|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(1999) 4 ΑΑΔ 169
10 Φεβρουαρίου, 1999
[ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 28, 7, 9, 15, 21, 30, 35 ΚΑΙ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΤΕΧΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ,
ΔΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΑΥΤΟΥ,
Αιτητής,
v.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΚΑΙ/Ή
ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙΚΗΣΕΩΣ,
Καθ' ων η αίτηση.
(Υπόθεση Αρ. 940/97)
Οργανισμοί Δημοσίου Δικαίου ― Επιστημονικό Τεχνικό Επιμελητήριο Κύπρου ― Σκοποί ― Ούτε τα Άρθρα 4 και 5 του Περί Επιστημονικού Τεχνικού Επιμελητηρίου Νόμου Ν. 224/90 αλλά ούτε και από την όλη δομή ή το γενικότερο πνεύμα του Νόμου δε συνάγεται ότι η προστασία του περιβάλλοντος περιλαμβάνεται έστω και υπό ευρεία έννοια στους σκοπούς του Επιμελητηρίου ― Στερείται ιδίου εννόμου συμφέροντος να προσφύγει κατά απόφασης έκδοσης Πολεοδομικής άδειας για διαχωρισμό οικοπέδων.
Προσφυγή βάσει του Άρθρου 146 του Συντάγματος ― Έννομο συμφέρον ― Νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου ― Έχουν έννομο συμφέρον όταν η διοικητική πράξη προξενεί βλάβη είτε στα δικά τους συμφέροντα, η προάσπιση των οποίων περιλαμβάνεται στους σκοπούς τους, είτε στα συμφέροντα του συνόλου των μελών του, εφόσον και η προάσπιση αυτών των συμφερόντων περιλαμβάνεται επίσης στους κατά νόμο σκοπούς τους.
Το Επιστημονικό Τεχνικό Επιμελητήριο Κύπρου προσέβαλε με την προσφυγή του την απόφαση των καθ' ων η αίτηση, να εκδόσουν πολεοδομική άδεια για διαχωρισμό οικοπέδων στην Πέγεια Πάφου στην εταιρεία Aristo Developers Ltd, ενδιαφερόμενο μέρος.
Τέθηκε προδικαστική ένσταση, ότι οι αιτητές στερούντο ιδίου ενεστώτος εννόμου συμφέροντος.
Το Ανώτατο Δικαστήριο, απορρίπτοντας την προσφυγή, αποφάσισε ότι:
To πρώτο ζήτημα που πρέπει να εξετασθεί, ζήτημα που είναι κατ' αντικείμενο προδικαστικής ένστασης εκ μέρους της καθ' ης η αίτηση, είναι κατά πόσο το Επιμελητήριο έχει, ως νομικό πρόσωπο, «ίδιον ενεστώς έννομον συμφέρον» στην προώθηση της προσφυγής, σύμφωνα με το Άρθρο 146(2) του Συντάγματος.
Οι γενικές νομικές αρχές που διέπουν το κεφάλαιο «Έννομο Συμφέρον» έχουν εκτεθεί και αναλυθεί κατ' επανάληψη σε σωρεία αποφάσεων του Ανωτάτου Δικαστηρίου.
Οι αρχές αυτές είναι:
Α) Τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου έχουν έννομο συμφέρον να ασκήσουν προσφυγή όταν η πράξη ή παράλειψη προξενεί βλάβη είτε στα δικά τους συμφέροντα, η προστασία και επιδίωξη των οποίων περιλαμβάνεται στους κατά νόμο σκοπούς τους, είτε στα προσωπικά συμφέροντα του συνόλου των μελών τους, υπό την ιδιότητα με την οποία μετέχουν στο νομικό πρόσωπο, εφ' όσον η προάσπιση και των συμφερόντων αυτών περιλαμβάνεται επίσης στους κατά νόμο σκοπούς τους.
Β) Το Σύνταγμα δεν υιοθετεί τη λαϊκή αγωγή (actio papularis). Το γενικό δηλαδή συμφέρον της διασφάλισης της σύννομης λειτουργίας της διοίκησης δεν παρέχει το απαραίτητο έρεισμα για την άσκηση προσφυγής.
