Μεταξύ:

Ανδρέα Ιακωβίδη,

Αιτητή

και

Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω

Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας,

Καθ΄ ων η αίτηση.

_________________

ΥΠΟΘΕΣΗ ΑΡ. 39/97.

29 Ιανουαρίου, 1998.

"(1) Αφού αντάλλαξα απόψεις με τους συνεργάτες μου σ΄ ό, τι αφορά την καταλληλότητα των υποψηφίων και αφού μελέτησα τους φακέλους των υποψηφίων και έλαβα υπόψη και τα καθιερωμένα κριτήρια στο σύνολό τους - αξία, προσόντα, αρχαιότητα - καθώς και τις απαιτήσεις της υπό πλήρωση θέσης, συστήνω για προαγωγή τον Καλακουτή Γαβριήλ. Ο Καλακουτής, σε σύγκριση με τους άλλους υποψηφίους, επιδεικνύει μεγαλύτερο ενδιαφέρον για συνεχή εκπαίδευση και επιμόρφωση, γεγονός που φαίνεται άλλωστε και από τις σειρές μαθημάτων που παρακολουθεί και από το Πιστοποιητικό που έχει λάβει από το Royal College of Obstetricians and Gynaecologists, Royal College of General Practitioners, Family Planning Association.

Η προσβαλλόμενη απόφαση.

Η Ε.Δ.Υ. έλαβε υπόψη τις εμπιστευτικές/υπηρεσιακές εκθέσεις των υποψηφίων με έμφαση στα τελευταία χρόνια, τα προσόντα, τις σχετικές εξειδικεύσεις όλων των υποψηφίων, τη σύσταση και τα σχετικά αιτιολογικά που πρόβαλε ο Διευθυντής καθώς και την αρχαιότητα. Σε σχέση με το τελευταίο στοιχείο σημείωσε ότι ο αιτητής Ιακωβίδης (Προσφυγή 38/97) προηγείται σε αρχαιότητα (1.8.88) και ακολουθούν ο αιτητής Χριστοδουλίδης (Προσφυγή 39/97) (1.8.92) και το ενδιαφερόμενο μέρος (15.12.92) (Σε παρένθεση σημειώνεται η ημερομηνία προαγωγής των υποψηφίων στην παρούσα τους θέση, δηλαδή τη θέση Ειδικού Ιατρού (Γυναικολογίας)). Απεφάσισε ότι το ενδιαφερόμενο μέρος υπερέχει όλων των άλλων υποψηφίων και τον επέλεξε ως τον πιο κατάλληλο για προαγωγή. Κατά την ιδιαίτερη σύγκριση των υποψηφίων η Ε.Δ.Υ. παρατήρησε ότι το ενδιαφερόμενο μέρος δεν υστερεί των ανθυποψηφίων του τόσο σε αξία, όπως αυτή αντικατοπτρίζεται στις Ετήσιες Υπηρεσιακές Εκθέσεις, όσο και σε προσόντα και λαμβανομένων υπόψη της υπέρ του σύστασης του Διευθυντή και των όσων ο Διευθυντής ανέφερε στην αιτιολογημένη σύστασή του σχετικά με τις ιδιότητες τις οποίες διαθέτει το ενδιαφερόμενο μέρος σε σύγκριση με τους άλλους δύο υποψηφίους, καθώς και τις εξειδικευμένες μετεκπαιδεύσεις και ειδικεύσεις που έχει το ενδιαφερόμενο μέρος σε θέματα σχετικά με την ειδικότητα του η Επιτροπή έκρινε ότι αυτός γενικά υπερέχει και ως εκ τούτου η υπεροχή των ανθυποψηφίων του σε αρχαιότητα δεν μπορεί από μόνη της να κλίνει την πλάστιγγα υπέρ τους.

Υπηρεσιακά στοιχεία των αιτητών και του ενδιαφερόμενου μέρους.

