ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ

ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ

Αναφορικά με το ΄Αρθρο 146 του Συντάγματος

Χαράλαμπου Στρατουρά Λτδ, από την Αγία Μαρίνα

Ξυλιάτου

- και -

Αρχής Ηλεκτρισμού Κύπρου, από Λευκωσία

_____________

Για τους αιτητές : κ. Ν. Παπαμιλτιάδους.

Για τους καθ΄ων η αίτηση : κ. Α. Πισιάρας για κ.κ. Π. Λ. Κακογιάννη

και Σια.

Για το ενδιαφερόμενο μέρος 1 : κα Ελ. Βραχίμη για κ. Ευάγγελο Σαμούτα.

_____________

H αιτήτρια εταιρεία ήταν ένας από τους προσφοροδότες σε προκήρυξη διαγωνισμού των καθ΄ ων η αίτηση (στο εξής "η Αρχή"), για τη θεμελίωση, συναρμολόγηση και ανέγερση νέων μεταλλικών πύργων και αποσυναρμολόγηση υφιστάμενων πύργων μεταλλικών στηριγμάτων και ξύλινων στύλλων.

Αρχικά ο διαγωνισμός προκηρύχθηκε στις 6.5.1998, αλλά λόγω της υποβολής μίας μόνο προσφοράς, ακυρώθηκε. Οι εργασίες της προσφοράς διαχωρίστηκαν σε δύο μέρη και προκηρύχθηκαν δύο νέοι διαγωνισμοί. Ο υπ΄ αρ. 261/1998 για "θεμελίωση νέων μεταλλικών πύργων" και ο υπ΄ αρ. 262/1998 για "συναρμολόγηση και ανέγερση νέων μεταλλικών πύργων και αποσυναρμολόγηση υφιστάμενων".

Οι αιτητές υπέβαλαν προσφορά για το διαγωνισμό υπ΄ αρ. 261/1998 που προκηρύχθηκε στις 8.7.1998 και αφορούσε εργασίες θεμελίωσης νέων πύργων στις περιοχές βορείως των ηλεκτροπαραγωγών σταθμών Βασιλικού και Μονής, στην περιοχή του υποσταθμού μεταφοράς της Αρχής κοντά στο χωριό Μαρί και στην περιοχή της Πέτρας του Ρωμιού.

Η αξιολόγηση των προσφορών έγινε από μηχανικούς του Τμήματος Προδιαγραφών Κατασκευών και Συντήρησης και υποβλήθηκε για έγκριση προς τον Αρχιμηχανικό και Γενικό Διευθυντή της Αρχής, τον Αντιπρόεδρο και τον Πρόεδρο της Αρχής. Η εισήγηση εγκρίθηκε και στις 7.8.1998 αποφασίστηκε η κατακύρωση της προσφοράς στα ενδιαφερόμενα μέρη, δηλαδή στην εταιρεία F.A.P. Construction Ltd και στην κοινοπραξία των εταιρειών Cr Rogiros Constantinou Electrical Contractors Ltd και GEN. SE. CO. Ltd.

Η προσφορά των αιτητών που ήταν χαμηλότερη από την προσφορά των ενδιαφερομένων μερών απορρίφθηκε γιατί κρίθηκε ότι οι αιτητές δεν είχαν οποιανδήποτε συνεργασία στο παρελθόν με την Αρχή και ήταν αμφίβολο κατά πόσο θα μπορούσαν να εκτελέσουν το έργο σύμφωνα με τις απαιτήσεις της Αρχής, μια και η πείρα τους σε παρόμοια έργα ήταν ανύπαρκτη και περιοριζόταν σε μικρά κυρίως συμβόλαια για γεφύρια, οχετούς και δρόμους. Κρίθηκε, με άλλα λόγια, ότι η προσφορά των αιτητών δεν πληρούσε τον όρο 1.11 του διαγωνισμού, ο οποίος προέβλεπε ότι οι προσφοροδότες ή οι υπεργολάβοι τους πρέπει να έχουν πείρα στην εκτέλεση παρόμοιας φύσης εργασίας. Σχετικά αποδεικτικά στοιχεία θα έπρεπε να υποβληθούν με την προσφορά, να συμπληρωθεί δε ανάλογα το σχετικό Παράρτημα "Δ".

Παρ΄ όλον ότι στην προσφυγή αναφέρεται σωρεία νομικών ισχυρισμών, στη γραπτή αγόρευση που καταχωρήθηκε η επιχειρηματολογία των αιτητών περιορίστηκε στους ακόλουθους λόγους:

(α) Η Αρχή παραδέκτηκε ότι η χαμηλότερη προσφορά υποβλήθηκε από τους αιτητές.