Το Επιμελητήριο ισχυρίζεται ότι έχει έννομο συμφέρον να επιδιώξει την ακύρωση της επίδικης πράξης επειδή, κατά την άποψή τους αυτή επηρεάζει αρνητικά το φυσικό περιβάλλον της περιοχής, η δε προστασία του περιβάλλοντος συγκαταλέγεται, σύμφωνα με τον ιδρυτικό του Νόμο, στους, έστω υπό ευρεία έννοια, σκοπούς του. Εκ διαμέτρου αντίθετη είναι η θέση της καθ' ης η αίτηση η οποία υποστηρίζει ότι η προστασία του περιβάλλοντος δεν εμπίπτει με κανένα τρόπο στους σκοπούς του Επιμελητηρίου, όπως τους διαγράφει ο Νόμος.
Σύμφωνα με πρόσφατη απόφαση του αδελφού Δικαστή Νικολαΐδη πάνω στην οποία στήριξε, κατά κύριο λόγο, την επιχειρηματολογία του ο δικηγόρος του Επιμελητηρίου, η ορθή απάντηση στο ερώτημα, κατά πόσο η προστασία του περιβάλλοντος συγκαταλέγεται στους σκοπούς του Επιμελητηρίου, είναι η καταφατική. Με όλο τα σέβας, η πιο πάνω ερμηνευτική προσέγγιση του Νόμου, και ιδιαίτερα των Άρθρων 4 και 5 δε βρίσκει σύμφωνο το Δικαστήριο. Δεν γίνεται αντιληπτό πως και γιατί "οι αρμοδιότητες που παρέχονται στο Επιμελητήριο, αλλά και το όλο πνεύμα του Νόμου 224/90, συνηγορεί υπέρ της άποψης ότι το περιβάλλον είναι μέσα στα άμεσα ενδιαφέροντά του" υπό την έννοια ότι η προστασία του περιβάλλοντος εμπίπτει στους σκοπούς του κατά τρόπο που να το νομιμοποιεί να καταχωρεί προσφυγές με στόχο την ακύρωση διοικητικών πράξεων που αφορούν τρίτους και που, κατά την κρίση του, θίγουν το περιβάλλον. Ούτε γίνεται αντιληπτό πως και γιατί το Επιμελητήριο είναι, σύμφωνα με το Νόμο, "αρμόδιος φορέας για θέματα σχετικά με την ανάπτυξη γης". Σύμφωνα με το Άρθρο 4 του Νόμου, το Επιμελητήριο έχει ως σκοπό την "προαγωγή" της επιστήμης - στους διάφορους τομείς που σχετίζονται με την ειδικότητα των μελών του - της μηχανικής και της τεχνολογίας γενικά " και την ανάπτυξή τους" για αυτοδύναμη οικονομική, κοινωνική και πολιτιστική ανάπτυξη της Δημοκρατίας. Δεν γίνεται αντιληπτό πως ο σκοπός της προστασίας του περιβάλλοντος μπορεί να θεωρηθεί ως σκοπός που είναι δυνατόν να συμβάλει στην καθ' οιονδήποτε τρόπο "προαγωγή" και ή "ανάπτυξη" της επιστήμης - στους διάφορους τομείς που σχετίζονται με την ειδικότητα των μελών του Επιμελητηρίου - της μηχανικής ή της τεχνολογίας γενικά για αυτοδύναμη κ.λ.π. ανάπτυξη της Δημοκρατίας, όσο φιλελεύθερα και αν ερμηνευθεί το Άρθρο 4. Το ίδιο ισχύει και για το Άρθρο 5. Από το άρθρο αυτό προκύπτει ότι οι αρμοδιότητες και εξουσίες του Επιμελητηρίου είναι μόνο εκείνες που του ανατίθενται ρητά από το Νόμο, ιδρυτικό ή άλλο, η δε αρμοδιότητά του να "επιτελεί πράξεις" περιορίζεται ρητά μόνο στις "αναγκαίες" για την προώθηση των σκοπών του, όπως αυτοί διαγράφονται στο Άρθρο 4 και απαριθμούνται ενδεικτικά στο Άρθρο 5. Ούτε από τα Άρθρα 4 και 5, αλλά ούτε και από την όλη δομή ή το γενικότερο πνεύμα του Νόμου μπορεί, να συναχθεί εύλογα το συμπέρασμα ότι ο νομοθέτης είχε την πρόθεση να περιλάβει την προστασία του περιβάλλοντος στους, έστω υπό ευρεία έννοια, σκοπούς του Επιμελητηρίου.
