|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
Υπόθεση Αρ. 15/2001
ΕΝΩΠΙΟΝ: Γ.Κ. ΝΙΚΟΛΑΟΥ, Δ.
Αναφορικά με το Άρθρο 146 του Συντάγματος
Μεταξύ
:Μαρίας Κραμβία-Καπαρδή, από Λατσιά,
Αιτήτριας
- και -
Πανεπιστημίου Κύπρου,
Καθ΄ ου η αίτηση
---------------------------
31 Δεκεμβρίου 2001
Για την αιτήτρια: Α.Σ. Αγγελίδης.
Για το καθ΄ ου η αίτηση: Α. Λυκούργου για Α. Τριανταφυλλίδη.
Για το ενδιαφερόμενο πρόσωπο: Αγ. Ευσταθίου.
---------------------------
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Στις 17 Δεκεμβρίου 1999 προκηρύχθηκαν με δημοσίευση στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας διάφορες θέσεις ακαδημαϊκού προσωπικού, μεταξύ των οποίων και έξι μη μόνιμες θέσεις Επίκουρου Καθηγητή ή Λέκτορα για το Τμήμα Δημόσιας Διοίκησης και Διοίκησης Επιχειρήσεων στις ειδικότητες "Διοικητική Επιστήμη ή Λογιστική ή Μάρκετινγκ/Διοίκηση ή Χρηματοοικονομική". Καθοριζόταν ως τελευταία ημερομηνία υποβολής αιτήσεων η 18 Μαρτίου 2000. Η αιτήτρια υπέβαλε, στις 14 Μαρτίου 2000, αίτηση για μια από τις προαναφερόμενες θέσεις στην ειδικότητα Λογιστικής.
Προβλέπεται από τους περί Πανεπιστημίου Κύπρου (Εκλογή και Ανανέωση Συμβάσεων Ακαδημαϊκού Προσωπικού) Κανονισμούς του 1996 (Κ.Δ.Π. 36/96), όπως τροποποιήθηκαν, ότι σε πρώτο στάδιο επιλαμβάνεται του θέματος Ειδική Επιτροπή η οποία ετοιμάζει τελικό κατάλογο υποψηφίων που θα κληθούν σε συνέντευξη και εν συνεχεία ετοιμάζει και αποστέλλει έκθεση "αρκούντως αιτιολογημένη και τεκμηριωμένη". Προβλέπονται και προθεσμίες για τις διάφορες πτυχές του έργου. Με αφετηρία τη λήξη του χρόνου για την υποβολή αιτήσεων, ο Πρόεδρος κοινοποιεί εντός δύο εβδομάδων τα στοιχεία των υποψηφίων στα μέλη, εντός έξι εβδομάδων ετοιμάζει τον τελικό κατάλογο, και εντός δώδεκα εβδομάδων καλεί σε συνέντευξη τους υποψηφίους του τελικού καταλόγου ενώ, εν συνεχεία, εντός δεκαπέντε ημερών από τη συμπλήρωση των συνεντεύξεων η Ειδική Επιτροπή αποστέλλει την έκθεσή της. Στην προκείμενη περίπτωση η αιτήτρια και τρεις άλλοι υποψήφιοι περιλήφθηκαν στον τελικό κατάλογο και κλήθηκαν σε συνέντευξη. Η διαδικασία καθυστέρησε. Οι συνεντεύξεις έγιναν αφού παρήλθε χρόνος περίπου διπλάσιος από τον προβλεπόμενο και αφού στο μεταξύ οι δύο από τους τέσσερεις κληθέντες απέσυραν την υποψηφιότητά τους.
Η Επιτροπή, με έκθεσή της ημερ. 11 Σεπτεμβρίου 2000, εισηγήθηκε όπως μη διορισθεί είτε η αιτήτρια είτε η άλλη υποψήφιος. Το μέρος που αφορά την αιτήτρια είχε ως εξής:
"Kapardis-Krambia Maria: (Ph.D. 2000, Edith Cowan University, Perth Australia)
Dr Kapardis received her Ph.D. in 2000 from Edith Cowan University. She has a number of publications, mostly in non-mainstream journals in the area of accounting, as well as a number of submitted papers and works in progress. Although the committee appreciates her academic efforts to date, it finds her work in accounting (her area of application) not to be of sufficient quality to merit appointment in the department. The committee therefore unanimously recommends against appointment.
