ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ

ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ

ΕΝΩΠΙΟΝ: Γ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗ, Δ.

Αναφορικά με το ΄Αρθρο 146 του Συντάγματος

Μεταξύ:

Ανδρέα Θεοδώρου από τη Λάρνακα

Αιτητή

και

Υπουργού Παιδείας και/ή

Διευθυντή Μέση Εκπαίδευσης

καθ΄ων η αίτηση

---------------------

Για τον αιτητή: Α.Σ. Αγγελίδης.

Για τους καθ΄ων η αίτηση: Ρ. Παπαέτη-Χ"Κώστα, Δικηγόρος της Δημοκρατίας.

Ο αιτητής, ως πτυχιούχος του Κλάδου Πολιτικών Επιστημών της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, με επιστολές του προς την Υπουργό Παιδείας και Πολιτισμού και το Γενικό Διευθυντή του ίδιου Υπουργείου, ημερομηνίας 20.1.97, ζήτησε "τη δημιουργία ειδικότητας καθηγητών Πολιτικής Αγωγής". Το θέμα, όπως σημείωνε, αναγόταν "στην ευρεία διακριτική εξουσία της αρμόδιας αρχής" στην οποία και απευθυνόταν για να αποκατασταθεί "το καθεστώς ισότιμης μεταχείρισης όλων των πτυχιούχων".

Σε υπηρεσιακή σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε στις 10.2.97 υπό την προεδρία της Υπουργού "επισημάνθηκε πως ο σκοπός του μαθήματος επικεντρώνεται στην έννοια της αγωγής και όχι στην προσφορά ειδικών γνώσεων". Mε την επιστολή όμως του Διευθυντή Μέσης Γενικής Εκπαίδευσης, ημερομηνίας 12.2.97, ο αιτητής πληροφορήθηκε ότι "το ζήτημα της δημιουργίας ειδικότητας καθηγητών Πολιτικής Αγωγής απασχολεί το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού". ΄Οπως εξηγήθηκε περαιτέρω, "η θεώρηση αυτή εντάσσεται μέσα στις γενικότερες προσπάθειες για εκσυχρονισμό του εκπαιδευτικού συστήματος σε συνάρτηση όμως και με τις λειτουργικές πραγματικότητες".

Ο αιτητής επανήλθε με επιστολή του δικηγόρου του ημερομηνίας 15.7.97. Δεν τον ικανοποίησε η απάντηση. Θα έπρεπε να εξεταστεί το αίτημά του "όπως καθοριστεί για σκοπούς διορισμού και η ειδικότητα αυτή, ώστε να υπάρξει η δυνατότητα να διεκδικήσει θέση στη δημόσια εκπαίδευση, προς ολοκλήρωση του άρθρου 28 του Συντάγματος και των Διεθνών Συμβάσεων που αφορούσαν στην υποχρέωση του κράτους να αφήνει πραγματικά ανοικτές τις θέσεις του δημοσίου προς διεκδίκηση υπό παντός προσοντούχου".

Στις 26.8.97 ο Διευθυντής Μέσης Εκπαίδευσης πληροφόρησε τον αιτητή πως είχε οδηγίες να του αναφέρει ότι ενώ το θέμα απασχολούσε πάντοτε, με τα δεδομένα που υπήρχαν, σε σχέση με τα οποία είχε ενώπιόν του τις απόψεις των Επιθεωρητών Φιλολογικών Μαθημάτων, η δημιουργία ειδικότητας θα είχε αρνητικές συνέπειες στη λειτουργικότητα και την ποιότητα της εκπαίδευσης και θα συνεπαγόταν μεγαλύτερο οικονομικό κόστος. Κατέληξε ως εξής: "Η λύση που δίνεται σήμερα, για διδασκαλία του μαθήματος από φιλολόγους, φαίνεται ότι έχει ικανοποιητικά αποτελέσματα και δεν είναι σε βάρος της ποιότητας αφού δεν υπάρχει χρόνος ώστε το μάθημα να επεκταθεί σε εξειδικεύσεις που απαιτούν 'ειδικό'."

