|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
ΥΠΟΘΕΣΗ ΑΡ. 84/2001.
ΕΝΩΠΙΟΝ
: Π. ΚΑΛΛΗ, Δ.Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος.
Μεταξύ:
Χριστόδουλου Λευκαρίτη,
Αιτητή
και
Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω
Υπουργικού Συμβουλίου,
Καθ' ων η αίτηση.
__________________
27 Σεπτεμβρίου, 2001
.Για τον αιτητή: Σ. Οικονομίδης.
Για τους καθ' ων η αίτηση: Κ. Σταυρινός, Δικηγόρος της Δημοκρατίας
εκ μέρους του Γεν. Εισ.
________________________
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Με την παρούσα προσφυγή ο αιτητής ζητά την πιο κάτω θεραπεία:
«Δήλωση του Δικαστηρίου ότι η πράξη και/ή απόφαση του Καθ' ου η αίτηση να κυρώσει την κρίση ως 'προακτέος κατ' αρχαιότητα', που ο Αιτητής έτυχε από το Ανώτατο Συμβούλιο Κρίσεων Αξιωματικών κατά τις τακτικές ετήσιες κρίσεις Αξιωματικών έτους 2000 και η οποία γνωστοποιήθηκε στον Αιτητή με διαταγή του Αρχηγού της Εθνικής Φρουράς ημερ. 18.12.2000, είναι άκυρη και/ή παράνομη και/ή εστερημένη οποιασδήποτε έννομης συνέπειας.»
Τα πραγματικά περιστατικά τα οποία περιβάλλουν την προσφυγή.
Ο αιτητής είναι μόνιμος Αξιωματικός του Στρατού της Δημοκρατίας. Υπηρετεί με απόσπαση στην Εθνική Φρουρά. Διορίστηκε στο Στρατό με απευθείας διορισμό, την 1.3.1976, με το βαθμό του Ανθυπολοχαγού. Ανήκει στο όπλο του Πεζικού. Από τις 30.12.1997 κατέχει το βαθμό του Συνταγματάρχη. Το έτος 2000, πληρούσε τις προβλεπόμενες από τον Καν. 27 των περί
Αξιωματικών του Στρατού της Δημοκρατίας (Διορισμοί, Ιεραρχία, Προαγωγές και Αφυπηρετήσεις) Κανονισμών του 1990 μέχρι 2000 (οι Κανονισμοί) προϋποθέσεις για κρίση. Το Ανώτατο Συμβούλιο Κρίσεων κατά την τακτική σύνοδο του, που έλαβε χώραν στις 26.6.2000, έκρινε κατά πλειοψηφία τον αιτητή ως «προακτέο κατ' αρχαιότητα». Τρία μέλη του Συμβουλίου τον έκριναν προακτέο κατ' αρχαιότητα και ένα Μέλος τον έκρινε προακτέο κατ' εκλογή.Η αιτιολογία που δόθηκε από το Ανώτατο Συμβούλιο, όπως καταγράφηκε στα πρακτικά, είναι η ακόλουθη:
«Τα τρία Μέλη του Συμβουλίου κατάληξαν στην πιο πάνω απόφαση παρ' όλο που οι βαθμολογίες του Συνταγματάρχη Λευκαρίτη στα ουσιαστικά προσόντα στις Εκθέσεις Ικανότητας του στον κατεχόμενο βαθμό δικαιολογούσαν κρίση ανώτερης διαβάθμισης. Τα τρία Μέλη του Συμβουλίου έκριναν ότι τα δύο πειθαρχικά παραπτώματα που διέπραξε ο Αξιωματικός και για τα οποία του επιβλήθηκαν, στις 29.5.1996 και 28.7.1997, οι πειθαρχικές ποινές της 8ήμερης και 4ήμερης κράτησης, αντίστοιχα, ήταν ιδιαίτερα σοβαρά δεδομένου ότι τα γεγονότα για το πρώτο παράπτωμα μαρτυρούν έλλειμμα στην ικανότητα για ορθή κρίση, αντίληψη της πραγματικότητας, ζήλου και ενδιαφέροντος για την υπηρεσία, επιμέλεια και τυπικότητα στην εκτέλεση των καθηκόντων καθώς και στην ακριβή εκτέλεση των διατασσομένων, ενώ τα γεγονότα για το δεύτερο παράπτωμα μαρτυρούν ότι κατά το χρονικό διάστημα από 25.2. μέχρι 28.8.1995 εξάσκησε αμελώς τα καθήκοντά του με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν σοβαρά προβλήματα στη Διαχείριση Υλικού της Μονάδας του και να απωλεσθούν τουλάχιστον λογιστικά, μεγάλες ποσότητες διαφόρων υλικών.