Recommendation: No appointment."
Ενόψει της έκθεσης αυτής το Εκλεκτορικό Σώμα αποφάσισε στις 13 Σεπτεμβρίου 2000 να μην προτείνει το διορισμό της αιτήτριας, η Σύγκλητος στις 27 Σεπτεμβρίου 2000 "υιοθέτησε ομόφωνα την απόφαση του Εκλεκτορικού Σώματος να μην πληρώσει τις ..... θέσεις", και στις 24 Οκτωβρίου 2000 το Συμβούλιο "υιοθέτησε ομόφωνα εισήγηση της Συγκλήτου να μην πληρώσει τις .... θέσεις". Ακολούθησε στις 25 Οκτωβρίου 2000 κοινοποίηση προς την αιτήτρια.
Εκκρεμούσης της αναφερθείσας διαδικασίας έγινε, στις 14 Απριλίου
2000, και άλλη προκήρυξη θέσεων η οποία περιλάμβανε δύο μη μόνιμες θέσεις στις ίδιες ειδικότητες για το Τμήμα Δημόσιας Διοίκησης και Διοίκησης Επιχειρήσεων. Καθοριζόταν ως τελευταία ημερομηνία υποβολής υποψηφιοτήτων η 14 Ιουλίου 2000 και διευκρινιζόταν ότι αιτήσεις που είχαν υποβληθεί στο παρελθόν για τις θέσεις δεν θα λαμβάνονταν υπόψη στη νέα διαδικασία αλλά μπορούσαν να υποβληθούν εκ νέου. Η αιτήτρια δεν υπέβαλε νέα αίτηση. Η δεύτερη διαδικασία προχώρησε παράλληλα με την πρώτη και περατώθηκε κατά την ίδια ημερομηνία με το διορισμό του ενδιαφερομένου προσώπου, Ειρήνης Καραμάνου, ως λέκτορα στη Λογιστική.
Η αιτήτρια με αυτή την προσφυγή προσβάλλει την απόφαση του Συμβουλίου, στην πρώτη διαδικασία, με την οποία κρίθηκε μη κατάλληλη για διορισμό καθώς και την απόφαση του Συμβουλίου στη δεύτερη διαδικασία με την οποία διορίστηκε το ενδιαφερόμενο πρόσωπο.
Το Πανεπιστήμιο προβάλλει ότι η αιτήτρια στερείται εννόμου συμφέροντος να προσβάλει την απόφαση για διορισμό του ενδιαφερομένου προσώπου αφού η εν λόγω απόφαση λήφθηκε σε διαδικασία στην οποία η αιτήτρια δεν συμμετείχε. Το ενδιαφερόμενο πρόσωπο θέτει, επί της ίδιας πτυχής, ζήτημα που προηγείται. Προβάλλει ότι η εν λόγω απόφαση δεν μπορεί να συμπροσβάλλεται στην ίδια προσφυγή με την απόφαση στην άλλη διαδικασία όπου η αιτήτρια κρίθηκε μη κατάλληλη, αφού μεταξύ των δύο αποφάσεων δεν υπάρχει η απαιτούμενη από τη νομολογία συνάφεια. Η αιτήτρια αντιτείνει ότι συνάφεια υπάρχει. Σύμφωνα με τη γραπτή αγόρευση του συνηγόρου της:
"Ή συνάφεια είναι υπαρκτή και προκύπτει ως θέμα διαφοροποιημένης ή άνισης μεταχείρισης και/ή της ευνοϊκής μεταχείρισης για ότι αφορά το ενδιαφ. Πρόσωπο και τη δεύτερη προκήρυξη.
Η απόφαση διορισμού του ενδιαφ. Προσώπου λήφθηκε την ίδια ημερομηνία όπου λήφθηκε η απόφαση αποκλεισμού της αιτήτριας, η διαδικασία ήταν η ίδια, η θέση είναι η ίδια και εξεδόθηκαν οι αποφάσεις από το ίδιο διοικητικό όργανο.