(β) Οι καθ΄ ων η αίτηση εντελώς αδικαιολόγητα κατέληξαν ότι οι αιτητές δεν είχαν στο παρελθόν συνεργασία με την Αρχή και εσφαλμένα αποφάνθηκαν ότι είναι αμφίβολο κατά πόσο θα μπορούσαν να εκτελέσουν το έργο. Αντίθετα οι αιτητές ισχυρίζονται ότι στο παρελθόν εξετέλεσαν με επιτυχία παρόμοιας φύσης έργα με εργοδότη την Κυπριακή Δημοκρατία,

(γ) Και ο δεύτερος χαμηλότερος προσφοροδότης, η κοινοπραξία στην οποία τελικά ανατέθηκε το έργο, δεν μπορούσε να θεωρηθεί ότι διέθετε ικανοποιητική πείρα.

(δ) Η κατακύρωση της προσφοράς αποφασίστηκε από ένα μόνο πρόσωπο, ενώ τα υπόλοιπα μέλη του Συμβουλίου την αποδέκτηκαν.

(ε) Ο διαχωρισμός της συγκεκριμένης προσφοράς σε δύο και η κατακύρωσή της στα δύο ενδιαφερόμενα μέρη ήταν παράνομη.

Θα εξετάσω τους δύο πρώτους λόγους μαζί. Πράγματι η χαμηλότερη προσφορά είχε υποβληθεί από τους αιτητές. ΄Ομως, η προκήρυξη απαιτούσε όπως οι προσφοροδότες διαθέτουν πείρα στην εκτέλεση παρόμοιας φύσης εργασιών. ΄Ενας τέτοιος όρος είναι βέβαια ουσιώδης. ΄Οπως έχει αποφασιστεί (George P. Zachariades Ltd v. Α.Η.Κ., Υποθ. Αρ. 269/91, ημερ. 8.12.1994), σε ένα μειοδοτικό διαγωνισμό εκτός του ύψους της προσφοράς που είναι πράγματι ένα από τα στοιχεία που λαμβάνονται υπ΄ όψιν κατά την επιλογή, άλλο σοβαρό και καθοριστικό επίσης κριτήριο είναι και το εχέγγυο της καλής εκτέλεσης του έργου. ΄Οταν ελλείπουν τα εχέγγυα ικανότητας και επάρκειας του εργολήπτη δεν βαρύνει το γεγονός ότι αυτός είναι ο χαμηλότερος προσφοροδότης.

Οι αιτητές παραπονούνται ότι παρ΄ όλον ότι και το ενδιαφερόμενο μέρος δεν μπορούσε να θεωρηθεί ότι διέθετε ικανοποιητική πείρα, εν τούτοις έγινε εισήγηση να κατακυρωθεί το μικρότερο μέρος της προσφοράς σ΄ αυτούς, ώστε να τους δοθεί η ευκαιρία να αποδείξουν ότι είναι ικανοί να ολοκληρώσουν με επιτυχία το έργο.

Δεν είναι ακριβώς έτσι τα πράγματα. Κατ΄ αρχήν η εταιρεία Cr. Rogiros Constantinou Electrical Contractors Ltd ήταν γνωστή στην Αρχή γιατί είχε στο παρελθόν αναλάβει έργα που αφορούσαν εκσκαφή και τοποθέτηση υπόγειων καλωδίων, την κατασκευή εναέριων γραμμών, καθώς και τοποθέτηση υπόγειου καλωδίου, που ολοκλήρωσε με επιτυχία. Η προσφορά είχε υποβληθεί όμως από την κοινοπραξία της πιο πάνω εταιρείας με την εταιρεία GEN. SE. CO. Ltd. Kαι είναι για τη δεύτερη ακριβώς εταιρεία που κρίθηκε ότι η πείρα της στη θεμελίωση μεταλλικών πύργων δεν μπορούσε να θεωρηθεί ως ικανοποιητική, παρ΄ όλον ότι ένας από τους μηχανικούς της είχε εργαστεί ως επιβλέπων μηχανικός σε έργο οδοποιίας στο εξωτερικό, μέρος του οποίου ήταν παρόμοιας φύσης. Τελικά η Αρχή αποφάσισε όπως αναθέσει στην κοινοπραξία τη δεύτερη χαμηλότερη προσφορά που αφορούσε το μικρότερο μέρος της εργασίας, που ήταν συνάμα και το λιγότερο απαιτητικό, όσον αφορούσε το χρονοδιάγραμμα και την πείρα. Νομίζω ότι η απόφαση ήταν εύλογη και μέσα στα πλαίσια της διακριτικής ευχέρειας του αποφασίζοντος οργάνου.

