- και -

Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω

Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας,

---------------------------

Ιάκωβου Δημητρίου, από τη Λάρνακα,

- και -

Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω

Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας,

Καθ΄ ων η αίτηση

Παρατηρώ κατ΄ αρχάς ότι η αναφορά της Ε.Δ.Υ. σε προαγωγή, όπως το ίδιο και του Διευθυντή ο οποίος προέβη σε σύσταση υπέρ του ενδιαφερομένου προσώπου, αποτελούσε σφάλμα. Επρόκειτο για θέση πρώτου διορισμού και προαγωγής, σε σχέση με την οποία τόσο το ενδιαφερόμενο πρόσωπο όσο και οι αιτητές σε αυτές τις προσφυγές - οι τρεις τους ήταν οι μόνοι υποψήφιοι - κατείχαν τα απαιτούμενα προσόντα για διορισμό, όχι για προαγωγή αφού κανείς δεν υπηρετούσε στην αμέσως κατώτερη θέση. Δεν έχει όμως τεθεί προς εξέταση αυτή η πτυχή ή οι όποιες επιπτώσεις της· και νομίζω πως εν προκειμένω η αναφορά σε προαγωγή αντί σε διορισμό δεν έχει σημασία άλλη από λεκτική.

Ο Α. Σώσειλος είχε επιλεγεί για "προαγωγή" και με την προηγούμενη απόφαση της Ε.Δ.Υ., ημερ. 15 Δεκεμβρίου 1992. Έτσι είχε και τότε χαρακτηριστεί η εξέλιξη. Οι αιτητές προσέβαλαν την απόφαση. Πρωτόδικα απορρίφθηκαν οι προσφυγές τους αλλά άσκησαν και οι δύο έφεση. Προηγήθηκε η ακρόαση της έφεσης του Μ. Παρέλλη, παρόντος αιτητή στην προσφυγή αρ. 1033/97. Η έφεση επιτράπηκε: βλ. Παρέλλη ν. Δημοκρατίας, Α.Ε. 2099 ημερ. 17 Οκτωβρίου 1997. Κρίθηκε πλημμελής η σύσταση του Διευθυντή για τους εξής λόγους: πρώτο, διότι διαμορφώθηκε με την εσφαλμένη εντύπωση ότι το ενδιαφερόμενο πρόσωπο κατείχε ό,τι προβλεπόταν ως πλεονέκτημα· δεύτερο, διότι ήταν ανακριβής η έμμεση διαπίστωση του Διευθυντή ότι το ενδιαφερόμενο πρόσωπο διέθετε πείρα στον τομέα Πολιτικής Αεροπορίας· και, τρίτο, διότι ο Διευθυντής δεν προσδιόρισε τα "βασικά κριτήρια" με αναφορά στα οποία διαμόρφωσε την άποψη του. Κρίθηκε εξ άλλου ότι δεν αιτιολογήθηκε η εντύπωση της Συμβουλευτικής Επιτροπής αλλά ούτε και της Ε.Δ.Υ. αναφορικά με την απόδοση των υποψηφίων στην αντίστοιχη προφορική εξέταση. Ας σημειωθεί ότι ενόψει του αποτελέσματος στην εν λόγω έφεση ο Ι. Δημητρίου απέσυρε τη δική του αφού τα ζητήματα που ετίθεντο προς εξέταση ήταν τα ίδια.

Κατά την επανεξέταση η Ε.Δ.Υ. δεν έλαβε υπόψη την απόδοση των υποψηφίων στις προφορικές εξετάσεις. Και ορθά βέβαια ενόψει του σχετικού λόγου της δικαστικής ακύρωσης. Σε σύσταση αυτή τη φορά προέβη ο νέος Διευθυντής του Τμήματος Πολιτικής Αεροπορίας. Η σύσταση έγινε βάσει του άρθρου 34(9) του περί Δημόσιας Υπηρεσίας Νόμου του 1990 το οποίο δεν απαιτεί αιτιολόγηση της, ενώ σε περιπτώσεις προαγωγής απαιτείται από το άρθρο 35(4). Ωστόσο, κατά την πρώτη εξέταση ο Διευθυντής είχε δώσει λόγους. Οι οποίοι βέβαια, υπόκειντο πλέον σε έλεγχο. Ο νέος Διευθυντής προτίμησε να μη δώσει λόγους. Καθώς αναφέρεται στο σχετικό πρακτικό της συνεδρίας της Ε.Δ.Υ. ημερ. 14 Νοεμβρίου 1997: "Ο Διευθυντής, αφού μελέτησε τα ενώπιον του στοιχεία, σύστησε για προαγωγή το Σώσειλο Ανδρέα." Είπε μόνο ότι συστήνει. Όχι και το γιατί. Του το επέτρεπε αυτό ο νόμος.