H προσφυγή απορρίπτεται με έξοδα.
Αναφερόμενες υποθέσεις:
Δήμος Έγκωμης ν. Δημοκρατίας (1997) 3 Α.Α.Δ. 346,
Επιστημονικό Τεχνικό Επιμελητήριο Κύπρου ν. Δημοκρατίας (1998) 4 Α.Α.Δ. 746.
Προσφυγή.
Προσφυγή εναντίον της απόφασης των καθ' ων η αίτηση με την οποία χορηγήθηκε στην εταιρεία Aristo Developers Ltd πολεοδομική άδεια για διαχωρισμό 34 οικοπέδων στην Πέγεια Πάφου.
Α.Σ. Αγγελίδης, για τον Αιτητή.
Κλ. Θεοδούλου, Εισαγγελέας της Δημοκρατίας, για τους Καθ' ων η αίτηση.
Χρ. Γεωργιάδης, για το Ενδιαφερόμενο Μέρος.
Cur. adv. vult.
ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ, Δ.: Με την προσφυγή το "Επιστημονικό Τεχνικό Επιμελητήριο Κύπρου" (στο εξής "το Επιμελητήριο") ζητά δήλωση του Δικαστηρίου ότι η πολεοδομική άδεια ΠΑΦ/0106/97 για διαχωρισμό 34 οικοπέδων στην Πέγεια Πάφου, που χορηγήθηκε από την καθ' ης η αίτηση στην εταιρεία "Aristo Developers Ltd.", είναι άκυρη.
Προτού προχωρήσω στην εξέταση της προσφυγής, και ιδιαίτερα του παραδεκτού της, θεωρώ χρήσιμο να σκιαγραφήσω τη γενική φυσιογνωμία του Επιμελετηρίου όπως αυτή διαγράφεται από τη νομοθεσία.
Το Επιμελητήριο ιδρύθηκε και λειτουργεί μέσα στα πλαίσια των περί Επιστημονικού Τεχνικού Επιμελητηρίου Κύπρου Νόμων 1990-1997 (Νόμος 224/90, όπως τροποποιήθηκε - "ο Νόμος"). Είναι νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου. Οι σκοποί και οι αρμοδιότητές του καθορίζονται στα άρθρα 4 και 5 (με τα άρθρα αυτά θα ασχοληθώ εκτενώς στη συνέχεια). Διοικείται από τριακονταμελές Γενικό Συμβούλιο (άρθρο 10). Εκτελεστικό και συντονιστικό του όργανο είναι εννεαμελής Διοικούσα Επιτροπή με επικεφαλής τον Πρόεδρο, τους δύο Αντιπροέδρους, το Γενικό Γραμματέα και το Γενικό Ταμία (άρθρο 13). Μέλη του Επιμελητηρίου είναι πρόσωπα που έχουν πτυχίο ή δίπλωμα ή άλλο ισοδύναμο προσόν σε οποιοδήποτε "κλάδο μηχανικής επιστήμης" (άρθρο 7). Εξαμελές Πειθαρχικό Συμβούλιο ασκεί έλεγχο και πειθαρχική εξουσία επί των μελών αυτών (άρθρο 22). Ο ετήσιος προϋπολογισμός του Επιμελητηρίου, που καλύπτει το οικονομικό του πρόγραμμα, υπόκειται στην έγκριση του Υπουργού Συγκοινωνιών και Έργων (άρθρο 30). Το ίδιο ισχύει και για τον απολογισμό της οικονομικής του διαχείρισης (άρθρο 31(3)). Οι ετήσιοι λογαριασμοί του ελέγχονται από το Γενικό Ελεγκτή της Δημοκρατίας (άρθρο 31). Το Επιμελητήριο έχει και εξουσία έκδοσης κανονισμών, με την έγκριση του Υπουργικού Συμβουλίου (άρθρο 32).
Το πρώτο ζήτημα που πρέπει να εξετασθεί, ζήτημα που είναι και αντικείμενο προδικαστικής ένστασης εκ μέρους της καθ' ης η αίτηση, είναι κατά πόσο το Επιμελητήριο έχει, ως νομικό πρόσωπο, "ίδιον, ενεστώς έννομον συμφέρον" στην προώθηση της προσφυγής, σύμφωνα με το άρθρο 146(2) του Συντάγματος.
Οι γενικές νομικές αρχές που διέπουν το κεφάλαιο "Έννομο Συμφέρον" έχουν εκτεθεί και αναλυθεί κατ' επανάληψη σε σωρεία αποφάσεων του Ανωτάτου Δικαστηρίου. Δεν θα τις επαναλάβω. Θα περιοριστώ μόνο σε δύο αρχές από την ορθή εφαρμογή των οποίων εξαρτάται και η έκβαση της ένστασης.
Οι αρχές αυτές είναι:-
(α) Τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου έχουν έννομο συμφέρον να ασκήσουν προσφυγή όταν η πράξη ή παράλειψη προξενεί βλάβη είτε στα δικά τους συμφέροντα, η προστασία και επιδίωξη των οποίων περιλαμβάνεται στους κατά νόμο σκοπούς τους, είτε στα προσωπικά συμφέροντα του συνόλου των μελών τους, υπό την ιδιότητα με την οποία μετέχουν στο νομικό πρόσωπο, εφ' όσον η προάσπιση και των συμφερόντων αυτών περιλαμβάνεται, επίσης, στους κατά νόμο σκοπούς τους. (Βλέπε Ε. Σπηλιωτόπουλου, Εγχειρίδιο Διοικητικού Δικαίου ΙΙ, Όγδοη Έκδοση, 1997, παράγραφος 461.)
(β) Το Σύνταγμα δεν υιοθετεί τη λαϊκή αγωγή (actio popularis). Το γενικό δηλαδή συμφέρον της διασφάλισης της σύννομης λειτουργίας της διοίκησης δεν παρέχει το απαραίτητο έρεισμα για την άσκηση προσφυγής. (Βλέπε, μεταξύ άλλων, Δήμος Έγκωμης ν. Δημοκρατίας (1997) 3 Α.Α.Δ. 346.)
Το Επιμελητήριο ισχυρίζεται ότι έχει έννομο συμφέρον να επιδιώξει την ακύρωση της επίδικης πράξης επειδή, κατά την άποψή του, αυτή επηρεάζει αρνητικά το φυσικό περιβάλλον της περιοχής, η δε προστασία του περιβάλλοντος συγκαταλέγεται, σύμφωνα με τον ιδρυτικό του Νόμο, στους, έστω υπό ευρεία έννοια, σκοπούς του. Εκ διαμέτρου αντίθετη είναι η θέση της καθ' ης η αίτηση η οποία υποστηριζει ότι η προστασία του περιβάλλοντος δεν εμπίπτει με κανένα τρόπο στους σκοπούς του Επιμελητηρίου, όπως τους διαγράφει ο Νόμος.
Όπως έχω ήδη αναφέρει οι σκοποί του Επιμελητηρίου καθορίζονται στα άρθρα 4 και 5 του ιδρυτικού του Νόμου. Τα άρθρα αυτά έχουν ως ακολούθως:-
"4. Το Επιμελητήριο έχει σκοπό την προαγωγή της επιστήμης στους διάφορους τομείς που σχετίζονται με την ειδικότητα των μελών του, της μηχανικής και της τεχνολογίας γενικά και την ανάπτυξή τους για αυτοδύναμη οικονομική, κοινωνική και πολιτιστική ανάπτυξη της Δημοκρατίας.
5. Το Επιμελετήριο ασκεί κάθε αρμοδιότητα και εξουσία που του ανατίθεται με τον παρόντα ή οποιοδήποτε άλλο νόμο και έχει αρμοδιότητα να επιτελεί κάθε πράξη αναγκαία για την προώθηση των σκοπών του και ιδιαίτερα -
(α) Διενεργεί την εγγραφή των μελών του Επιμελητηρίου και εκδίδει τα σχετικά πιστοποιητικά και άδειες.
(β) αναλαμβάνει διαιτησίες, επιδιαιτησίες και συμβιβαστικούς διακανονισμους σχετικά με οποιοδήποτε θέμα ή διαφορά που έχει σχέση με τη μηχανική επιστήμη.