Το τέταρτο Μέλος του Συμβουλίου διαφώνησε με την απόφαση της πλειοψηφίας και τον έκρινε προακτέο κατ' εκλογή.»
Οι λόγοι ακύρωσης
.Ο κ. Οικονομίδης υπέβαλε ότι η προσβαλλόμενη πράξη λήφθηκε κατά παράβαση των πιο πάνω Κανονισμών.
Σχετικοί με το θέμα που μας απασχολεί είναι οι Καν. 33(1) και 41(2) (3) και (6). Τους παραθέτω:
«33.-(1) Τα ουσιαστικά προσόντα του Αξιωματικού προσδιορίζουν την εν γένει ικανότητα και αξία του και αποτελούν τα βασικά στοιχεία πάνω στα οποία στηρίζεται η κρίση του. Τα ουσιαστικά προσόντα του Αξιωματικού διακρίνονται, στα σωματικά του προσόντα, στα ψυχικά του προσόντα, στη νοημοσύνη και ευφυϊα του, στο χαρακτήρα του, στην αφοσίωση του στο καθήκον, στην υπευθυνότητα του, στην πειθαρχία του, στα ηγετικά του προσόντα, στα διοικητικά του προσόντα και στα επαγγελματικά του προσόντα.
41.-(2) Για να κριθεί Αξιωματικός ως προακτέος κατ' εκλογήν πρέπει στις εκθέσεις ικανότητας που έχει στον κατεχόμενο βαθμό η βαθμολογία του στα ουσιαστικά προσόντα που αναφέρονται στον Κανονισμό 33 να είναι τουλάχιστο πολύ καλός.
(3) Για να κριθεί Αξιωματικός ως προακτέος κατ' αρχαιότητα πρέπει στις εκθέσεις ικανότητας που έχει στο κατεχόμενο βαθμό η βαθμολογία του στα ουσιαστικά προσόντα που αναφέρονται στον Καν. 33 να είναι τουλάχιστο καλός.
(6) Κατά την κρίση Αξιωματικού το Συμβούλιο Κρίσεων ή, αναλόγως της περιπτώσεως, το Ανώτατο Συμβούλιο Κρίσεων λαμβάνει υπόψη του και εκτιμά όλα τα κατά τη διάρκεια της σταδιοδρομίας του στοιχεία, ιδιαίτερη όμως σημασία δίδεται στα στοιχεία του κατεχόμενου βαθμού.»
'Ηταν η θέση του κ. Οικονομίδη ότι στον κατεχόμενο κατά το χρόνο της κρίσης του βαθμό ο αιτητής «είχε αξιολογηθεί σε όλα ανεξαίρετα τα ουσιαστικά προσόντα του Αξιωματικού σε όλες ανεξαίρετα τις Εκθέσεις Ικανότητας που του έγιναν, με βαθμολογία 'πολύ καλός' ή 'άριστα' δηλαδή 9 ή 10 στην κλίμακα του 10».
Η πιο πάνω θέση του κ. Οικονομίδη δεν έχει αμφισβητηθεί από τον κ. Σταυρινό.
Λαμβανομένων λοιπόν υπόψη των προνοιών του πιο πάνω Καν. 41(2) θεωρώ ότι η βαθμολογία του αιτητή του επέτρεπε να κριθεί ως «προακτέος κατ' εκλογήν».
Καθώς φαίνεται από το σχετικό πρακτικό η πλειοψηφία του Συμβουλίου Κρίσεων έκρινε τον αιτητή προακτέο κατά αρχαιότητα λόγω δύο πειθαρχικών παραπτωμάτων για τα οποία του επιβλήθηκαν ποινές στις 29.5.1996 και 28.7.1997. Σύμφωνα με την επίδικη κρίση τα παραπτώματα ήταν σοβαρά γιατί τα γεγονότα για το πρώτο παράπτωμα μαρτυρούν,
(α) έλλειμμα στην ικανότητα για ορθή κρίση, αντίληψη της πραγματικότητας.
(β) έλλειμμα ζήλου και ενδιαφέροντος για την υπηρεσία, επιμέλεια και τυπικότητα στην εκτέλεση των καθηκόντων,
(γ) έλλειμμα στην ακριβή εκτέλεση των διατασσομένων.
Περαιτέρω, σύμφωνα με την επίδικη κρίση, τα γεγονότα για το δεύτερο παράπτωμα μαρτυρούν ότι κατά το χρονικό διάστημα από 25.2.1995 μέχρι 28.8.1995 ο αιτητής εξάσκησε αμελώς τα καθήκοντα του.
