|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(1998) 4 ΑΑΔ 465
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
Υπόθεση αρ. 355/97
ΕΝΩΠΙΟΝ
: ΦΡ. ΝΙΚΟΛΑΙΔΗ, Δ.Αναφορικά με το ΄Αρθρο 146 του Συντάγματος
ΜΕΤΑΞΥ
:1. Μαρίας Πλάτωνα Βασιλείου, από το Παραλίμνι
2. Αδάμου Πλάτωνα Βασιλείου από το Παραλίμνι
Αιτητών
- και -
Δήμου Παραλιμνίου
Καθ΄ων η αίτηση
_____________
11 Ιουνίου, 1998
Για τους αιτητές : κ. Α. Σ. Αγγελίδης.
Για τους καθ΄ων η αίτηση : κ. Α. Λάντος.
_____________
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Η αιτήτρια 1 το Δεκέμβρη του 1992 υπέβαλε στο Δήμο Παραλιμνίου αίτηση για έκδοση άδειας οικοδομής σε τεμάχιο ιδιοκτησίας της. Οι καθ΄ ων η αίτηση ζήτησαν σε διάφορες ημερομηνίες διευκρινίσεις. Η τελευταία διευκρίνιση ζητήθηκε με την επιστολή ημερ. 20.12.1994 και η αιτήτρια 1 συμμορφώθηκε. Η μελέτη του φακέλλου ολοκληρώθηκε στις 1.3.1993, αλλά οι καθ΄ ων η αίτηση, παρά και την επιστολή της αιτήριας 1 ημερ. 25.4.1995, παρέλειψαν μέχρι σήμερα να απαντήσουν.
Η αιτήτρια 1 σε κάποιο χρόνο μεταξύ της υποβολής αίτησης για έκδοση άδειας οικοδομής και της καταχώρησης της παρούσας προσφυγής, μεταβίβασε το ακίνητο επί του οποίου σκοπείται η ανέγερση της οικοδομής στο γιο της, αιτητή 2. Θα αναφέρομαι στην αιτήτρια 1 ως αιτήτρια και στον αιτητή 2 ως αιτητή. Με την παρούσα προσφυγή αξιώνεται δήλωση ότι παν παραλειφθέν έδει να είχε εκτελεστεί.
Σύμφωνα με τους καθ΄ων η αίτηση, η αιτήτρια καταχώρησε την αίτησή της στις 7.12.1992 και ο φάκελλος εξετάστηκε στις 11.3.1993, οπότε και διαπιστώθηκε ότι η αίτηση ήταν ελλειπής. Η αιτήτρια που ενημερώθηκε για τις ελλείψεις στις 16.2.1994, σχεδόν ένα χρόνο μετά την εξέταση, συμμορφώθηκε στις 30.8.1994. Η απάντηση ημερ. 4.10.1994 ήταν προφανώς απορριπτική. Η αιτήτρια επανήλθε με τροποποιημένα σχέδια στις 23.10.1994 και οι καθ΄ ων η αίτηση της απάντησαν στις 20.12.1994. Στις 25.4.1995 η αιτήτρια κατέθεσε και πάλι νέα σχέδια, η μελέτη των οποίων ολοκληρώθηκε την 1.3.1996, αλλά αυτή τη φορά οι καθ΄ ων η αίτηση παρέλειψαν να γνωστοποιήσουν στην αιτήτρια το αποτέλεσμα της εξέτασης.