(γ) εισηγείται τη δημιουργία νέων κλάδων μηχανικής επιστήμης και προβαίνει σε υποδιαιρέσεις των κλάδων μηχανικής επιστήμης.
(δ) εκπροσωπεί στη Δημοκρατία και το εξωτερικό τους ασκούντες το επάγγελμα σε οποιοδήποτε κλάδο μηχανικής επιστήμης.
(ε) ασκεί πειθαρχική εξουσία πάνω στα μέλη του σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος Νόμου.
(στ) μετέχει σε διεθνείς οργανισμούς και ενώσεις επιμελητηρίων, σε διεθνείς ενώσεις μηχανικών, αναπτύσσει σχέσεις με αντίστοιχους οργανισμούς άλλων χωρών, οργανώνει συνέδρια, εκθέσεις και άλλες εκδηλώσεις για την προώθηση των σκοπών του.
(ζ) ενημερώνει το κοινό με ανακοινώσεις, δημοσιεύσεις, εκδόσεις ή με άλλο πρόσφορο τρόπο, για οποιοδήπτε θέμα της αρμοδιότητάς του και βοηθά στην ευρύτερη κατανόηση των σχετικών θεμάτων και προβλημάτων.
(η) γνωμοδοτεί έπειτα από πρόσκληση των αρμόδιων αρχών για οποιοδήποτε θέμα της αρμοδιότητάς του.
(θ) μελετά οποιαδήποτε επιστημονικά, τεχνικά, τεχνοοικονομικά ή αναπτυξιακά θέματα που σχετίζονται με οποιοδήποτε κλάδο της μηχανικής επιστήμης και διατυπώνει απόψεις.
(ι) συλλέγει στατιστικά στοιχεία και καταρτίζει στατιστικές σε θέματα που σχετίζονται με οποιοδήποτε κλάδο της μηχανικής επιστήμης.
(ια) ενθαρρύνει και προάγει την τεχνική εκπαίδευση στη Δημοκρατία σε οποιοδήποτε κλάδο της μηχανικής επιστήμης.
(ιβ) επιβάλλει και εισπράττει τα καθορισμένα δικαιώματα για κάθε βεβαίωση, θεώρηση ή έκδοση πιστοποιητικού ή άλλου εγγράφου και για τη διεξαγωγή διαιτησιών, πραγματογνωμοσύνης ή δειγματοληψίας ή για την παροχή οποιασδήποτε υπηρεσίας.
(ιγ) τηρεί μητρώα των μελών του και εκδίδει τις άδειες άσκησης επαγγέλματος.
(ιδ) ανακηρύττει επίτιμα μέλη και απονέμει άλλες διακρίσεις."
Υπό το φως των πιο πάνω άρθρων, αλλά και του Νόμου στο σύνολό του, εγείρεται το ερώτημα κατά πόσο συγκαταλέγεται ή όχι στους, έστω υπό ευρεία έννοια, σκοπούς του Επιμελητηρίου η προστασία του περιβάλλοντος ώστε αυτό να νομιμοποιείται στην καταχώριση προσφυγών, όπως η παρούσα, με στόχο ακριβώς αυτή την προστασία.
Σύμφωνα με πρόσφατη απόφαση του αδελφού Δικαστή Νικολαΐδη, πάνω στην οποία στήριξε, κατά κύριο λόγο, την επιχειρηματολογία του ο δικηγόρος του Επιμελητηρίου, η ορθή απάντηση στο ερώτημα είναι η καταφατική. (Βλέπε, Επιστημονικό Τεχνικό Επιμελητήριο Κύπρου ν. Δημοκρατίας (1998) 4 Α.Α.Δ. 746.)
Αναφέρει σχετικά ο ευπαίδευτος αδελφός Δικαστής:-
"Το Επιστημονικό Τεχνικό Επιμελητήριο Κύπρου ιδρύθηκε με τον περί Επιστημονικού Τεχνικού Επιμελητηρίου Κύπρου Νόμο του 1990, Ν. 224/90. Είναι νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου με έδρα τη Λευκωσία (άρθρο 3(1)). Σκοπός του είναι η προαγωγή της επιστήμης στους τομείς που σχετίζονται με την ειδικότητα των μελών του και την ανάπτυξή τους για αυτοδύναμη οικονομική, κοινωνική, πολιτιστική ανάπτυξη της Δημοκρατίας (άρθρο 4).
