CyLaw | Αναφορικά μ'εμάς | Επικοινωνία

Η πρόσκληση για προσφορές για το εν λόγω έργο έγινε με επιστολή ημερομηνίας 10.10.1997 η οποία απευθύνθηκε τόσο στους Watson και Berger όσο και σε άλλους επτά οίκους που προεπιλέγησαν. Οι Watson πληροφόρησαν το ΣΑΠΑ ότι προτίθεντο να υποβάλουν προσφορά, οπότε και τους εδόθησαν, όπως και στους άλλους, όλα τα σχετικά έγγραφα που αναφέρονταν στην πρόσκληση για προσφορές. Ακολούθησε addendum σε αυτά το οποίο διευκρίνιζε ότι το βάρος αξιολόγησης των προσφορών ήταν 70% στην τεχνική πρόταση και 30% στην οικονομική πρόταση, και άλλο addendum στο οποίο αναφέρετο ότι "In response to queries from tenderers the following additions clarifications and amendments are made and hereby incorporated in the tender document", παραθέτοντας σειρά τέτοιων σε αναφορά με τους ανάλογα προσδιοριζόμενους όρους των σχετικών εγγράφων. Υπήρξε και τρίτο addendum το οποίο έκανε μια διευκρίνιση ως προς συγκεκριμένο όρο ενός εγγράφου και παρέτεινε την ημερομηνία υποβολής των προσφορών μέχρι τις 12.00 μ. της 9.12.1997. Την ώρα εκείνη το ΣΑΠΑ συνεδρίασε και διαπίστωσε ότι είχαν υποβληθεί οκτώ προσφορές, οι οποίες και ανοίχθησαν και διαχωρίσθηκε ο τεχνικός από τον οικονομικό φάκελο της κάθε προσφοράς. Οι μεν οικονομικοί φάκελοι, κλειστοί και σφραγισμένοι όπως είχαν υποβληθεί, παραλήφθησαν από το Δήμαρχο, που ήταν και Πρόεδρος του ΣΑΠΑ, και τον παρακαθήμενο Δημοτικό Γραμματέα για να φυλαχθούν σε ασφαλές μέρος, οι δε τεχνικοί φάκελοι ανοίχθησαν και, αφού μονογραφήθησαν από το Δήμαρχο ως Πρόεδρο, παραδόθησαν στον παρακαθήμενο Μηχανικό Αποχετεύσεων του ΣΑΠΑ με οδηγίες να δοθούν στα μέλη της Τεχνικής Επιτροπής για Αξιολόγηση και υποβολή σχετικής έκθεσης. Ο Μηχανικός Αποχετεύσεων του ΣΑΠΑ ήταν και ο Πρόεδρος της Τεχνικής Επιτροπής, τα άλλα μέλη δε ήσαν ανά εις εκπρόσωπος του Τμήματος Δημοσίων Έργων, του Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως και του Υπουργείου Υγείας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος. Η Τεχνική Επιτροπή είχε συνεδριάσει στις 8.12.1997, στη συνεδρία δε εκείνη έγινε συζήτηση και ανάλυση των κριτηρίων αξιολόγησης όπως αυτά καθορίζοντο στα έγγραφα των προσφορών και συμφωνήθηκε ότι η αξιολόγηση θα εγίνετο με βάση τα κριτήρια αυτά. Η έκθεση της Τεχνικής Επιτροπής υποβλήθηκε στο ΣΑΠΑ στις 21.12.1997, όπως είχε καθορισθεί. Σε αυτή αναφέρονται τα ακόλουθα:

Το ΣΑΠΑ συνεδρίασε στις 8.1.1998 για να εξετάσει την έκθεση της τεχνικής αξιολόγησης. Ο Μηχανικός Αποχετεύσεων, Πρόεδρος της Τεχνικής Επιτροπής, εξήγησε τα κριτήρια και τη διαδικασία αξιολόγησης του τεχνικού μέρους των προσφορών, επεξηγώντας αναλυτικά και σχετικό σημείωμα που είχε τεθεί ενώπιον όλων των μελών της Τεχνικής Επιτροπής και αναλύοντας τις υποδιαιρέσεις του τρίτου κριτηρίου και τα ποσοστά βαθμολογίας στην κάθε υποδιαίρεση. Εξήγησε επίσης ότι τα κριτήρια και η μεθοδολογία που ακολουθήθησαν ήσαν προεγκριμένα από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων. Ακολούθησε ευρεία συζήτηση πάνω στα κριτήρια της αξιολόγησης, κατά την οποία τα μέλη της Τεχνικής Επιτροπής έδωσαν απαντήσεις και διευκρινίσεις σε ερωτήματα των μελών του ΣΑΠΑ αναφορικά με τα κριτήρια και τη μεθοδολογία που ακολουθήθησαν. Ο Πρόεδρος της Τεχνικής Επιτροπής επεξήγησε την έκθεση αναλύοντας τα κριτήρια και τη μεθοδολογία και σχολίασε την όλη εργασία της Τεχνικής Επιτροπής. Ακολούθησε συζήτηση και δόθησαν περαιτέρω επεξηγήσεις από τα μέλη της Τεχνικής Επιτροπής, που περιλάμβαναν λεπτομερή αναφορά στη διαμόρφωση της βαθμολογίας του κάθε οίκου. Αφού ακούσθηκε και ο παρακαθήμενος νομικός σύμβουλος του Δήμου και ακολούθησε περαιτέρω συζήτηση, το ΣΑΠΑ ενέκρινε την έκθεση της Τεχνικής Επιτροπής.