Οι καθ΄ ων η αίτηση προβάλλουν τον ισχυρισμό ότι και οι δύο αιτητές στερούνται εννόμου συμφέροντος και συνεπώς η προσφυγή τους θα πρέπει να απορριφθεί. Η ύπαρξη ενεστώτος εννόμου συμφέροντος που να πλήττεται ευθέως με την προσβαλλόμενη πράξη αποτελεί σύμφωνα με το ΄Αρθρο 146.2 του Συντάγματος προϋπόθεση άσκησης της προσφυγής. Η ύπαρξη του εννόμου συμφέροντος δημιουργεί τη δικαιοδοσία του Δικαστηρίου. Αντίθετα ανυπαρξία εννόμου συμφέροντος στερεί από το
Δικαστήριο την εξουσία να ασχοληθεί με την προσφυγή (Loukis Kritiotis v. The Municipality of Paphos and another (1986) 3 C.L.R. 322, 338).Για να θεμελιούται δικαίωμα άσκησης ακυρωτικής προσφυγής αιτητής θα πρέπει να έχει υποστεί βλάβη από την προσβαλλόμενη πράξη υπό ορισμένη ιδιότητα που αναγνωρίζεται από τους κανόνες του δικαίου. Θα πρέπει δηλαδή να υπάρχει μια ειδική έννομη σχέση μεταξύ του και της προσβαλλόμενης πράξης (Λουκία Σεργίδου ν. Δήμου Λευκωσίας και άλλου, Α.Ε.1738, ημερ. 27.2.1998
).Η ειδική σχέση του διοικούμενου με την προσβαλλόμενη από αυτόν διοικητική πράξη από την οποία πηγάζει το έννομο συμφέρον πρέπει να ελέγχεται και να διαπιστώνεται ότι συντρέχει κατά το χρόνο της έκδοσης της πράξης, το χρόνο προσβολής της (
Elias Christofis v. Republic (1970) 3 C.L.R. 97), αλλά και κατά το χρόνο εκδίκασης της αίτησης ακύρωσης (Demetrios Papadopoulos v. The Municipality of Nicosia and another (1974) 3 C.L.R. 352. Βλέπε επίσης Σ.Ε 2492/85 και Σ.Ε. 2555/85).Η πριν την εκδίκαση της προσφυγής απώλεια της νομικής ιδιότητας που προβάλλει αιτητής ως βάση του εννόμου συμφέροντός του και η οποία έχει θιγεί από την προσβαλλόμενη πράξη, καθιστά την προσφυγή άνευ αντικειμένου, αφού η τυχόν συζήτηση και αποδοχή της καμιά συνέπεια δεν θα είχαν στην κατάσταση ή ιδιότητα που είχε και απώλεσε στο σύνολό της από άλλη νομική αιτία ο αιτητής (Λουκία Σεργίδου ν. Δήμου Λευκωσίας και άλλου
, ανωτέρω. Βλέπε επίσης Σ.Ε. 2492/85 και 14ο Συμπλήρωμα Νομολογίας, Τόμος 1ος, παραγρ. 246 - 249).Στην υπόθεση Ανδρέας Ευτυχίου ν. Α. Γεωργίου και άλλου, Υποθ. αρ. 90/97, ημερ. 20.6.1997, όπου το συγκεκριμένο ακίνητο μεταβιβάστηκε πριν την καταχώρηση της προσφυγής σε εταιρεία, έστω και αν αυτή ήταν οικογενειακή εταιρεία στην οποία ο αιτητής ήταν μέτοχος, αποφασίστηκε ότι ο αιτητής εστερείτο εννόμου συμφέροντος που τον νομιμοποιούσε στην άσκηση της προσφυγής.
Στην παρούσα υπόθεση η αιτήτρια πριν την καταχώρηση της προσφυγής, μεταβίβασε το ακίνητο για το οποίο ζητήθηκε η άδεια οικοδομής, στον αιτητή. Η μεταβίβαση της κυριότητας του ακινήτου την απέκοψε από οποιαδήποτε σχέση που είχε με το ακίνητο και με την αίτηση για άδεια οικοδομής. Συνεπώς έχει απωλέσει τη βάση του εννόμου συμφέροντός της που θιγόταν από την προσβαλλόμενη πράξη.
Το δικαίωμα ανέγερσης οικοδομής είναι δικαίωμα που συνδέεται με τη γη και γι΄ αυτό μπορεί να χρησιμοποιηθεί από οποιονδήποτε έχει το δικαίωμα χρήσης και κάρπωσης της. ΄Ετσι η οποιαδήποτε τυχόν παράβαση των καθ΄ ων η αίτηση, επηρεάζει άμεσα τα συμφέροντα του αιτητή να χρησιμοποιήσει την περιουσία του από την ημέρα που κατέστη δικαιούχος (βλέπε επίσης
Kypros Nicolaides v. Improvement Board of Ayia Napa (1987) 3 C.L.R. 1485).Η άδεια οικοδομής παρέχει πραγματοπαγές (in rem) δικαίωμα (
Lordos Anastassiades Ltd and Another v. District Officer of Limassol and Another (1976) 2 C.L.R. 145). Eκδίδεται στον εγγεγραμμένο ιδιοκτήτη της γης, όχι υπό την προσωπική του ιδιότητα, αλλά υπό την ιδιότητά του ως ιδιοκτήτη της γης και συνεπώς μεταβιβάζεται αυτόματα με τη μεταβίβαση του τεμαχίου στο οποίο η άδεια οικοδομής αναφέρεται (Tofarco Ltd και άλλοι ν. Δήμου Λευκωσίας, Υποθ. αρ. 780/91, ημερ. 31.1.1994).Ακόμα και ο δικαιούχος συμβατικών δικαιωμάτων επί ακινήτου που δεν ανήκει σ΄ αυτόν θεωρείται ότι έχει το απαραίτητο έννομο συμφέρον που τον νομιμοποιεί για προσβολή με βάση το ΄Αρθρο 146 του Συντάγματος διοικητικής πράξης, απόφασης ή παράλειψης που αφορά τη συγκεκριμένη ακίνητη ιδιοκτησία και που επηρεάζει δυσμενώς την άσκηση των συμβατικών δικαιωμάτων του σ΄ αυτή (βλέπε
Kypros Nicolaides v. Improvement Board of Ayia Napa, ανωτέρω, και Tofarco Ltd και άλλοι ν. Δήμου Λευκωσίας, ανωτέρω).Ακόμα στην υπόθεση Ανδρέας Ζακχαίου ν. Δήμου Αραδίππου, Υποθ. αρ. 308/88, ημερ. 5.3.1993 το Δικαστήριο δέκτηκε ότι αγοραστής ακινήτου που θα καθίστατο ιδιοκτήτης μετά την εξόφληση του τιμήματος πώλησης είχε έννομο συμφέρον να προσφύγει εναντίον της άρνησης του Δήμου Αραδίππου να εκδόσει άδεια διαχωρισμού του ακινήτου σε οικόπεδα, σύμφωνα με αίτηση που είχε υποβάλει ο πωλητής και ιδιοκτήτης του ακινήτου για λογαριασμό του αγοραστή, δεχόμενο ότι οι άδειες διαχωρισμού, όπως και οι άδειες οικοδομής είναι πραγματοπαγείς (in rem) και όχι προσωποπαγείς (in personam).
Εν όψει όλων των πιο πάνω είναι φανερό ότι ο αιτητής κέκτηται εννόμου συμφέροντος να προσφύγει και να αξιώσει θεραπεία, τόσο κατά την έγερση της προσφυγής, όσο και κατά την εκδίκασή της.
Οι καθ΄ ων η αίτηση θέτουν ακόμα ένα θέμα υπό μορφή προδικαστικής ένστασης. Προβάλλουν τον ισχυρισμό ότι η προσφυγή είναι εκπρόθεσμη αφού δεν καταχωρήθηκε μέσα σε εβδομήντα πέντε μέρες από την ημέρα κατά την οποία η κατ΄ ισχυρισμόν παράλειψη ή άρνηση περιήλθε εις γνώσιν των αιτητών. Σύμφωνα πάντα με τον ευπαίδευτο συνήγορο των καθ΄ ων η αίτηση, η αιτήτρια παραλείπει να καθορίσει το χρόνο κατά τον οποίο η αίτησή της είχε περάσει όλα τα στάδια του τεχνικού ελέγχου. Η αποκάλυψη θα εξηγούσε το χρόνο κατά τον οποίο η αιτήτρια είχε τύχει πληροφόρησης και συνεπώς θα καθοριζόταν και ο χρόνος εντός του οποίου θα έπρεπε να καταχωρηθεί η προσφυγή.
Οι καθ΄ ων η αίτηση προχωρούν και ισχυρίζονται ότι κι΄ αν ακόμα χρόνος έναρξης της παράλειψης θεωρηθεί η ημερομηνία της τελευταίας επιστολής της αιτήτριας ημερ. 25.4.1995 και πάλιν η προσφυγή είναι εκπρόθεσμη, γιατί η προθεσμία εντός της οποίας πρέπει να καταχωρηθεί προσφυγή αρχίζει μετά την πάροδο τριάντα ημερών εντός των οποίων η αρμόδια αρχή είχε υποχρέωση σύμφωνα με το ΄Αρθρο 29 του Συντάγματος να απαντήσει.
