ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ

ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ

Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος.

Μεταξύ:

1. Κυριάκου Ευλαβή,

2. Δημήτρη Παυλίδη,

Αιτητών

και

Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω

Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας,

Καθ΄ ων η αίτηση.

_________________

Για τους αιτητές: Α. Σ. Αγγελίδης.

Για τους καθ΄ ων η αίτηση: Α. Χριστοφόρου, Δικηγόρος της Δημοκρατίας

εκ μέρους του Γ-Ε.

__________________

Οι αιτητές ήταν υποψήφιοι για τη θέση Βοηθού Αρχιεπιστάτη, Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων ("η επίδικη θέση"). Κατά τον κρίσιμο χρόνο υπήρχαν 4 κενές θέσεις. Η Αρμόδια Αρχή - αρχικά - με πρόταση της ημερ. 5.7.96, ζήτησε την πλήρωση δύο κενών θέσεων ("η πρώτη πρόταση") και με πρόταση της ημερ. 26.9.96, ζήτησε την πλήρωση δύο άλλων κενών θέσεων ("η δεύτερη πρόταση").

Η Επιτροπή Δημόσιας Υπηρεσίας εξέτασε το ζήτημα της πλήρωσης των επίδικων θέσεων κατά την συνεδρία της ημερ. 18.11.96, αλλά σε δύο φάσεις. Προχώρησε πρώτα στην πλήρωση των δύο κενών θέσεων της πρώτης πρότασης και στη συνέχεια στην πλήρωση των δύο κενών θέσεων της δεύτερης πρότασης. Στην πρώτη φάση απεφάσισε την προαγωγή των Ανδρέα Αντωνίου και Ανδρέα Γιακουμή ("τα Ε.Μ. 1 και 2") και στη δεύτερη φάση την προαγωγή των Σωτήρη Τσιάκκα και Ανδρέα Πολυδώρου ("τα Ε.Μ. 3 και 4").

Με την παρούσα προσφυγή οι αιτητές επιδιώκουν την ακύρωση της προαγωγής και των 4 Ε.Μ..

Κατά τη διαδικασία πλήρωσης των δύο κενών θέσεων της πρώτης πρότασης ο Διευθυντής σύστησε για προαγωγή τα Ε.Μ. 1 και 2 (Ανδρέα Αντωνίου και Ανδρέα Γιακουμή). Κατά τη διαδικασία πλήρωσης των δύο κενών θέσεων της δεύτερης πρότασης σύστησε για προαγωγή τα Ε.Μ. 3 και 4 (Σωτήρη Τσιάκκα και Ανδρέα Πολυδώρου).

Το Ε.Μ. Ανδρέας Αντωνίου είναι απόφοιτος Δημοτικού Σχολείου και κάτοχος "Πιστοποιητικού Α΄ Τάξης, Κολλέγιο Πάφου (1961-62). Εργάσθηκε στο Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων ως υδραυλικός από τις 21.4.69 μέχρι το διορισμό του στη θέση Επιστάτη στο ίδιο Τμήμα στις 3.10.89.

Το Ε.Μ. Ανδρέας Γιακουμή είναι κάτοχος απολυτηρίου της Τεχνικής Σχολής Λευκωσίας. ΄Εχει πετύχει στις εξετάσεις "First Certificate in English" του Πανεπιστημίου του Cambridge. Εργάσθηκε στην Εταιρεία Ιωάννου και Παρασκευαΐδη από τις 21.5.78 μέχρι 15.10.86 αρχικά ως Βοηθός Επιστάτης, και στη συνέχεια ως Επιστάτης και Τεχνικός Βοηθός. Κατέχει τη θέση του Επιστάτη στο Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων από την 3.10.89.

Το Ε.Μ. Σωτήρης Τσιάκκας είναι κάτοχος απολυτηρίου του Οικονομικού Λυκείου Λευκωσίας. Εργάσθηκε ως συντηρητής επιδιορθώσεως αντλίων και άλλων μηχανημάτων στην Κυπριακή Μεταλλευτική Εταιρεία από τον Απρίλιο του 1966 μέχρι τον Ιούλιο του 1974 και ως Επιστάτης Μηχανικός αντλιών στο Αρδευτικό ΄Εργο Πάφου από το Σεπτέμβριο του 1979 μέχρι το 1987. Κατέχει τη θέση του Επιστάτη από την 3.10.89.