Άρα δεν τίθεται θέμα μη Συνάφειας ή έλλειψης εννόμου συμφέροντος.
Η μία πράξη είναι απόρροια της άλλης και άμεση η μεταξύ τους σύνδεση."
Έχω την άποψη, με εκτίμηση προς τον συνήγορο της αιτήτριας, πως η έλλειψη συνάφειας είναι εν προκειμένω πρόδηλη και δεν χρειάζεται να επεκταθώ: βλ. Συμεωνίδου και άλλοι ν. Δημοκρατίας (Αρ. 2
) (1993) 3 Α.Α.Δ. 258 (στις σελ. 269-272). Επομένως εξετάζεται μόνο η πρώτη προτασσόμενη στο δικόγραφο αξίωση, η οποία αναφέρεται στην απόφαση που λήφθηκε στην πρώτη διαδικασία, περί μη καταλληλότητας της αιτήτριας.Σε σχέση λοιπόν με την πρώτη απόφαση, η αιτήτρια επιζητεί την ακύρωση λόγω κατ΄ αρχάς της καθυστέρησης και έπειτα επειδή, καθώς προβάλλει, (α) η έκθεση της Ειδικής Επιτροπής ήταν ατεκμηρίωτη και αναιτιολόγητη, (β) η περίπτωση εξετάστηκε από τα άλλα όργανα του Πανεπιστημίου - Εκλεκτορικό Σώμα, Σύγκλητο και Συμβούλιο - με κακή σύνθεση αφού λειτούργησαν στην παρουσία προσώπων που δεν ήταν μέλη και (γ) επισφράγισαν το αποτέλεσμα της έκθεσης χωρίς περαιτέρω δική τους έρευνα και χωρίς αιτιολογία.
Στο ζήτημα της καθυστέρησης η συνήγορος του Πανεπιστημίου έδωσε ως απάντηση ότι οι τεθείσες προθεσμίες δεν είναι παρά μόνο ενδεικτικές των αναμενομένων χρονικών ορίων διεκπεραίωσης του διοικητικού έργου και ότι εν προκειμένω η παρέκκλιση δεν επιφέρει ακυρότητα. Συμφωνώ. Άλλωστε αυτό το ζήτημα δεν μπορεί σε αυτή την προσφυγή - με την οποία προσβάλλεται όχι παράλειψη αλλά απόφαση -
να έχει για την αιτήτρια οποιαδήποτε προοπτική.Ως προς την έκθεση της Ειδικής Επιτροπής, δεν συμμερίζομαι την άποψη ότι αυτή είναι ατεκμηρίωτη και αναιτιολόγητη. Έχω ήδη παραθέσει το σχετικό μέρος το οποίο ομιλεί αφ΄ εαυτού. Παρουσιάζει τη γνώμη που είχαν οι επί του θέματος ειδήμονες, γνώμη που περιέχει πειστικά την εξήγηση για την κατάληξη και τίποτε δεν προτάθηκε που βάσιμα να ρίχνει σκιά σε αυτήν.
Ως προς το ζήτημα της σύνθεσης του Εκλεκτορικού Σώματος, της Συγκλήτου και του Συμβουλίου του Πανεπιστημίου, κατά τον αντίστοιχο χρόνο εξέτασης της περίπτωσης, παρατηρώ ότι στα πρακτικά των συνεδριών σημειώνεται η παρουσία τρίτων προσώπων. Στη συνεδρία του Εκλεκτορικού Σώματος, ημερ. 13 Σεπτεμβρίου 2000, κάτω από την επικεφαλίδα "ΠΡΑΚΤΙΚΑ" αναφέρεται το όνομα της Ελένης Α. Χριστάκη. Στη συνεδρία της Συγκλήτου, ημερ. 27 Σεπτεμβρίου 2000, κάτω από την επικεφαλίδα "ΤΗΡΗΣΗ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ" αναφέρεται ότι παρευρισκόταν η Αθηνά Στυλιανού, Λειτουργός Πανεπιστημίου Α΄ (Επιμέλεια) και η Έλενα Ιωαννίδου, Γραφέας 2ης Τάξης (Σύνταξη). Και στη συνεδρία, ημερ. 24 Οκτωβρίου 2000, του Συμβουλίου αναφέρεται ότι παρευρισκόταν η Αθηνά Γιάλλουρου-Στυλιανού, Λειτουργός Πανεπιστημίου Α΄ (Επιμέλεια) και η Όλγα Μιχαηλίδου, Γραφέας Β΄ Τάξης (Σύνταξη). Η συνήγορος του Πανεπιστημίου διευκρίνησε πως η παρουσία της κας Στυλιανού κατά τις αντίστοιχες συνεδρίες της Συγκλήτου και του Συμβουλίου, "οφείλεται στην άμεση λειτουργική της σχέση προς τα δύο αυτά όργανα και έγινε προς τον αποκλειστικό σκοπό της εξυπηρέτησης των οργάνων αυτών για την επιτέλεση του έργου των και της επιμέλειας των πρακτικών" και πως "υπό την ιδιότητά της ως Διοικητική Λειτουργός έχει στην κατοχή της τις αιτήσεις των υποψηφίων τις οποίες και παρουσιάζει στα μέλη της Συγκλήτου και του Συμβουλίου του Πανεπιστημίου κατά τις συνεδριάσεις των οργάνων αυτών". Η συνήγορος παρέπεμψε σχετικά στον Καν. 14 των περί Πανεπιστημίου Κύπρου (Όργανα του Πανεπιστημίου) Κανονισμών του 1994 (Κ.Δ.Π. 55/94 όπως τροποποιήθηκε με την Κ.Δ.Π. 272/99), όπου προβλέπεται ότι:
"Σε όλες τις συνεδρίες συλλογικών οργάνων τηρούνται πρακτικά. Κάθε μέλος συλλογικού οργάνου του Πανεπιστημίου που θα μειοψηφίσει έχει δικαίωμα να ζητήσει να καταγραφεί η άποψή του στα πρακτικά."
Η συνήγορος επικαλέστηκε δε, για να υποστηρίξει τη νομιμότητα των εν λόγω συνθέσεων, τις πρωτόδικες αποφάσεις στις υποθέσεις H and C Hotels and Catering Co. Ltd ν. Δήμου Λάρνακας, υπόθ. αρ. 1098/91 κ.α., ημερ. 23 Δεκεμβρίου 1993 και Χρ. Παπασολομώντος ν. Πανεπιστημίου Κύπρου, υπόθ. αρ. 1257/98, ημερ. 12 Δεκεμβρίου 2000. Στην πρώτη υποδείχθηκε πως η παρουσία του ιδίου του Δημοτικού Γραμματέα για την τήρηση των πρακτικών προβλεπόταν από το άρθρο 51 του περί Δήμων Νόμου (Ν. 111/85), για δε την παρουσία του Λογιστή του Δήμου εκφράστηκε η άποψη πως "η απλή παρουσία ..... προσώπων ευρισκομένων σε άμεση λειτουργική σχέση προς το όργανο για διευκόλυνση του συλλογικού οργάνου για την παρουσίαση φακέλων ....." δεν προσκρούει στη γενική αρχή ότι "η σύνθεση ενός συλλογικού διοικητικού οργάνου δεν είναι νόμιμη αν στη συνεδρίαση του μετέχουν πρόσωπα που δεν είναι μέλη του, έστω και αν δεν μετέχουν στη ψηφοφορία, γιατί δεν μπορεί να είναι γνωστός ο βαθμός της επιδράσεως που μπορούν να ασκήσουν". Στη δεύτερη υπόθεση θεωρήθηκε ότι ενόψει του Καν. 14 η κατά τις συνεδριάσεις παρουσία προσώπων, όπως στην προκείμενη περίπτωση, ήταν νόμιμη.