Στο άρθρο 5 παρατίθενται ενδεικτικά οι αρμοδιότητες και εξουσίες που του παραχωρούνται. Μέσα στις αρμοδιότητές του είναι η γνωμοδότηση, έπειτα από πρόσκληση των αρμόδιων αρχών, επί οποιουδήποτε θέματος της αρμοδιότητάς του (άρθρο 5(η)) και η μελέτη οποιωνδήποτε επιστημονικών, τεχνικών, τεχνοοικονομικών ή αναπτυξιακών θεμάτων, που σχετίζονται με οποιονδήποτε κλάδο της μηχανικής επιστήμης και η διατύπωση απόψεων (άρθρο 5(θ)).
Η απαρίθμηση των αρμοδιότητων του Επιμελητηρίου είναι ενδεικτική και όχι περιοριστική. Αυτό φαίνεται από τη χρήση των λέξων "και ιδιαίτερα" που στο άρθρο 5 του Νόμου προηγείται της απαρίθμησης των αρμοδιοτήτων του Επιμελητηρίου. Η συνάρτηση του Επιμελητηρίου με την επιστημονική θεώρηση των τεχνικών και αναπτυξιακών θεμάτων είναι εμφανής από το όλο πνεύμα του άρθρου 5. Οι αρμοδιότητες που παρέχονται στο Επιμελητήριο, αλλά και το όλο πνεύμα του Νόμου 224/90, συνηγορεί υπέρ της άποψης ότι το περιβάλλον είναι μέσα στα άμεσα ενδιαφέροντά του.
Εξ άλλου ας μη ξεχνούμε ότι η τήρηση της Σύμβασης για την Προστασία της Αρχιτεκτονικής Κληρονομιάς της Ευρώπης που η Δημοκρατία προσυπόγραψε είναι υποχρέωση του κράτους και το Επιμελητήριο, ως αρμόδιος φορέας για θέματα σχετικά με την ανάπτυξη γης, δεν μπορεί να αποποιηθεί την ευθύνη αυτή. Τα πιο πάνω έχουν ιδιαίτερη σημασία για μια περιοχή όπως ο Ακάμας, περιοχή ιδιαίτερης οικολογικής σημασίας.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Πιστεύω ότι αν έχει επιτραπεί, σε άλλη βέβαια δικαιοδοσία, σε δικηγορικό σύλλογο να προσβάλει πράξη που θίγει το περιβάλλον γιατί μέσα στους σκοπούς του είναι και η συζήτηση επί παντός γενικότερου ζητήματος, εθνικού ή κοινωνικού περιεχομένου, πολύ περισσότερο θα πρέπει να επιτραπεί στους αιτητές που σκοπό έχουν, βάσει νόμου, την προαγωγή της μηχανικής επιστήμης και γενικά την ανάπτυξή της για αυτοδύναμη οικονομική, κοινωνική και πολιτιστική ανάπτυξη του τόπου."
Με όλο το σέβας, η πιο πάνω ερμηνευτική προσέγγιση του Νόμου, και ιδιαίτερα των άρθρων 4 και 5, δεν με βρίσκει σύμφωνο. Δεν αντιλαμβάνομαι πως και γιατί "οι αρμοδιότητες που παρέχονται στο Επιμελητήριο, αλλά και το όλο πνεύμα του Νόμου 224/90, συνηγορεί υπέρ της άποψης ότι το περιβάλλον είναι μέσα στα άμεσα ενδιαφέροντα του" υπό την έννοια ότι η προστασία του περιβάλλοντος εμπίπτει στους σκοπούς του κατά τρόπο που να το νομιμοποιεί να καταχωρεί προσφυγές με στόχο την ακύρωση διοικητικών πράξεων που αφορούν τρίτους και που, κατά την κρίση του, θίγουν το περιβάλλον. Ούτε