CyLaw | Αναφορικά μ'εμάς | Επικοινωνία

ΥΠΟΘΕΣΗ ΑΡ. 746/98

ΜΕΤΑΞΥ:

Αιτητών

Καθ'ων η αίτηση

Το Υπουργικό Συμβούλιο έχει τη δυνατότητα να καθορίζει την ηλικία που πρέπει να έχει ένα παιδί προτού εγγραφεί ως μαθητής σε Δημοτικό Σχολείο (Κ.Δ.Π. 223/97). Στις 11/6/97 το Υπουργικό Συμβούλιο αποφάσισε να εγκρίνει την αύξηση του όριου ηλικίας εισδοχής των παιδιών σε Δημοτικό Σχολείο από 5 χρόνια και 6 μήνες σε 5 χρόνια και 8 μήνες (Αρ. Απόφασης 46.201). Το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού με σχετική ανακοίνωση προς τον τύπο στις 14/1/98, που δόθηκε μέσω του Γραφείου Τύπου και Πληροφοριών, πληροφορούσε τους γονείς ότι θα γίνονταν δεκτά για εγγραφή στην Α΄ Τάξη όσα παιδιά θα συμπλήρωναν 5 χρόνια και 8 μήνες πριν από την 1/9/98, δηλαδή όσα είχαν γεννηθεί πριν από τις 31/12/92.

Η αιτήτρια προσβάλλει την εγκυρότητα της πιο πάνω απόφασης για διάφορους λόγους που μπορούν να συνοψιστούν στην παραβίαση των αρχών της χρηστής διοίκησης και του άρθρου 28 του Συντάγματος. Ειδικότερα η αιτήτρια ισχυρίζεται ότι οι καθ'ων η αίτηση κοινοποίησαν την απόφαση τους μετά την πάροδο του 1/3 της σχολικής χρονιάς 1997-1998, ενώ η αιτήτρια είχε ήδη αρχίσει τη φοίτηση της στην Προδημοτική τάξη για τη σχολική χρονιά 1997-1998. Η αιτήτρια έχει ήδη εγγραφεί εκ νέου στην Προδημοτική τάξη και η επανένταξη της της έχει επιφέρει σοβαρά ψυχολογικά προβλήματα, αφού συμμαθητές και συμμαθήτριες της που έτυχε να είναι δύο μήνες μεγαλύτεροι της φοιτούν τώρα στην Α΄ Τάξη του Δημοτικού Σχολείου. Η παράλειψη των καθ'ων η αίτηση να γνωστοποιήσουν έγκαιρα την απόφαση τους παραβιάζει τις αρχές της καλής και/ή χρηστής διοίκησης, ενώ η πιο πάνω διαφορά των δύο μηνών είναι τόσο παράλογη που καθιστά την αιτήτρια θύμα άνισης μεταχείρισης κατά παράβαση του άρθρου 28 του Συντάγματος.

Είναι η θέση των καθ'ων η αίτηση ότι η απόφαση για την αύξηση του όριου ηλικίας των παιδιών από 5 χρόνια και 6 μήνες σε 5 χρόνια και 8 μήνες είχε ληφθεί κατόπιν ενδελεχούς μελέτης και έρευνας. Ειδικότερα, η απόφαση που εντάσσεται μέσα στα πλαίσια της εναρμόνισης των εκπαιδευτικών μας θεσμών με ό,τι εφαρμόζεται στην Ευρωπαϊκή Ενωση, λήφθηκε με τη σύμφωνη γνώμη της Παγκύπριας Ομοσπονδίας Ελλήνων Διδασκάλων (ΠΟΕΔ) και της Συνομοσπονδίας Ομοσπονδιών Συνδέσμων Γονέων Δημοτικής Εκπαίδευσης και του Γραφείου Προγραμματισμού. Σύμφωνα με τα σχετικά δεδομένα της ΟΥΝΕΣΚΟ σε ένα ποσοστό 76% από τις 200 χώρες που αναφέρονται, τα παιδιά εγγράφονται στα Δημοτικά Σχολεία σε ηλικία 6 χρόνων. Από τις 37 ευρωπαϊκές χώρες μόνο σε επτά η εγγραφή γίνεται πριν από τα 6 χρόνια. Χαρακτηριστικά στην Ελλάδα από το 1995-1996 η εγγραφή γίνεται όταν τα παιδιά συμπληρώσουν την ηλικία των 6 χρόνων. Τα πιο πάνω στοιχεία υποδηλώνουν ότι η σχετική απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου ήταν εύλογα επιτρεπτή παρά το γεγονός ότι για το 1998-1999 η εφαρμογή της απόφασης θα έχει ως αποτέλεσμα τον αποκλεισμό 1750 παιδιών.

