|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(2000) 4 ΑΑΔ 1201
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
Υπόθεση αρ. 1383/2000
ΕΝΩΠΙΟΝ
: Μ. ΚΡΟΝΙΔΗ, Δ.Αναφορικά με το Άρθρο 146 του Συντάγματος.
Μεταξύ:
Δήμου Λευκωσίας
&# 9;Αιτητή
- και -
Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω του
Υπουργικού Συμβουλίου
Καθ'ου η αίτηση
- - - - - -
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ
: 29 Νοεμβρίου, 2000.ΕΝΔΙΑΜΕΣΗ ΑΙΤΗΣΗ ΗΜΕΡ. 16/10/2000
Για τον αιτητή: Κ. Μιχαηλίδης.
Για το καθ΄ου η αίτηση: Α. Βασιλειάδης.
Για το Ε/Μ Χ.Α.Κ.: Λ. Παπαφιλίππου με Χρ. Χριστοφίδη.
Για το Ε/Μ Ανδρέα Καϊσή: Λ. Παπαφιλίππου με Γ. Κασάπη.
- - - - - -
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Στις 16.10.2000 ο Δήμος Λευκωσίας (ο αιτητής) καταχώρησε την παρούσα προσφυγή με την οποία ζητά την πιο κάτω θεραπεία:-
"Δήλωσιν του Δικαστηρίου ότι η απόφασις του Υπουργικού Συμβουλίου η οποία ελήφθη κατά την συνεδρίαν αυτού την 6.10.2000 με την οποίαν υιοθέτησε πλήρως την εισήγησιν της πλειοψηφίας των μελών του Συμβουλίου Μελέτης Παρεκκλίσεων (Σ.Μ.Π.) και ενέκρινε την έκδοσιν προς τους Α. Καϊσήν και άλλους αδείας με παρέκκλισιν από τις πρόνοιες του Τοπικού Σχεδίου Λευκωσίας, με τους όρους και προϋποθέσεις της εισήγησης της πλειοψηφίας του Σ.Μ.Π., η οποία εκοινοποιήθη με την επιστολήν του Γενικού Διευθυντού του Υπουργείου Εσωτερικών ημερ. 12.10.2000 είναι άκυρος και στερείται οιουδήποτε νομίμου αποτελέσματος.".
Η επίδικη απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου έχει ως εξής:-
"Το Υπουργικό Συμβούλιο αποφάσισε να υιοθετήσει πλήρως την εισήγηση του Συμβουλίου Μελέτης Παρεκκλίσεων, και με βάση τις εξουσίες που διαθέτει από το άρθρο 26 του περί Πολεοδομίας και Χωροταξίας Νόμου και από τους περί Πολεοδομίας και Χωροταξίας (Παρεκκλίσεις) Κανονισμούς του 199
Περαιτέρω το Συμβούλιο αποφάσισε όπως:
α) Επαναλάβει τη συνεχιζόμενη προσήλωσή του στη θεμελιώδη στρατηγική ανάπτυξης του Τοπικού Σχεδίου Λευκωσίας και την αποφασιστικότητά του να διαφυλάξει το ρόλο και τη σημασία του διοικητικού, επιχειρηματικού και λειτουργικού κέντρου της πρωτεύουσας της Δημοκρατίας, η οποία συνεχίζει να αντιμετωπίζει τα προβλήματα της κατοχής και της διαίρεσης.
β) Ζητήσει από το Διοικητικό Συμβούλιο του Χρηματιστηρίου Αξιών Κύπρου να υποβάλει εντός περιόδου ενός μηνός από την ημέρα λήψης της Απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου δεσμευτικό χρονοδιάγραμμα ενεργειών και εργασιών, το οποίο θα εγγυάται την εγκατάσταση του χρηματιστηρίου στο χώρο μόνιμης στέγασής του στο παλαιό ΓΣΠ, μέσα σε περίοδο που δε θα υπερβαίνει τα πέντε έτη, και να αναθέσει στον Υπουργό Οικονομικών να παρακολουθεί την τήρηση του χρονοδιαγράμματος αυτού.
γ) Εξουσιοδοτήσει το Τμήμα Κτηματολογίου και Χωρομετρίας να διαπραγματευθεί την ανταλλαγή του τεμαχίου κρατικής γης που θα εκμισθωθεί στους ιδιοκτήτες της υπό αναφορά ανάπτυξης με άλλο τεμάχιο γης του ιδιοκτήτη ίσης αξίας το οποίο να αποτελεί συνέχεια του τεμαχίου που θα παραχωρηθεί από τους ιδιοκτήτες στο Κράτος σύμφωνα με την παράγραφο 5(ε) της εισήγησης.".
