|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
Κυπριακή νομολογία στην οποία κάνει αναφορά η απόφαση αυτή:
Μεταγενέστερη νομολογία η οποία κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή:
Δεν έχει εντοπιστεί απόφαση η οποία να κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή
ANΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
Υπόθεση αρ. 888/99
ΕΝΩΠΙΟΝ:
Σ. ΝΙΚΗΤΑ, Δ.Αναφορικά με τα άρθρα 28 και 146 του Συντάγματος
Μεταξύ -
Γ.Α. Σταμάτης & Σία Λτδ., από τη Λευκωσία
Αιτητρίας
- και -
Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω
Κεντρικού Συμβουλίου Προσφορών
Καθού η αίτηση
----------------------
Ημερομηνία:
13 Ιουνίου, 2001Για την αιτήτρια: Στ. Παναγίδης
Για το καθού η αίτηση Συμβούλιο: Ν. Νικολαΐδου, Δικηγόρος της
Δημοκρατία ς Α΄
Για το ενδιαφερόμενο μέρος: Αντ. Γεωργιάδης
---------------------------
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Η προσφυγή αφορά την κατακύρωση του αποτελέσματος δημόσιου διαγωνισμού για την προμήθεια ερυθροποιητίνης, φαρμάκου χορηγουμένου για τη θεραπεία νεφροπαθών, στο ενδιαφερόμενο μέρος. Πρόκειται για την εταιρεία Varnavas Hadjipanayis Ltd (στο εξής Ε.Μ.), η οποία εδρεύει στη Λευκωσία. Στο διαγωνισμό μετείχε, εκτός του Ε.Μ. και η αιτήτρια εταιρεία. Είναι και αυτή τοπική εταιρεία, ασχολούμενη με την εισαγωγή φαρμάκων και φαρμακευτικών ειδών. Δεν υποβλήθηκαν άλλες προσφορές για προμήθεια ερυθροποιητίνης. Διευκρινίζεται ότι υπήρχαν προσφορές από άλλους, που αφορούσαν τον ίδιο διαγωνισμό, αλλά διαφορετικά φάρμακα.
Το Κεντρικό Συμβούλιο Προσφορών (Κ.Σ.Π.), με απόφαση του ημερ. 27/5/99, κατακύρωσε την προσφορά στο Ε.Μ. Η αιτήτρια αμφισβήτησε τη νομιμότητα της εν λόγω απόφασης καταθέτοντας την κρινόμενη προσφυγή. Με αίτημα:
"Α. Δήλωσιν του Σεβαστού Δικαστηρίου ότι η απόφασις των καθ' ων η αίτησις η οποία γνωστοποιήθηκε στους αιτητές με επιστολή των καθ' ων η αίτησις ημερομηνίας 30/6/99 να κατακυρώσουν την προσφορά σχετικά με την προμήθεια φαρμάκων ερυθροποιητίνης και άλλες ανάγκες για τη Νεφρολογία για τα είδη 1 και 2 της Προσφοράς PH.S.13.18.11(8) στην εταιρείαν Varnavas Hadjipanagis Ltd, αντί στους αιτητές είναι άκυρη, παράνομη και στερημένη οποιουδήποτε έννομου αποτελέσματος.
Β. ..........................."
