|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
Υπόθεση Αρ. 1468/99
ΕΝΩΠΙΟΝ: ΧΑΤΖΗΧΑΜΠΗ, Δ.
Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος
Μεταξύ:
1. Μαρίας Αγαπίου
2. Αγάθης Στεφανίδου
3. Καίτης Καραπατάκη
Αιτητριών
και
Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω
Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας
Καθ΄ων η Αίτηση
--------------
13 Φεβρουαρίου 2001
Για τις Αιτήτριες: κ. Α.Σ. Αγγελίδης.
Για τους Καθ΄ων η Αίτηση: κα Ρ. Πετρίδου, Ανώτερη Δικηγόρος της Δημοκρατίας, εκ μέρους του Γενικού Εισαγγελέα.
Για το Ενδιαφερόμενο Μέρος: κ. Α. Κωνσταντίνου.
-----------------
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Οι τρεις Αιτήτριες κα Αγαπίου, κα Στεφανίδου και κα Καραπατάκη ζητούν ακύρωση της προαγωγής του Ενδιαφερομένου Μέρους κας Ιωαννίδου στη θέση Ανώτερης Στενογράφου.
Η πλήρωση της θέσης είχε ζητηθεί από την 1.3.1995 και αποφασίσθηκε από την ΕΔΥ στις 10.3.1995. Δεν έγινε όμως οτιδήποτε μέχρι τις 9.5.1997 που απλώς απεφασίσθη να προχωρήσει η διαδικασία. Η επόμενη εξέλιξη ήταν στις 20.7.1999, στη συνεδρία της οποίας ελήφθη και η προσβαλλόμενη απόφαση. Κατ΄αυτή, η ΕΔΥ παρατήρησε ότι η καθυστέρηση οφείλετο σε "εκκρεμότητες νομοθετικής φύσεως", που δεν διευκρινίζονται, και σε "βασικές αλλαγές στα Σχέδια Υπηρεσίας", σημειώνοντας ότι στις 5.3.1999 είχε εγκριθεί νέο σχέδιο υπηρεσίας. Απεφάσισε δε ότι "για την υπό εξέταση διαδικασία, θα ισχύσει τόσο το παλιό Σχέδιο Υπηρεσίας, ημερ. 13.10.1988, όσο και το νέο σχέδιο υπηρεσίας, σύμφωνα με σχετική γνωμάτευση της Νομικής Υπηρεσίας της Δημοκρατίας ημερομηνίας 24.9.98". Η ΕΔΥ έκρινε ότι τόσο η κα Ιωαννίδου όσο και οι κυρίες Αγαπίου, Στεφανίδου και Καραπατάκη ικανοποιούσαν τις απαιτήσεις και των δύο σχεδίων υπηρεσίας
, όπως ήταν και η άποψη του κ. Προύντζου, Αναπληρωτή Διευθυντή της Υπηρεσίας Δημόσιας Διοίκησης και Προσωπικού ο οποίος κλήθηκε να κάμει σύσταση. Ας σημειωθεί ότι ο κ. Προύντζος είχε διορισθεί μόλις μία μέρα πριν, στις 19.7.1999, ως Αναπληρωτής Διευθυντής, και για τέσσερις μόνο μέρες από τις 19.7.1999 μέχρι τις 23.7.1999, λόγω του ότι τις ημέρες εκείνες θα απουσίαζε με άδεια ο Διευθυντής της Υπηρεσίας Δημόσιας Διοίκησης και Προσωπικού. Η σύσταση του κ. Προύντζου είχε ως εξής:"Έχω μελετήσει και αξιολογήσει το σύνολο των στοιχείων των υποψήφιων, όπως αυτά φαίνονται στους Προσωπικούς τους Φακέλους και στους Φακέλους των Εμπιστευτικών/Υπηρεσιακών τους Εκθέσεων, έχοντας υπόψη τα καθιερωμένα κριτήρια προαγωγής, δηλαδή την αξία, τα προσόντα και την αρχαιότητα. Όσον αφορά τις Εμπιστευτικές/Υπηρεσιακές Εκθέσεις, σημειώνω ότι έλαβα υπόψη τη γενική εικόνα, με έμφαση στα τελευταία χρόνια.
Έχω επίσης, συλλέξει πληροφορίες από τους άμεσα προϊσταμένους των υποψήφιων ως προς τις προσωπικές ιδιότητές τους, τις εμπειρίες και ικανότητες που διαθέτουν και την εν γένει προσφορά τους, λαμβάνοντας υπόψη τα καθήκοντα και τις απαιτήσεις της θέσης Ανώτερης Στενογράφου.