αντιλαμβάνομαι πώς και γιατί το Επιμελητήριο είναι, σύμφωνα με το Νόμο, "αρμόδιος φορέας για θέματα σχετικά με την ανάπτυξη γης". Σύμφωνα με το άρθρο 4 του Νόμου το Επιμελητήριο έχει ως σκοπό την "προαγωγή" της επιστήμης - στους διάφορους τομείς που σχετίζονται με την ειδικότητα των μελών του - της μηχανικής και της τεχνολογίας γενικά "και την ανάπτυξη τους" για αυτοδύναμη οικονομική, κοινωνική και πολιτιστική ανάπτυξη της Δημοκρατίας. Δεν βλέπω πώς ο σκοπός της προστασίας του περιβάλλοντος μπορεί να θεωρηθεί ως σκοπός που είναι δυνατόν να συμβάλει στην καθ' οιονδήποτε τρόπο "προαγωγή" και ή "ανάπτυξη" της επιστήμης - στους διάφορους τομείς που σχετίζονται με την ειδικότητα των μελών του Επιμελητηρίου - της μηχανικής ή της τεχνολογίας γενικά για αυτοδύναμη κ.λ.π. ανάπτυξη της Δημοκρατίας, όσο φιλελεύθερα και αν ερμηνευθεί το άρθρο 4. Το ίδιο ισχύει και για το άρθρο 5. Από το άρθρο αυτό προκύπτει, κατά την άποψή μου, ότι οι αρμοδιότητες και εξουσίες του Επιμελητηρίου είναι μόνο εκείνες που του ανατίθενται ρητά από το Νόμο, ιδρυτικό ή άλλο, η δε αρμοδιότητά του να "επιτελεί πράξεις" περιορίζεται ρητά μόνο στις "αναγκαίες" για την προώθηση των σκοπών του, όπως αυτοί διαγράφονται στο άρθρο 4 και απαριθμούνται ενδεικτικά στο άρθρο 5. Ούτε από τα άρθρα 4 και 5, αλλά ούτε και από την όλη δομή ή το γενικότερο πνεύμα του Νόμου μπορεί, πάντοτε κατά την άποψή μου, να συναχθεί εύλογα το συμπέρασμα ότι ο νομοθέτης είχε την πρόθεση να περιλάβει την προστασία του περιβάλλοντος στους, έστω υπό ευρεία έννοια, σκοπούς του Επιμελητηρίου.
Όσον αφορά την απόφαση πλειοψηφίας του Συμβουλίου της Επικρατείας υπ' αριθμόν 4576/77, όπου έγινε δεκτό ότι ο Δικηγορικός Σύλλογος Βόλου είχε έννομο συμφέρον να προσβάλει πράξη που, κατά τη γνώμη του, έθιγε το περιβάλλον, και τούτο επειδή μέσα στους σκοπούς του ήταν και η συζήτηση "επί παντός γενικότερου ζητήματος εθνικού ή κοινωνικού περιεχομένου", εύστοχες είναι οι ακόλουθες παρατηρήσεις του καθηγητή Δαγτόγλου στο Διοικητικό Δικονομικό Δίκαιο, (1994) στις παραγράφους 540 και 541:-
"«Προσωπικό» ή, ακριβέστερα, «ίδιο» μπορεί να είναι και το συμφέρον ν ο μ ι κ ο ύ π ρ ο σ ώ π ο υ. Επειδή, όμως αυτό, εν αντιθέσει προς το φυσικό πρόσωπο, είναι τεχνητό δημιούργημα προς εκπλήρωση ορισμένων (και επομένως περιορισμένων) σκοπών, ο κύκλος των «ιδίων» του συμφερόντων είναι κατ' ανάγκην πιο περιορισμένος από εκείνον ενός φυσικού προσώπου και ορίζεται αποκλειστικά από το καταστατικό του ή προβλέπεται από τον νόμο.
