Χριστούλας Μεσαχωρίτου ν. Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας μέσω του Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας, ΥΠΟΘΕΣΗ ΑΡ. 47/95, 27 Απριλίου 1998

ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ

	CyLaw \| Αναφορικά μ'εμάς \| Επικοινωνία

Έρευνα - Κατάλογος Αποφάσεων - Εμφάνιση Αναφορών (Noteup on) - Αφαίρεση Υπογραμμίσεων

ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ

ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ

ΥΠΟΘΕΣΗ ΑΡ. 47/95

ΕΝΩΠΙΟΝ: Τ. ΗΛΙΑΔΗ, Δ.

Αναφορικά με το Αρθρο 146 του Συντάγματος.

ΜΕΤΑΞΥ:

Χριστούλας Μεσαχωρίτου, από τη Λεμεσό,

Αιτήτριας

και

Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας μέσω

του Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας,

Καθ'ων η αίτηση

------------------------------

27 Απριλίου 1998

Για την Αιτήτρια: κ. Φ. Αποστολίδης.

Για τους Καθ'ων η αίτηση: κα Γ. Φράγκου, Ανώτερος Δικηγόρος της Δημοκρατίας.

------------------------

Α Π Ο Φ Α Σ Η

(α) Τα γεγονότα

Η αιτήτρια προσλήφθηκε αρχικά στη Δημόσια Υπηρεσία στις 12/12/77 ως έκτακτη υπάλληλος. Ακολούθως στις 16/1/78 προσλήφθηκε ως ημερομίσθιος υπάλληλος και υπηρέτησε ως γραφέας στο Επαρχιακό Δικαστήριο Λεμεσού, στο Τμήμα Εμπορικής Ναυτιλίας και αργότερα στο Τμήμα Υδάτων στη Λεμεσό.

Η αιτήτρια κλήθηκε στις 26/4/94 στο Νοσοκομείο Λεμεσού για να εξεταστεί από Ιατροσυμβούλιο. Η αιτήτρια παρουσιάστηκε ενώπιον του Ιατροσυμβουλίου αλλά αρνήθηκε να εξεταστεί. Κρίνω σκόπιμο να παραθέσω αυτούσια τη σχετική έκθεση του Ιατροσυμβουλίου ημερομηνίας 3/5/94.

"Η ως άνω αμφισβήτησε ευθύς εξ αρχής την αρμοδιότητά μας να την εξετάσωμε.

Εγινε ερειστική και απειλητική άνευ της παραμικράς προκλήσεως, και αρνήθηκε εξέταση. Ως εκ τούτου είναι φανερό ότι πάσχει από παρανοϊκού τύπου συνδρομή η οποία προφανώς έμεινε χωρίς θεραπεία. Μιλούσε για ανάρμοστη συμπεριφορά εκ μέρους των συναδέλφων της, σε όλα τα τμήματα όπου υπηρέτησε και πίστευε ότι "κάποιος μεγάλος" κρύβεται πίσω απ' όλα αυτά.

Εισήγηση: Δεν είναι σε θέση να υπηρετήσει σε οιονδήποτε κυβερνητικό τμήμα.

Υπάρχει όμως περίπτωση βελτίωσης εάν τύχει συστηματικής ψυχιατρικής θεραπείας."

Κατόπιν της πιο πάνω γνωμάτευσης χορηγήθηκε στην αιτήτρια από τον Δρα Ονησιφόρου (που ήταν ένας από τα τρία μέλη του Ιατροσυμβουλίου) άδεια απουσίας από την εργασία της από 16/5/94 μέχρι 15/6/94 για να της παρασχεθεί η ευχέρεια να ακολουθήσει τη θεραπεία, όπως της είχε αναφερθεί και κατά την εξέταση της από το Ιατροσυμβούλιο.

Με σχετική επιστολή του ημερομηνίας 9/6/94 ο Διευθυντής Υπηρεσίας Δημόσιας Διοίκησης και Προσωπικού πληροφόρησε την αιτήτρια ότι το Ιατροσυμβούλιο είχε γνωματεύσει ότι δεν ήταν σε θέση να εκτελεί τα καθήκοντα της εκτός αν η κατάσταση της υγείας της βελτιωνόταν μετά από κατάλληλη θεραπευτική αγωγή.

Στις 14/6/94 η αιτήτρια επισκέφθηκε τον Ειδικό Ψυχίατρο Δρα Μ. Ονησιφόρου στο Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας. Θεωρώ σκόπιμο να παραθέσω αυτούσια και την έκθεση του πιο πάνω ημερομηνίας 16/6/94.

"Η ως άνω με επεσκέφθη στο γραφείο μου στις 14/6/94. Δήλωσε ότι αρνείται να υποστεί εξέταση, ότι δεν πάσχει από οτιδήποτε.

Ηταν εχθρική και υβριστική και εξέφρασε παρανοϊκού τύπου προϊδεασμόν προς τους πάντες.

Μίλησε για συνωμοσία όλων των νυν και πρώην συναδέλφων της και δήλωσε ότι και εγώ ανήκω στην ίδια συνωμοσία. Τελικά έφυγε χρησιμοποιώντας υβριστικές φράσεις.

Κατόπιν των ως άνω, επανέρχομαι στην απόφαση του Ιατροσυμβουλίου ημερομηνίας 3/5/94. Δεδομένης της μη συνεργατικότητάς της προς θεραπείαν και παρά την προειδοποίηση μου για τις επιπτώσεις, θεωρώ ότι η ως άνω δεν είναι σε θέση να υπηρετήσει στην εργασία της."

Στις 28/6/94 το Ιατροσυμβούλιο αποφάνθηκε ότι η αιτήτρια έπασχε από πνευματική ασθένεια που την καθιστούσε ανίκανη να εκτελέσει τα καθήκοντα της και ότι η ανικανότητα αυτή ήταν μόνιμη από τις 14/6/94.

Η Ε.Δ.Υ. σε συνεδρία της στις 2/11/94 αφού έλαβε υπόψη πρόταση του Γενικού Διευθυντή του Υπουργείου Οικονομικών και σύμφωνα με τις εκθέσεις του Ιατροσυμβουλίου της 28/6/94 και 3/5/94 για την αφυπηρέτηση της αιτήτριας για λόγους υγείας, αποφάσισε την αφυπηρέτηση της από τις 31/8/94 σύμφωνα με τις πρόνοιες του άρθρου 53(1)(δ) των περί Δημόσιας Υπηρεσίας Νόμων.

Η αιτήτρια προσβάλλει τη σχετική απόφαση της Ε.Δ.Υ. για 13 λόγους. Ολοι οι πιο πάνω λόγοι μπορεί να συνοψιστούν στην έλλειψη δέουσας και/ή πρέπουσας έρευνας, πλάνη περί τα πράγματα και έλλειψη αιτιολογίας. Πιο συγκεκριμένα είναι η θέση της αιτήτριας ότι δεν είχε εξεταστεί στις 3/5/94 από τα μέλη του Ιατροσυμβουλίου και ότι η μετέπειτα απόφαση της Ε.Δ.Υ. για την αφυπηρέτηση δεν μπορεί παρά να είναι άκυρη. Διαζευκτικά η αιτήτρια εισηγείται ότι η απόφαση για την αφυπηρέτηση της που λήφθηκε στις 2/11/94 μπορούσε να είχε αναδρομική ισχύ από τις 31/8/94 αφού δεν υπάρχει προς τούτο οποιαδήποτε νομοθετική εξουσιοδότηση.

(β) Η νομική πλευρά

Εχει νομολογιακά καθιερωθεί ότι η ορθότητα ιατρικών πορισμάτων Ιατροσυμβουλίων δεν μπορεί να εξεταστεί από τα Δικαστήρια νοουμένου ότι τα Ιατροσυμβούλια έχουν ενεργήσει σωστά μέσα στα πλαίσια της νομιμότητας. Στην υπόθεση Eraclidou v. The Compensation Officer through the Ministry of Labour and Social Insurance (1968) 3 C.L.R. 44 όπου το Ιατροσυμβούλιο γνωμάτευσε ότι ο θάνατος του αποβιώσαντος δεν προήλθε ούτε και επιταχύνθηκε από πνευμονοκωνίαση ή πνευμονοκωνίαση που συνοδευόταν από φυματίωση, το Δικαστήριο τόνισε στην απόφαση του τα εξής:

"Κατά δεύτερο λόγο πρέπει να σημειωθεί ότι το Δικαστήριο αυτό στην άσκηση της αναθεωρητικής του δικαιοδοσίας δεν μπορεί να υπεισέλθει στην επιστημονική αξία ενός ευρήματος τεχνικής φύσης, όπως τα ευρήματα του Συμβουλίου για το θάνατο του αποθανόντος. (Ιδε μεταξύ άλλων Πορίσματα Νομολογίας του Συμβουλίου της Επικρατείας, 1929-1959, σ. 227). Αλλά το Δικαστήριο μπορεί βέβαια να εξετάσει κατά πόσο, υιοθετώντας τέτοια ευρήματα το Συμβούλιο έχει ενεργήσει με τον ορθό τρόπο από την άποψη της συνταγματικότητας, νομιμότητας και κατάχρησης ή υπέρβασης εξουσίας.

Κατά τη γνώμη μου το Συμβούλιο, κατά την επανεξέταση των λόγων του θανάτου του αποβιώσαντος, έχει ενεργήσει πολύ ορθά. Εχει ακούσει τις απόψεις των πραγματογνωμόνων του αιτητή και έχει λάβει υπόψη όλα τα σχετικά περιστατικά. Εχει επίσης ζητήσει τις απόψεις ενός ξένου πραγματογνώμονα, του Professor Gough, όπως είχε δικαίωμα να πράξει σύμφωνα με τις πρόνοιες του άρθρου 13 των Περί Πνευμονοκωνίασης (Ιατρικές Διευθετήσεις) Κανονισμών του 1961."

Η ίδια γραμμή ακολουθήθηκε στην υπόθεση Διοσμής ν. Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων (1975) 3 Α.Α.Δ. 461 όπου η δικηγόρος του αιτητή δεν προσέβαλε την εγκυρότητα της απόφασης του Ιατροσυμβουλίου ότι ο αιτητής ήταν ικανός μόνο για ελαφράς μορφής εργασία. Στην πιο πάνω απόφαση τονίστηκε ότι,

"Θα ήταν συνήθως έξω από την αρμοδιότητα του Δικαστηρίου, σε υπόθεση αυτής της φύσης, να εξετάσει την ορθότητα, από επιστημονικής πλευράς, της έκθεσης του Συμβουλίου."

(γ) Ευρήματα

Η αιτήτρια παρουσιάστηκε στο Ιατροσυμβούλιο στις 3/5/94 και αρνήθηκε την αρμοδιότητα του Ιατροσυμβουλίου να την εξετάσει. Ακολούθως χωρίς οποιαδήποτε πρόκληση έγινε ερειστική και απειλητική και άρχισε να μιλά για ανάρμοστη συμπεριφορά εκ μέρους των συναδέλφων της σε όλα τα τμήματα που υπηρετούσε πιστεύοντας ότι "κάποιος μεγάλος" κρυβόταν πίσω από αυτά. Τα μέλη διέγνωσαν από τη συμπεριφορά της ότι έπασχε από παρανοϊκού τύπου συνδρομή και δεν μπορούσε να υπηρετήσει σε οποιοδήποτε κυβερνητικό τμήμα. Η διάγνωση αυτή ήταν αποτέλεσμα της συμπεριφοράς της ενώπιον των μελών του Ιατροσυμβουλίου. Μπορεί η αιτήτρια να αρνήθηκε να εξεταστεί όμως η μετέπειτα συμπεριφορά της μαζί με όσα ανέφερε έδωσαν την ευχέρεια στα μέλη του Ιατροσυμβουλίου να εκτιμήσουν την κατάσταση και να καταλήξουν σε συμπέρασμα ότι έπασχε από σύνδρομο παρανοϊκού τύπου. Το Ιατροσυμβούλιο λειτούργησε μέσα σε νόμιμα πλαίσια. Δεν μπορούσε να εξαναγκάσει την αιτήτρια να υποβληθεί σε εξέταση. Ομως τα όσα επακολούθησαν μπορούσαν να οικοδομήσουν τα στοιχεία εκείνα, πάνω στα οποία βασίστηκαν τα μέλη για να καταλήξουν στα συμπεράσματα τους. Η ορθότητα των συμπερασμάτων δεν αμφισβητείται νοουμένου ότι το Ιατροσυμβούλιο λειτούργησε ορθά. Είναι η θέση του Δικαστηρίου ότι κάτω από τις περιστάσεις το Ιατροσυμβούλιο λειτούργησε ορθά και τα μέλη του μπορούσαν να καταλήξουν στα συμπεράσματα τους που ήταν εύλογα επιτρεπτά.

Τα μέλη του Ιατροσυμβουλίου διέγνωσαν επίσης από τη συμπεριφορά της ότι υπήρχε περίπτωση βελτίωσης της κατάστασης της αιτήτριας αν τύγχανε συστηματικής ψυχιατρικής θεραπείας. Η αιτήτρια πληροφορήθηκε για τα αποτελέσματα της διάγνωσης του Ιατροσυμβουλίου και της δόθηκε άδεια απουσίας από την εργασία της για ένα μήνα για να ακολουθήσει θεραπεία. Η αιτήτρια δεν ακολούθησε οποιαδήποτε θεραπεία με αποτέλεσμα η απόφαση της Ε.Δ.Υ. της 2/11/94 για την αφυπηρέτηση της, που βασίστηκε στην έκθεση του Ιατροσυμβουλίου όπως επίσης και τα υπόλοιπα στοιχεία που υπήρχαν ενώπιον της (που συμπεριλάμβαναν εκθέσεις των Προϊσταμένων της όπως επίσης και δική της επιστολή ημερομηνίας 1/10/94), να ήταν εύλογα επιτρεπτή.

Συνεπακόλουθα έχω καταλήξει στο συμπέρασμα ότι είχε γίνει η δέουσα έρευνα, ότι δεν υπήρξε πλάνη περί τα πράγματα ή το Νόμο και ότι η αιτιολογία της σχετικής απόφασης μπορεί να εξαχθεί από το σύνολο των περιστατικών που οδήγησαν στην απόφαση για την αφυπηρέτηση.

Εχει επίσης υποβληθεί εκ μέρους της αιτήτριας ότι η αφυπηρέτηση δεν μπορούσε να γίνει αναδρομικά από τις 31/8/94 αλλά από την ημερομηνία που λήφθηκε η απόφαση αφυπηρέτησης που ήταν η 2/11/94, αφού δεν υπάρχει προς τούτο νομοθετική κάλυψη. Η εισήγηση αυτή δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή. Η αιτήτρια είχε στην πίστη της άδεια ανάρρωσης 42 ημερών. Σύμφωνα με τις πρόνοιες του άρθρου 17(1) των περί Δημόσιας Υπηρεσίας (Χορήγηση Αδειών) Κανονισμών του 1988 (Κ.Δ.Π. 122/88) σε υπάλληλο που αφυπηρετεί για λόγους υγείας χορηγείται άδεια με πλήρεις απολαβές για περίοδο 2 μηνών περιλαμβανομένης και της άδειας ανάπαυσης που έχει προς πίστη του, ώστε να αφυπηρετήσει την τελευταία ημέρα μετά την εκπνοή της ειδικής αυτής άδειας.

Στην παρούσα περίπτωση υπήρξε συμμόρφωση προς τις πιο πάνω πρόνοιες αφού κρίθηκε ότι η αιτήτρια δεν μπορούσε να εκτελέσει τα καθήκοντα της από τις 28/6/94 και η ειδική άδεια που της χορηγήθηκε με πλήρεις απολαβές ήταν μέχρι 31/8/94. Συνεπακόλουθα η πιο πάνω εισήγηση δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή.

Η προσφυγή απορρίπτεται με έξοδα σε βάρος της αιτήτριας.

Τ. ΗΛΙΑΔΗΣ,

Δ.