ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ

Έρευνα - Κατάλογος Αποφάσεων - Εμφάνιση Αναφορών (Noteup on) - Αφαίρεση Υπογραμμίσεων


ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ

ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ

 

Υπόθεση αρ. 599/99

 

ΕΝΩΠΙΟΝ: Σ. ΝΙΚΗΤΑ, Δ.

Αναφορικά με το Άρθρο 146 του Συντάγματος

Μεταξύ -

Ανδρέα Αγαπίου, από τη Λευκωσία

Αιτητή

- και -

Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω

Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας

Καθής η αίτηση

---------------------

Ημερομηνία: 13 Νοεμβρίου, 2001

Για τον αιτητή: Α. Σ. Αγγελίδης

Για την καθής η αίτηση: Αντ. Βασιλειάδης, Ανώτερος Δικηγόρος

της Δημοκρατίας

Για το ενδιαφερόμενο μέρος: Α. Κωνσταντίνου

-----------------------

Α Π Ο Φ Α Σ Η

Με την παρούσα προσφυγή, ο αιτητής αξιώνει την ακύρωση της απόφασης της Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας (Επιτροπής), ημερ. 19/2/99, με την οποία προήγαγε το ενδιαφερόμενο μέρος Ερμή Κλόκκαρη (ε.μ.) στη θέση Ανώτερου Λειτουργού Πολεοδομίας στο οικείο Τμήμα, από 15/1/99. Στην κρίσιμη συνεδρίαση της Επιτροπής (ημερ. 11/12/98) προσκλήθηκε και παρέστη ο Διευθυντής του Τμήματος. Ο τελευταίος σύστησε για προαγωγή 2 υπαλλήλους (οι κενές θέσεις ήταν 2). Στη σύσταση του περιέλαβε το ε.μ. Τελικά η Επιτροπή, αφού έλαβε υπόψη και τη σύσταση του Διευθυντή, πρόσφερε προαγωγή σε τρίτο πρόσωπο και στο ε.μ.

Ο αιτητής επιτίθεται κυρίως κατά της σύστασης. Ο δικηγόρος του τη θεωρεί ως παράνομη και αναιτιολόγητη. Εκτοξεύει εναντίον της ένα ευρύ φάσμα αιτιάσεων. Αρχίζει με τον ισχυρισμό ότι ο Διευθυντής είχε στην ουσία ειλημμένη απόφαση να ευνοήσει το ε.μ. Δε γνώριζε ποίοι υποψήφιοι ήταν προσοντούχοι, αφού το θέμα αποφάσισε η Επιτροπή μόλις προτού εμφανισθεί ενώπιον της ο Διευθυντής, που είχε μόνο μερικά λεπτά στη διάθεση του για να μελετήσει τους φακέλους. Περαιτέρω, δεν αποκαλύπτει την προσωπική γνώση που είχε των υποψηφίων, στην οποία βάσισε τη σύσταση του, αλλ' ούτε και τις πληροφορίες που έδωσαν σ' αυτόν οι προϊστάμενοι τους.

Στα πρακτικά ημερ. 11/12/98 γίνεται ρητή αναφορά ότι ο Διευθυντής, προτού προβεί στη σύσταση του, είχε στη διάθεση του όλους τους φακέλους και εμπιστευτικές εκθέσεις των υποψηφίων και υπέβαλε την εισήγηση του, αφού μελέτησε όλα τα σχετικά. Δεν υπάρχει οτιδήποτε, πέρα από μια απλή υπόθεση, που να μαρτυρεί ότι ο Διευθυντής δεν είχε το χρόνο που χρειαζόταν ή οτιδήποτε άλλο που να ανατρέπει το τεκμήριο της κανονικότητας. Αναφορικά με τις πληροφορίες και την προσωπική γνώση, ο Διευθυντής δεν είχε υποχρέωση να τηρήσει πρακτικό. Παραπέμπω στις απόφασεις: προσφ. αρ. 131/96 Γιώργος Μαυρομάτης ν. Κυπριακής Δημοκρατίας ημερ. 15/1/97 και προσφ. αρ. 701/99 Γεωργία Περικλέους ν. Κυπριακής Δημοκρατίας ημερ. 14/5/01. Επαναλαμβάνονται για πολλοστή φορά επιχειρήματα του συνηγόρου, που κρίθηκαν ανυπόστατα τόσο από πρωτοβάθμιες όσο και δευτεροβάθμιες αποφάσεις. Η δε κατηγορία κατά του Διευθυντή για προκατειλημμένη κρίση είναι άδικη. Δεν έχει το παραμικρό υπόβαθρο.