Σημασία αποκτά το θέμα κυρίως στις ενώσεις προσώπων (σωματεία κλπ). Το Συμβούλιο της Επικρατείας δέχεται την θεμελίωση έννομου συμφέροντος σε κάθε σχεδόν σκοπό του καταστατικού, έστω και ευρύτατα διατυπωμένο. Έτσι δέχθηκε π.χ. ότι οι δικηγορικοί σύλλογοι έχουν έννομο συμφέρον να προσβάλουν πράξη που θίγει το περιβάλλον, γιατί κατά την διάταξη του Κώδικα περί Δικηγόρων «εις τους δικηγορικούς συλλόγους και τα διοικητικά συμβούλια αυτών ανήκουσιν α)... β)... γ)... δ) η συζήτηση και η απόφαση περί παντός ζητήματος ενδιαφέροντος τον δικηγορικόν σύλλογον ή τα μέλη του συλλόγου ως τοιαύτα ή ως επαγγελματικήν τάξιν και επί παντός ζητήματος εθνικού ή κοινωνικού περιεχομένου». Αν όμως οι δικηγορικοί σύλλογοι έχουν έννομο συμφέρον να προσβάλουν κάθε πράξη που αναφέρεται σε ζητήματα «εθνικού ή κοινωνικού περιεχόμενου», θα έχουν έννομο συμφέρον να προσβάλουν σχεδόν οποιαδήποτε διοικητική πράξη γενικότερης σημασίας. Το προνόμιο αυτό, θα το διεκδικούσαν δικαίως και οι συμβολαιογραφικοί σύλλογοι, οι ιατρικοί σύλλογοι, τα τεχνικά επιμελητήρια κοκ, με αποτέλεσμα την πλήρη υπονόμευση της απαγορεύσεως της actio popularis.
Ορθότερο είναι να δεχθούμε ότι έννομο συμφέρον θεμελιώνει σκοπός του νομικού προσώπου προβλεπόμενος από το καταστατικό του ή τον νόμο, μόνον εάν το συμφέρον αυτό είναι και προσωπικό συμφέρον των μελών του, υπό την ιδιότητα με την οποία μετέχουν στο νομικό πρόσωπο. ..."
Και πιο κάτω στην παράγραφο 546:-
". . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Από την άλλη πλευρά το Συμβούλιο της Επικρατείας τείνει να δέχεται την ύπαρξη εννόμου συμφέροντος ν ο μ ι κ ώ ν π ρ ο σ ώ π ω ν, των οποίων οι σκοποί, όπως τους ορίζει το καταστατικό ή ο νόμος, περιλαμβάνουν και την προάσπιση του επίδικου συμφέροντος, έστω και αν ο σχετικός καθορισμός του σκοπού είναι ευρύτατος. Έτσι δέχθηκε το Συμβούλιο της Επικρατείας το έννομο συμφέρον δικηγορικών συλλόγων να προσβάλουν πράξη που θίγει το περιβάλλον, γιατί κατά τον Κώδικα περί Δικηγόρων μπορούν να συζητούν και αποφασίζουν «... και επί παντός γενικωτέρου ζητήματος εθνικού ή κοινωνικού περιεχομένου». Όπως παρατηρήθηκε ήδη, μια τέτοια νομολογία μπορεί τελικά να οδηγήσει στην εισαγωγή της actio popularis σε ευρεία κλίμακα.
Το Συμβούλιο της Επικρατείας υπαναχώρησε ουσιαστικά από την άποψη αυτήν, όταν αντιμετώπισε το ζήτημα, αν πολιτικά κόμματα μπορούν να προσβάλλουν πράξεις που σχετίζονται προς τους σκοπούς που (τα κόμματα) επιδιώκουν, όπως δηλαδή επί νομικών προσώπων. Το δικαστήριο έκρινε ότι «τούτο δεν δύναται να ισχύση δια τα κόμματα, ως προς τους επιδιωκομένους υπό τούτων πολιτικούς σκοπούς. Επομένως, εν προκειμένω, εφ' όσον η προσβαλλομένη πράξις δεν αφορά εις αυτό τούτο το αιτών κόμμα, ουδ' εμποδίζει αμέσως την πραγμάτωσιν του σκοπού του, δεν έχει τούτο άμεσον και ίδιον έννομον συμφέρον προς άσκησιν της υπό κρίσιν αιτήσεως»."
Η απόφαση για τα πολιτικά κόμματα είναι η υπ' αριθμόν 4037/79 απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας.
Ενόψει των πιο πάνω ευρίσκω ότι ο σκοπός της προστασίας του περιβάλλοντος δεν εμπίπτει στους σκοπούς του Επιμελητηρίου, όπως διαγράφονται από το Νόμο, και, επομένως, το Επιμελητήριο δεν έχει έννομο συμφέρον να προωθεί προσφυγές, όπως η παρούσα, με στόχο την πραγμάτωση του εν λόγω σκοπού.
Η προσφυγή απορρίπτεται ως απαράδεκτη, με έξοδα.
Η προσφυγή απορρίπτεται με έξοδα.