Οι αιτητές ζητούν την ακόλουθη θεραπεία:

Οι αιτητές Lordos Hotels (Holdings) Ltd είναι εγγεγραμμένοι ιδιοκτήτες της πιο πάνω ακίνητης ιδιοκτησίας στην οποία ανεγέρθηκε το ξενοδοχείο "Golden Bay".

Το Υπουργικό Συμβούλιο διέταξε με Διάταγμα σύμφωνα με το άρθρο 69(1) του περί Ακίνητης Ιδιοκτησίας (Διακατοχή, Εγγραφή και Εκτίμηση) Νόμου, Κεφ. 224 που δημοσιεύτηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας, τη διενέργεια γενικής εκτίμησης της αξίας της ακίνητης ιδιοκτησίας σε ολόκληρη την περιοχή της Κύπρου που ελέγχεται από το Κράτος.

Κατά τη γενική εκτίμηση, που στην εν λόγω περιοχή συμπληρώθηκε κατά την 1.3.91, η αγοραία αξία του ακινήτου κατά την 1.1.1980 υπολογίστηκε στο ποσό των £3.500.000,00.

Το κοινό ειδοποιήθηκε ότι η γενική εκτίμηση σε διάφορες περιοχές μεταξύ των οποίων και το χωριό Πύλα συμπληρώθηκε, με Ειδοποίηση του Διευθυντή Τμήματος Κτηματολογίου και Χωρομετρίας σύμφωνα με το άρθρο 70(β) του Κεφ. 224, που δημοσιεύτηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας.

Με την ειδοποίηση εκαλείτο το κοινό να επιθεωρήσει τους καταλόγους εκτίμησης και οποιοδήποτε ενδιαφερόμενο πρόσωπο διαφωνούσε να υποβάλει έγγραφη ένσταση μέσα σε έξι μήνες, όπως προνοείται από τα άρθρα 70(δ) και 74 του Κεφ. 224.

Οι αιτητές δεν υπέβαλαν έγγραφη ένσταση κατά της εκτίμησης γι΄αυτό η εκτίμηση κατέστη τελική.

Υπέβαλαν αίτηση ημερομηνίας 20.3.97 στον Επαρχιακό Κτηματολογικό Λειτουργό Λάρνακας για επανεκτίμηση του ακινήτου, δυνάμει του άρθρου 67 του Κεφ. 224 και απέστειλαν στο Επαρχιακό Κτηματολογικό Γραφείο Λάρνακας έκθεση εκτίμησης του ακινήτου από εγκεκριμένους εκτιμητές.

Σύμφωνα με την έκθεση, η αγοραία αξία του ακινήτου σε τιμές 1.1.1980 υπολογίστηκε στο ποσό των £2.400.000,00.

Η αίτηση εξετάστηκε από τον καθ΄ου η αίτηση και διαπιστώθηκε ότι το υπό αναφορά ακίνητο δεν υπέστη οποιαδήποτε μεταβολή (προσθήκες ή αφαιρέσεις) ώστε να δικαιολογείται επανεκτίμηση του σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 67.

Ο καθ΄ου η αίτηση με επιστολή του ημερομηνίας 10.12.97 πληροφόρησε τους αιτητές ότι "ενόψει του γεγονότος ότι από την ημερομηνία της αρχικής εκτίμησης μέχρι σήμερα δεν επήλθε οποιαδήποτε μεταβολή στην κατάσταση του ακινήτου που να δικαιολογεί ουσιώδη μείωση (ή αύξηση) της αγοραίας αξίας του ακινήτου, σε τιμές 1.1.1980, δεν μπορεί να γίνει αλλαγή της εκτίμησης".

Εναντίον της πιο πάνω απόφασης του καθ΄ου η αίτηση καταχωρίστηκε η παρούσα προσφυγή στις 23.2.98.

Έχω εξετάσει με προσοχή την προδικαστική αυτή ένσταση και την απορρίπτω κρίνοντας ότι η απόφαση είναι εκτελεστή διοικητική πράξη που ανήκει στη σφαίρα του δημοσίου δικαίου. Στις υποθέσεις Kato Paphos Coast Hotel Co. Ltd ν. Διευθυντή Κτηματολογίου και Χωρομετρικού Τμήματος, Υπ. 491/86 και 482/86, ημερομηνίας 18.5.90, θεωρήθηκε ότι η απόφαση του Διευθυντή του Κτηματολογίου, με την οποία αναθεώρησε την εκτίμηση ακινήτων των αιτητών, ενέπιπτε στη σφαίρα του δημοσίου δικαίου. Η απόφαση αυτή παραπέμπει στη Westpark Ltd v. Κυπριακή Δημοκρατία, Α.Ε. 759, ημερομηνίας 18.4.89 όπου θεωρήθηκε ότι η πράξη της εκτίμησης του Διευθυντή του Κτηματολογίου σχετικά με την αγοραία αξία εμπίπτει στη σφαίρα του δημοσίου δικαίου.