Το Ε.Μ. Ανδρέας Πολυδώρου κατέχει απολυτήριο του Κολλεγίου Πάφου. Εργάσθηκε ως υδραυλικός στο Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων από τις 14.6.77 μέχρι 22.1.87. Κατέχει τη θέση του Επιστάτη στο ίδιο Τμήμα από την 3.10.89.

Σε σχέση με τα έτη 1991-1995 όλοι οι υποψήφιοι έχουν αξιολογηθεί πάνω σε όλα τα στοιχεία αξιολόγησης, εκτός από εκείνο της διευθυντικής/διοικητικής ικανότητας. Θα γίνει λεπτομερής αναφορά στη συνέχεια (σελ. 10-11) στη βαθμολογία ορισμένων στοιχείων της αξιολόγησης.

Μετά την αποχώρηση του Διευθυντή η Ε.Δ.Υ. ασχολήθηκε με την αξιολόγηση και σύγκριση των υποψηφίων. Εξέτασε τα ουσιώδη στοιχεία από το Φάκελο Πλήρωσης της θέσης, καθώς και από τους Προσωπικούς Φακέλους και τους Φακέλους των Ετήσιων Υπηρεσιακών Εκθέσεων των υποψηφίων.

΄Ελαβε υπόψη τις κρίσεις και τις συστάσεις του Διευθυντή, τα προσόντα των υποψηφίων και την αρχαιότητα τους και τις Εμπιστευτικές /Υπηρεσιακές Εκθέσεις των υποψηφίων στο σύνολό τους, όπως αυτές έγιναν τελικά δεκτές από την ίδια, με ιδιαίτερη έμφαση στα τελευταία χρόνια. ΄Εκρινε ότι τα Ε.Μ. υπερέχουν των άλλων υποψηφίων και τους επέλεξε για προαγωγή.

Καταλήγοντας στην πιο πάνω απόφαση, η Επιτροπή δεν παρέλειψε να σημειώσει ότι μερικοί υποψήφιοι προηγούνται των επιλεγέντων σε αρχαιότητα. Λαμβάνοντας όμως υπόψη ότι η αρχαιότητα αυτή ανάγεται στην ημερομηνία γέννησης, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι οι επιλεγέντες δεν υστερούν ή/και υπερέχουν σε αξία και έχουν υπέρ τους τις αιτιολογημένες συστάσεις του Διευθυντή, οι οποίες προσθέτουν στο στοιχείο της αξίας, έκρινε ότι οι επιλεγέντες γενικά υπερέχουν και είναι πιο κατάλληλοι για προαγωγή.

Σ΄ ό,τι αφορά τον υποψήφιο Ευλαβή Κυριάκο, ο οποίος έπεται των επιλεγέντων σε αρχαιότητα αλλά φαίνεται να υπερέχει έναντι αυτών σε αξία, όπως τούτο αντικατοπτρίζεται στις Ετήσιες Υπηρεσιακές Εκθέσεις των υποψηφίων, η Επιτροπή σημείωσε την ιδιαίτερη αναφορά/σύγκριση στην οποία προέβη ο Διευθυντής, μετά από σχετική ερώτηση που του υποβλήθηκε, καθώς και την παρατήρηση του Διευθυντή ότι οι υποψήφιοι είναι τοποθετημένοι σε διάφορες επαρχίες και αξιολογούνται από διαφορετικές ομάδες αξιολόγησης, με αποτέλεσμα κάποιες διαφορές στις αξιολογήσεις να αναμένονται.

Ο ευπαίδευτος συνήγορος των αιτητών έχει επικεντρώσει το βάρος της επιχειρηματολογίας του στη σύσταση του Διευθυντή. Τόνισε ότι το άρθρο 35(4) του περί Δημόσιας Υπηρεσίας Νόμου, 1990 (Ν 1/90) ρητά απαιτεί "αιτιολογημένη σύσταση" του Διευθυντή. Υποστήριξε με έμφαση ότι η σύσταση πάσχει επειδή:

1. Είναι άγνωστοι οι λειτουργοί με τους οποίους είχε διαβουλευθεί ο

Διευθυντής καθώς και το περιεχόμενο των διαβουλεύσεων.