Έρχομαι τώρα στο περιεχόμενο της σύστασης. Επικρίνεται έντονα γιατί περιέχει εξωγενή στοιχεία, θυματοποιεί τον αιτητή, με την αναφορά που γίνεται στα καθήκοντα που εκτελούσε το ε.μ. και συνιστά απλή αναπαραγωγή των αυτών ιδιοτήτων, που βαθμολογήθηκαν στις εκθέσεις. Τέλος, προβάλλεται ισχυρισμός ότι η σύσταση έρχεται σε αντίθεση με τα στοιχεία των φακέλων. Χρειάζεται να σταθούμε στο περιεχόμενο της σύστασης. Είναι σχετικά μακρό κείμενο. Θα παραθέσω αποσπάσματα της σύστασης στα οποία επικεντρώθηκε βασικά η κριτική. Θα την έχω όμως υπόψη στην ολότητα της.

Περιγράφοντας την ενδοτμηματική και εξωτμηματική δραστηριότητα του ε.μ. ο Διευθυντής αναφέρει:

"Συγκεκριμένα, πέραν της συνήθους εργασίας του στο Τμήμα, έχει μεγάλη και ουσιαστική συνεισφορά και συμμετοχή στο εκπαιδευτικό και ενημερωτικό πρόγραμμα του Τμήματος τόσο σε σχέση με τους συναδέλφους, Λειτουργούς και Τεχνικούς, όσο και με τις τοπικές αρχές και το κοινό. Δημοσιεύει επίσης άρθρα σε εφημερίδες, δίδει διαλέξεις και συμμετέχει σε σεμινάρια. Εκπροσωπεί συχνά και επάξια το Τμήμα σε συνέδρια τόσο στην Κύπρο όσο και στο εξωτερικό και ειδικότερα στις επαφές που έχουν αρχίσει για εναρμόνιση της πολεοδομικής νομοθεσίας και πολιτικής με το ευρωπαϊκό κεκτημένο. Για τις συμμετοχές αυτές του Κλόκκαρη έχω πάρει πολλές φορές κολακευτικά σχόλια από τους οργανωτές των συνεδρίων σε ευρωπαϊκά αλλά και σε διεθνή επίπεδα. Σημειώνω στο σημείο αυτό το γεγονός ότι ως Πρόεδρος του Συνδέσμου Πολεοδόμων Κύπρου ο Κλόκκαρης (το ε.μ.) συνέβαλε αποτελεσματικά ώστε πρόσφατα ο Σύνδεσμος να εκλεγεί μέλος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Πολεοδόμων με σημαντικά οφέλη για την Κύπρο. Σημειώνω επίσης ότι ο Κλόκκαρης έχει κάμει μια πρωτοποριακή μπορώ να πω εργασία σε σχέση με το θέμα της συνύπαρξης της τουριστικής ανάπτυξης με το περιβάλλον και έχει παρουσιάσει το γενικότερο θέμα "Αειφόρος τουρισμός στην Κύπρο" σε συνέδρια και σεμινάρια τόσο στην Κύπρο όσο και στο εξωτερικό."

Εγκωμιαστική αναφορά γίνεται στη συνέχεια αναφορικά με την εκτέλεση των καθηκόντων του και σχολιάζεται επίσης η κατάσταση σε σχέση με τα τρία κριτήρια:

"...............o Κλόκκαρης έχει παρουσιάσει αξιόλογη από κάθε πλευρά δραστηριότητα σε σχέση με την ετοιμασία τοπικών σχεδίων και σχεδίων περιοχής για σημαντικές αστικές περιοχές και περιοχές της υπαίθρου. Χαρακτηριστικά αναφέρω τα πιο πρόσφατα τοπικά σχέδια Λεμεσού και Πόλης Χρυσοχούς και τα σχέδια περιοχής των αστικών εμπορικών κέντρων Λεμεσού και Πάφου. Γενικά η εργασία του χαρακτηρίζεται από ποιότητα, ταχύτητα, συνέπεια και αφοσίωση στο καθήκον και αγάπη για τη δουλειά του με συχνή απασχόληση πέραν των κανονικών ωρών εργασίας. Γενικά κρίνω ότι ο Κλόκκαρης υπερέχει όλων των δικαιούχων υποψηφίων από απόψεως αξίας και προσφοράς στις εν γένει δραστηριότητες του Τμήματος. Συστήνοντας τον Κλόκκαρη, δεν παρέλειψα να λάβω υπόψη το γεγονός ότι άλλοι υποψήφιοι υπερέχουν έναντι αυτού σε αρχαιότητα, κρίνω όμως ότι συγκριτικά υστερούν στα υπόλοιπα στοιχεία ιδιαίτερα της αξίας, του δυναμισμού, της έφεσης για μάθηση και ανανέωση, της αποτελεσματικότητας, ποσοτικής και ποιοτικής, καθώς και στην αξιοποίηση του χρόνου τους."