Η δεύτερη εισήγηση των ευπαιδεύτων συνηγόρων των Watson είναι ότι η τεχνική Επιτροπή η οποία αξιολόγησε το τεχνικό μέρος των προσφορών ήταν αναρμόδια καθ΄όσον δεν υπάρχει απόφαση του ΣΑΠΑ για τη σύσταση και τις αρμοδιότητες της. Περαιτέρω, υποβάλλεται, το ΣΑΠΑ, ως μόνο αρμόδιο μελέτης και απόφασης επί των προσφορών, απλώς υιοθέτησε την αξιολόγηση της Τεχνικής Επιτροπής χωρίς το ίδιο να προβεί σε οποιαδήποτε εξέταση ή έρευνα, ενεργώντας έτσι υπό πλάνη περί τα πράγματα. Για τη σύσταση της Τεχνικής Επιτροπής είναι, θεωρώ, απόλυτα καθαρό από τα πρακτικά των συνεδριών της 13.9.1995, της 2.10.1997 και της 1.12.1997 ότι η Τεχνική Επιτροπή λειτούργησε με την πλήρη εξουσιοδότηση του ΣΑΠΑ ευθύς ως άρχισαν οι διαδικασίες προώθησης του έργου και με πλήρη επίγνωση και εξουσιοδότηση του ΣΑΠΑ σε όλα τα στάδια ως προς τη σύνθεση, το ρόλο και τις αρμοδιότητες της. Εξ άλλου, στα πρακτικά της συνεδρίας του ΣΑΠΑ της 9.12.1997 υπάρχει ρητή αναφορά σε οδηγίες του ΣΑΠΑ όπως οι τεχνικοί φάκελοι διαβιβασθούν στα μέλη της Τεχνικής Επιτροπής για αξιολόγηση και υποβολή σχετικής έκθεσης μέχρι τις 21.12.1997. Ούτε διαπιστώνω έρεισμα στην περαιτέρω εισήγηση ότι το ΣΑΠΑ λειτούργησε υπό πλάνη περί τα πράγματα. Η έγκριση του της έκθεσης της Τεχνικής Επιτροπής κάθε άλλο παρά εκχώρηση του καθήκοντος του για δέουσα έρευνα και διαμόρφωση ίδιας γνώμης και κάθε άλλο παρά απλή και αβασάνιστη επικύρωση της έκθεσης της Τεχνικής Επιτροπής ήταν. Όπως προκύπτει από την όλη ακολουθηθείσα διαδικασία, την οποία παρέθεσα εν εκτάσει, ήταν πάντα καθαρό στο ΣΑΠΑ και στην Τεχνική Επιτροπή ότι η αρμοδιότητα λήψης απόφασης με βάση όλα τα δεδομένα ανήκε στο ΣΑΠΑ και μόνο και όχι στην Τεχνική Επιτροπή, η μόνη αρμοδιότητα της οποίας, ως αποτελούμενης από εμπειρογνώμονες, ήταν προπαρασκευαστική. Η δε έγκριση της έκθεσης της Τεχνικής Επιτροπής επήλθε κατόπιν εξαντλητικής εξέτασης των δεδομένων της έκθεσης, των προεγκριμένων κριτηρίων (τα οποία περιείχοντο και στα έγγραφα των προσφορών) και της επίσης προεγκριμένης μεθοδολογίας της Τεχνικής Επιτροπής. Τα μέλη του ΣΑΠΑ κατατοπίσθησαν πλήρως επί κάθε πτυχής του πράγματος και πήραν όλες τις διευκρινίσεις και απαντήσεις που ζήτησαν, ώστε να αποφασίσουν πραγματικά κατά πόσο να εγκρίνουν την έκθεση της Τεχνικής Επιτροπής ως και η δική τους αξιολόγηση του τεχνικού μέρους των προσφορών. Είναι ίσως χαρακτηριστικό, όπως υποδεικνύει ο ευπαίδευτος συνήγορος για τους Berger, του ενδελεχούς ιδίου ελέγχου και έρευνας του ΣΑΠΑ ότι κατά τη συνεδρία της 8.1.1998 έγινε μια