Με αίτηση διά κλήσεως της ίδιας ημερομηνίας ο αιτητής ζητά προσωρινό διάταγμα αναστολής της απόφασης ως ακολούθως:-
"Προσωρινόν διάταγμα διατάσσον την αναστολήν εκτελέσεως και ή εφαρμογής της αποφάσεως του Υπουργικού Συμβουλίου, η οποία ελήφθη κατά ή περί την 6.10.2000 με την οποίαν υιοθέτησε πλήρως την εισήγησιν της πλειοψηφίας των μελών του Συμβουλίου Παρεκκλίσεων και ενέκρινε την έκδοσιν προς τους Ανδρέαν Καϊσήν και άλλους αδείας κατά παρέκκλισιν από τις πρόνοιες του Τοπικού Σχεδίου Λευκωσίας εν σχέσει με τα εις Στρόβολον κτίρια των, γνωστά ως IMC, μέχρι τέλους της ακροάσεως της ως άνω Προσφυγής και ή μέχρι νεωτέρας διαταγής του Ανωτάτου Δικαστηρίου.".
Τα γεγονότα, συνοπτικά, όπως εκτίθενται στη μακροσκελή ένορκη δήλωση του Δημοτικού Μηχανικού του Δήμου Λευκωσίας έχουν ως ακολούθως:-
Το Χρηματιστήριο Αξιών Κύπρου (ΧΑΚ) σε προγενέστερο χρόνο της επίδικης απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου (σύμφωνα με την ένορκη δήλωση του Διευθυντού του ΧΑΚ ημερ. 15.11.00 ήταν 27.2.00) απεφάσισε την ενοικίαση του αναγκαίου χώρου στο κτίριο γνωστό ως IMC που ευρίσκεται στο ανατολικό άκρο των δημοτικών ορίων του Στροβόλου. Σύμφωνα με το άρθρο 4 του περί Χρηματιστηρίου Αξιών Κύπρου Νόμου αρ. 14(1)/1993 έδρα του Χρηματιστηρίου είναι η Λευκωσία.
Οι ιδιοκτήτες του κτιρίου IMC στις 14.4.2000 υπέβαλαν αίτηση για χορήγηση καλυπτικής πολεοδομικής άδειας για προσθήκες και μετατροπές της εγκεκριμένης διόροφης οικοδομής και για αλλαγή της χρήσεως της από κέντρο διαμετακομιστικού εμπορίου σε στέγη του ΧΑΚ. Στις 8.6.2000 οι ιδιοκτήτες ενημερώθηκαν από την αρμοδία Αρχή ότι ήταν αδύνατο να εκδώσουν την αιτούμενη άδεια γιατί η
αιτουμένη άδεια προσέκρουε προς τις πρόνοιες του Τοπικού Σχεδίου Λευκωσίας και επίσης ότι είχαν ανεγερθεί δύο ορόφοι πέραν της άδειας οικοδομής.Οι ιδιοκτήτες σύμφωνα με τον Κανονισμό 13 της Κ.Δ.Π. 309/99 υπέβαλαν αίτηση διά την κατά παρέκκλιση των προνοιών του Τοπικού Σχεδίου Λευκωσίας χορήγηση Πολεοδομικής Άδειας.
Η Πολεοδομική Αρχή μελέτησε την αίτηση και υπέβαλε εμπεριστατωμένη έκθεση στο Συμβούλιο Παρεκκλίσεων σύμφωνα με τον Κανονισμό 8.
Τελικά το Συμβούλιο Παρεκκλίσεων μελέτησε την αίτηση για παρέκκλιση σύμφωνα με τους Κανονισμούς 14, 15 και 16 και υπέβαλε αιτιολογημένη εισήγηση στο Υπουργικό Συμβούλιο το οποίο και την αποδέχθηκε στην ολότητά της και εισηγήθηκε στην αρμοδία αρχή την έκδοση της άδειας. Η απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας στις 10.11.2000.
Οι καθ΄ων η αίτηση και τα ενδιαφερόμενα μέρη ενίστανται στην αίτηση για έκδοση προσωρινού διατάγματος προβάλλοντας τη θέση τους ότι (α) η διά της προσφυγής προσβαλλόμενη πράξη δεν είναι εκτελεστή, (β) ο αιτητής στερείται εννόμου συμφέροντος (γ) ότι δεν στοιχειοθετείται οποιαδήποτε έκδηλη παρανομία και (δ) ότι δεν στοιχειοθετείται ανεπανόρθωτη ζημία.
