορά προσωπικού και τεχνικού εξοπλισμού. Οι καθ΄ων η αίτηση δεν απάντησαν στα πιο πάνω. Απέφυγαν να τοποθετηθούν επί του θέματος, περιοριζόμενοι στο να υποβάλουν ότι δεν παρέχεται η εξουσία στο Δικαστήριο υποκαθιστώντας τη Διοίκηση να αποφανθεί για το κατά πόσο τα οχήματα θα μπορούσαν να καταταγούν σε οποιαδήποτε άλλη κατηγορία. Δεν συμβαίνει κάτι τέτοιο στην παρούσα περίπτωση. Αυτό που εδώ διαπιστώνεται, είναι η απουσία της δυνατότητας άσκησης δικαστικού ελέγχου της απόφασης των καθ΄ων η αίτηση. Υπήρχε αίτημα για εγγραφή των οχημάτων στην κατηγορία "άλλου τύπου", κατηγορία που προβλέπεται όπως ήδη επισημάνθηκε, στον Κανονισμό 5 (ΠΡΩΤΟΝ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ) αλλά και στον Κανονισμό 18(7) (xix) όπου εκτίθενται οι πρόνοιες για την έκδοση αδειών κυκλοφορίας μηχανοκινήτων οχημάτων. Η απορριπτική απάντηση του Εφόρου θα έπρεπε να συνοδεύεται από επαρκή αιτιολογία σύμφωνα και με τα προβλεπόμενα στον Κανονισμό 79 που προαναφέρθηκε. Η έλλειψη αιτιολογίας καθιστά ανέφικτο το δικαστικό έλεγχο και οδηγεί αναπόφευκτα στην ακύρωση της προσβαλλόμενης απόφασης. Ενόψει της πιο πάνω κατάληξης, περιττεύει η εξέταση των υπολοίπων λόγων ακυρότητας.

Η προσφυγή επιτυγχάνει και η επίδικη διοικητική απόφαση ακυρώνεται, με έξοδα υπέρ των αιτητών.

 

 

Π. Αρτέμης,

Δ.

 

 

 

 

/Χ.Π.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο