|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(2001) 4 ΑΑΔ 198
23 Μαρτίου, 2001
[ΗΛΙΑΔΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ,
ν.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
(Α) ΥΠΟΥΡΓΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ,
(Β) ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ & ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΤΑΞΗΣ,
Καθ' ων η αίτηση.
(Υπόθεση Αρ. 1161/1999)
Διοικητικό Δίκαιο ― Καθυστέρηση στην εξέταση και απόφαση αιτήματος διοικουμένου από τη Διοίκηση ― Δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι επηρεάζει δυσμενώς τον αιτητή όταν η αποδοχή του αιτήματός του δεν θα ήταν βέβαιη χωρίς την καθυστέρηση.
Διοικητικό Δίκαιο ― Διοικητική πρακτική ― Μεταβολή της χωρίς αιτιολογία ― Είναι έγκυρη εφόσον η πρακτική δεν εδραζόταν επί διατάξεως νόμου ή βασιζόταν σε εσφαλμένη ερμηνεία νόμου.
Αστυνομική Δύναμη Κύπρου ― Συνταξιοδοτικά ωφελήματα ― Απόδοση κατά χάριν συνταξιοδοτικών ωφελημάτων σε μέλη της Αστυνομίας στα οποία είχε επιβληθεί πειθαρχική ποινή ― Η σχετική πρακτική του Υπουργικού Συμβουλίου και η εγκατάλειψή της ― Περιστάσεις υπό τις οποίες κρίθηκε νόμιμη.
Ο αιτητής επεδίωξε την ακύρωση της απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου με την οποία απορρίφθηκε αίτημά του για χαριστική απόδοση σε αυτόν συνταξιοδοτικών ωφελημάτων. Το σχετικό αίτημα του αιτητή είχε υποβληθεί δεκαπέντε έτη μετά την οριστική επιβολή σε αυτόν της πειθαρχικής ποινής της απόλυσης η οποία είχε αποφασιστεί και εκτελεστεί σε χρόνο κατά τον οποίο δεν υφίστατο νομοθετική πρόβλεψη για παραχώρηση συνταξιοδοτικών ωφελημάτων σε τέτοιες περιπτώσεις.
Το Ανώτατο Δικαστήριο, απορρίπτοντας την προσφυγή, αποφάσισε ότι:
1. Και αν ακόμα η εξέταση του αιτήματος του αιτητή ελάμβανε χώρα πριν από τη μεταβολή της πρακτικής, τίποτε δεν μπορούσε να προεξοφλήσει ποιά θα ήταν η θέση του Υπουργικού Συμβουλίου. Η απόδοση "κατά χάριν" συνταξιοδοτικών ωφελημάτων δεν ήταν θέμα που θα μπορούσε να βασιστεί αποκλειστικά σε μαθηματικές εξισώσεις, αλλά επέβαλλε την εξέταση όλων των πραγματικών περιστατικών, σε βαθμό που η αποδοχή της αίτησης του αιτητή να μην θεωρείται ως βέβαιη. Συνεπώς η καθυστέρηση δεν μπορούσε να θεωρηθεί ότι τον επηρέασε δυσμενώς.
2. Η αλλαγή της πρακτικής που ακολουθεί το Υπουργικό Συμβούλιο εξετάστηκε σε αριθμό υποθέσεων. Η υιοθέτηση διοικητικής πρακτικής που δεν συνάδει με τη σωστή εφαρμογή οποιουδήποτε νόμου, δεν δημιουργεί έννομες καταστάσεις που μπορεί να οδηγήσουν στην αποδοχή μιας προσφυγής που βασίζεται σε διοικητική πρακτική. Μια διοικητική πρακτική μπορεί να μεταβληθεί ή ακόμα να εγκαταλειφθεί, αν βασίζεται σε εσφαλμένη ερμηνεία ενός νόμου. Έστω και αν το Υπουργικό Συμβούλιο παραχωρούσε στο παρελθόν "κατά χάριν" συνταξιοδοτικά ωφελήματα, η πρακτική αυτή δεν το εμποδίζει να μεταβάλει την προσέγγιση του στο μέλλον, χωρίς να υπάρχει η ανάγκη της παράθεσης οποιασδήποτε αιτιολογίας για την αλλαγή της πρακτικής που υιοθετείται.
Στην παρούσα περίπτωση ο αιτητής απολύθηκε από την Αστυνομική Δύναμη στις 27/9/77. Από τα στοιχεία που έχουν παρουσιαστεί φαίνεται ότι το Υπουργικό Συμβούλιο προέβηκε στην απόρριψη του αιτήματος χωρίς να υπεισέλθει στην ουσία της αίτησης, αφού αποφάσισε την παρέκκλιση από την πρακτική που ακολουθείτο μέχρι τότε. Οι σχετικές νομοθετικές διατάξεις που ίσχυαν τότε δεν προέβλεπαν παροχή συνταξιοδοτικών ωφελημάτων σε μέλη της Αστυνομίας στα οποία επιβαλλόταν πειθαρχική ποινή. Είναι ορθό ότι οι Περί Αστυνομίας (Πειθαρχικοί) (Τροποποιητικοί Κανονισμοί του 1993, Κ.Δ.Π. 127/93) τροποποίησαν τον Κανονισμό 53 των παλαιών Κανονισμών του 1989 και προέβλεψαν για την καταβολή σύνταξης στον ή στη σύζυγο και τα τέκνα του απολυθέντος με βάση τα πραγματικά έτη υπηρεσίας του σαν αυτός να είχε πεθάνει κατά την ημερομηνία της απόλυσής του. Όμως ο τροποποιημένος Κανονισμός δεν εφαρμόζεται στην περίπτωση του αιτητή που απολύθηκε το 1977. Με βάση τη σχετική νομολογία ότι μια διοικητική πρακτική μπορεί να διαφοροποιηθεί, η εισήγηση του αιτητή ότι η μεταβολή της πρακτικής του Υπουργικού Συμβουλίου έγινε χωρίς αιτιολογία, δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή.
Η προσφυγή απορρίπτεται με έξοδα.
Αναφερόμενες υποθέσεις:
Ayios Andronikos Development Co. Ltd v. Republic (1984) 3 C.L.R. 1176,
P.M. Tseriotis Ltd a.o. v. Republic (1970) 3 C.L.R. 135,
Makrides v. Republic (1979) 3 C.L.R. 584,
Ζαχ. Ζαχαριάδη Λτδ v. Δημοκρατίας (2000) 3 Α.Α.Δ. 445.
Προσφυγή.
Προσφυγή από τον αιτητή κατά της απόρριψης, στις 24/6/99, του αιτήματός του για παραχώρηση "κατά χάριν" συνταξιοδοτικών ωφελημάτων.
Αργυριάδης για Ευτυχίου, για τον Αιτητή.
Χριστοφόρου, Δικηγόρος της Δημοκρατίας Α΄, για τους Καθ' ων η αίτηση.
Cur. adv. vult.
ΗΛΙΑΔΗΣ, Δ.:
(α) Τα γεγονότα
Ο αιτητής υπηρετούσε ως Λοχίας στην Αστυνομική Δύναμη Κύπρου. Μετά το θάνατο του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας Αρχιεπισκόπου Μακαρίου του Γ΄ στις 3/8/77, το Υπουργικό Συμβούλιο αποφάσισε όπως οι δημόσιοι υπάλληλοι και τα μέλη της Αστυνομικής Δύναμης φέρουν μαύρο περιβραχιόνιο. Επειδή ο αιτητής δεν συμμορφώθηκε διώχθηκε πειθαρχικά και απολύθηκε από τις τάξεις της Αστυνομίας. Ο αιτητής εφεσίβαλε την πιο πάνω απόφαση προς το Υπουργικό Συμβούλιο το οποίο επικύρωσε την ποινή που είχε επιβληθεί. Το Ανώτατο Δικαστήριο ακύρωσε την πιο πάνω απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου γιατί δεν δόθηκε στον αιτητή η ευκαιρία να ακουστεί. Στην επανεξέταση που επακολούθησε δόθηκε η ευχέρεια στον αιτητή να προβάλει τις απόψεις του μέσω του δικηγόρου του. Το Υπουργικό Συμβούλιο αφού έλαβε υπόψη τις παραστάσεις του αιτητή, απέρριψε στις 22/10/81 την έφεση εναντίον της καταδίκης του και επικύρωσε την ποινή της απόλυσης.