μικρή διόρθωση που διαπιστώθηκε αναγκαία στη βαθμολογία των Watson από την Τεχνική Επιτροπή. Όλα αυτά σαφέστατα καταδεικνύουν ότι το ΣΑΠΑ ποτέ δεν εκχώρησε την αρμοδιότητα του για μελέτη και λήψη απόφασης επί του τεχνικού μέρους των προσφορών στην Τεχνική Επιτροπή και καθόλου δεν προσυπέγραψε απλώς την έκθεση της παρά μόνο, με πλήρη αντίληψη, γνώση και μελέτη των στοιχείων, των κριτηρίων και της μεθοδολογίας της, απεφάσισε ότι ήταν ορθό να την εγκρίνει ως δική του απόφαση. Ως άλλος πόλος απέχει της προκειμένης η υπόθεση Parpas v. Republic (1986) 3(A) CLR 508 στην οποία παραπέμπουν οι ευπαίδευτοι συνήγοροι για τους Watson (ίδε επίσης Παπαπαναγιώτου ν. Υπουργού Εμπορίου και Βιομηχανίας, 882/88, 21.2.1990, Χαραλάμπους ν. Δημοκρατίας, 412/94, 30.10.1996). Η προκειμένη είναι ανάλογη προς την απόφαση της Ολομέλειας στην υπόθεση Δημητριάδη κ.α. ν. Υπουργικού Συμβουλίου κ.α. (1996) 3 ΑΑΔ 85, όπου ελέχθησαν τα ακόλουθα από τον Πική, Π., ο οποίος έδωσε την απόφαση, στις σελίδες 108-109:

Η τελευταία εισήγηση των ευπαιδεύτων συνηγόρων των Watson είναι ότι υπήρξε κακή σύνθεση του ΣΑΠΑ πριν και κατά τη λήψη της απόφασης, καθ΄όσον παρίσταντο πρόσωπα τα οποία δεν ήσαν μέλη του. Η πρώτη επί μέρους εισήγηση στα πλαίσια αυτά αφορά το ότι κατά τη συνεδρία της 9.12.1997 οι οικονομικοί φάκελοι παρελήφθησαν αναρμόδια από το Δημοτικό Γραμματέα για να φυλαχθούν. Όμως, εκτός του ότι στα πρακτικά αναφέρεται ότι οι φάκελοι παρελήφθησαν και από το Δήμαρχο, ο οποίος ήταν ο Πρόεδρος του ΣΑΠΑ, η ουσία του πράγματος είναι ότι κατά τη συνεδρία της 9.12.1997 δεν λήφθηκε οποιαδήποτε απόφαση ούτε υπήρξε οποιαδήποτε διαβούλευση, παρά μόνο ανοίχθησαν οι προσφορές και οι οικονομικοί φάκελοι, κλειστοί και σφραγισμένοι όπως είχαν υποβληθεί, παρελήφθησαν για ασφαλή φύλαξη. Ούτε υπάρχει εισήγηση ότι η παραλαβή και φύλαξη τους και από το Δημοτικό Γραμματέα είχε ή μπορούσε καν να έχει οποιαδήποτε σχέση με τη διαδικασία μελέτης, συζήτησης και λήψης απόφασης που ακολούθησε, σημειωθήτω δε ότι οι φάκελοι δεν ανοίχθησαν παρά μόνο στη συνεδρία του ΣΑΠΑ της 14.1.1998. Και δεν ήταν καθόλου θέμα νόμιμης συγκρότησης του διοικητικού οργάνου. Το άλλο σκέλος της εισήγησης αυτής αφορά τη συνεδρία της 14.1.1998 κατά την οποία ελήφθη η απόφαση για κατακύρωση της προσφοράς των Berger. Κατά τη συνεδρία αυτή, υποβάλλεται, ήσαν παρόντα πρόσωπα άλλα από τα μέλη του ΣΑΠΑ στο στάδιο της διαβούλευσης, αν και απεχώρησαν στο στάδιο της λήψης της απόφασης, γεγονός που έπληττε την έννομη λειτουργία του ΣΑΠΑ. Στην