Οι αιτητές παραπονούνται ότι την απόφαση κατακύρωσης έλαβε ένα μόνο πρόσωπο. Και αυτός ο ισχυρισμός θα πρέπει να απορριφθεί. Κατ΄ αρχήν η αξιολόγηση των προσφορών έγινε από ομάδα μηχανικών του αρμόδιου τμήματος της Αρχής και μόνο η συγγραφή της έκθεσης αξιολόγησης ανατέθηκε σε ένα από τους μηχανικούς, τον Ανώτερο Πολιτικό Μηχανικό κ. Γιώργο Κωνσταντινίδη. Η έκθεση που ετοιμάστηκε στις 31.7.1998 υπογράφηκε στις 4.8.1998 από το Βοηθό Ηλεκτρολόγο Μηχανικό κ. Σοφοκλή Καμιναρίδη, εκ μέρους του κ. Κωνσταντινίδη. Την έκθεση προσυπόγραψαν άλλοι τρεις μηχανικοί. Στη συνέχεια η έκθεση υποβλήθηκε για έγκριση προς τον Αρχιμηχανικό και Γενικό Διευθυντή της Αρχής, τον Αντιπρόεδρο και τον Πρόεδρο της Αρχής, οι οποίοι και ενέκριναν την εισήγηση στις 7.8.1998. Επειδή η προσφορά αφορούσε ποσό για το οποίο δεν ήταν αναγκαία η λήψη απόφασης από το Διοικητικό Συμβούλιο της Αρχής, η απόφαση λήφθηκε από κοινού από τον Πρόεδρο, τον Αντιπρόεδρο της Αρχής και το Γενικό Διευθυντή.

Τέλος οι αιτητές αμφισβητούν το δικαίωμα του διαχωρισμού της συγκεκριμένης προσφοράς σε δύο μέρη και την κατακύρωσή της σε δύο ενδιαφερόμενα μέρη, γιατί κάτι τέτοιο δεν διαλαμβανόταν στους όρους της προσφοράς.

Η προκήρυξη δημόσιου διαγωνισμού διέπει τη διεξαγωγή του και δεσμεύει τόσο τους προσφοροδότες όσο και την αρχή που προβαίνει στην προκήρυξη (Papaetis Medical Co Ltd v. Δημοκρατίας, Α.Ε.1951, ημερ. 13.2.1998). Οι όροι της προσφοράς συνιστούν ανάλογα με τη σημασία τους ουσιώδη ή επουσιώδη προδιαγραφή για συμμετοχή στο διαγωνισμό.

Στην προκήρυξη της προσφοράς η Αρχή δεν επιφύλαξε το δικαίωμα να διαχωρίσει το διαγωνισμό σε δύο μέρη και να τον κατακυρώσει υπό δεδομένες συνθήκες σε δύο ή περισσότερους προσφοροδότες. Αντίθετα στον όρο 1.13.1 αναφέρεται ότι ο διαγωνισμός θα αξιολογηθεί και θα κατακυρωθεί στο σύνολό του.

Η αιτιολογία που δίδεται, δηλαδή η αναγκαιότητα για άμεση έναρξη των εργασιών, το πιεστικό και απαιτητικό χρονοδιάγραμμα εκτέλεσης του έργου και τέλος το πολύπλοκο της συναρμολόγησης και ανέγερσης ιδίως των πύργων 220KV, δεν αποτελούν δικαιολογία. Εκτός του ότι τα πιο πάνω ήταν γνωστά στην Αρχή και κατά το χρόνο προκήρυξης του έργου, εν πάση περιπτώσει δεν αναγνωρίζεται δικαίωμα του οργάνου που προκηρύσσει προσφορά να την τροποποιεί σε ουσιώδες σημείο της μετά το πέρας της ημερομηνίας υποβολής των προσφορών. Η απόφαση της Αρχής να διαχωρίσει το διαγωνισμό σε δύο μέρη παραβιάζει τους όρους προκήρυξης και καθιστά την κατακύρωση άκυρη.

Η προσβαλλόμενη πράξη ακυρώνεται με έξοδα εναντίον των καθ΄ ων η αίτηση, όπως θα υπολογιστούν από τον Πρωτοκολλητή.

Φρ. Νικολαΐδης, Δ.

/ΜΔ