CyLaw | Αναφορικά μ'εμάς | Επικοινωνία

Το υπόβαθρο της προσφυγής ανάγεται σε αίτηση για παροχή λόγω αναπηρίας την οποία υπέβαλε στις 6.3.1998 ο Αιτητής κ. Μαυρομούστακος προς το Τμήμα Κοινωνικών Ασφαλίσεων του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων. Η αίτηση αφορούσε ατύχημα το οποίο υπέστη ο κ. Μαυρομούστακος στις 17.2.1997 στην Τριμίκλινη, και συγκεκριμένα πτώση από σκαλωσιά, και το οποίο του προκάλεσε κατάγματα στους καρπούς και στον αγκώνα. Ο κ. Μαυρομούστακος ήταν οικοδόμος και, σύμφωνα με την ιατρική έκθεση η οποία συνόδευε την αίτηση του και προήρχετο από ειδικό ορθοπεδικό χειρούργο με ημερομηνία 5.3.1998, είχε αφόρητους πόνους και δεν μπορούσε να ασκεί πλέον το επάγγελμα του οικοδόμου αλλά ούτε και οποιαδήποτε άλλη χειρονακτική εργασία. Ο κ. Μαυρομούστακος παρεπέμφθη σε διμελές ιατρικό συμβούλιο και εξετάσθηκε από αυτό στις 28.5.1998. Το ιατρικό συμβούλιο αποφάνθηκε ότι, ως εκ των τραυματισμών του κ. Μαυρομούστακου, προέκυψε απώλεια της ικανότητας του να κρατά, υπολόγισε δε την ως εκ τούτης συνολική αναπηρία του σε 31%., αναλυτικά, 15% για μερική αγκύλωση του δεξιού καρπού, 10% για μερική αγκύλωση του αριστερού καρπού, 5% για μερική αγκύλωση του αγκώνα, και 1.5% ως εκ του ότι ήταν δεξιόχειρ. Περαιτέρω, αποφάνθηκε ότι ο υπολογισμός της αναπηρίας ήταν προσωρινός για ένα χρόνο και όχι οριστικός και ότι ο κ. Μαυρομούστακος προβλέπετο να παραμείνει μόνιμα ανίκανος για άσκηση του επαγγέλματος του οικοδόμου ή άλλη χειρονακτική εργασία, θα μπορούσε όμως να ασκεί άλλη εργασία που απαιτεί περιορισμένες δυνάμεις ή καθιστική εργασία. Όταν ο κ. Μαυρομούστακος πληροφορήθηκε την απόφαση του Υπουργείου ότι η αίτηση του εγκρίθηκε για ποσοστό αναπηρίας 31%, υπέβαλε ένσταση ζητώντας επανεξέταση της υπόθεσης και επισυνάπτοντας πιστοποιητικό του ως άνω ειδικού ορθοπεδικού χειρούργου σύμφωνα με το οποίο οι πόνοι του θα χειροτέρευαν με την πάροδο του χρόνου και το ποσοστό αναπηρίας του ως οικοδόμος ήταν 90%. Η ένσταση του απορρίφθηκε με το αιτιολογικό ότι το ποσοστό της αναπηρίας του είχε υπολογισθεί με βάση τον Έκτο Πίνακα του Νόμου 41/80. Εν τω μεταξύ ο κ. Μαυρομούστακος είχε καταχωρίσει την προσφυγή, με την οποία προσβάλλει μόνο το μέρος της απόφασης που καθορίζει το ποσοστό αναπηρίας του σε 31%.

Ο ευπαίδευτος συνήγορος για τη Δημοκρατία απαντά λέγοντας ότι ο αναλυτικός ποσοστιαίος καθορισμός της αναπηρίας τον οποίο έκανε το ιατρικό συμβούλιο ανταποκρίνεται απόλυτα στα προνοούμενα στο άρθρο 46 και έτσι είναι πλήρως αιτιολογημένος, εβασίσθη δε σε δέουσα έρευνα των δεδομένων. Εισηγείται επίσης ότι εν πάση περιπτώσει δεν χωρεί έλεγχος της ορθότητας της άποψης του ιατρικού συμβουλίου καθ΄όσον τούτη συνιστά θέμα τεχνικής φύσεως ή ειδικών γνώσεων, βασισθείσα επί της ιατρικής εξετάσεως.