Αγορεύοντας ο ευπαίδευτος συνήγορος του αιτητή εισηγήθηκε ότι υπάρχει έκδηλη παρανομία για τρεις λόγους. Πρώτον ότι, σύμφωνα με το Νόμο (Κεφ. 96) για να παραχωρηθεί κατά παρέκκλιση πολεοδομική άδεια πρέπει να λειτουργεί νόμιμα. Το κτίριο, δηλαδή, να οικοδομήθηκε σύμφωνα με την άδεια οικοδομής και να έχει πιστοποιητικό τελικής έγκρισης. Σε παρατήρηση μου,
κατά την ακρόαση, ότι τότε δεν θα χρειαζόταν κάποιος να υποβάλει αίτηση για παρέκκλιση σύμφωνα με τον σχετικό νόμο, εισηγήθηκε ότι εννοούσε την αλλαγή χρήσης. Και αλλαγή χρήσης επιτρέπεται μόνο όταν υπάρχει ένα καθόλα νόμιμο κτίριο. Δεύτερο, ο συνήγορος του αιτητή εισηγήθηκε ότι το Συμβούλιο Παρεκκλίσεων παρενόμησε γιατί υπέβαλε εισήγηση στο Υπουργικό Συμβούλιο η οποία διαφέρει από την αιτηθείσα από τον ιδιοκτήτη παρέκκλιση και τρίτο ότι το Υπουργικό Συμβούλιο παρενόμησε διότι επιτρέπει τη στέγαση του ΧΑΚ εκτός των δημοτικών ορίων του Δήμου Λευκωσίας κατ΄ αντίθεση με το σχετικό Νόμο.Στην υπόθεση Stylianides Computer Services Co. Ltd. v. Κυπριακή Δημοκρατία, Υπόθ. αρ. 174/96, ημερ. 23/5/96 είχα την ευκαιρία να αναλύσω με λεπτομέρεια τις αρχές, όπως τις διέγραψε η νομολογία, που διέπουν την έκδοση προσωρινού διατάγματος στο διοικητικό δίκαιο. Στις σελίδες 3-5 ανέφερα τα εξής:-
"Οι αρχές οι οποίες διέπουν την έκδοση προσωρινού διατάγματος του Διοικητικού Δικαίου έχουν νομολογηθεί σε σειρά αποφάσεων του Ανωτάτου Δικαστηρίου. Κύριος σκοπός του είναι η διατήρηση της υφιστάμενης κατάστασης πριν την έκδοση της προσβαλλόμενης πράξης και συνίσταται στην αναστολή αυτής μέχρι νεότερης διαταγής του Δικαστηρίου. Το προσωρινό διάταγμα του Διοικητικού Δικαίου δεν έχει σχέση με το συντηρητικό διάταγμα του Ιδιωτικού Δικαίου και δεν τυγχάνει εφαρμογής του άρθρου 32 του περί Δικαστηρίων Νόμου, 14/60 (Βλέπε
To προσωρινό διάταγμα αποτελεί κατ΄ εξαίρεση θεραπεία υπό την έννοια ότι εκδίδεται χωρίς εξέταση της ουσίας της υπόθεσης. Προτού χορηγηθεί θα πρέπει να αποδειχθεί είτε έκδηλη παρανομία της προσβαλλόμενης πράξης, είτε σοβαρή πιθανότητα να υποστεί ο αιτητής ανεπανόρθωτη ζημία αν το διάταγμα δεν εκδοθεί (Βλέπε
Moyo and Another v. The Republic (πιο πάνω), Dogan v. Δημοκρατίας, Υπόθεση αρ. 167/95, ημερομηνίας 10/4/95, Απόφαση της Ολομέλειας στην υπόθεση αρ. 741/89, Ελπίδα Κροκίδου και Άλλοι ν. Δημοκρατίας, ημερομηνίας 29/5/90).Παρανομία για να θεωρηθεί έκδηλη θα πρέπει να είναι αυταπόδεικτη και άμεσα αναγνωρίσιμη, με άλλα λόγια, χειροπιαστή παρανομία που να αναγνωρίζεται από την εκ πρώτης όψεως εξέταση της υπόθεσης (Βλέπε