Το Κ.Σ.Π. τήρησε πρακτικό, όπως είχε καθήκον, κατά την κρίσιμη συνεδρίαση του, στην οποία λήφθηκε η επίδικη απόφαση. Είναι όμως αποδεκτό από όλες τις πλευρές ανεξαίρετα ότι, σε ένα θέμα ζωτικής σημασίας για την εγκυρότητα της, το κείμενο της απόφασης (που είναι ενώπιον μου) δεν ανταποκρίνεται στην αλήθεια. Παραποιήθηκε, με την εξής έννοια. Παρόντες κατά τη συζήτηση και λήψη της απόφασης δεν ήταν μόνο τα μέλη του Κ.Σ.Π., του οποίου η σύσταση καθορίζεται αυστηρά από τις διατάξεις του περί Προσφορών του
Δημοσίου Νόμου αρ. 102(1)/97. Παραβρέθηκαν, παράνομα, ο Βοηθός Γενικός Λογιστής Αντ. Τζιωρτζής και ο Προϊστάμενος του Τμήματος Νεφρολογίας Δρ. Άλκης Πιερίδης, για το Τμήμα του οποίου προορίζονταν τα φάρμακα. Ας σημειωθεί ότι, με βάση το άρθρ. 11(1)(α), ο πρώτος μπορεί νόμιμα να αναπληρώνει το Γενικό Λογιστή, που είναι και ο Πρόεδρος του Κ.Σ.Π., μόνο κατά την απουσία του. Όμως σ' αυτή την περίπτωση ο τότε Γενικός Λογιστής Λεόντιος Σαββίδης ήταν παρών και είχε προεδρεύσει της συνεδρίασης.Το μόνο που αναφέρει το πρακτικό είναι ότι τη συνεδρίαση απασχόλησαν δύο επιστολές του Δρος Αλ. Πιερίδη προς το Διευθυντή Φαρμακευτικών Υπηρεσιών και το Γενικό Λογιστή ημερ. 17/5/99 και 24/5/99 αντίστοιχα. Στην πρώτη ουσιαστικά διαμαρτυρήθηκε γιατί δε ζητήθηκε η γνώμη του Τμήματος του, όπως συνέβαινε μέχρι τότε, προτού αποσταλεί στο Κ.Σ.Π. η σχετική έκθεση της Επιτροπής Αξιολόγησης των Φαρμακευτικών Υπηρεσιών. Παρενθετικά, με την έκθεση έγινε εισήγηση για διαμοιρασμό της προσφοράς ανά 50% στον κάθε προσφοροδότη. Με τη δεύτερη επιστολή του θεωρεί πέρα για πέρα λανθασμένη την εισήγηση αυτή των Φαρμακευτικών Υπηρεσιών και ασύμφορη για το δημόσιο. Για τους λόγους που αναφέρει, εισηγείται την κατακύρωση της προσφοράς στο Ε.Μ.
Όπως προκύπτει από το πρακτικό, με την ίδια ευκαιρία κατακυρώθηκαν και ορισμένα άλλα είδη φαρμάκων που περιλήφθηκαν στο διαγωνισμό. Στο τέλος της σχετικής παραγράφου, που ακολουθεί την επίδικη απόφαση, υπάρχει η παρακάτω σημείωση:
"Παρών: κ. Ευτ. Κκολός, Διευθυντής των Φαρμακευτικών Υπηρεσιών.
(συνοδευόμενος από τον Δρα Άλκη Πιερίδη ο οποίος αποχώρησε πριν τη διαδικασία λήψης απόφασης)."
Φαίνεται ότι οι καταγγελίες της αιτήτριας για την όλη υπόθεση και το ρόλο των εμπλεκομένων οδήγησαν σε έρευνα τόσο από την Αστυνομία όσο και από τη Γενικό Ελεγκτή. Έτσι η υπόθεση προσέλκυσε την προσοχή των εφημερίδων και των άλλων μέσων επικοινωνίας. Δεν ενδιαφέρουν ωστόσο το Δικαστήριο αυτό, με την έννοια πως δεν έχει αρμοδιότητα, οι έρευνες αυτές καθαυτές ή τα πορίσματα τους. Η μόνη αρμοδιότητα που διαθέτει είναι ακυρωτικής φύσεως, να επικυρώσει ή ακυρώσει απόφαση διοικητικού οργάνου στο πλαίσιο των διατάξεων του άρθρ. 146.4(α) και (β) του Συντάγματος. Εκείνο που εδώ έχει σημασία είναι η διαπίστωση, αποδεκτή από όλους τους παράγοντες της δίκης, όπως υποστηρίζεται από τις καταθέσεις που έλαβε η αστυνομία και αποτελούν τεκμήριο στην υπόθεση, ότι τόσο ο Βοηθός Γενικός Λογιστής όσο και ο Δρ. Α. Πιερίδης ήταν, για να λεχθεί το ελάχιστο, παρόντες κατά τη συζήτηση και λήψη της απόφασης, γεγονός που αποσιωπάται ολότελα στο πρακτικό.