Συνεκτιμώντας τα στοιχεία και δεδομένα που ανέφερα προηγουμένως, συστήνω την υποψήφια Ιωαννίδου Ιωάννα (Α/Α 1) ως την καταλληλότερη για προαγωγή.
Η Ιωαννίδου Ιωάννα υπηρετεί στο Γραφείο της Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας.
Έχω σημειώσει ότι η υποψηφία που συστήνω υπερέχει σε αρχαιότητα όλων των άλλων υποψήφιων και δεν υστερεί σε αξία καμίας από αυτές. Έχω, επίσης, λάβει υπόψη μου τις πληροφορίες που έχω συγκεντρώσει από τους οικείους προϊσταμένους σχετικά με τη γενική απόδοση, την προσφορά, τις εμπειρίες και τις προσωπικές ιδιότητες, όπως η εχεμύθεια, η υπευθυνότητα, η πρωτοβουλία και η ευθυκρισία που απαιτούνται από το
Καταληκτικά, επαναλαμβάνω ότι, μετά από μια συνεκτίμηση, με βάση τα καθιερωμένα κριτήρια, όλων των στοιχείων των Φακέλων και αφού έλαβα υπόψη μου τις πληροφορίες που έχω συγκεντρώσει από τους οικείους προϊσταμένους σχετικά με τη γενική απόδοση, την προσφορά, τις εμπειρίες και τις προσωπικές ιδιότητες των υπαλλήλων, που έχω αναφέρει προηγουμένως και οι οποίες είναι σχετικές και αναγκαίες για την αποτελεσματική εκτέλεση των καθηκόντων της υπό πλήρωση θέσης, η υποψήφια που συστήνω υπερτερεί των λοιπών υποψήφιων ως προς την καταλληλότητα για προαγωγή στην υπό πλήρωση θέση.
Επειδή στο δεύτερο Σχέδιο Υπηρεσίας δεν γίνεται οποιαδήποτε αναφορά σε οποιαδήποτε προτίμηση η οποία πρέπει να δίδεται κατά την επιλογή ούτε και αναφέρεται σε πλεονέκτημα σε σχέση με τις ταχύτητες που οι υποψήφιες διαθέτουν στη Στενογραφία και Δακτυλογραφία, δεν το έχω λάβει υπόψη μου κατά τη σύστασή μου."
Η ΕΔΥ, με βάση τα ενώπιον της στοιχεία και τη σύσταση του κ. Προύντζου, απεφάσισε ότι η κα Ιωαννίδου υπερείχε των άλλων υποψηφίων και την επέλεξε ως πιο κατάλληλη για τη θέση. Ανέφερε σχετικά τα εξής:
"Η Επιτροπή, επιλέγοντας την Ιωαννίδου, έλαβε υπόψη ότι αυτή, συγκρινόμενη με τις λοιπές υποψήφιες, υπερέχει σε αρχαιότητα, υπερέχει ή δεν υστερεί σε αξία, όπως αυτή αντικατοπτρίζεται στις Υπηρεσιακές Εκθέσεις, με έμφαση στα τελευταία χρόνια στα οποία αποδίδεται ιδιαίτερη βαρύτητα, και περιπλέον, έχει υπέρ της την αιτιολογημένη σύσταση του Αναπληρωτή Διευθυντή, η οποία αποτελεί ένα ανεξάρτητο στοιχείο προσδιορισμού της αξίας των υποψηφίων και η οποία προσθέτει στην αξία της."