Ισχυρό υπόβαθρο για την επιλογή του ε.μ. φαίνεται να αποτέλεσε το στοιχείο της αξίας, που συνάγεται από τις υπηρεσιακές του εκθέσεις και τη γενική υπηρεσιακή του εικόνα. Τα στοιχεία των εκθέσεων των 5 τελευταίων χρόνων έχουν ως εξής:

Αιτητής < FONT FACE="Arial,Arial">Ενδιαφ. μέρος

1992 4Ε 4ΠΙ 6Ε 2ΠΙ

1993 6Ε 2ΠΙ 7Ε 1ΠΙ

1994 6Ε 2ΠΙ 7Ε 1ΠΙ

1995 7Ε 1ΠΙ 8Ε

1996 7Ε 1ΠΙ 8Ε

--------- --------------

30Ε 10ΠΙ 36Ε 4ΠΙ

Όπως υπογραμμίζει η απόφαση Νιόβη Παπαϊωάννου κ.α. (αρ. 2) ν. Δημοκρατίας (1991) 3 Α.Α.Δ. 713 "αν ο διευθυντής θα έπρεπε να κάμνει μνεία μόνο των μετρήσιμων ή απτών στοιχείων των υπηρεσιακών εκθέσεων δε θα αποτελούσε παρά μόνο απλή αναπαραγωγή τους". Στην υπόθεση αρ. 1094/90 Λοϊζίδης κ.α. ν. Δημοκρατίας ημερ. 21/12/92 το θέμα τέθηκε ως εξής:

"Ο νέος νόμος απέβλεψε στη δημιουργία πιο άξιας και αποτελεσματικής διοίκησης. Το άρθρ. 35(4) ήλθε να ενισχύσει την αξιοκρατική επιλογή των δημοσίων υπαλλήλων με το να προνοήσει ρητά πως η σύσταση του Διευθυντή πρέπει να είναι αιτιολογημένη. Το άρθρο μνημονεύει τα στοιχεία των υπηρεσιακών εκθέσεων και των προσωπικών φακέλων ανάμεσα στους παράγοντες που επενεργούν στην απόφαση για προαγωγή. Άρα πρόθεση του νομοθέτη ήταν να απεγκλωβιστούν οι συστάσεις του Διευθυντή που συνιστούν πρόσθετο κριτήριο ανέλιξης από τα προαναφερθέντα στοιχεία."

Η Ολομέλεια επικρότησε την άποψη αυτή στην Α.Ε. 1579 Λεωνίδου ν. Δημοκρατίας ημερ. 29/5/98, όπως και την υπόθεση αρ. 831/92 Θεοκλήτου ν. Δημοκρατίας ημερ. 29/10/93, που την ακολούθησε.

Οι παρατηρήσεις εδώ του Διευθυντή βασικά επιβεβαιώνονται από τα στοιχεία των φακέλων, όπως η συμμετοχή του ε.μ. σε σεμινάρια, στο εκπαιδευτικό και ενημερωτικό πρόγραμμα του τμήματος, δημοσιεύσεις σε εφημερίδες και διαλέξεις που έκαμε. Υπάρχει περαιτέρω μακρός κατάλογος του ιδίου, που υπέβαλε στον Πρόεδρο της Επιτροπής, αναφορικά με τη συμμετοχή του σε επιμορφωτικά και ερευνητικά μεσογειακά προγράμματα, και για την παρουσίαση θεμάτων σε συνέδρια και εκπροσώπηση του τμήματος σε επιτροπές. Συμμετείχε στο Συμβούλιο του Επιστημονικού Τεχνικού Επιμελητηρίου Κύπρου (Ε.Τ.Ε.Κ.), το δε Υπουργείο Εμπορίου και Βιομηχανίας τον διόρισε μέλος της Επιτροπής Ξενοδοχείων και Τουριστικών Καταλυμάτων.