Διατηρώ την άποψη ότι η σημασία της σύστασης δεν μπορεί ποτέ να μην είναι ανάλογη με τα όποια ερείσματα της: τα στοιχεία, τους παράγοντες και τη δόμηση των συνειρμών που οδηγούν στην κατάληξη να προτιμηθεί ο ένας αντί ο άλλος. Αν αφενός το διαθέσιμο υλικό ομιλεί αφεαυτού, η σύσταση τίποτε δεν προσθέτει. Και αν, αφετέρου, αυτό το υλικό δεν καθιστά αυτονόητη την κατάληξη, η σύσταση χωρίς εξήγηση μοιάζει αυθαίρετη. Τί είναι τέλος πάντων που ξέρει ή τί είναι που πιστεύει ο Διευθυντής και δεν το αποκαλύπτει; Ως θέμα αρχής, η σύσταση θα πρέπει να μην έχει παρά μόνο μηδενική αξία και στη μια περίπτωση και στην άλλη. Αλλά, εφόσον ο νόμος επιτρέπει την αναιτιολόγητη σύσταση και εφόσον επικρατεί ακόμα νομολογιακά η άποψη πως, ως εκ τούτου, θα πρέπει να της αποδοθεί σημασία, αυτή δεν μπορεί εντούτοις να υπερβαίνει κατά πολύ τη μηδενική. Σπεύδω ωστόσο να προσθέσω ότι δεν είναι με αναφορά στη σύσταση του Διευθυντή που θεωρώ ότι συντρέχει ξανά λόγος για ακύρωση της προσβαλλόμενης πράξης.

Υπηρετούσαν και οι τρεις υποψήφιοι στη δημόσια υπηρεσία. Ο αιτητής Μ. Παρέλλης είχε διοριστεί ως Βοηθός Γραφέας την 1 Μαΐου 1971 και από 1 Μαρτίου 1979 κατείχε τη θέση Διοικητικού Λειτουργού στην κλίμακα Α8-Α10. Το ενδιαφερόμενο πρόσωπο Α. Σώσειλος διορίστηκε στις 15 Μαρτίου 1983 και έκτοτε κατείχε τη θέση Λειτουργού Συντονισμού, επίσης στην κλίμακα Α8-Α10. Είχε λοιπόν ο Μ. Παρέλλης αρχαιότητα τεσσάρων χρόνων. Ενώ ο αιτητής Ι. Δημητρίου υστερούσε του ενδιαφερομένου προσώπου σε αρχαιότητα κατά σχεδόν πέντε χρόνια· διορίστηκε στη θέση Ελεγκτού Εναέριας Κυκλοφορίας (επίσης στην Κλίμακα Α8-Α10) στις 16 Μαΐου 1988 ενώ προηγουμένως από τον Μάϊο του 1986 κατείχε τη θέση με σύμβαση.

Σε ό,τι αφορά την πανεπιστημιακή μόρφωση, ο αιτητής Μ. Παρέλλης είχε Δίπλωμα Πολιτικών Επιστημών της Παντείου. Ο αιτητής Ι. Δημητρίου είχε, από Αγγλικό Πανεπιστήμιο, B.Sc. in Engineering, M.Sc. in Engineering και M.Sc. in Air Transport Management. Το ενδιαφερόμενο πρόσωπο είχε, από Αμερικανικά Πανεπιστήμια, B.A. in Mathematics and Business όπως και M.B.A. (Master in Business Administration). Επειδή το πρώτο πτυχίο του ενδιαφερομένου προσώπου αφορούσε σε θέματα άλλα από εκείνα που εξειδικεύονταν στην παράγραφο (1) των απαιτουμένων προσόντων, θεωρήθηκε προσοντούχος με βάση το μεταπτυχιακό του στη διοίκηση επιχειρήσεων. Έχει τεθεί προς εξέταση το κατά πόσο το σχέδιο υπηρεσίας κάλυπτε όχι μόνο το πτυχίο αλλά και το μεταπτυχιακό. Αυτό το ζήτημα δεν μπορεί να εξεταστεί τώρα. Θα μπορούσε να είχε τεθεί και προωθηθεί μόνο στις προσφυγές που στρέφονταν κατά της προηγούμενης απόφασης της Ε.Δ.Υ. Η επανεξέταση γίνεται με αναφορά στους λόγους της δικαστικής ακυρωτικής απόφασης και ό,τι δεν προσβλήθηκε πρέπει πλέον να θεωρείται δεδομένο. Δεν επιτρέπεται η αναδρομή σε προϋπάρχοντες ενδεχόμενους λόγους ακύρωσης. Ως προς το πλεονέκτημα, ο μόνος που το κατείχε ήταν ο αιτητής Ι. Δημητρίου.