Στις 7.11.97 ασκήθηκε η παρούσα προσφυγή, με το πιο κάτω αίτημα:

Δεν είναι δυνατό να τίθεται ζήτημα συνεχιζόμενης παράλειψης εφόσον η διοίκηση επιλαμβάνεται αιτήματος και το απορρίπτει. (Βλ. Δήμος Λευκωσίας ν. Μέλπως Γρηγορίου ΑΕ 1431 ημερομηνίας 26.4.96). Είναι συνεπώς κατανοητή η προσπάθεια του ευπαίδευτου συνηγόρου του αιτητή να πείσει πως, με τους χειρισμούς που έγιναν, το θέμα παρέμεινε ανοικτό. Η δική μου αντίληψη είναι πως το αίτημα είχε απορριφθεί. Το γεγονός ότι στην επιστολή ημερομηνίας 26.8.97 αναφέρθηκε πως το ζήτημα "απασχολεί πάντοτε το Υπουργείο" δεν υποδηλώνει, όπως εισηγείται ο αιτητής, ότι το αίτημά του παρέμεινε εκκρεμές, ως τελούν υπό μελέτη. Στο πλαίσιο του συνόλου της επιστολής ήταν σαφές πως δεν θα μεταβάλλονταν οι ρυθμίσεις που ίσχυαν. Αυτό, αντίθετα προς όσα προβλήθηκαν αρχικά, φαίνεται να το αναγνωρίζει τελικά και ο αιτητής. Αναφέρεται σε άλλο σημείο της γραπτής του αγόρευσης:

Ως αναρμόδιο όργανο θεωρείται ο Διευθυντής Μέσης Γενικής Εκπαίδευσης που υπέγραψε την επιστολή ημερομηνίας 26.8.97. Εν τούτοις, τον θέλει και αυτό ένοχο της συνεχιζόμενης παράλειψης για την οποία ζητά θεραπεία. Ως καθ΄ου η αίτηση στην προσφυγή αναφέρεται ο Υπουργός Παιδείας και/ή ο Διευθυντής Μέσης Εκπαίδευσης και η θεραπεία αναφέρεται σε συνεχή παράλειψη "του καθ΄ου η αίτηση".

Ταυτόχρονα, αναπτύσσονται στη γραπτή αγόρευση του αιτητή λόγοι για τους οποίους η πράξη απόρριψης είναι παράνομη. Επικαλείται έλλειψη πρακτικού και παραπονείται για την εμκπλοκή στο θέμα των Επιθεωρητών των Φιλογογικών Μαθημάτων. Οι καθ΄ων η αίτηση υποστήριξαν, για λόγους που εξηγούν, πως η απόφαση λήφθηκε αρμοδίως από τον Υπουργό και επανήλθε ο αιτητής στο θέμα με την απαντητική του αγόρευση. ΄Οπως εισηγήθηκε, "ουδέποτε αποφάσισε ο Υπουργός.... να απορρίψει νόμιμα και αιτιολογημένα το αίτημα". Και "διαρκώς ο Υπουργός παραλείπει να ερευνήσει σε βάθος το αίτημα...."

Νομίζω πως η συζήτηση στις γραπτές αγορεύσεις απομακρύνθηκε από ό,τι θα μπορούσε να υπαχθεί στο αντικείμενο της προσφυγής. Τα πιο πάνω θα μπορούσαν να απασχολήσουν αν προσβαλλόταν πράξη απόρριψης. Εδώ προσβάλλεται η συνεχιζόμενη παράλειψη οφειλόμενης ενέργειας. Κατ΄ισχυρισμόν, βέβαια, οφειλόμενης και θα εξετάσω, παρά τα πιο πάνω, και αυτό το θέμα.