Moyo (πιο πάνω), Frangos and Others v. The Republic (1982) 3 CLR 53, Economides v. The Republic (1982) 3 CLR 837, Kροκίδου ν. Δημοκρατίας (πιο πάνω)). Με τον όρο υποδηλώνεται η περίπτωση που η παραβίαση είναι οφθαλμοφανής, χωρίς να χρειάζεται διερεύνηση αντιφατικών γεγονότων.Κατά την εξέταση τέτοιας φύσεως αίτησης το Δικαστήριο δεν πρέπει να υπεισέλθει, στο προκαταρκτικό αυτό στάδιο, στην ουσία της διαφοράς και να εκφέρει τελική κρίση επί του θέματος (Βλέπε Κροκίδου (πιο πάνω)). Ακόμα και όταν η έκδηλη παρανομία αποτελεί λόγο άμεσης αναστολής της εκτέλεσης διοικητικής απόφασης, η προσέγγιση θα πρέπει να γίνεται με περίσκεψη, γιατί διαφορετικά η εκδίκαση της ουσίας της διαφοράς θα καταντούσε μάταιη προσπάθεια (Βλέπε Sofocleous v. The Republic (1971) 3 CLR 345, Karram v. The Republic (1983) 3 CLR 199). Όπως αναφέρεται στην υπόθεση Georgios Miltiadous v. The Republic (1972) 3 CLR 341, o Κανονισμός 13(1) των Κανονισμών του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου του 1962, δεν ενθαρρύνει την έκφραση γνώμης επί των επιδίκων θεμάτων εκκρεμούσης της διαδικασίας. Στην υπόθεση Cleanthis Georghiades (No. 1) v. The Republic (1965) 3 CLR 392 αναφέρθηκε ότι ακόμα και στις περιπτώσεις που η αξίωση του αιτητή θα επιτύχει, το Δικαστήριο δεν εκδίδει το αιτούμενο διάταγμα σαν θέμα ρουτίνας. Στην ίδια υπόθεση τονίσθηκε ότι η ουσία της υπόθεσης δεν ασκεί αποφασιστική επίδραση στο κατά πόσο θα εκδοθεί το προσωρινό διάταγμα. Το τί αποτελεί έκδηλη παρανομία, στις υποθέσεις Κροκίδου (πιο πάνω) και Σταύρος Λοϊζίδης ν. Υπουργού Εξωτερικών, Αναθεωρητική Έφεση αρ. 2041, ημερομηνίας 19/5/95, επιδοκιμάστηκε το ακόλουθο απόσπασμα από την υπόθεση Frangos and Others v. The Republic (1982) 3 CLR 53 (στη σελίδα 57):
"Although what amounts to flagrant illegality is nowhere exhaustively defined, it appears to me to involve a clear violation of the procedure envisaged by the law or unquestionable disregard of the fundamental precepts of administrative law. The notion does not encompass any defective exercise of discretionary powers vested in an organ of public administration.".
O εναλλακτικός λόγος έκδοσης του προσωρινού διατάγματος είναι η σοβαρή πιθανότητα ο αιτητής να υποστεί ανεπανόρθωτη ζημία αν το διάταγμα δεν εκδοθεί. Πρέπει να υφίσταται μαρτυρία ανεπανόρθωτης ζημίας η οποία δεν μπορεί να αποκατασταθεί με οποιανδήποτε από τις θεραπείες που μπορούν να παραχωρηθούν με την ακύρωση της συγκεκριμένης διοικητικής πράξης. Όμως ακόμα και όταν υφίσταται τέτοια ζημία,
το Δικαστήριο μπορεί παρά ταύτα να αρνηθεί την έκδοση διατάγματος αν είναι πιθανό να δημιουργήσει ανυπέρβλητα εμπόδια στο έργο της Διοίκησης (Βλέπε Monica Rodat v. The Republic (1983) 3 CLR 937, Kadivari v. Δημοκρατίας, Υπόθεση αρ. 435/92, ημερομηνίας 13/7/92, Miltiadous v. The Republic (πιο πάνω))".(Βλέπε επίσης, μεταξύ άλλων: Laryssa Moroz v. Kυπριακής Δημοκρατίας, Υπόθ. αρ. 264/98, ημερ. 19.3.98, Rossitza Ivanova Gueorguieva v. Κυπριακή Δημοκρατία, Υπόθ. αρ. 1345/99, ημερ. 22.12.99,
VENERA KAKACHIA v. Κυπριακής Δημοκρατίας, Υπόθ. αρ. 496/2000, ημερ. 20.4.00, Δήμος Λάρνακος ν. Υπουργικού Συμβουλίου, Υπόθ. αρ. 436/2000, ημερ. 2.6.2000).Με βάση τις πιο πάνω νομικές αρχές που διέπουν το θέμα θα επιχειρήσω να εξετάσω τις εισηγήσεις του ευπαίδευτου συνηγόρου του αιτητή ότι υπήρξε έκδηλη παρανομία εκ μέρους του Υπουργικού Συμβουλίου.