Η διαφορά μεταξύ κανονιστικής και ατομικής διοικητικής πράξης τονίστηκε στην υπόθεση Kanika Hotels Ltd v. Συμβουλίου Αποχετεύσεων Λεμεσού-Αμαθούντας (Α.Ε. 1491 της 24/3/96) όπου αναφέρθηκε ότι,

Εχω εξετάσει προσεκτικά την εισήγηση που έχει υποβληθεί και έχω καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου της 11/6/97 αποτελεί κανονιστική πράξη νομοθετικού περιεχομένου. (Ιδε Nicosia Race Club v. Republic (1984) 3 C.L.R. 791). Ανεξάρτητα από την πιο πάνω κατάληξη δεν τίθεται θέμα εκπρόθεσμης καταχώρισης αφού η αιτήτρια δεν προσβάλλει την απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου, αλλά την άρνηση των αρμόδιων αρχών να αποδεχθούν την εγγραφή της σύμφωνα με την πιο πάνω απόφαση. (Ιδε Θεοδουλίδου ν. Δημοκρατίας Α.Ε. 689/89 της 6/11/89).

Στην παρούσα περίπτωση μετά από μια προσεκτική εξέταση έχω καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η Διοίκηση δεν παραβίασε οποιαδήποτε αρχή καλής πίστης και χρηστής διοίκησης. Η σχετική απόφαση φαίνεται ότι ήταν το αποτέλεσμα μιας ενδελεχούς μελέτης, η υιοθέτηση της οποίας επιβαλλόταν μέσα στα σύγχρονα δεδομένα. Η σχετική πληροφόρηση όσων θα επηρεάζονταν έγινε τουλάχιστον 8 μήνες πριν από την εγγραφή των παιδιών και η περίοδος αυτή κρίνεται περισσότερο από ικανοποιητική για όσα παιδιά θα εγγράφονταν το Σεπτέμβριο του 1998. Δεν παραγνωρίζω το γεγονός ότι ένας μικρός αριθμός παιδιών που ήδη φοιτούσαν στην Προδημοτική θα επηρεαζόταν σε κάποιο βαθμό. Ομως η σχετική απόφαση δεν μπορεί να λεχθεί ότι ήταν αποτέλεσμα εκμετάλλευσης, πλάνης ή απάτης, σε βαθμό που να αποδίδεται στη Διοίκηση έλλειψη καλής πίστης ή παραβίασης των αρχών της χρηστής διοίκησης.

Η ανακοίνωση για την αύξηση του ορίου ηλικίας έγινε στις 14/1/98. Στις 16/7/98 οι γονείς της αιτήτριας ζήτησαν με σχετική επιστολή των δικηγόρων τους από τον Υπουργό Παιδείας όπως δώσει οδηγίες για να καταστεί δυνατή η εγγραφή της αιτήτριας ως μαθήτριας της Α΄ Τάξης του Δημοτικού Σχολείου Αγίου Ανδρέα για τη σχολική χρονιά 1998-1999. Το Υπουργείο Παιδείας με απαντητική του επιστολή ημερομηνίας 9/10/98 πληροφόρησε τους δικηγόρους ότι οι εγγραφές παιδιών σε Δημοτικά Σχολεία καθορίζονταν με τη σχετική απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου της 11/6/97 και ότι αυτή θα εφαρμοζόταν για όλα ανεξαιρέτως τα παιδιά. Οι δικηγόροι της αιτήτριας ισχυρίζονται ότι αν είχαν πάρει τη σχετική απάντηση πριν από το Σεπτέμβριο του 1998, θα προέβαιναν σε άλλες διευθετήσεις για τη σχολική χρονιά 1998-1999 ή με έγκαιρα ένδικα μέσα θα προσπαθούσαν να εξασφαλίσουν την εγγραφή της αιτήτριας στην Α΄ Τάξη του Δημοτικού Σχολείου πριν από την έναρξη της σχολικής χρονιάς 1998-1999.