Στο φάκελο του ε.μ. υπάρχει επιστολή του Επάρχου Λεμεσού ημερ. 13/12/96 με την οποία εκφράζει την ανάγκη να επαινέσει και συστήσει τον ε.μ. επειδή, όπως αναφέρει, αυτός έχει επιδείξει ξεχωριστό ζήλο και έχει συμβάλει ουσιαστικά στην εύρυθμη και αποτελεσματική λειτουργία του κοινού Συμβουλίου που είχε την ευθύνη για την αναθεώρηση του τοπικού σχεδίου Λεμεσού. Στο φάκελο βρίσκεται και η εργασία του κ. Κλόκκαρη για το θέμα της τουριστικής ανάπτυξης στις μεσογειακές χώρες. Τα πιο πάνω αποτελούν βεβαίωση εν πολλοίς των παρατηρήσεων του Διευθυντή. Υποστηρίζεται ωσαύτως η έφεση του για μάθηση και ανανέωση από το περιεχόμενο των φακέλων.

Ο αιτητής παραπονείται επίσης ότι ο Διευθυντής τον θυματοποίησε υπερτονίζοντας το είδος των καθηκόντων που εκτελούσε το ε.μ. Στερείται βασιμότητας η παρατήρηση. Η σχετική αναφορά δεν πρέπει να ιδωθεί μεμονωμένα, αλλά στο πλαίσιο ολόκληρης της σύστασης. Η σύσταση δεν υποστηρίζει ότι το ε.μ. ήταν ο καταλληλότερος λόγω της φύσης των καθηκόντων που του ανατέθηκαν, αλλά τον ικανό και αποτελεσματικό τρόπο με τον οποίο τα εκτελούσε. Βλ. Α.Ε. 2374 Κρυστάλλω Χριστοδουλίδου ν. Κυπριακής Δημοκρατίας ημερ. 15/9/99, επίσης και την πρωτόδικη απόφαση στην ίδια υπόθεση (προσφ. αρ. 625/95) ημερ. 25/10/96.

Μέρος της κριτικής, όπως θα θυμίσω, είναι ότι η σύσταση αναπαράγει ό,τι ήδη αξιολογήθηκε στις εκθέσεις, δηλαδή, η αποτελεσματικότητα, η αφοσίωση στο καθήκον, η συνέπεια και η έφεση για μάθηση, στα οποία δεν υστερούσε ο αιτητής. Ακόμη και αν θεωρήσουμε ότι τα στοιχεία αυτά έχουν ήδη αξιολογηθεί ως επιμέρους κεφάλαια στις εκθέσεις, το γεγονός δεν μηδενίζει τη σύσταση. Και στα στοιχεία εκείνα διαπιστώνεται κάποια υπεροχή του ε.μ. Όμως εκείνο το οποίο ανέφερε στην πραγματικότητα ο διευθυντής είναι ότι η εργασία του ε.μ. χαρακτηρίζεται από ποιότητα, ταχύτητα, συνέπεια, αφοσίωση και αγάπη για τη δουλειά του που τον ωθεί να εργάζεται πέραν του κανονικού ωραρίου. Στην προσφυγή Μαυρομμάτης, ανωτέρω, παρατηρώ συναφώς:

"Το θέμα της προσφοράς έξτρα εργασίας χωρίς τα παρεχόμενα από τους κανονισμούς ανταλλάγματα δεν αποτελεί ξένο στοιχείο, που μολύνει αυτήν την ίδια τη σύσταση. Άλλο είναι πιστεύω το πνεύμα της παρατήρησης. Υποδηλώνει τον αφοσιωμένο τρόπο με τον οποίο ο ενδιαφερόμενος αντιμετώπιζε τη δουλειά του."

Θεωρώ σκόπιμο να παραθέσω και το σκεπτικό της προσφ. αρ. 1589/99 Ανδρέας Ρουσιάς ν. Κυπριακής Δημοκρατίας ημερ. 27/7/01:

"Οι συστάσεις Προϊσταμένου είναι ένα από τα πιο πολυσυζητημένα θέματα του υπαλληλικού δικαίου. Ένας λόγος μπορεί να είναι η ποικιλομορφία που κάποτε εμφανίζουν. Όμως το ουσιώδες, που πάντοτε δεν γίνεται κατανοητό, παρόλο που εξηγήθηκε επανειλημμένα, είναι ότι η απαιτούμενη από το άρθρ. 35(4) του περί Δημόσιας Υπηρεσίας Νόμου αρ. 1/90 αιτιολόγηση των συστάσεων είναι κάτι περισσότερο από το τρίπτυχο των κριτηρίων που θεσπίζει ο νόμος. Βλέπε, μεταξύ άλλων, την απόφαση στην Α.Ε. 1579 Θεόδωρος Λεωνίδου κ.α. ν. Κυπριακής Δημοκρατίας ημερ. 29/5/98. Τί ακριβώς συνιστά νόμιμη αιτιολογία δεν είναι δυνατό να προκαθορισθεί. Η κάθε περίπτωση εξετάζεται υπό το φάσμα των δικών της δεδομένων με επιμύθιο ότι η επανάληψη των υφιστάμενων στοιχείων δεν ανταποκρίνεται στις προσδοκίες του νομοθέτη.