Δεκαπέντε χρόνια αργότερα και πιο συγκεκριμένα στις 5/2/96, ο αιτητής με επιστολή του δικηγόρου του ζήτησε την αναθεώρηση της απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου, την ακύρωση της ποινής απόλυσης και την απόδοση σε αυτόν των συνταξιοδοτικών του ωφελημάτων. Το Υπουργικό Συμβούλιο με σχετική απόφαση του ημερομηνίας 24/6/99, που κοινοποιήθηκε στο δικηγόρο του αιτητή, τον πληροφόρησε ότι,
"Το Συμβούλιο αποφάσισε όπως στο μέλλον δε θα επιλαμβάνεται αιτημάτων πρώην μελών της Αστυνομίας για παραχώρηση "κατά χάριν" συνταξιοδοτικών ωφελημάτων και ότι, εκεί όπου υποβάλλονται τέτοια αιτήματα, οι αιτητές συμβουλεύονται να προσφεύγουν στη δικαιοσύνη για τη διεκδίκησή τους, εάν αυτό είναι η επιθυμία τους."
Με την παρούσα προσφυγή ο αιτητής αμφισβητεί την ορθότητα της πιο πάνω απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου γιατί,
(1) Η μεταβολή της πρακτικής του Υπουργικού Συμβουλίου να παραχωρεί "κατά χάριν" συνταξιοδοτικά ωφελήματα σε απολυθέντα ή παραιτηθέντα μέλη της Αστυνομίας έγινε χωρίς σχετική αιτιολογία και
(2) Η αίτηση δεν εξετάστηκε μέσα σε εύλογο χρόνο.
Οι καθ'ων η αίτηση ισχυρίζονται μεταξύ άλλων ότι το αίτημα του αιτητή δεν έχει νομικό υπόβαθρο αφού κανένας νόμος που ίσχυε κατά την απόλυση του αιτητή δεν προέβλεπε για την καταβολή "κατά χάριν" συνταξιοδοτικών ωφελημάτων.
(β) Η αίτηση δεν εξετάστηκε μέσα σε εύλογο χρόνο
Ο αιτητής ισχυρίζεται ότι η καθυστέρηση που παρατηρήθηκε στην εξέταση του αιτήματος του επηρέασε δυσμενώς τη θέση του. Ειδικότερα η καθυστέρηση που σημειώθηκε από την υποβολή της αίτησης (9/2/96) μέχρι την απόφαση των καθ'ων η αίτηση (24/6/99), δηλαδή μετά απ 3 χρόνια και 4 μήνες, είχε ως αποτέλεσμα την εν τω μεταξύ αλλαγή της πρακτικής του Υπουργικού Συμβουλίου στην εξέταση παρόμοιων αιτήσεων, με άμεσο επακόλουθο την απόρριψη της αίτησης του. Η πιο πάνω θέση δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή έχοντας υπόψη την προηγούμενη κατάληξη του Δικαστηρίου. Και αν ακόμα η εξέταση του αιτήματος του αιτητή ελάμβανε χώρα πριν από τη μεταβολή της πρακτικής, τίποτε δεν μπορούσε να προεξοφλήσει ποιά θα ήταν η θέση του Υπουργικού Συμβουλίου. Η απόδοση "κατά χάριν" συνταξιοδοτικών ωφελημάτων δεν ήταν θέμα που θα μπορούσε να βασιστεί αποκλειστικά σε μαθηματικές εξισώσεις, αλλά επέβαλλε την εξέταση όλων των πραγματικών περιστατικών, σε βαθμό που η αποδοχή της αίτησης του αιτητή να μην θεωρείται ως βέβαιη. Συνεπώς η καθυστέρηση δεν μπορούσε να θεωρηθεί ότι τον επηρέασε δυσμενώς.