Το επιχείρημα των καθ΄ων η αίτηση δεν ευσταθεί. Το θέμα έχει ξεκαθαρίσει από πολύ παλιά. Στην υπόθεση
Hassan Mustafa v. Republic, 1 R.S.C.C. 44, γίνεται διάκριση μεταξύ στιγμιαίας και συνεχιζόμενης παράλειψης. Στην παρούσα υπόθεση η παράλειψη είναι συνεχής και συνεχίζει μέχρι σήμερα. Οι καθ΄ ων η αίτηση είχαν την υποχρέωση να απαντήσουν στην αίτηση που τους υποβλήθηκε και η παράλειψη ανταπόκρισής τους εξακολουθεί να υφίσταται. Για την ερμηνεία του ΄Αρθρου 29.2 του Συντάγματος υπάρχει σωρεία νομολογίας στην οποία όμως δεν θεωρώ σκόπιμο υπό τις περιστάσεις να αναφερθώ.Οι καθ΄ ων η αίτηση παρέλειψαν να απαντήσουν στην αιτήτρια για την τύχη της αίτησής της για έκδοση άδειας οικοδομής. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι αυτό συνιστά παράλειψη. ΄Ομως θα πρέπει να εξεταστεί κατά πόσο η υποχρέωση απάντησης επεκτείνεται και έναντι του αιτητή, δεδομένου ότι από το φάκελλο της υπόθεσης δεν προκύπτει ότι οι καθ΄ ων η αίτηση είχαν καθ΄ οιονδήποτε χρόνο πληροφορηθεί τη μεταβίβαση της κυριότητας του κτήματος και το κατά συνέπεια ενδιαφέρον του αιτητή για την τύχη της αίτησης.
Κάθε επηρεαζόμενο μέρος μπορεί να καταχωρήσει προσφυγή για παράλειψη της διοίκησης να απαντήσει σε αίτημά του, χωρίς απόδειξη πρόθεσης εκ μέρους της διοίκησης. Ο επηρεασμός του δικαιώματός του να τύχει γρήγορης απάντησης δικαιολογεί το δικαστικό έλεγχο. Η υποχρέωση της διοίκησης να πληροφορεί το διοικούμενο δεν υφίσταται αόριστα (in abstracto). Η διοίκηση έχει την υποχρέωση να απαντά μέσα στην προθεσμία που τίθεται από το ΄Αρθρο 29.2 σε οποιονδήποτε έχει υποβάλλει έγγραφη αίτηση ή παράπονο. Εκείνος που δικαιούται να απαιτήσει όπως η αρχή επιληφθεί της αίτησής του ή του παραπόνου του και να αποφασίσει ταχέως είναι το πρόσωπο που έχει υποβάλει την αίτηση. Δεν υπάρχει δηλαδή απόλυτη υποχρέωση απάντησης. Η υποχρέωση υπάρχει μόνο έναντι του προσώπου του αιτούντος.
΄Ετσι παρά το γεγονός ότι η άδεια οικοδομής είναι πραγματοπαγής και ο αιτητής ουσιαστικά υποκαθιστά την αιτήτρια σε όλα τα δικαιώματα που προκύπτουν από την άδεια αυτή, δεν αποκτά και το δικαίωμα να απαιτήσει απάντηση. Ακόμα και η διατύπωση του ΄Αρθρου 29 συνηγορεί υπέρ της θέσης αυτής. Με άλλα λόγια ο αιτητής δεν μπορεί να παραπονείται με βάση το ΄Αρθρο 29 του Συντάγματος, επειδή η διοίκηση παρέλειψε ουσιαστικά να ειδοποιήσει ένα άλλο άτομο που απευθύνθηκε σ΄ αυτή.
Εν όψει όλων των πιο πάνω η παρούσα προσφυγή θα πρέπει να απορριφθεί. Πέραν όμως της απόρριψης της προσφυγής παραμένει το γεγονός ότι μετά την ολοκλήρωση της μελέτης της αίτησης την 1.3.1996, οι καθ΄ ων η αίτηση για άγνωστους λόγους παραλείπουν να απαντήσουν. Αν το αποτέλεσμα της μελέτης του φακέλλου ήταν αρνητικό η αίτηση θα έπρεπε να είχε απορριφθεί. Αν πάλιν η αίτηση πληροί τις προϋποθέσεις, θα έπρεπε οι καθ΄ ων η αίτηση να εκδόσουν την αιτούμενη άδεια.
Η παρούσα προσφυγή απορρίπτεται, αλλά λόγω των συνθηκών της υπόθεσης αποφάσισα όπως μη επιδικάσω οποιαδήποτε έξοδα εναντίον των αιτητών. Η προσφυγή απορρίπτεται χωρίς οποιαδήποτε διαταγή ως προς τα έξοδα
.
Φρ. Νικολαΐδης
Δ.
/ΜΔ