Οι αξιολογήσεις των αιτητών και του ενδιαφερόμενου μέρους στις εμπιστευτικές εκθέσεις είναι οι ίδιες. Ο αιτητής Ιακωβίδης (Προσφυγή 38/97) έλαβε το πτυχίο του το 1970. Το 1971 έκανε άσκηση. Τα έτη 1971-1977 συμπλήρωσε τον κύκλο εκπαίδευσης στην Γυναικολογία-Μαιευτική και στην Αναισθησιολογία και έλαβε την ειδικότητα Γυναικολογίας-Μαιευτικής. Το 1977-1978 ήταν υπεύθυνος του Γυναικολογικού Τμήματος της Γυναικολογικής-Μαιευτικής Κλινικής Muehehausen, στη Γερμανία. Από το 1978 μέχρι σήμερα είναι υπεύθυνος της Γυναικολογικής-Μαιευτικής Κλινικής του Γενικού Νοσοκομείου Πάφου. Εκτός από τα καθήκοντα του σαν Ειδικού Γυναικολόγου-Μαιευτήρα (αντιμετώπιση εσωτερικών και εξωτερικών ασθενών, χειρουργία, λαπαροσκοπική χειρουργική, υπερηχογραφία, κολποσκόπηση κλπ.) ασχολείται με τη διδασκαλία φοιτητών-νοσοκόμων της Νοσηλευτικής Σχολής Κύπρου.

Η σύσταση του Διευθυντή. Η θέση της Νομολογίας.

Αποτελεί σταθερή θέση της νομολογίας μας ότι οι συστάσεις του Διευθυντή αποτελούν πρωτογενές, ουσιώδες και αυτοτελές στοιχείο κρίσεως (Βλ. Δημοκρατία ν. Χριστούδη, Α.Ε. 1636/21.6.96, Δήμος Λευκωσίας ν. Κοσμά, Α.Ε. 1608/17.6.96, Κέντα ν. Δημοκρατίας, Α.Ε. 1576/30.10.96, Δημοκρατία ν. Ψωμά, Α.Ε. 1979/17.10.97). Η σημασία που αποδίδεται από το διοικητικό δίκαιο στις συστάσεις του Διευθυντή στοχεύει στο να διασφαλίσει ότι κατά τη διαδικασία της επιλογής η Ε.Δ.Υ. λαμβάνει καθοδήγηση από Λειτουργό ο οποίος βρίσκεται στην καλύτερη θέση να περιγράψει τις αρετές που χρειάζονται για την επιτυχή εκτέλεση των καθηκόντων μιας θέσης. Περαιτέρω ο Προϊστάμενος ενός Τμήματος βρίσκεται σε μοναδική θέση για να συμβουλεύσει επί των ιδιοτήτων και της αξίας των υφισταμένων του (Βλ. Constantinou v. Republic (1984) 3 C.L.R. 498, 501 και Ψωμά, πιό πάνω).

Ο Διευθυντής έχει τη δυνατότητα να εκτιμήσει τις ανάγκες της θέσης και η σημασία της σύστασης του έγκειται στο γεγονός ότι εμπεριέχει τη γνώμη του ως προς το ποιός από τους υποψηφίους είναι ο αξιότερος από την άποψη των ικανοτήτων και των ιδιοτήτων που απαιτούν τα καθήκοντα της θέσης. Σύσταση που απλώς αναπαράγει τα μετρήσιμα στοιχεία του φακέλου δεν μπορεί να λειτουργεί ως ανεξάρτητος δείκτης αξίας (Βλ. Στυλιανού κ.α. ν. Δημοκρατίας (1994) 3 Α.Α.Δ. 387, 399). ΄Εχει επίσης νομολογηθεί ότι η βαρύτητα μιας σύστασης εξαρτάται από το βαθμό στον οποίο συνάδει προς τα στοιχεία του φακέλου (Βλ. Στυλιανού, πιο πάνω σελ. 399 και Βασιλείου ν. Δημοκρατίας, Α.Ε. 1524/27.2.97). Η Ε.Δ.Υ. σύμφωνα με τη νομολογία του Ανωτάτου Δικαστηρίου όχι μόνο μπορεί αλλά πρέπει να παραγνωρίζει τις συστάσεις στην έκταση που είναι ασύμφωνες με τα στοιχεία του φακέλου (Βλ. Τριανταφυλλίδης κ.α. ν. Δημοκρατίας (1993) 3 Α.Α.Δ. 429, 454). Οι συστάσεις του Διευθυντή πρέπει, σύμφωνα με ρητή νομοθετική πρόνοια, να είναι αιτιολογημένες (Βλ. άρθρο 35(4) του περί Δημοσίας Υπηρεσίας Νόμου, 1990 (Ν 1/90) και Τριανταφυλλίδης, πιο πάνω).