Το επίκεντρο των εισηγήσεων των ευπαιδεύτων συνηγόρων είναι το αιτιολογημένο ή όχι της προσβαλλόμενης απόφασης. Η αιτιολογία στο εξεταζόμενο πλαίσιο είναι βέβαια συνάρτηση τόσο των ιδιαίτερων προνοιών του εν λόγω Νόμου όσο και της φύσης του θέματος και των γενικών αρχών του διοικητικού δικαίου. Η αρχή του ανέλεγκτου της ορθότητας της ουσιαστικής κρίσης της διοίκησης η οποία ανάγεται στην εκτίμηση των πραγμάτων και στην άσκηση της διακριτικής ευχέρειας της, στην οποία στηρίζεται ο κ. Ευσταθίου με αναφορά και στη νομολογία, δεν είναι βέβαια υπό αμφισβήτηση. Η αρχή αυτή όμως ισχύει εφ΄όσον τηρούνται τα εχέγγυα της νομιμότητας, η οποία περιλαμβάνει την ανάγκη δέουσας αιτιολογίας της απόφασης και λήψης της κατόπιν δέουσας έρευνας ώστε να αναιρείται οποιαδήποτε πλάνη περί τα πράγματα ή το νόμο και η απόφαση να προκύπτει εύλογα ως αποτέλεσμα ορθής άσκησης της διακριτικής ευχέρειας της διοίκησης. Όπως ελέχθη από τον Τριανταφυλλίδη, Δ., ως ήτο τότε, στην ίδια την υπόθεση Eraclidou v. Compensation Officer (1968) 3 CLR 44, στην οποία αναφέρθηκε ο κ. Ευσταθίου, στις σελίδες 53-54:

Δεν εμποδίζεται λοιπόν το δικαστήριο να εξετάσει την ισχυριζόμενη έλλειψη αιτιολογίας της απόφασης και τη συναρτημένη προς αυτή ισχυριζόμενη πλάνη και έλλειψη δέουσας έρευνας, που είναι και το ζητούμενο. Εξετάζοντας έτσι το εγειρόμενο θέμα, συμφωνώ με την εισήγηση του ευπαιδεύτου συνηγόρου για τον κ. Μαυρομούστακο ότι η απόφαση δεν φαίνεται να είναι αιτιολογημένη. Συγκεκριμένα, ελλείπει εντελώς το σκεπτικό του ιατρικού συμβουλίου το οποίο το οδήγησε στο να καθορίσει το ποσοστό της κάθε αναπηρίας, αφού στην έκθεση και στα εν γένει στοιχεία δεν διατυπώνεται παρά μόνο το ποσοστό αυτό καθ΄αυτό της κάθε αναπηρίας. Ο Έκτος Πίνακας καθορίζει το ποσοστό της κάθε αναπηρίας σε 30% σε σχέση με ολική αγκύλωση του καρπού και του αγκώνα. Η αναπηρία του κ. Μαυρομούστακου διαπιστώθηκε ότι δεν ήταν ολική αλλά μερική σε κάθε περίπτωση. Δεν υπάρχει όμως τίποτα που να καταδεικνύει γιατί η μερική αναπηρία καθορίσθηκε σε κάθε περίπτωση σε 15%, 10% και 5% αντίστοιχα. Δεν υπάρχει κατεγραμμένη εκτίμηση της έκτασης της αναπηρίας σε σύγκριση με την ολική αναπηρία και το ποσοστό της, και μάλιστα σε συσχετισμό προς το άρθρο 46(2)(δ) ότι οι υπόλοιπες αναπηρίες εκείνων που προνοούνται ρητά στον Έκτο Πίνακα "υπολογίζονται αναλόγως" και προς το κριτήριο του άρθρου 46(2)(α) ως προς τη συγκριτική φυσική κατάσταση του κ. Μαυρομούστακου στα πλαίσια των δεδομένων του. Ο ανάλογος υπολογισμός της αναπηρίας, εφ΄όσον αυτή δεν είναι ολική, πρέπει να αιτιολογείται σε αναφορά με τα δεδομένα που καθορίζουν την έκταση της καθορισθείσας αναλογίας. Άλλως, η κρίση και μόνο του ιατρικού συμβουλίου ότι η αναπηρία είναι τόσης ποσοστιαίας αναλογίας θα ήταν εντελώς αναντίλεκτη και ανεξέλεγκτη. Η απλή διατύπωση του ποσοστού της αναπηρίας δεν συνιστά δέουσα αιτιολόγηση, και δεν μπορεί να ικανοποιήσει ούτε την πρόνοια του άρθρου 46(4)(α) ότι τα αφορώντα εις την εκατοστιαίαν αναλογίαν στοιχεία δεν εξειδικεύονται πέραν του δέοντος. Η δέουσα εξειδίκευση πρέπει να παρέχεται. Η απόφανση και μόνη επί του ποσοστού της αναπηρίας δεν είναι καθόλου εξειδίκευση, και ασφαλώς όχι μέχρι του δέοντος. Απεναντίας, θα έλεγα ότι η παράλληλη απόφανση του ιατρικού συμβουλίου ότι ο κ. Μαυρομούστακος θα παρέμενε μόνιμα ανίκανος για άσκηση του επαγγέλματος του οικοδόμου ή άλλη χειρονακτική εργασία αφήνει περαιτέρω κενά στην αιτιολογία του προσδιορισμού του ποσοστού αναπηρίας του.