(γ) Η αλλαγή της πρακτικής του Υπουργικού Συμβουλίου
Η αλλαγή της πρακτικής που ακολουθεί το Υπουργικό Συμβούλιο εξετάστηκε σε αριθμό υποθέσεων. (Ίδε Ayios Andronikos Development Co. Ltd. v. Republic (1984) 3 C.L.R. 1176, 1181, P.M. Tseriotis Ltd and Others v. Republic (1970) 3 C.L.R. 135, 143 και Makrides v. Republic (1979) 3 C.L.R. 584, 601). Πρόσφατα στη Ζαχ. Ζαχαριάδη Λτδ. ν. Κυπριακής Δημοκρατίας (2000) 3 Α.Α.Δ. 445 τονίσθηκε ότι η υιοθέτηση διοικητικής πρακτικής που δεν συνάδει με τη σωστή εφαρμογή οποιουδήποτε νόμου, δεν δημιουργεί έννομες καταστάσεις που μπορεί να οδηγήσουν στην αποδοχή μιας προσφυγής που βασίζεται σε διοικητική πρακτική. Μια διοικητική πρακτική μπορεί να μεταβληθεί ή ακόμα να εγκαταλειφθεί, αν βασίζεται σε εσφαλμένη ερμηνεία ενός νόμου. (Ίδε Μ. Στασινόπουλου "Δίκαιον Διοικητικών Πράξεων" 1951, σ. 19). Έστω και αν το Υπουργικό Συμβούλιο παραχωρούσε στο παρελθόν "κατά χάριν" συνταξιοδοτικά ωφελήματα, η πρακτική αυτή δεν το εμποδίζει να μεταβάλει την προσέγγιση του στο μέλλον, χωρίς να υπάρχει η ανάγκη της παράθεσης οποιασδήποτε αιτιολογίας για την αλλαγή της πρακτικής που υιοθετείται.
Στην παρούσα περίπτωση ο αιτητής απολύθηκε από την Αστυνομική Δύναμη στις 27/9/77. Από τα στοιχεία που έχουν παρουσιαστεί φαίνεται ότι το Υπουργικό Συμβούλιο προέβηκε στην απόρριψη του αιτήματος χωρίς να υπεισέλθει στην ουσία της αίτησης, αφού αποφάσισε την παρέκκλιση από την πρακτική που ακολουθείτο μέχρι τότε. Οι σχετικές νομοθετικές διατάξεις που ίσχυαν τότε δεν προέβλεπαν παροχή συνταξιοδοτικών ωφελημάτων σε μέλη της Αστυνομίας στα οποία επιβαλλόταν πειθαρχική ποινή. Είναι ορθό ότι οι Περί Αστυνομίας (Πειθαρχικοί) (Τροποποιητικοί Κανονισμοί του 1993, Κ.Δ.Π. 127/93) τροποποίησαν τον Κανονισμό 53 των παλαιών Κανονισμών του 1989 και προέβλεψαν για την καταβολή σύνταξης στον ή στη σύζυγο και τα τέκνα του απολυθέντος με βάση τα πραγματικά έτη υπηρεσίας του σαν αυτός να είχε πεθάνει κατά την ημερομηνία της απόλυσης του. Όμως θα πρέπει να τονιστεί ότι ο τροποποιημένος Κανονισμός δεν εφαρμόζεται στην περίπτωση του αιτητή που απολύθηκε το 1977. Με βάση τη σχετική νομολογία ότι μια διοικητική πρακτική μπορεί να διαφοροποιηθεί, έχω καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η εισήγηση του αιτητή ότι η μεταβολή της πρακτικής του Υπουργικού Συμβουλίου έγινε χωρίς αιτιολογία, δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή.
Έχοντας υπόψη την πιο πάνω κατάληξη δεν κρίνω σκόπιμο να ασχοληθώ με τους άλλους λόγους που προβλήθηκαν για την ακύρωση της επίδικης απόφασης.
Η προσφυγή απορρίπτεται με έξοδα.
Η�προσφυγή απορρίπτεται με έξοδα.