Ευάριθμοι λόγοι ακύρωσης συζητούνται από τον ευπαίδευτο συνήγορο για τις Αιτήτριες. Ο πρώτος είναι η παραβίαση του ουσιώδους χρόνου κρίσεως κατά το ότι η προαγωγή έγινε το 1999 ενώ η πλήρωση της θέσης εζητήθη το 1995. Τούτο συναρτάται και προς το δεύτερο λόγο, ότι η προαγωγή έγινε και βάσει του παλαιού και βάσει του νέου σχεδίου υπηρεσίας, ενώ έπρεπε να είχε γίνει μόνο βάσει του παλαιού, ως προς τα προσόντα του οποίου, εισηγείται ο κ. Αγγελίδης, οι Αιτήτριες υπερτερούσαν της κας Ιωαννίδου, γεγονός που δεν ελήφθη υπ΄όψη από την ΕΔΥ και τον κ. Προύντζο. Η ευπαίδευτη συνήγορος για τη Δημοκρατία απαντά λέγοντας ότι ο νόμος δεν θέτει προθεσμία ολοκλήρωσης της διαδικασίας προαγωγής, και ότι, όπως ήταν και η γνωμάτευση της Νομικής Υπηρεσίας, η προαγωγή
έπρεπε να γίνει με βάση και τα δύο σχέδια υπηρεσίας ως ισχύοντα.Δεν θα μπορούσα να συμφωνήσω περισσότερο με τον κ. Αγγελίδη. Κατ΄αρχή, μπορεί μεν ο περί Δημόσιας Υπηρεσίας Νόμος να μην προνοεί χρονικό διάστημα εντός του οποίου η ΕΔΥ να πρέπει να ολοκληρώσει τη διαδικασία πλήρωσης θέσης. Όμως η πρόνοια του άρθρου 29(2) ότι "η αρμόδια αρχή οφείλει να υποβάλλει πρόταση για πλήρωση μιας θέσης το βραδύτερο σε τέσσερις μήνες από την ημέρα που η θέση έχει δημιουργηθεί ή έχει κενωθεί", όπως και η πρόνοια του άρθρου 29(3) ότι "Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης της αρμόδιας αρχής με τις διατάξεις του εδαφίου (2), η Επιτροπή προβαίνει στην πλήρωση της θέσης χωρίς την πρόταση της αρμόδιας αρχής", αποκαλύπτουν τη σπουδή με την οποία η διοίκηση οφείλει να προβαίνει στην πλήρωση θέσεων στα πλαίσια της χρηστής διοίκησης, και εξυπακούουν ότι και η ίδια η ΕΔΥ πρέπει να ενεργεί με ανάλογη σπουδή στα πλαίσια εκείνα. Η πολυετής αδράνεια της ΕΔΥ να προβεί στην πλήρωση θέσης δεν συνάδει με την επιδίωξη του άρθρου 29 για την έγκαιρη πλήρωση θέσεων, προς όφελος της αποτελεσματικής λειτουργίας της δημόσιας υπηρεσίας. Σίγουρα καθυστέρηση τεσσάρων και πλέον ετών εκ μέρους της ΕΔΥ στην πλήρωση θέσης μετά από την υποβολή προς αυτήν της πρότασης δεν μπορεί να είναι σύμφωνη με τις επιταγές της χρηστής διοίκησης. Η δε δικαιολογία που έδωσε η ΕΔΥ για την καθυστέρηση δεν είναι δικαιολογία άξια καν σχολίου, πέραν του ότι καταδεικνύει ακριβώς τις ανωμαλίες που προέκυψαν από την καθυστέρηση ως εκ της μεσολαβήσασας αλλαγής του σχεδίου υπηρεσίας.
Η υπέρβαση αυτή της ΕΔΥ δεν είναι όμως μόνη της. Την οδήγησε σε ανάλογα αντινομικές τοποθετήσεις. Κατά πρώτο, η ΕΔΥ δεν προσδιόρισε τον κρίσιμο χρόνο για σκοπούς της προαγωγής. Ο κρίσιμος χρόνος όμως ήταν σημαντικό να καθορισθεί αφού είναι σε αναφορά με αυτό που θα εκρίνοντο τα προσόντα και η βαθμολογημένη αξία των υποψηφίων, όπως και θα διατυπώνετο η σύσταση του Διευθυντή. Αντ΄αυτού, η ΕΔΥ έκρινε ότι θα ίσχυαν τόσο το παλαιό όσο και το νέο σχέδιο υπηρεσίας. Πώς μπορούσε να είναι έτσι δεν έχει εξηγηθεί. Αν ο κρίσιμος χρόνος ήταν κατά την υποβολή της πρότασης προς την ΕΔΥ, είναι το παλαιό σχέδιο υπηρεσίας που θα ίσχυε, τα προσόντα των υποψηφίων θα εκρίνοντο με βάση το παλαιό σχέδιο, η βαθμολογημένη αξιολόγηση των υποψηφίων θα περιορίζετο στα έτη που προηγούντο της