Στην ουσία του θέματος οι αιτητές προβάλλουν έλλειψη δέουσας έρευνας και πλάνης ως προς το νόμο και ότι η προσβαλλόμενη απόφαση λήφθηκε σε αντίθεση με τις πρόνοιες του άρθρου 67 του Κεφ. 224 που προνοεί τα ακόλουθα:

Ισχυρίζονται οι αιτητές ότι μετά την παρέλευση της πενταετίας που προνοεί το άρθρο αυτό ένας αιτητής μπορεί να ζητήσει την επανεκτίμηση του ακινήτου του, άσχετα με το αν υπήρξε ουσιαστική αύξηση ή μείωση της αξίας του. Προβάλλουν περαιτέρω ότι η επιφύλαξη καθορίζει ότι μπορεί να γίνει επανεκτίμηση και σε περίοδο μικρότερη των 5 ετών αν υπάρχουν οι προϋποθέσεις που αναφέρονται και ότι οι προϋποθέσεις δεν ισχύουν για αίτηση μετά την παρέλευση της πενταετίας. Ισχυρίζονται ότι με βάση το πιο πάνω άρθρο ο καθ΄ου η αίτηση είχε υποχρέωση να προχωρήσει στην επανεκτίμηση του ακινήτου, άσχετα με το αν υπήρξε αλλαγή ή όχι στο ακίνητο και να καθορίσει τη νέα του εκτίμηση.

Ο καθ΄ου η αίτηση υποστηρίζει ότι είχε προβεί σε δέουσα και επαρκή έρευνα όλων των ουσιωδών στοιχείων της υπόθεσης και ότι προσάρμοσε κατά το δέοντα τρόπο τα πραγματικά δεδομένα της υπόθεσης στις σχετικές πρόνοιες της νομοθεσίας, με αποτέλεσμα η επίδικη απόφαση να είναι εύλογα επιτρεπτή ώστε να αποκλείει επέμβαση του Δικαστηρίου. Κατά τον καθ΄ου η αίτηση, αυτός δεν είχε υποχρέωση να προβεί σε νέα εκτίμηση αφού δεν επήλθε οποιαδήποτε αλλαγή στο επίδικο ακίνητο, ώστε να δικαιολογούσε αναθεώρηση της υφιστάμενης εκτίμησης. Αυτό το στηρίζει στο γεγονός ότι η περιγραφή του επίδικου ακινήτου στην έκθεση εκτίμησης των εκτιμητών των αιτητών συμπίπτει με την περιγραφή του ακινήτου επί της οποίας στηρίχθηκε η υφιστάμενη εκτίμηση του καθ΄ου η αίτηση.

Κατά την κρίση μου η προσβαλλόμενη απόφαση λήφθηκε από τον καθ΄ου η αίτηση αφού προηγουμένως αυτός προέβηκε σε δέουσα έρευνα όλων των ουσιωδών στοιχείων της υπόθεσης. Από το διοικητικό φάκελο διαπιστώνεται ότι διεξήγαγε επιτόπια εξέταση και μελέτησε την εκτίμηση που υπέβαλαν οι αιτητές. Απάντησε στους αιτητές με επιστολή του ημερομηνίας 10.12.97 ότι δεν μπορεί να γίνει αλλαγή της εκτίμησης λόγω του ότι από την ημερομηνία της αρχικής εκτίμησης μέχρι τότε δεν είχε επέλθει ουσιώδης αύξηση ή μείωση της αγοραίας αξίας του ακινήτου σε τιμές 1.1.80.

Έχοντας μελετήσει με προσοχή τις πρόνοιες του άρθρου 67 του Κεφ.224, διαπιστώνω ότι δεν προκύπτει σαφώς επιτακτική υποχρέωση του διοικητικού οργάνου για την έκδοση διοικητικής πράξης. Η σχετική πρόνοια του εν λόγω άρθρου είναι ". . . δύναται να επανεκτιμηθεί καθ΄οιονδήποτε χρόνο όστις δεν είναι βραχύτερος των 5 ετών από της ημερομηνίας της τελευταίας εκτιμήσεως . . ." Έχω τη γνώμη ότι πρέπει να ισχύσει η γενική αρχή του διοικητικού δικαίου για το τεκμήριο υπέρ της διακριτικής ευχέρειας όπου από τις σχετικές διατάξεις δεν προκύπτει σαφώς επιτακτική υποχρέωση του διοικητικού οργάνου για την έκδοση διοικητικής πράξης. Στο Εγχειρίδιο Διοικητικού Δικαίου Σπηλιωτοπούλου, 4η Έκδοση, παράγραφος 152 αναφέροντα τα ακόλουθα:

Κάτω από τις συνθήκες, κρίνω ότι η προσβαλλόμενη απόφαση ήταν εύλογα επιτρεπτή στην ουσιαστική κρίση του αρμοδίου διοικητικού οργάνου. Διαπιστώνω ότι δεν υπήρξε στην κρίση της διοίκησης πλάνη περί τα πράγματα ή το νόμο, υπέρβαση ή κατάχρηση εξουσίας. Κατ΄ακολουθία δεν δικαιολογείται επέμβαση του Δικαστηρίου στο πλαίσιο της αναθεωρητικής του δικαιοδοσίας με βάση το Άρθρο 146 του Συντάγματος, αφού η εξουσία του περιορίζεται στον έλεγχο νομιμότητας της επίδικης απόφασης.

Συνεπώς η προσφυγή απορρίπτεται και η επίδικη απόφαση επικυρώνεται με έξοδα εναντίον των αιτητών.

Π. Αρτέμης

Δ.

/Χ.Π.