Η ευπαίδευτος συνήγορος για τους καθ΄ων η αίτηση, με αναφορά στη νομολογία και στη βιβλιογραφία (βλ. Ιωάννης Φάκας ν. Δημοκρατία 132/89 ημερομηνίας 23.6.90, Ανδρέα Χριστοδουλίδη κ.α. ν. Δημοκρατία ΑΕ 448 ημερομηνίας 15.11.90, Στασινόπουλος - Δίκαιο των Διοικητικών Διαφορών, 4η έκδοση σελ. 195, Σπηλιωτόπουλος - Εγχειρίδιο Διοικητικού Δικαίου ΄Εκδοση 1978, σελ 386) επισήμανε πως δεν είναι δυνατό να τίθεται ζήτημα οφειλόμενης ενέργειας αφού δεν επιβαλλόταν εκ του Νόμου η ενέργεια που επεδίωκε ο αιτητής. (Βλ. επίσης και Δήμος Λάρνακος ν. Μοbil Oil Cyprus Ltd (1995) 3 AAΔ 400)

Ο αιτητής αναφέρεται πρώτα στα άρθρα 14, 25 και 28Α του περί Δημόσιας Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας Νόμου του 1969 (Ν. 10/69 όπως τροποποιήθηκε) αναφορικά με την πλήρωση θέσεων από την Επιτροπή Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας μετά από πρόταση του Υπουργού ως αρμοδίας αρχής, τις κατηγορίες των θέσεων, (πρώτου διορισμού, πρώτου διορισμού και προαγωγής) όπως καθορίζονται από το Υπουργικό Συμβούλιο και τη δημοσίευση κενών θέσεων και των ειδικοτήτων στις οποίες αφορούν. Και επικαλείται την αρχή της ισότητας. Εκλαμβάνει πως η ειδικότητά του "είναι αναγνωρισμένη και διδάσκεται ως μάθημα στα σχολεία μας και έγιναν εξ αυτής διορισμοί". Προσδιορίζει δε, στο τέλος, τί ακριβώς εννοεί ως παράλειψη:

Δεν έχει στοιχειοθετηθεί τίποτε που θα μπορούσε να στηρίξει την άποψη για οφειλόμενη ενέργεια. Το περιεχόμενο ορισμένου μαθήματος και, ανάλογα, η ειδικότητα του καθηγητή που θα το διδάσκει, καθορίζεται κατά διακριτική εξουσία. Για λόγους που εξηγούνται στα έγγραφα που προσκομίστηκαν, δεν κρίνεται ενδεδειγμένη η αναβάθμιση του μαθήματος της Πολιτικής Αγωγής ώστε να "επεκταθεί σε εξειδικεύσεις που απαιτούν 'ειδικό'". Προκρίνεται ως σκοπός του η επικέντρωση "στην έννοια της αγωγής και όχι στην προσφορά ειδικών γνώσεων" γι΄αυτό και, όπως σημειώνεται, μελετάται η μετονομασία του σε Αγωγή του Πολίτη. Σε τελική ανάλυση, ο αιτητής επιδιώκει να υπαγορεύσουμε στη διοίκηση εκπαιδευτική πολιτική. Αυτό υπερβαίνει τις δυνατότητες που παρέχονται στην αναθεωρητική δίκη.

Μια τελευταία παρατήρηση. Ο αιτητής μαζί με τα άλλα, θέτει με την αγόρευσή του και θέμα θεραπείας κατ΄επίκληση του Άρθρου 29 του Συντάγματος. Δεν θα επεκταθώ σε λεπτομέρειες. Αυτά, ανεξάρτητα από οτιδήποτε άλλο, είναι ασυμβίβαστα προς το αντικείμενο της προσφυγής, όπως το καθορίζει ο ίδιος με τη θεραπεία που ζητά. Η προσφυγή αφορά σε παράλειψη συγκεκριμένης ενέργειας και όχι σε παράλειψη εξέτασης και λήψης απόφασης επί θέματος. Η προσφυγή απορρίπτεται ως απαράδεκτη, με έξοδα.

Γ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, Δ

/ΜΣι.