υποβολής της πρότασης και η σύσταση του Διευθυντή θα ανάγετο ανάλογα στο χρόνο εκείνο. Αν ο κρίσιμος χρόνος ήταν κατά την πλήρωση της θέσης, θα ίσχυε το νέο σχέδιο υπηρεσίας και τα λοιπά θα ήσαν επίσης αντίστοιχα και ανάλογα. Σίγουρα δεν ήταν δυνατό τα προσόντα να εκρίνοντο με βάση δύο σχέδια υπηρεσίας, το ένα από τα οποία αντικατάστησε και διέφερε από το άλλο ουσιωδώς, όπως και η ίδια η ΕΔΥ διαπίστωσε, και μάλιστα εφ΄όσον, όπως παρατηρεί και ο κ. Αγγελίδης, οι Αιτήτριες θα είχαν προτεραιότητα έναντι της κας Ιωαννίδου βάσει του παλαιού σχεδίου όπως και πλεονέκτημα ως προς την ταχύτητα τους στη Στενογραφία και Δακτυλογραφία, στοιχεία που ο κ. Προύντζος όπως και η ΕΔΥ δεν έλαβαν υπ΄όψη τους - και τούτο ενάντια και στην ίδια τη δική τους τοποθέτηση ότι το θέμα θα αποφασίζετο με αναφορά και στα δύο σχέδια υπηρεσίας. Αν δε ήταν το νέο σχέδιο υπηρεσίας που θα έπρεπε να ληφθεί υπ΄όψη, όπως εισηγείται ο κ. Κωνσταντίνου, τότε σαφώς θα προέκυπτε δυσμενής επηρεασμός των Αιτητριών ως εκ της καθυστέρησης στην πλήρωση της θέσης και της εις βάρος τους αλλαγής του σχεδίου υπηρεσίας. Εν πάση περιπτώσει όμως, το θέμα δεν είναι αν ίσχυε το παλαιό ή το νέο σχέδιο υπηρεσίας αλλά το ότι η ΕΔΥ θεώρησε ότι ίσχυαν και τα δύο και δεν καθόρισε τον κρίσιμο χρόνο.Τρωτή ήταν όμως και η σύσταση του Αναπληρωτή Διευθυντή, στην οποία βασίσθηκε η ΕΔΥ. Αντιπαρέρχομαι το ότι η ΕΔΥ διόρισε τον κ. Προύντζο ως Αναπληρωτή Διευθυντή για τέσσερις μόνο μέρες στις 19.7.1999 και την αμέσως επόμενη συνεδρίασε προς πλήρωση της θέσης. Επικεντρώνομαι στην ίδια τη σύσταση του κ. Προύντζου για να παρατηρήσω ότι αυτή ουσιαστικά κυμαίνεται μεταξύ ανάπλασης των στοιχείων των φακέλων και ωραιοποιημένης φραστικής αοριστολογίας. Ο κ. Προύντζος αναφέρεται στη "γενική απόδοση" και "προσφορά" των υποψηφίων, πράγματα που, αν δεν είναι χωρίς νόημα, ασφαλώς εντάσσονται και προκύπτουν από τις βαθμολογημένες αξιολογήσεις των υποψηφίων που δεν αποκαλύπτουν τη διαπίστωση του κ. Προύντζου ότι η κα Ιωαννίδου υπερτερεί των Αιτητριών. Ο κ. Προύντζος είπε στη σύσταση του ότι έλαβε υπ΄όψη "τη γενική εικόνα, με έμφαση στα τελευταία χρόνια". Η γενική εικόνα όμως είναι η ίδια και για τις τέσσερις, τα δε τελευταία χρόνια είναι όλες καθ΄όλα εξαίρετες. Έτσι, για τα χρόνια 1994-1998 και οι τέσσερις έχουν εξαίρετες αξιολογήσεις σε όλα τα στοιχεία (για τα χρόνια 1997 και 1998 που δεν υπήρχαν αξιολογήσεις για την κα Καραπατάκη η ΕΔΥ αποφάσισε ότι θα ελαμβάνοντο υπ΄όψη οι βαθμολογίες των προηγούμενων χρόνων). Το 1992 και 1993 και πάλιν οι κυρίες Αγαπίου, Καραπατάκη και Ιωαννίδη βαθμολογήθησαν καθ΄όλα εξαίρετες, η δε κα Στεφανίδου υπολείπετο της εξαίρετης αξιολόγησης μόνο σε δύο και ένα στοιχεία αντίστοιχα, γεγονός που βέβαια δεν επηρέαζε τη γενική εικόνα της ως εξαίρετη τόσο για τα έτη εκείνα όσο και διαχρονικά. Αναφέρεται επίσης ο κ. Προύντζος στις εμπειρίες και προσωπικές ιδιότητες των υποψηφίων, επισημαίνοντας την "εχεμύθεια", "υπευθυνότητα", "πρωτοβουλία", "ευθυκρισία", "ψυχραιμία/αυτοκυριαρχία", "μεθοδικότητα", "διάθεση για προσφορά εργασίας εκτός ωραρίου χωρίς αμοιβή" και "ικανότητα υποβολής