Εξετάζοντας υπ' αυτό το πρίσμα τη σύσταση βλέπω ότι μέρος της συμπλέκεται με τα ήδη βαθμολογημένα στοιχεία. Για παράδειγμα, τα σχόλια για "ακούραστη εργατικότητα", "αφοσίωση στο καθήκον", "απόδοση" και άλλα, που δεν είναι ακριβώς το ζητούμενο. Όμως η διαπλοκή αυτή δεν είναι μοιραία για το κύρος της σύστασης αν δεν αποτελεί "μηχανική αναπαραγωγή του αυτού περιεχομένου των εκθέσεων". Βλέπε προσφ. αρ. 131/96 Γιώργιος Μαυρομμάτης ν. Δημοκρατίας ημερ. 15/1/97."

Κατά τη γνώμη μου οι πλημμέλειες που προσάφθηκαν κατά της σύστασης είναι αβάσιμες. Έγινε νόμιμα και είναι ισχυρή.

Ισχυρισμοί υπεροχής αιτητή σε προσόντα, πείρα, αρχαιότητα

Οι δύο υποψήφιοι κατείχαν το απαιτούμενο από το σχέδιο υπηρεσίας προσόν, δηλαδή, δίπλωμα ή τίτλο στην αρχιτεκτονική. Δε χρειαζόταν μεταπτυχιακός τίτλος. Φαίνεται όμως πως και οι δύο, παρά την περί του αντιθέτου εισήγηση του συνηγόρου του αιτητή, είχαν μεταπτυχιακά διπλώματα. Ούτε το παράπονο για πλάνη της Επιτροπής, με αφορμή τη λανθασμένη περιγραφή στον κατάλογο προσόντων σε σχέση με τα μεταπτυχιακά μαθήματα που παρακολούθησε στην Αμερική για ένα χρόνο μπορεί να ευσταθήσει. Τεκμαίρεται, ενόψει του σχετικού δικονομικού κανόνα, ότι λήφθηκε υπόψη η ορθή περιγραφή, αφού τα σχετικά στοιχεία ήταν καταχωρημένα στον προσωπικό φάκελο του αιτητή, στον οποίο ο κατάλογος παραπέμπει.

Είναι γεγονός ότι ο αιτητής είναι αρχαιότερος κατά 15 μήνες. Πρόκειται όμως για αρχαιότητα στην προηγούμενη θέση, που έχει υποβαθμισμένη σημασία. Αλλά και το στοιχείο αυτό μπορεί να αποκτήσει καθοριστική σπουδαιότητα, κατά τη νομολογία, μόνο όπου παρατηρείται ισοβαθμία στους άλλους τομείς. Στην προκείμενη περίπτωση το ε.μ. υπερείχε σε αξία και είχε υπέρ του τη σύσταση του διευθυντή. Εν πάση περιπτώσει το δεδομένο αυτό λήφθηκε υπόψη από το Διευθυντή και την Επιτροπή. Στις αποφάσεις τους όμως παρέχεται η αιτιολογία προτίμησης του ε.μ.

Κατά το δικηγόρο του αιτητή, η τελική απόφαση πάσχει από έλλειψη έρευνας από μέρους της Επιτροπής και είναι επιπλέον αναιτιολόγητη. Ούτε και με αυτούς τους ισχυρισμούς θα συμφωνήσω. Από τα σχετικά πρακτικά ημερ. 11/12/98 προκύπτει καθαρά ότι η Επιτροπή δεν αποποιήθηκε των εξουσιών της, στηριζόμενη μόνο στη σύσταση του Διευθυντή. Επιλήφθηκε εξυπαρχής των υποψηφιοτήτων, εξέτασε τους προσωπικούς φακέλους, τις εκθέσεις και έκαμε συγκρίσεις με γνώμονα όλα τα δεδομένα που αφορούσαν τις προαγωγές.

Η προσφυγή δεν έχει προοπτική επιτυχίας. Απορρίπτεται. Με έξοδα σε βάρος του αιτητή.

 

Σ. Νικήτας, Δ.

/Κασ

 


cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο