|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(1998) 4 ΑΑΔ 423
29 Μαΐου, 1998
[ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 124, 28 ΚΑΙ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
J.C. HAGGIPAVLOU AND SON LIMITED,
Αιτήτρια,
v.
ΑΡΧΗΣ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΥ ΚΥΠΡΟΥ,
Καθ' ης η αίτηση.
(Υπόθεση Αρ. 331/95)
Προσφορές ― Όροι ― Παράβαση ουσιώδους όρου των προσφορών ― Συνέπειες ― Περιστάσεις της παράβασης ουσιώδους όρου στην κριθείσα περίπτωση.
Προσφυγή βάσει του Άρθρου 146 του Συντάγματος ― Έννομο συμφέρον ― Έννομο συμφέρον αποκλεισθέντος προσφοροδότη ― Δεν υφίσταται ως προς την κατακύρωση εφόσον δεν αντρέπεται η εγκυρότητα του αποκλεισμού του προσφοροδότη.
Διοικητικό Δίκαιο ― Oυσιαστική κρίση της διοίκησης ― Δεν ελέγχεται ακυρωτικός ― Kρίση περί μη συμμόρφωσης προσφοροδότη με τους όρους των προσφορών στην κριθείσα περίπτωση.
H αιτήτρια εταιρεία προσέβαλε την κατακύρωση της επίδικης προσφοράς στο ενδιαφερόμενο μέρος. H προσφορά της αιτήτριας είχε αποκλειστεί λόγω μη συμμόρφωσης προς τους όρους των προσφορών.
Tο Aνώτατο Δικαστήριο, απορρίπτοντας την προσφυγή ως απαράδεκτη, αποφάσισε ότι:
1. Το ερώτημα που εγείρεται είναι κατά πόσον οι αιτητές νομιμοποιούνται στην προσφυγή τους με την οποία επιδιώκουν την ακύρωση της κατακύρωσης της προσφοράς στο ενδιαφερόμενο μέρος, αν δηλαδή έχουν έννομο προς τούτο συμφέρον.
Η απάντηση εξαρτάται από το κατά πόσον η προσφορά της αιτήτριας πληρούσε ή πράγματι δεν πληρούσε τους όρους και τις προδιαγραφές του Διαγωνισμού.
Σειρά πρωτόδικων αποφάσεων του Ανωτάτου Δικαστηρίου, αλλά και η απόφαση της Ολομέλειας στην K. & M. Transport v. E.F.A. & Others (1987) 3 C.L.R. 1939, καθιστούν σαφές ότι προσφορά που δεν ανταποκρίνεται στις προδιαγραφές που ζητήθηκαν δεν μπορεί να εξετασθεί.
Σύμφωνα με την ίδια νομολογία η εκτίμηση των πραγματικών γεγονότων ανήκει στη διοίκηση. Το Δικαστήριο επεμβαίνει μόνον αν διαπιστώσει πλάνη περί τα πράγματα ή το νόμο ή υπέρβαση των ακραίων ορίων της διακριτικής εξουσίας ή των αρχών της χρηστής διοίκησης. Δεν ελέγχει θέματα τεχνικής φύσεως που λήφθηκαν υπόψη από τη διοίκηση στην έκδοση της προσβαλλόμενης απόφασης διότι η διοίκηση είναι ο καλύτερος γνώστης και κριτής. Η κρίση της διοίκησης σε ζητήματα τεχνικής φύσεως ή ειδικών γνώσεων είναι γενικά ανέλεγκτη.
2. Υπό το φως των ενώπιον του Δικαστηρίου, η καθ' ης η αίτηση ενήργησε με πλήρη καλή πίστη, δεν πλανήθηκε περί τα πράγματα ή περί το νόμο, δεν υπερέβη τα ακραία όρια της διακριτικής της εξουσίας ούτε, βέβαια, ενήργησε, καθ' οιονδήποτε τρόπο, κατά παράβαση των αρχών της χρηστής διοίκησης. Διεξήγαγε την υπό τις περιστάσεις δέουσα έρευνα με αποτέλεσμα να καταλήξει στην εύλογη εκτίμηση ότι η προσφορά της αιτήτριας δεν πληρούσε ουσιώδεις τεχνικούς όρους της προκήρυξης του Διαγωνισμού και, επομένως, αυτή δεν ανταποκρινόταν με τους όρους και τις προδιαγραφές που ζητήθηκαν ώστε να μπορεί να εξετασθεί περαιτέρω. Τούτου δοθέντος, ακολουθεί ότι οι αιτητές στερούνται του απαραίτητου έννομου συμφέροντος για να αμφισβητήσουν την κατακύρωση της προσφοράς στο ενδιαφερόμενο μέρος.
Η προσφυγή απορρίπτεται με έξοδα.
Aναφερόμενες υποθέσεις:
K. & M. Transport v. E.F.A. & Others (1987) 3 C.L.R. 1939,
Eraclidou and Another v. Compensation Officer (1968) 3 C.L.R. 44,
Stavrinou v. Republic (1986) 3 C.L.R. 1195,
Caramondani Bros. Ltd. ν. Δημοκρατίας (1991) 4 Α.Α.Δ. 4003,
Χρ. Κυριάκου Λτδ. ν. Α.ΤΗ.Κ. (1995) 3 Α.Α.Δ. 178.
Προσφυγή.
Προσφυγή με την οποία προσβάλλεται η απόφαση για κατακύρωση προσφοράς για υψηλής τάσεως λαμπτήρες στο ενδιαφερόμενο μέρος.
Αλ. Λυκούργου, για την Aιτήτρια.
Α. Δημητρίου, για την Kαθ' ης η αίτηση.
Cur. adv. vult.
ΓABPIHΛIΔHΣ, Δ.: Με την προσφυγή προσβάλλεται η εγκυρότητα της απόφασης της καθ' ης η αίτηση με την οποία κατακυρώθηκε προσφορά για υψηλής τάσεως λαμπτήρες στο ενδιαφερόμενο μέρος, αντί στην αιτήτρια.
Τα ουσιώδη γεγονότα της υπόθεσης είναι τα ακόλουθα.
Η καθ' ης η αίτηση ζήτησε προσφορές με Διαγωνισμό από 20 προμηθευτές, σύμφωνα με εγκεκριμένο κατάλογο προμηθευτών, για την αγορά λαμπτήρων υψηλής πίεσης νατρίου 50 και 70 "watt". Μεταξύ των προσφοροδοτών ήταν οι αιτητές και το ενδιαφερόμενο μέρος. Κατά το άνοιγμα των προσφορών οι αρμόδιοι λειτουργοί της καθ' ης η αίτηση διαπίστωσαν ότι η προσφορά των αιτητών δεν ήταν σύμφωνη με τους όρους και τις προδιαγραφές του Διαγωνισμού οι οποίοι απαιτούσαν την υποβολή των αναγκαίων βεβαιώσεων αναφορικά με τη διαθεσιμότητα Συστήματος Διασφάλισης Ποιότητας του προϊόντος που να συνάδει με τα πρότυπα "ISO 9000" ή άλλο ισοδύναμο εθνικό πρότυπο και την υποβολή του αναγκαίου πιστοποιητικού ("Quality Assurance" και "Certificates"). Μετά από τη διαπίστωση αυτή, με "fax" ημερομηνίας 24/11/1994, η καθ' ης η αίτηση επεσήμανε στους αιτητές την εν λόγω παράλειψη στην προσφορά τους και τους κάλεσε, μέχρι τις 30/11/1994, να την προμηθεύσουν με έγκυρο Πιστοποιητικό Διασφάλισης Ποιότητας. Σε απάντηση οι αιτητές, με "fax" τους ημερομηνίας 25/11/1994, διαβίβασαν στην καθ' ης η αίτηση πιστοποιητικό υπογεγραμμένο από τους "MAZDA ECLAIRAGE" το οποίο πιστοποιούσε ότι η παραγωγή και ο έλεγχος των προϊόντων των αιτητών γίνονταν σύμφωνα με τις προδιαγραφές "IEC 662" και το ισοδύναμο γαλλικό πρότυπο "NFC 72-213".
Η σειρά των προτύπων "ISO 9000" είναι διατυπωμένη σε γενικές γραμμές (general terms) και εκφράζει μια διεθνή κοινή συναίνεση απόψεων αναφορικά με τα ουσιώδη χαρακτηριστικά ενός συστήματος ποιότητας το οποίο είναι ικανό να διασφαλίζει την αποτελεσματική λειτουργία μίας κατασκευαστικής μονάδας. Αντίθετα, το "IEC 662", όπως επίσης και το ισοδύναμο γαλλικό πρότυπο "NFC 72-213", παρέχει απλώς λεπτομέρειες αναφορικά με το τελικό προϊόν όπως π.χ. υλικό, διαστάσεις, ονομαστική δύναμη κ.λ.π.. Δεν έχει σχέση με τις διαδικασίες ελέγχου που πρέπει να ακολουθούνται σύμφωνα με τα πρότυπα "ISO 9000". Εκτός τούτου, το πιστοποιητικό που διαβιβάστηκε από τους αιτητές δεν ήταν σύμφωνο με τις προδιαγραφές του Διαγωνισμού αφού δεν έφερε την υπογραφή κάποιου ανεξάρτητου διεθνούς οργανισμού, εξουσιοδοτημένου για το σκοπό αυτό από κάποιο κρατικό φορέα, κατά τη συνήθη πρακτική έκδοσης προτύπων "ISO 9000", αλλά έφερε την υπογραφή της ίδιας της εταιρείας που κατασκεύαζε τους λαμπτήρες που αποτελούσαν το αντικείμενο της προσφοράς των αιτητών.
Ως αποτέλεσμα των πιο πάνω η προσφορά των αιτητών εκρίθη ότι ήταν εκτός των ζητηθέντων όρων και προδιαγραφών του Διαγωνισμού και ως, εκ τούτου, δεν εξετάστηκε περαιτέρω.
Οι μοναδικές προσφορές που πληρούσαν τους όρους και τις προδιαγραφές που ζητήθηκν από την καθ' ης η αίτηση ήταν εκείνες του ενδιαφερόμενου μέρους και των προσφοροδοτών ως "OSRAM LTD", και, επειδή από τις δύο αυτές προσφορές η χαμηλότερη ήταν αυτή του ενδιαφερόμενου μέρους, η αρμόδια ομάδα λειτουργών της καθ' ης η αίτηση εισηγήθηκε την κατακύρωσή της στο ενδιαφερόμενο μέρος πράγμα που έγινε.
Προβάλλεται ως λόγος ακυρώσεως της κατακύρωσης της προσφοράς στο ενδιαφερόμενο μέρος ότι η καθ' ης η αίτηση παρέβη και ή ερμήνευσε και ή εφάρμοσε τους όρους και τις προδιαγραφές των εγγράφων του Διαγωνισμού με κακή πίστη, πράγμα που είχε ως αποτέλεσμα να θεωρηθεί η προσφορά της αιτήτριας ως εκτός προδιαγραφών αναφορικά με το Σύστημα Ελέγχου Ποιότητας (Quality Assurance System) και το Πιστοποιητικό Ελέγχου Ποιότητας (Quality Assurance Certificate). Το σχετικό απόσπασμα από την έκθεση αξιολόγησης έχει ως ακολούθως:-
"1.3. Σύμφωνα με την προσφορά της Αρχής οι προσφοροδότες θα πρέπει να διατηρούν Σύστημα Ελέγχου Ποιότητας (Quality Assurance System) αποδεκτό από την Αρχή. Επίσης θα πρέπει να υποβάλουν μαζί με την προσφορά τους έγκυρο Πιστοποιητικό Ελέγχου Ποιότητας για το προϊόν το οποίο προσφέρουν. (Οι παραγράφοι "QUALITY ASSURANCE και "CERTIFICATES", στην σελ. 2 της Προσφοράς της Αρχής είναι σχετικές).
14. Σύμφωνα με την επισυνημμένη βεβαίωση του Τμήματος Προγραμματισμού Αγορών και Προμηθειών μόνον οι εταιρείες PHILIPS (Προσφορά αρ. 3) και OSRAM (Προσφορά αρ. 10) πληρούν τις πιο πάνω απαιτήσεις της Προδιαγραφής της Αρχής. Κατά συνέπεια στην Αξιολόγηση που ακολουθεί εξετάζονται μόνο οι δύο πιο πάνω προσφορές".
Το κείμενο των επιδίκων όρων έχει ως ακολούθως:-
"QUALITY ASSURANCE
The Tenderer must have a quality assurance system in line with ISO 9000 or other equivalent National Standard or a quality assurance system audited and found satisfactory by a reputable International Inspecting Organisation.
CERTIFICATES
The Tenderer must furnish as part of his Tender:
- A Valid Quality Assurance Certificate for the goods offered issued by a reputable International Organisation or a recognised national Body."
Παράλληλα με τον πιο πάνω λόγο ακυρώσεως, η αιτήτρια προβάλλει επίσης τη θέση ότι η απόφαση της καθ' ης η αίτηση να απορρίψει την προσφορά της ενώ αυτή πρόσφερε Σύστημα Ελέγχου Ποιότητας και ανάλογο πιστοποιητικό, σύμφωνο με τις διαζευκτικές προϋποθέσεις που προνοούσαν τα έγγραφα του Διαγωνισμού, ήταν απόφαση κακόπιστη και αντίθετη προς τις αρχές της χρηστής διοίκησης.
Άλλος λόγος ακυρώσεως που προβάλλεται από πλευράς της αιτήτριας είναι ότι η καθ' ης η αίτηση παρέλειψε και ή αρνήθηκε να προβεί στη δέουσα έρευνα αναφορικά με τα ακόλουθα ουσιαστικά, κατά την αιτήτρια, γεγονότα.
(1) Ότι η εταιρεία "MΑZDA ECLAIRAGE", η οποία κατασκευάζει τους προσφερομένους από την αιτήτρια λαμπτήρες, είναι θυγατρική της εταιρείας PHILIPS, η οποία κατασκευάζει τους προσφερόμενους από το ενδιαφερόμενο μέρος λαμπτήρες. Άρα η ποιότητα και οι προδιαγραφές των προϊόντων που κατασκευάζουν οι δύο αυτές εταιρείες είναι ακριβώς οι ίδιες και δεν δικαιολογείται έγκριση της μιας (της PHILIPS) και απόρριψη της άλλης (της MAZDA ECLAIRAGE).
(2) Ότι το προσφερόμενο από την αιτήτρια Σύστημα Ελέγχου Ποιότητας και το ανάλογο πιστοποιητικό είναι σύμφωνο με τις διαζευκτικές πρόνοιες των όρων "Quality Assurance" και "Certificates".
(3) Ότι η αιτήτρια, η οποία συνεργάστηκε στο παρελθόν με την καθ' ης η αίτηση, στα πλαίσια άλλων προσφορών, έχει προμηθεύσει την Αρχή με καταλόγους ενημερωτικούς ως προς τα προϊόντα, την ποιότητα και το επίπεδο της εταιρείας "MAZDA ECLAIRAGE", όπου ρητώς αναφέρεται πως τα προϊόντα της εταιρείας αυτής πληρούν τις προδιαγραφές του προτύπου "ISO 9000" (ISO 9001 και 9002).
(4) Ότι η εταιρεία "MAZDA ECLAIRAGE" είναι γαλλική εταιρεία διεθνούς φήμης, τα δε πιστοποιητικά που αυτή εκδίδει δεν επιδέχονται αμφισβήτηση ως προς το περιεχόμενό τους.
Τέλος, υποστηρίζεται από της πλευράς της αιτήτριας ότι η προσφορά της πράγματι πληρούσε τις προϋποθέσεις που έθεταν οι όροι και προδιαγραφές του Διαγωνισμού γιατί ήταν σύμφωνοι με τις διαζευκτικές τους πρόνοιες και, ως εκ τούτου, δεν υπήρξε παράβασης ουσιώδους όρου του Διαγωνισμού που να καθιστά την προσφορά εξ αντικειμένου άκυρη.
Το πρώτο ερώτημα που εγείρεται είναι κατά πόσον οι αιτητές νομιμοποιούνται στην προσφυγή τους με την οποία επιδιώκουν την ακύρωση της κατακύρωσης της προσφοράς στο ενδιαφερόμενο μέρος, αν δηλαδή έχουν έννομο προς τούτο συμφέρον.
Η απάντηση εξαρτάται από το κατά πόσον η προσφορά της αιτήτριας πληρούσε ή πράγματι δεν πληρούσε τους όρους και τις προδιαγραφές του Διαγωνισμού.
Σειρά πρωτόδικων αποφάσεων του Ανωτάτου Δικαστηρίου, αλλά και η απόφαση της Ολομέλειας στην K. & M. Transport v. E.F.A. & Others (1987) 3 C.L.R. 1939, καθιστούν σαφές ότι προσφορά που δεν ανταποκρίνεται στις προδιαγραφές που ζητήθηκαν δεν μπορεί να εξετασθεί. Στην προκείμενη περίπτωση, όπως έχουν τα γεγονότα ενώπιόν μου, η καθ' ης η αίτηση, αφ' ης στιγμής διαπίστωσε ότι η προσφορά της αιτήτριας, όπως υποβλήθηκε, δεν πληρούσε ουσιώδεις, κατά την εκτίμησή της, όρους του Διαγωνισμού, της έδωσε την ευκαιρία, με το "fax" της 24/11/1994, να διορθώσει το σφάλμα ώστε αυτή να συμπεριληφθεί στην περαιτέρω διαδικασία επιλογής του καλύτερου προσφοροδότη. Η αιτήτρια, όμως, δεν απέστειλε τα έγγραφα που της ζητήθηκαν. Αντί τούτου, απέστειλε μία επιστολή υπογεγραμμένη από κάποιο Boulogne Billancourt της "MAZDA ECLAIRAGE" η οποία πιστοποιούσε απλώς ότι "η παραγωγή και ο έλεγχος του προϊόντος τους γινόταν σύμφωνα με τις προδιαγραφές IEC 662 και το ισοδύναμο γαλλικό πρότυπο NFC 72-213". Όμως αυτό, κατά την εκτίμηση της καθ' ης η αίτηση, δεν ικανοποιούσε τους όρους του Διαγωνισμού. Σύμφωνα με την ίδια νομολογία η εκτίμηση των πραγματικών γεγονότων ανήκει στη διοίκηση. Το Δικαστήριο επεμβαίνει μόνον αν διαπιστώσει πλάνη περί τα πράγματα ή το νόμο ή υπέρβαση των ακραίων ορίων της διακριτικής εξουσίας ή των αρχών της χρηστής διοίκησης. Δεν ελέγχει θέματα τεχνικής φύσεως που λήφθηκαν υπόψη από τη διοίκηση στην έκδοση της προσβαλλόμενης απόφασης διότι η διοίκηση είναι ο καλύτερος γνώστης και κριτής. Η κρίση της διοίκησης σε ζητήματα τεχνικής φύσεως ή ειδικών γνώσεων είναι γενικά ανέλεγκτη (Πορίσματα Νομολογίας του Συμβουλίου της Επικρατείας 1929-1959, σελ. 227, Η. Κυριακόπουλου "Ελληνικόν Διοικητικόν Δίκαιον", 4η Έκδοση, Τόμος "Γ", σελ. 376, Antigoni G. Eraclidou and Another v. Compensation Officer (Ministry of Labour and Social Insurance) (1968) 3 C.L.R. 44 και Stavrinou v. Republic (1986) 3 C.L.R. 1195).
Πάνω στο ίδιο θέμα, στο Ευρετήριο Νομολογίας του Συμβουλίου της Επικρατείας των ετών 1961 έως 1970, στη σελ. 132, κάτω από τον τίτλο "Ανέλεγκτο Ουσιαστικής Κρίσεως" στις παραγράφους 565 και 573 αναφέρονται τα ακόλουθα:-
"565.- Απορριπτέος ως απαράδεκτος τυγχάνει λόγος ακυρώσεως πλήτων την ορθότητα της αναγομένης εις εκτίμησιν πραγμάτων κρίσεως της Διοικήσεως, 80, 81, 362/61, 339, 930, 953, 1412, 1720-2, 1778/62 7, 165, 443, 1659, 1861/63 344, 1687/64, 832, 1318, 1663, 2304-5/67.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
573.- Η εκτίμησις και αξιολόγησις των στοιχείων του φακέλλου, αναγομένη εις την ουσιασικήν κρίσιν της Διοικήσεως, δεν είναι ελεγκτή επί ακυρώσει, εφ' όσον δεν προκύπτει πλάνη περί τα πράγματα, 2401/65, 369, 1252, 2382, 2702, 2939/1970."
Ευρίσκω ότι, υπό το φως των ενώπιόν μου στοιχείων, η καθ' ης η αίτηση ενήργησε με πλήρη καλή πίστη, δεν πλανήθηκε περί τα πράγματα ή περί το νόμο, δεν υπερέβη τα ακραία όρια της διακριτικής της εξουσίας ούτε, βέβαια, ενήργησε, καθ' οιονδήποτε τρόπο, κατά παράβαση των αρχών της χρηστής διοίκησης. Διεξήγαγε την υπό τις περιστάσεις δέουσα έρευνα με αποτέλεσμα να καταλήξει στην εύλογη εκτίμηση ότι η προσφορά της αιτήτριας δεν πληρούσε ουσιώδεις τεχνικούς όρους της προκήρυξης του Διαγωνισμού και, επομένως, αυτή δεν ανταποκρινόταν με τους όρους και τις προδιαγραφές που ζητήθηκαν ώστε να μπορεί να εξετασθεί περαιτέρω. Τούτου δοθέντος, ακολουθεί ότι οι αιτητές στερούνται του απαραίτητου έννομου συμφέροντος για να αμφισβητήσουν την κατακύρωση της προσφοράς στο ενδιαφερόμενο μέρος (βλ., Caramondani Bros. Ltd. ν. Κυπριακής Δημοκρατίας (1991) 4 Α.Α.Δ. 4003 και Χρ. Κυριάκου Λτδ. ν. Α.ΤΗ.Κ. (1995) 3 Α.Α.Δ. 178.
Η προσφυγή απορρίπτεται ως απαράδεκτη. Οι αιτητές να καταβάλουν τα έξοδα.
H�προσφυγή απορρίπτεται με έξοδα.