εισηγήσεων για βελτίωση της αποδοτικότητας", ιδιότητες που θεωρεί αναγκαίες για την εκτέλεση των καθηκόντων της υπό πλήρωση θέσης. Οι περισσότερες όμως από τις "ιδιότητες" αυτές ήδη βαθμολογούνται στις υπηρεσιακές εκθέσεις που, όπως ανέφερα, δεν αποκαλύπτουν την από τον κ. Προύντζο διαπιστωθείσα υπεροχή της κας Ιωαννίδου έναντι των Αιτητριών, άλλες δε δεν συσχετίζονται επαρκώς προς τα προσόντα και καθήκοντα της υπό πλήρωση θέσης - και ακόμα, ως προς αυτές, όπως παρατηρεί ο κ. Αγγελίδης, ο κ. Προύντζος παραγνώρισε προσόντα και στοιχεία των Αιτητριών που δεν τις καθιστούσαν λιγότερο επαρκείς ως προς τις εν λόγω ιδιότητες. Η γνωστή νομολογία, στην οποία παραπέμπει και ο κ. Αγγελίδης, καταδεικνύει ότι η προσέγγιση αυτή του κ. Προύντζου έπληττε τη σύσταση του. Ο κ. Προύντζος ουσιαστικά διαμόρφωσε με τη σύσταση του μία λεκτική εικόνα υπεροχής της κας Ιωαννίδου έξω από τα αξιολογούμενα στοιχεία και το σκοπό της σύστασης. Η αρχή ότι ο Διευθυντής δεν είναι υποχρεωμένος να αποκαλύψει τις πληροφορίες στις οποίες βάσισε τη σύσταση του δεν συνιστά και άδεια ατεκμηρίωτων διατυπώσεων. Άλλως οι δηλώσεις του διευθυντή θα υποκαθιστούσαν τα αντικειμενικά δεδομένα.Τέλος, παρατηρώ ότι η ΕΔΥ πλανήθηκε και ως προς τη σημασία που θα έπρεπε να αποδώσει στην ιδιότητα της κας Καραπατάκη ως τέκνου πεσόντος δυνάμει του Ν. 55(1)/97 και του Ν. 100(1)/98. Η ΕΔΥ, αν και αναγνώρισε την ιδιότητα αυτή της κας Καραπατάκη, και την υποχρέωση της για πλήρωση κενών θέσεων από 10% των υποψηφίων ως η κα Καραπατάκη, εν τούτοις απεφάσισε ότι θα εγίνετο
χρήση των προνοιών αυτών "για τη μία από τις 12 συνολικά υπό πλήρωση θέσεις Ανώτερης Στενογράφου στα πλαίσια της τελευταίας διαδικασίας". Η προτίμηση όμως που έδιδε ο νόμος στην κα Καραπατάκη ήταν παράγοντας που έπρεπε να συνσταθμισθεί στα πλαίσια της διαδικασίας η οποία την αφορούσε και της οποίας η ΕΔΥ επιλαμβάνετο άμεσα και δεν μπορούσε να μετατεθεί σε άλλη διαδικασία. Το γεγονός ότι υπήρχε μόνο μια θέση προς πλήρωση, ώστε να μην ήταν δυνατό να γίνει κατανομή 10% των προς πλήρωση θέσεων σε υποψήφιους όπως η κα Καραπατάκη, σύμφωνα και με τα όσα παρατηρεί ο κ. Κωνσταντίνου, δεν σήμαινε ότι η ιδιαίτερη δυνατότητα που παρείχε ο νόμος στην κα Καραπατάκη μπορούσε να αγνοηθεί εντελώς στην εν λόγω διαδικασία και να μετατεθεί σε άλλη. Η ΕΔΥ όφειλε, στην πλήρωση της μιας θέσης, τουλάχιστον να λάβει υπ΄όψη της και να συνσταθμίσει με όλα τα άλλα κριτήρια και την ιδιαίτερη αυτή προτίμηση, έστω και ποσοστιαία περιορισμένη, που ο νόμος έδιδε στην κα Καραπατάκη. Άλλως, ο νόμος θα μπορούσε να εφαρμοσθεί μόνο προκειμένου περί πλήρωσης 10 ή πολλαπλασίων του 10 θέσεων.
Για τους πιο πάνω λόγους η προσφυγή επιτυγχάνει και η προσβαλλόμενη απόφαση ακυρώνεται.
Η Δημοκρατία θα καταβάλει τα έξοδα των Αιτητριών.
Δ. Χατζηχαμπής
Δ.
/ΚΧ"Π