Πρέπει στο σημείο τούτο να διευκρινίσω ότι το πρακτικό, που τηρεί το διοικητικό όργανο για τις ενέργειες του, αποτελεί, κατά κανόνα, το μόνο οδηγό για τα διατρέξαντα ενώπιον του. Σε εξαιρετικές όμως περιπτώσεις μπορεί να επιτραπεί προφορική μαρτυρία για να
συμπληρωθεί ό,τι λείπει από την εικόνα: βλ. μεταξύ άλλων Costas Christou v. Republic (1969) 3 C.L.R. 134. Στην περίπτωση μας, από το υφιστάμενο υλικό και το γεγονός ότι είναι κοινή η διαπίστωση για την ασυμφωνία πρακτικού και πραγματικότητας, καταλήγω ότι οι δύο προμνησθέντες παρέμειναν παράτυπα μέχρι τέλους στη συνεδρίαση.Ο δικηγόρος της αιτήτριας ανέφερε ότι ο Δρ. Αλ. Πιερίδης έλαβε ενεργό μέρος στη λήψη της επίδικης απόφασης, αποδίδοντας του μάλιστα και ελατήριο. Πρέπει, εντούτοις, να τονισθεί ότι τόσο ισχυρός είναι ο κανόνας για τη νόμιμη σύνθεση και συγκρότηση των διοικητικών οργάνων που νομολογήθηκε ότι και η απλή ακόμη παρουσία τρίτων κατά το κρίσιμο στάδιο επενεργεί καταλυτικά στην εγκυρότητα οποιασδήποτε απόφασης, που λήφθηκε υπό τέτοιες συνθήκες
. Στην υποθεση Πανεπιστήμιο Κύπρου ν. Κωνσταντίνου κ.α. (1994) 3 Α.Α.Δ. 145, 147 η Ολομέλεια παρατηρεί τα εξής αναφορικά με τη σύνθεση συλλογικού οργάνου:".....με βάση τη γενική αρχή που διέπει τη σύνθεση των συλλογικών οργάνων της Διοίκησης στην συνεδρία που λαμβάνεται απόφαση, δεν επιτρέπεται να παρίστανται κατά τη διάρκεια της διαλογικής συζήτησης μεταξύ των μελών και της ψηφοφορίας για λήψη της σχετικής απόφασης, πρόσωπα που δεν συμπεριλαμβάνονται σύμφωνα με το Νόμο στη συγκρότηση τους."
Η κα Νικολαϊδου που, ευθύς εξ αρχής, δεν υποστήριξε τη νομιμότητα της επίδικης απόφασης αναφέρθηκε για το ίδιο θέμα στην απόφαση μου στις προσφ. αρ. 282 και 356/97 Ανδρέας Ζήνωνος κ.α. ν. Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας ημερ. 12/1/01, στην οποία αναφέρω:
"Η κακή σύνθεση οργάνου......................επιφέρει ακυρότητα του τελικού αποτελέσματος. Υπάρχουν πολλά πρόσφατα παραδείγματα στη Νομολογία. Αρκεί να αναφερθούμε σε μερικά: προσφ. αρ. 836/96 Δρουσιώτης κ.α. ν. Αρχής βιομηχανικής Κατάρτισης Κύπρου ημερ. 19/2/99, προσφ. αρ
Στις παραπάνω υποθέσεις έχει κριθεί ότι η νόμιμη σύνθεση συλλογικού διοικητικού οργάνου αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την έννομη λειτουργία του. Η συμμετοχή οποιουδήποτε προσώπου που δεν περιλαμβάνεται μεταξύ των μελών του έχει καταλυτική επίδραση στις αποφάσεις που λαμβάνει.
Η αυστηρή ενατένιση του θέματος από τη νομολογία αποσκοπεί στην προστασία του αρμόδιου οργάνου από οποιαδήποτε παρέμβαση, οσοδήποτε απομακρυσμένη και αν φαίνεται. Την ίδια αυστηρή προσέγγιση τηρεί και η Ελληνική Νομολογία ............................."
Με βάση την προεκτεθείσα νομολογιακή αρχή είναι αναπόφευκτη η ακύρωση της επίδικης απόφασης. Αισθάνομαι όμως την ανάγκη, προτού τελειώσω, να υπογραμμίσω ότι η τήρηση πιστού πρακτικού είναι θεμελιώδες καθήκον κάθε συλλογικού οργάνου. Το επιβάλλει η αρχή της διαφάνειας και της χρηστής διοίκησης. Καμιά σκοπιμότητα δε δικαιολογεί απόκλιση. Διαφορετικά ο δικαστικός έλεγχος παροπλίζεται. Παράλληλα κλονίζεται επικίνδυνα η εμπιστοσύνη του κοινού στα θεσμικά όργανα με όλες τις αρνητικές επιπτώσεις. Εδώ είχαμε μια βάναυση παραβίαση του κανόνα, που ελπίζω να μην εύρει άλλους μιμητές.
Η προσφυγή πετυχαίνει. Η επίδικη απόφαση ακυρώνεται σύμφωνα με το άρθρ. 146.4(β) του Συντάγματος. Τα έξοδα της αιτήτριας επιδικάζονται σε βάρος της Δημοκρατίας.
Σ. Νικήτας, Δ.
/Κασ