Σύμφωνα με τις πρόνοιες του άρθρου 146 του Συντάγματος η δικαιοδοσία του Ανωτάτου Δικαστηρίου περιορίζεται στην αναθεώρηση πράξεων, αποφάσεων ή παραλείψεων που ανάγονται στην άσκηση της εκτελεστικής ή διοικητικής λειτουργίας. Εχει νομολογιακά καθιερωθεί ότι μόνο παράλειψη αρμόδιας Αρχής να δώσει απάντηση σε αίτημα ή παράπονο, που άπτεται της άσκησης εκτελεστικής ή διοικητικής λειτουργίας, μπορεί να αποτελέσει το αντικείμενο προσφυγής σύμφωνα με τις πρόνοιες του άρθρου 146. (Ιδε Ξενοφώντος ν. The Republic 2 R.S.C.C. 89, Yialousa Savings Bank Ltd. v. The Republic (Minister of Finance as Controller of Banks) and another [1977] 3 C.L.R. 25). Ομως δεν υπάρχει παραβίαση του άρθρου 29 όταν δεν δίνεται απάντηση σε αίτημα ή παράπονο που ο χαρακτήρας του περιορίζεται στην παροχή πληροφοριών.

Εχει νομολογιακά καθιερωθεί ότι με τη λήψη και κοινοποίηση της σχετικής απόφασης στο διοικούμενο η σχετική παράλειψη αίρεται. (Δήμος Λευκωσίας ν. Γρηγορίου, Α.Ε. 1431 της 26/4/96). Στην παρούσα περίπτωση η σχετική απάντηση δόθηκε με κάποια σχετική καθυστέρηση και έτσι η παράλειψη είχε τερματισθεί. Εφόσον η αιτήτρια έχει προσφύγει επί της ουσίας δικαιούται να παραπονείται μόνο για την παράλειψη που έχει σημειωθεί, εφόσον έχει υποστεί ζημιά. Το σχετικό βάρος δε σε μια τέτοια περίπτωση το φέρει η αιτήτρια. (Ιδε Sevastides v. Republic (1968) 3 C.L.R. 304 και Ioannides v. Municipality of Nicosia (1968) 3 C.L.R. 551). Εχω εξετάσει προσεκτικά την εισήγηση της αιτήτριας ότι η παράλειψη αυτή δεν της επέτρεψε να προβεί σε άλλες διευθετήσεις και να λάβει έγκαιρα ένδικα μέτρα με τα οποία θα μπορούσε να επιτύχει την εγγραφή της για τη σχολική χρονιά 1998-1999 και έχω καταλήξει στο συμπέρασμα ότι αυτή δεν μπορεί να ευσταθήσει. Η αιτήτρια θα μπορούσε να μελετήσει και/ή υλοποιήσει την υιοθέτηση άλλων διευθετήσεων και/ή να επισπεύσει η ίδια τη λήψη ένδικων μέτρων που θα εξέταζαν κατά πόσο η εγγραφή της θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί. Δεν έχει προσφερθεί οποιαδήποτε μαρτυρία που θα μπορούσε να υποστηρίξει την πρόκληση ζημιάς. Η εισήγηση ότι η αιτήτρια έχει υποστεί ψυχολογική ταλαιπωρία δεν μπορεί από μόνη της να αποδείξει την στοιχειοθέτηση συγκεκριμένης ζημιάς. Χωρίς να παραγνωρίζω και το ότι η καθυστέρηση που παρατηρήθηκε δεν ήταν σκόπιμη, αλλά αποτέλεσμα λανθασμένης καταχώρισης της επιστολής του δικηγόρου της αιτήτριας, έχω καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η παράλειψη απάντησης μέσα σε 30 μέρες, δεν έχει επιφέρει οποιαδήποτε ζημιά στην αιτήτρια.

Το άρθρο 28 του Συντάγματος διασφαλίζει την ισότητα όλων ενώπιον του Νόμου. Οπως έχει τονιστεί στην υπόθεση Republic v. Christoudia and another (1988) 3 C.L.R. 2622,

Η ισότητα που διασφαλίζεται με το άρθρο 28 παραβιάζεται μόνο όταν η διαφοροποίηση δεν βασίζεται πάνω σε αντικειμενική και εύλογη διάκριση. (Ιδε Kyriakides v. The Republic (1969) 3 C.L.R. 390). Μια τέτοια διαφοροποίηση πρέπει να εξετάζεται σε σχέση με το σκοπό τον οποίο εξυπηρετεί και τις πραγματικότητες που ισχύουν στο συγκεκριμένο χρόνο. Η αρχή της ισότητας παραβιάζεται μόνο όταν η διάκριση δεν είναι αντικειμενική και εύλογη. (Παύλου ν. Γενικού Εφόρου Εκλογών και άλλου (1987) 1 C.L.R. 252).