Η πρώτη εισήγηση ότι δεν ήταν δυνατή η παρέκκλιση από το Τοπικό Σχέδιο Λευκωσίας με την αλλαγή της χρήσης της οικοδομής όταν αυτή αντίκειται προς τις πρόνοιες του ίδιου τοπικού σχεδίου δεν μπορεί να αποτελεί έκδηλη παρανομία. Και τούτο γιατί σύμφωνα με την πρόνοια 2.18 της Ειδικής Διακριτικής Ευχέρειας σε συνδιασμό με την παράγραφο 8 του περί Πολεοδομίας και Χωροταξίας (Εκχωρήσεις Εξουσιών) Διατάγματος του 2000 (Κ.Δ.Π. 149/2000) παρέχεται τέτοια αρμοδιότητα στην Πολεοδομική Αρχή.
Η δεύτερη εισήγηση του αιτητή ότι υπάρχει έκδηλη παρανομία γιατί το Συμβούλιο Παρεκκλίσεων και επακόλουθα το Υπουργικό Συμβούλιο δεν είχε την εξουσία να υποβάλει εισήγηση για παρέκκλιση διάφορο από την αιτηθείσα κρίνεται ως ανεδαφική. Η εισήγηση αυτή δεν αποδεικνύει έκδηλη παρανομία. Σύμφωνα με τον Κανονισμό 15(4) "η εισήγηση του Συμβουλίου είναι δυνατό να προνοεί για απόρριψη της αίτησης ή για την χορήγηση πολεοδομικής άδειας κατά παρέκκλιση, σύμφωνα με την αίτηση ή με τροποποιήσεις, κατά την κρίση του Συμβουλίου".
Και η τρίτη εισήγηση του αιτητή, ότι παραβιάσθηκαν οι πρόνοιες του Νόμου περί ΧΑΚ που ορίζουν ότι έδρα του είναι η Λευκωσία κρίνεται ότι δεν αποτελεί έκδηλη παρανομία, σύμφωνα με τη νομολογία. Πράγματι στο νόμο αναφέρεται ότι έδρα του ΧΑΚ είναι η Λευκωσία. Είναι το λιγότερο αμφισβητούμενο αν ο νόμος εννοεί τα δημοτικά όρια του Δήμου Λευκωσίας. Τόσο το Τοπικό Σχέδιο Λευκωσίας, όσο και πολλοί άλλοι νόμοι περιλαμβάνουν όλους τους δήμους περιλαμβανομένου και του Δήμου Στροβόλου, στον οποίο κείται το επίδικο ακίνητο, ότι ανήκουν στη Λευκωσία.
Καταλήγω κατά συνέπεια ότι δεν απεδείχθη έκδηλη παρανομία, όπως έχει επεξηγηθεί από τη νομολογία. Όλα όσα προτάθηκαν στην παρούσα διαδικασία δεν συνιστούν έκδηλη παρανομία. Αποτελούν όλα ζητήματα για τα οποία χρειάζεται δικαστική εξέταση προς διακρίβωση και αποτίμηση. Τα επίδικα θέματα δεν μπορούν να κριθούν κατά τη διαδικασία έκδοσης προσωρινού διατάγματος γιατί τέτοια πορεία δεν είναι επιτρεπτή σ΄ αυτό το προκαταρκτικό στάδιο (Βλέπε: Κροκίδου κ.ά. ν. Δημοκρατίας, Υπόθ. αρ. 141/89, ημερ. 29.5.90).
Ο αιτητής δεν έθεσε θέμα ανεπανόρθωτης ζημίας ούτε επιχειρήθηκε να αποδειχθεί τέτοια ζημία.
Λόγω της κατάληξής μου αυτής δεν θεωρώ σκόπιμο ούτε και πρέπον σ΄ αυτή τη διαδικασία να ασχοληθώ με θέματα εκτελεστότητας της επίδικης πράξης ή του εννόμου συμφέροντος του αιτητή. Τα ζητήματα αυτά, τα οποία έθεσαν οι ενιστάμενοι, θα αποφασιστούν στην τελική κρίση της προσφυγής.
Η αίτηση απορρίπτεται. Τα έξοδα της αίτησης να ακολουθήσουν το αποτέλεσμα της προσφυγής αλλά σε καμιά περίπτωση εναντίον των καθ΄ων η αίτηση ή των ενδιαφερομένων μερών.
(Υπ.) Μ. Κρονίδης, Δ.
/ΕΠσ