Τα ελλείματα τα οποία αποδίδονται στον αιτητή συνιστούν μέρος των ουσιαστικών προσόντων των Αξιωματικών όπως αυτά περιγράφονται στον Καν. 33(1) (4) (6) (8). Τα αποδιδόμενα στην παραγ. (α), (β) και (γ), πιο πάνω, αντιστοιχούν με τους Καν. 33(4), 33(6) και 33(8). Εκείνα του δεύτερου παραπτώματος συνιστούν μέρος του Καν. 33(6). Για του λόγου το ασφαλές μεταφέρω το κείμενο των Καν. 33(4) (6) και (8):
«33.-(4) Η νοημοσύνη και ευφυϊα του Αξιωματικού αναφέρεται στην ικανότητά του για ορθή κρίση, στην ικανότητά του για αντίληψη της πραγματικότητας και στη δημιουργικότητα και επινοητικότητά του.
(6) Η αφοσίωση του Αξιωματικού στο καθήκον αναφέρεται στο ζήλο και το ενδιαφέρον του για την υπηρεσία και στην επιμέλεια και τυπικότητά του στην εκτέλεση των καθηκόντων του.
(8) Η πειθαρχία του Αξιωματικού αναφέρεται στην ακριβή εκτέλεση των διατασσομένων και στην τήρηση του νόμου και της τάξης.»
Εφόσον τα ελλείμματα που έχουν αποδοθεί στον αιτητή συνιστούν μέρος των ουσιαστικών προσόντων των αξιωματικών αυτά βαθμολογούνται (βλ. Καν. 41(2)).
Σύμφωνα με τον Καν. 41(6) τα στοιχεία που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη κατά την κρίση των αξιωματικών είναι όλα τα κατά τη διάρκεια της σταδιοδρομίας του αξιωματικού στοιχεία «ιδιαίτερη όμως σημασία δίδεται στα στοιχεία του κατεχόμενου βαθμού
».Αυτό που μέτρησε εναντίον της «κατ' εκλογήν κρίσεως» ήταν τα πειθαρχικά παραπτώματα του αιτητή τα οποία αποτελούσαν μέρος των στοιχείων της σταδιοδρομίας του και τα οποία μπορούσαν να ληφθούν υπόψη (βλ. Καν. 29(1) (θ)). Αυτό, όμως, που πρέπει να εξεταστεί είναι κατά πόσο δόθηκε η δέουσα ή δυσανάλογη βαρύτητα στα σχετικά παραπτώματα.
Στην παρούσα υπόθεση, όπως έχει ήδη υποδειχθεί, τα στοιχεία του κατεχόμενου βαθμού, δηλαδή η βαθμολογία του, επέτρεπαν στον αιτητή να κριθεί ως «προακτέος κατ' εκλογήν». Σ' αυτά τα στοιχεία πρέπει, σύμφωνα με τον Καν. 41(6), να δίδεται ιδιαίτερη σημασία. Τα στοιχεία τα οποία υπαγόρευσαν την προσβαλλόμενη απόφαση, όπως έχει ήδη καταδειχθεί, βαθμολογούνται. 'Εχουν βαθμολογηθεί σε σχέση με την περίοδο του κατεχόμενου βαθμού και - επαναλαμβάνω - επέτρεπαν στον αιτητή να κριθεί «ως προακτέος κατ' εκλογήν».
Λαμβάνω υπόψη:
(α) 'Οτι οι πλημμέλειες που έχουν καταλογισθεί στον αιτητή με την προσβαλλόμενη απόφαση αναφέρονται σε στοιχεία τα οποία βαθμολογούνται.
(β) 'Οτι σε σχέση με την περίοδο του κατεχόμενου βαθμού η βαθμολογία του αιτητή σε σχέση με εκείνα τα στοιχεία - της παραγ. (α) - του επέτρεπε να κριθεί ως «προακτέος κατ' εκλογήν».
(γ) 'Οτι στα στοιχεία του κατεχόμενου βαθμού πρέπει να δίδεται ιδιαίτερη σημασία.