Παρατηρώ κατ΄ αρχάς σε ό,τι αφορά την τήρηση πρακτικών, πως ο Καν. 14 δεν προβλέπει για την παρουσία τρίτου προσώπου ως πρακτικογράφου κατά τις συνεδρίες - αντίθετα με ό,τι προνοείται στο άρθρο 51 του Ν. 111/85 - και περιορίζεται σε ενσωμάτωση της γενικής αρχής ότι τα δημόσια συλλογικά όργανα πρέπει να τηρούν πρακτικά. Στη
Medcon Construction & others v. Republic (1968) 3 C.L.R. 535 (στη σελ. 543) (Τριανταφυλλίδης, Δ., όπως ήταν τότε) λέχθηκαν σχετικά τα εξής:"It is essential for the propriety of proceedings of public collective organs that they should keep such written records of such proceedings as are required for purposes of good and proper administration. This was stressed in relation to the Tender Board in Petri v. The Police (1968) 2 C.L.R. 40 at p. 80); and in Georghiades and The Republic (1966) 3 C.L.R. 252 at p. 283 it was held that the total absence of any written record regarding a step in the handling of a matter by the Public Service Commission was "so inconsistent with the minimum of essential requirements of proper proceedings before a public collective organ" that its relevant decision was vitiated by a basic defect and had to be annulled."
Όμως χωρίς νομοθετική εξουσιοδότηση δεν επιτρέπεται η παρουσία τρίτου προσώπου ξένου προς τη σύνθεση του οργάνου, κατά το χρόνο συζήτησης και λήψης απόφασης: βλ. ενδεικτικά την υπόθεση Γ. Ποταμίτη ν. Κ.Ο.Τ., υπόθ. αρ. 1285/99, ημερ. 3 Ιουλίου 2001. Αλλά τώρα, στην απουσία ειδικής ρύθμισης, για το ζήτημα της παρουσίας πρακτικογράφου όπως και άλλων προσώπων, γίνεται πλέον γενική ρύθμιση με το άρθρο 21(1) και (2) του περί Γενικών Αρχών του Διοικητικού Δικαίου Νόμου του 1999 (Ν. 158(Ι)/99) που δημοσιεύτηκε στις 31 Δεκεμβρίου 1999. Διαλαμβάνεται ότι:
"21. - (1) Το συλλογικό διοικητικό όργανο πρέπει να συνεδριάζει με νόμιμη σύνθεση. Δεν είναι νόμιμα συντεθειμένο, αν στη συνεδρίασή του παρίσταται πρόσωπο που δεν είναι εξουσιοδοτημένο από το νόμο, έστω και αν δεν έλαβε μέρος στην ψηφοφορία, εκτός αν πρόκειται για υπάλληλο που είναι αρμόδιος
(2) Δε συνιστά κακή σύνθεση του οργάνου η παρουσία στη συνεδρία του συλλογικού διοικητικού οργάνου αρμόδιων υπηρεσιακών ή άλλων προσώπων με σκοπό την παροχή κατατοπιστικών πληροφοριών ή την προσαγωγή στοιχείων, εφόσον αυτά αποχωρήσουν πριν από τη διαβούλευση για λήψη της απόφασης."
Προκύπτει λοιπόν πως στην προκείμενη περίπτωση η παρουσία πρακτικογράφου - της Ε. Χριστάκη στη συνεδρία του Εκλεκτορικού Σώματος, της Ε. Ιωαννίδου στη συνεδρία της Συγκλήτου και της Ο. Μιχαηλίδου στη συνεδρία του Συμβουλίου - ήταν νόμιμη. Νόμιμη μπορεί να ήταν μέχρις ενός χρονικού σημείου και η παρουσία της λειτουργού Α. Στυλιανού στη συνεδρία της Συγκλήτου και στη συνεδρία του Συμβουλίου. Δεν σημειώνεται όμως στα πρακτικά εκείνων των συνεδριών πως η λειτουργός απεχώρησε πριν από τη διαβούλευση για τη λήψη απόφασης και επομένως συνάγεται ότι παρέμεινε. Προκύπτει ότι η διαδικασία σε εκείνα τα στάδια ήταν πλημμελής λόγω κακής σύνθεσης. Ενόψει αυτού δεν θα ασχοληθώ με τα υπόλοιπα.
Η προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα. Η προσβαλλόμενη απόφαση ακυρώνεται βάσει του Άρθρου 146.4(β) του Συντάγματος.
Γ.Κ. Νικολάου,
Δ.
/ΕΘ