2. Η γενική επίκληση από το Διευθυντή των κριτηρίων επιλογής ή στοιχείων

από τους φακέλους που είναι ουσιαστικά κοινά για όλους δεν αποτελεί

αιτιολογία.

3. Ο Διευθυντής έχει, με τη σύσταση του, διαμορφώσει πλεονέκτημα "εκ

του είδους της εργασίας που ο ίδιος ανέθεσε υπέρ των Ε.Μ. και αντίστοιχα

θυματοποίηση των Ε.Μ.".

4. Ο Διευθυντής παραγνώρισε σκόπιμα τα υπέρτερα προσόντα των αιτητών.

Στην περίπτωση του Ε.Μ. Ανδρέα Γιακουμή ανέφερε ότι είναι και απόφοιτος της Τεχνικής Σχολής ενώ παρασιώπησε τα προσόντα των

αιτητών οι οποίοι κατέχουν δίπλωμα Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης.

διάφορες επαρχίες και αξιολογούνται από διαφορετικές ομάδες αξιο-

λόγησης αποτελεί αμφισβήτηση του "κύρους-δεσμευτικότητας" των εμπιστευτικών εκθέσεων.

Στην πρόσφατη απόφαση μου - Ιακωβίδης κ.α. ν. Δημοκρατίας, Υποθ. 38/97 και 39/97/29.1.98 - έχω προβεί σε επισκόπηση της σχετικής νομολογίας. Μεταφέρω το σχετικό απόσπασμα:

Εφόσο, σύμφωνα με τη Νομολογία: (α) ο Διευθυντής μπορεί να αντλήσει πληροφορίες από τους προϊσταμένους των υποψηφίων, και (β) δεν απαιτείται να καταχωρούνται οι απόψεις που άκουσε από άλλους λειτουργούς, η μη αποκάλυψη της ταυτότητας των τελευταίων και του περιεχομένου των διαβουλεύσεων δεν καθιστά τη σύσταση τρωτή (Βλ. Παναγιώτου ν. Δημοκρατίας, Υποθ. 803/94/29.12.95, Παπαδόπουλος ν. Δημοκρατίας, Υποθ. 760/94/31.10.94, Παπαϊωάννου ν. Δημοκρατίας (1991) 3 Α.Α.Δ. 713, Τσίκκου ν. Δημοκρατίας, Υποθ. 162/96/11.3.97 και Ιακωβίδης, πιο πάνω).

Ανάγνωση της σύστασης του Διευθυντή υπέρ των Ε.Μ. αποκαλύπτει ότι δόθηκε ιδιαίτερη σημασία στα καθήκοντα τα οποία τους ανατέθηκαν από την Διεύθυνση του Τμήματος στο πλαίσιο της υπηρεσίας τους. Η νομολογία μας έχει αποδοκιμάσει τις συστάσεις οι οποίες προσδίδουν ιδιαίτερη σημασία στα καθήκοντα που έχει εκτελέσει ένας υπάλληλος. ΄Εχει υπογραμμίσει ότι οι αρχές της χρηστής διοίκησης επιβάλλουν την ίση μεταχείρηση των υποψηφίων για προαγωγή και απαιτούν την αξιολόγηση του κάθε υποψηφίου σύμφωνα με τα καθήκοντα τα οποία του ανατίθενται στο πλαίσιο του σχεδίου υπηρεσίας. Διαφορετικά θα αφήνετο η διοίκηση να επαυξάνει τις πιθανότητες γαι προαγωγή υπαλλήλων που υπηρετούν στην ίδια θέση, ανάλογα με τα καθήκοντα τα οποία τους ανατίθενται. Εφόσο η σύσταση του Διευθυντή προβλέπεται από το Νόμο ως στοιχείο κρίσεως και έχει - και στην κρινόμενη περίπτωση - επενεργήσει στη λήψη της προσβαλλόμενης απόφασης, η τελευταία καθίσταται τρωτή και υποκείμενη σε ακύρωση (Βλ. Γεωργιάδης ν. Α.Η.Κ., Α.Ε.1589/18.6.96). Ακολουθεί πως η προαγωγή των Ε.Μ. πρέπει να ακυρωθεί.

Εφόσο ο Διευθυντής έχει προβεί σε σύγκριση η μόνη πηγή δικαστικού ελέγχου της σύγκρισης, η οποία αφορά μόνο τα Ε.Μ. Τσιάκκα και Πολυδώρου, και της σύστασης η οποία αφορά όλα τα Ε.Μ., είναι οι υπηρεσιακές εκθέσεις.

Η εργατικότητα και ο ζήλος βαθμολογούνται στις υπηρεσιακές εκθέσεις κάτω από τα πιο κάτω κεφάλαια:

Εξέταση των εμπιστευτικών εκθέσεων των ετών 1991-1995, σε σχέση με τα πιο πάνω δύο στοιχεία, αποκαλύπτει:

1. Ο αιτητής Κυριάκος Ευλαβή έχει βαθμολογηθεί με τον ψηλότερο δυνατό

βαθμό.

2. Ο αιτητής Δημήτριος Παυλίδης έχει βαθμολογηθεί με τον ψηλότερο

δυνατό βαθμό στις εμπιστευτικές εκθέσεις των ετών 1991, 1994 και 1995 και στα δύο στοιχεία. Στις εμπιστευτικές εκθέσεις των ετών 1992 και

1993 έχει βαθμολογηθεί με τον ψηλότερο δυνατό βαθμό - "εξαίρετα" - στο στοιχείο "υπηρεσιακό ενδιαφέρον" και με τον αμέσως κατώτερο βαθμό - "πολύ ικανοποιητικά" - στο στοιχείο της απόδοσης.

3. Η βαθμολογία των Ε.Μ. Αντωνίου και Γιακουμή είναι η ίδια με εκείνη

του αιτητή Παυλίδη.

4. Το Ε.Μ. Τσιάκκας έχει βαθμολογηθεί με τον ψηλότερο δυνατό βαθμό και στα δύο στοιχεία στην εμπιστευτική έκθεση του 1991 μόνο. Στις εμπιστευτικές εκθέσεις των ετών 1992 και 1993 έχει τύχει της αμέσως κατώτερης βαθμολογίας - "πολύ ικανοποιητικά" - και στα δύο στοιχεία. Στις δε εμπιστευτικές εκθέσεις των ετών 1994 και 1995 έχει τύχει της ψηλότερης δυνατής βαθμολογίας - "εξαίρετα" - στο στοιχείο "υπηρεσιακό ενδιαφέρον" και της αμέσως κατώτερης βαθμολογίας στο στοιχείο "απόδοση".

5. Το Ε.Μ. Πολυδώρου έχει τύχει της ψηλότερης δυνατής βαθμολογίας και

στα δύο στοιχεία στις εμπιστευτικές εκθέσεις των ετών 1991, 1993, 1994,

1995 και της αμέσως κατώτερης βαθμολογίας - "πολύ ικανοποιητικά" -

στην εμπιστευτική έκθεση του έτους 1992.

Διαπιστώνεται, επομένως, ότι:

(α) Ο αιτητής Ευλαβή υπερέχει στην βαθμολογία όλων των Ε.Μ.

(β) Ο αιτητής Παυλίδης βρίσκεται ακριβώς στην ίδια μοίρα με τα Ε.Μ.

Αντωνίου, Γιακουμή και Πολυδώρου και υπερέχει του Ε.Μ. Τσιάκκα -

καταφανώς.

΄Ολες οι πιο πάνω διαπιστώσεις οδηγούν στο συμπέρασμα ότι η σύσταση του Διευθυντή υπέρ των Ε.Μ. δεν υποστηρίζεται από τα στοιχεία του φακέλου. Τουναντίον και ειδικώτερα,

(α) Σε σχέση με τον αιτητή Ευλαβή και σε σύγκριση με όλα τα Ε.Μ. τα στοιχεία του φακέλου αντιμάχονται έντονα τη σύσταση. Το ίδιο ισχύει

και σε σχέση με τον αιτητή Παυλίδη σε σύγκριση με το Ε.Μ. Τσιάκκα.

(β) Σε σχέση με τον αιτητή Παυλίδη τα στοιχεία του φακέλου τον θέτουν

στην ίδια μοίρα με τα Ε.Μ. Αντωνίου, Γιακουμή και Πολυδώρου. Επομένως η φερόμενη από τη σύσταση υπεροχή των τριών αυτών

Ε.Μ. έναντι του αιτητή Παυλίδη δεν είναι σύμφωνη με τα στοιχεία του

φακέλου.

Προκύπτει για εξέταση το πιο κάτω ζήτημα: Μπορεί η Ε.Δ.Υ. να δώσει βαρύτητα σε μια σύσταση όταν αυτή αναφέρεται σε στοιχεία που αξιολογούνται και βαθμολογούνται στις εμπιστευτικές εκθέσεις και όταν αυτή σε ότι αφορά αυτά τα συγκεκριμένα στοιχεία συγκρούεται με τα στοιχεία του φακέλου;

Η σύσταση του Διευθυντή είναι τρωτή και για τον πιο κάτω λόγο:

Η προσβαλλόμενη απόφαση πάσχει και για τον πιο κάτω λόγο:

Είναι πρόδηλο από το περιεχόμενο της τελευταίας παραγράφου της σύστασης ότι ο Διευθύντης ήταν ενήμερος του περιεχομένου των εμπιστευτικών εκθέσεων και του γεγονότος ότι αυτές δεν έδιναν το ισχυριζόμενο με τη σύσταση προβάδισμα στα Ε.Μ.. Λόγω αυτής της ενημέρωσης ο διευθύντης πρόσθεσε ότι οι "υποψήφιοι είναι τοποθετημένοι στις διάφορες επαρχίες και αξιολογούνται από διαφορετικές ομάδες αξιολόγησης με αποτέλεσμα κάποιες διαφορές στις αξιολογήσεις να αναμένονται".

Στην κρινόμενη περίπτωση ο διευθυντής με τη σύσταση του έχει στην ουσία εξουδετερώσει την δραστικότητα των εμπιστευτικών εκθέσεων. Οι τελευταίες συντάσσονται σε ανύποπτο χρόνο. Αποτελούν αξιόπιστο και αντικειμενικό δείκτη της αξίας των υποψηφίων. Αποτελεί σφάλμα η παραγνώριση τους από το Διευθυντή όταν ο τελευταίος προβαίνει στις συστάσεις του με τη δικαιολογία ότι έχουν συνταχθεί από διαφορετικούς λειτουργούς.

Μόνο στο στάδιο της τελικής αξιολόγησης των υποψηφίων και μετά από συνεκτίμηση όλων των σχετικών παραγόντων η Ε.Δ.Υ. μπορεί να λάβει υπόψη και το γεγονός ότι οι εμπιστευτικές εκθέσεις δεν έχουν ετοιμασθεί από τους ίδιους λειτουργούς και αυτό μόνο μέχρι σε κάποιο βαθμό και οσάκις υπάρχουν διαφορές στην αξιολόγηση (Βλ. Georghiou v. Republic (1976) 3 C.L.R. 74, 81). Αυτό το γεγονός όμως δεν μπορεί να οδηγεί στην καθολική παραγνώριση των εμπιστευτικών εκθέσεων υπέρ της σύστασης του Διευθυντή. Επομένως και η Ε.Δ.Υ. εσφαλμένα και κατά παράβαση των σχετικών αρχών του διοικητικού δικαίου,

(α) ΄Εχει λάβει υπόψη ότι η "αξιολόγηση των υποψηφίων γίνεται από

διαφορετικές ομάδες αξιολόγησης".

(β) ΄Εχει - στην ουσία - αγνοήσει τις εμπιστευτικές εκθέσεις προς όφελος

της σύστασης του Διευθυντή και δεν τους έδωσε τη βαρύτητα που τους

αρμόζει.

Ακολουθεί πως έχει ασκήσει τη σχετική διακριτική της ευχέρεια με πλημμελή τρόπο και καθ΄ υπέρβαση ή κατάχρηση εξουσίας.

Π. ΚΑΛΛΗΣ,

Δ.

/ΕΑΠ.