Εν όψει των όσων αναφέρονται πιο πάνω (βλ. παραγ. (α), (β) και (γ)) θεωρώ ότι τα επίδικα παραπτώματα δεν αποτελούν παράγοντα ουσιώδους σημασίας. Κρίνω, επομένως, ότι δεν μπορούσε να τους δοθεί αποφασιστική βαρύτητα. Η απόδοση αποφασιστικής βαρύτητας σε ένα μη ουσιώδη παράγοντα - τον παράγοντα των παραπτωμάτων - απολήγει σε πλημμελή άσκηση της διακριτικής ευχέρειας του αρμοδίου οργάνου (
Konnaris and Another v. Republic (1974) 3 C.L.R. 377, Tseriotis v. Municipality of Nicosia (1968) 3 C.L.R. 215 και HjiPanayiotou v. Republic (1968) 3 C.L.R. 159). Σε τέτοια περίπτωση η προσβαλλόμενη απόφαση πρέπει να ακυρωθεί γιατί αποτελεί απόφαση αντίθετη προς το Νόμο και απόφαση που λήφθηκε καθ' υπέρβαση και κατάχρηση εξουσίας (βλ. HjiPanayiotou, πιο πάνω).Στην Δημοκρατία ν. Χατζηκωνσταντίνου, Α.Ε. 2380/11.11.99 το Συμβούλιο Κρίσεων έλαβε υπόψη πειθαρχικά παραπτώματα. Το Πρωτόδικο Δικαστήριο έκρινε ότι ο αιτητής, με βάση τις βαθμολογίες στην 'Εκθεση Ικανότητας στον κατεχόμενο βαθμό, αυτός θα έπρεπε να είχε κριθεί με καλύτερη διαβάθμιση και έκρινε κυρίως ότι αποδόθηκε στο πειθαρχικό παράπτωμα δυσανάλογη βαρύτητα, αφού ο εφεσίβλητος τιμωρήθηκε με την ελαφρότερη των ποινών και μάλιστα 4 χρόνια πριν από την επίδικη κρίση και αφού επίσης δεν επηρεάστηκε από τη φύση του αδικήματος η βαθμολογία του στα σχετικά στοιχεία αλλά παρέμεινε και πάλιν σε ψηλά επίπεδα. Η αιτιολογία ως εκ τούτου έπασχε κατάδηλα.
Για την πιο πάνω κατάληξη του το Πρωτόδικο Δικαστήριο άντλησε καθοδήγηση από την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας Αρ. 4752/87.
Παραθέτω το σχετικό απόσπασμα της απόφασης το οποίο επικαλέστηκε το Πρωτόδικο Δικαστήριο:
«Μη νομίμως και ανεπαρκώς αιτιολογημένη η κρίση του εφεσιβλήτου ως παραμένοντος στο βαθμό του ανθυπασπιστού αεροπορίας, καθ' όσον στηρίζεται σε πειθαρχικές ποινές οι οποίες επεβλήθησαν σ' αυτόν σε παρωχημένο χρόνο για παραπτώματα μη χαρακτηριστικά και δεν εμπόδισαν την εξέλιξή του στον κατεχόμενο βαθμό.
.... δεδομένου ότι στα προσόντα της πειθαρχικότητας και αισθήματος ευθύνης, των οποίων την έλλειψη διαπιστώνει το συμβούλιο από την επιβολή των ως άνω ποινών, ο εφεσίβλητος βαθμολογείται στις εκθέσεις ικανότητας του κατεχομένου βαθμού με λίαν καλώς (8 και 9) εκτός μιάς στην οποία βαθμολογείται με 7.»
Η πιο πάνω προσέγγιση του Πρωτόδικου Δικαστηρίου στην Χατζηκωνσταντίνου (πιο πάνω) επικυρώθηκε από την Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου. Στην παρούσα υπόθεση τυγχάνουν πλήρους εφαρμογής τα νομολογηθέντα στην Χατζηκωνσταντίνου (πιο πάνω). Περαιτέρω: «Η βαθμολογία του αιτητή σε σχέση με τα στοιχεία του κατεχόμενου βαθμού και η κρίση του Συμβουλίου Κρίσεων σε σχέση με τα ίδια στοιχεία αποκαλύπτουν αντιφατικότητα γιατί περιλαμβάνει αντιφατικές προτάσεις που αναιρεί η μια την άλλη. Σε τέτοια περίπτωση η προσβαλλόμενη πράξη καθίσταται αναιτιολόγητη (βλ. Πορίσματα Νομολογίας του Συμβουλίου Επικρατείας 1929-1959, σελ. 186-187: «Καθιστά αναιτιολόγητον την πράξιν αιτιολογία αόριστος καθιστώσα αδύνατον τον δικαστικόν αυτής έλεγχον, η περιλαμβάνουσα αντιφατικάς προτάσεις αναιρούσας αλλήλας»). Επομένως η προσβαλλόμενη απόφαση ακυρώνεται και λόγω έλλειψης αιτιολογίας (βλ. λόγο ακύρωσης 3).
Για τους πιο πάνω λόγους η προσφυγή επιτυγχάνει. Η προσβαλλόμενη απόφαση ακυρώνεται στην ολότητά της με έξοδα τα οποία θα υπολογισθούν από τον Πρωτοκολλητή και θα εγκριθούν από το Δικαστήριο.
Π. ΚΑΛΛΗΣ,
Δ.
/ΕΑΠ.