Αναφορικά με τη βαθμολογημένη αξία τους, ως δημόσιοι υπάλληλοι στις αντίστοιχες κατεχόμενες θέσεις, ο αιτητής Μ. Παρέλλης υπερείχε του ενδιαφερομένου προσώπου: για το 1991, το τελευταίο βαθμολογημένο, βαθμολογήθηκαν και οι δύο με "πολύ ικανοποιητικά" αλλά για όλα τα προηγούμενα έτη σύγκρισης, ενώ ο Μ. Παρέλλης είχε βαθμολογηθεί με "εξαίρετα", το ενδιαφερόμενο πρόσωπο είχε βαθμολογηθεί με "πολύ ικανοποιητικά" ή "λίαν καλώς". Για τον αιτητή Ι. Δημητρίου βαθμολογία υπήρχε μόνο για το 1991 και επομένως δεν προσφερόταν βάση διαρκείας για σύγκριση. Για εκείνο το έτος είχε γενική βαθμολογία πολύ ικανοποιητικά.

Η Ε.Δ.Υ. θεώρησε εξ αρχής πως το ενδιαφερόμενο πρόσωπο και ο αιτητής Μ. Παρέλλης υπερείχαν του Ι. Δημητρίου και προχώρησε σε "ιδιαίτερη σύγκριση" μεταξύ τους. Εξέφρασε εν συνεχεία την άποψη πως το ενδιαφερόμενο πρόσωπο υπερείχε του Παρέλλη σε ακαδημαϊκά προσόντα "δεδομένου ότι πέραν του πρώτου τίτλου B.A. Mathematics and Business διαθέτει και Master in Business Administration. Παρόλο που το Master αυτό του Σώσειλου χρησιμοποιήθηκε ώστε αυτός να θεωρηθεί ως προσοντούχος, η διαπίστωση της Επιτροπής είναι ότι ο Σώσειλος διαθέτει ευρύτερη ακαδημαϊκή κατάρτιση από τον Παρέλλη." Πρόσθεσε εξ άλλου ότι το ενδιαφερόμενο πρόσωπο είχε υπέρ του τη σύσταση του Διευθυντή. Έπειτα έθεσε και τα υπέρ του Μ. Παρέλλη, συνοδεύοντας τα με σχόλια ως προς το ποια μπορεί να ήταν η σημασία τους:

Αυτό δεν σήμαινε ότι επιτρέπεται η διπλή χρήση σε περίπτωση ταυτοσημίας του ενός με το άλλο. Σήμαινε μόνο ότι επιτρέπεται να ληφθεί υπόψη ως επιπρόσθετο προσόν εκείνο που υπερβαίνει το απαιτούμενο ώστε το καθένα να έχει την αυτοτέλεια του έστω και αν τα δύο έχουν την ίδια φυσιογνωμία. Επρόκειτο σε εκείνη την περίπτωση για πείρα την οποία το ενδιαφερόμενο πρόσωπο είχε όχι μόνο στη χρονική έκταση του προβλεπομένου ως απαιτούμενου προσόντος αλλά και πέραν εκείνης, σε έκταση που χρειαζόταν για να καταστεί πρόσθετο προσόν. Το οποίο και μπορούσε να προσμετρήσει. Έπειτα η Ε.Δ.Υ. εδώ δεν ανέφερε ότι το προσόν για το οποίο μπορούσε να γίνει λόγος ήτοι το πτυχίο B.A. in Mathematics and Business ήταν συναφές προς τα καθήκοντα της θέσης. Δεν μπορώ να υποθέσω ότι ήταν. Και αν δεν ήταν, τότε περιθωριακή θα ήταν η σημασία του και δεν δικαιολογούσε την εν λόγω αναφορά της Ε.Δ.Υ.

Σε ό,τι αφορά την αρχαιότητα, μου φαίνεται πώς η Ε.Δ.Υ. την προσέγγισε με ανόμοιο τρόπο στις δύο χωριστές συγκρίσεις στις οποίες προέβη. Στη σύγκριση μεταξύ του Μ. Παρέλλη και του ενδιαφερομένου προσώπου η αρχαιότητα κατά τέσσερα χρόνια του πρώτου είχε "περιορισμένη σημασία". Ενώ στη σύγκριση μεταξύ του Ι. Δημητρίου και του ενδιαφερομένου προσώπου την αρχαιότητα του δεύτερου η οποία ήταν περίπου πέντε χρόνια, όχι ουσιωδώς διαφορετική από την άλλη, τη θεώρησε πολύ σημαντική. Ανέφερε πρώτα ότι ο Ι. Δημητρίου που υπερέχει σε προσόντα "υστερεί ουσιωδώς σε αρχαιότητα"· και ύστερα αναφέρθηκε σε ό,τι χαρακτήρισε ως τη "σαφή υπεροχή του Σώσειλου σε αρχαιότητα".