αγόρευση δεν προσδιορίζεται σε ποια πρόσωπα αναφέρεται η εισήγηση, στην απαντητική αγόρευση όμως τα πρόσωπα αυτά προσδιορίζονται ως οι εκπρόσωποι των πέντε οίκων των οποίων θα ανοίγοντο οι προσφορές. Είναι γεγονός ότι κατά τη συνεδρία αυτή, όπως προκύπτει από τα πρακτικά, ήσαν παρόντες ως παρακαθήμενοι, εκτός από τα μέλη του ΣΑΠΑ, και τα μέλη της διευρυμένης Τεχνικής Επιτροπής ως Οικονομική Επιτροπή τώρα, ο νομικός σύμβουλος του Δήμου Πάφου, ο Δημοτικός Γραμματέας και η γραφέας του ΣΑΠΑ, καθώς και εκπρόσωποι των πέντε οίκων των οποίων ανοίχθησαν οι οικονομικοί φάκελοι. Μια προσεκτική μελέτη των πρακτικών όμως δείχνει ότι δεν υπήρξε παράβαση των αδιαμφισβήτητων αρχών της νομολογίας στην οποία παραπέμπουν και οι ευπαίδευτοι συνήγοροι για τους Watson. Αφού ανοίχθησαν οι οικονομικοί φάκελοι παραδόθησαν στην Οικονομική Επιτροπή για μελέτη και η συνεδρίαση διακόπηκε, σε αυτό δε το στάδιο απεχώρησαν και οι εκπρόσωποι των προσφοροδοτών. Οι ευπαίδευτοι συνήγοροι για τους Watson λέγουν ότι το πρακτικό λέγει ότι οι εν λόγω εκπρόσωποι "προσήλθαν στην αίθουσα μόνο κατά το άνοιγμα της οικονομικής προσφοράς" και δεν αναφέρει ρητά ότι απεχώρησαν και πότε. Είναι όμως, θεωρώ, απόλυτα καθαρό ότι η ερμηνεία και η μόνη ερμηνεία του πρακτικού είναι ότι οι εν λόγω εκπρόσωποι δεν ήσαν παρόντες σε οποιοδήποτε στάδιο μετά από το άνοιγμα των οικονομικών προσφορών, αφού αναφέρεται ρητά ότι ήσαν παρόντες μόνο κατά το άνοιγμα τους, και επόμενα ότι απεχώρησαν μετά από αυτό. Για τους υπόλοιπους παρακαθήμενους δεν είχε τεθεί θέμα. Και αν όμως ετίθετο δεν θα ευσταθούσε. Μετά που η Οικονομική Επιτροπή προέβη στη μελέτη και αξιολόγηση της, η συνεδρία του ΣΑΠΑ επαναλήφθηκε, παρόντων προφανώς και των πιο πάνω μη μελών των παρακαθημένων πλην των εκπροσώπων των προσφοροδοτών. Στο στάδιο αυτό όμως, όπως ήταν και ο σκοπός του, απλώς ενημερώθηκε το ΣΑΠΑ για τη μελέτη και αξιολόγηση των οικονομικών προτάσεων, αφού αναλύθηκαν οι αξιολογήσεις της Οικονομικής Επιτροπής και απαντήθησαν σχετικές ερωτήσεις των μελών του ΣΑΠΑ, εξεφράσθησαν δε απόψεις ως το λεκτικό κάποιας διατύπωσης της Οικονομικής Επιτροπής. Δεν ελήφθη οποιαδήποτε απόφαση και δεν υπήρξε οποιαδήποτε διαβούλευση επί τη λήψει απόφασης σε σχέση με τα ενώπιον του ΣΑΠΑ στοιχεία. Και ήταν σε αυτό το στάδιο που, όπως αναφέρεται στα πρακτικά, όλοι οι παρακαθήμενοι αποχώρησαν και απέμειναν μόνο τα μέλη του ΣΑΠΑ, τα οποία προέβησαν στη λήψη της απόφασης. Δεν θα μπορούσε λοιπόν να διαπιστωθεί οποιαδήποτε παρέκκλιση από τις αρχές της νομολογίας.