Στη Δημοκρατία ν. Στυλιανού κ.α., Α.Ε. 1028, 1029, 1034/10.7.90 το θέμα έχει τεθεί ως πιο κάτω:

Είναι νομολογημένο ότι ο Προϊστάμενος Τμήματος δεν είναι απαραίτητο για σκοπούς συστάσεων να γνωρίζει προσωπικά τους υποψηφίους, ή ακόμα να είναι προϊστάμενος για ορισμένο χρονικό διάστημα, πριν προβεί σε συστάσεις. Ο προϊστάμενος ανεξαρτήτως χρόνου και γνωριμίας, διεξάγοντας την έρευνά του, μπορεί να αντλήσει τις πληροφορίες του από οποιεσδήποτε άλλες κατάλληλες πηγές όπως είναι η περίπτωση πληροφοριών από προϊσταμένους των υποψηφίων και να προβεί σε συστάσεις (Βλ. Αργυρίδης ν. Δημοκρατίας (1992) 3 Α.Α.Δ. 376).

Ακολουθεί πως οι αιτητές δεν μπορούν να οικοδομήσουν πάνω στο γεγονός ότι ο Διευθυντής δεν τους γνώριζε προσωπικά (Βλ. Αργυρίδης, πιο πάνω, σελ. 388, Λυώνα κ.α. ν. Δημοκρατίας, Υπ. 683/88 κ.α./14.6.90, απόφαση της Ολομέλειας).

Σε σχέση με την παραγ. (1) της σύστασης (βλ. σελ. 1, πιο πάνω) θεωρώ ότι το περιεχόμενο της συνάδει προς τα στοιχεία του φακέλου. Σε σχέση με τις παραγ. (2) και (4) της σύστασης παρατηρώ ότι δεν υπάρχει οτιδήποτε στους διοικητικούς φακέλους που να επιβεβαιώνει τα όσα αναφέρονται σ΄ αυτές. Υπάρχει μόνο μια δήλωση του ιδίου του ενδιαφερόμενου μέρους κάτω από την επικεφαλίδα "Περίληψη προσόντων" στην οποία αναφέρει ότι πρωτοστάτησε στο να εφαρμοσθούν νέες εξειδικευμένες ιατρικές υπηρεσίες στο Νοσοκομείο "Αρχ. Μακάριος ΙΙΙ" που είναι κέντρο αναφοράς για δύσκολα περιστατικά και εξειδικευμένες Ιατρικές Γυναικολογικές Υπηρεσίες. Η μη επιβεβαίωση του περιεχομένου των παραγ. (2) και (4) της σύστασης από τα στοιχεία των διοικητικών φακέλων καθιστά τη σύσταση αναιτιολόγητη. Τότε μόνο η πράξη είναι ουσιαστικώς αιτιολογημένη όταν το συμπέρασμα που διατυπούται σ΄ αυτήν είναι προϊόν της εκτίμησης υπό του αρμοδίου οργάνου των υπάρχοντων στο φάκελο υπηρεσιακών στοιχείων (Απόφαση Στ.Ε.136/31). Η κατάληξη αυτή ίσως εκ πρώτης όψεως να φαίνεται ότι είναι ασύμφωνη με τα όσα έχουν νομολογηθεί στις υποθέσεις που αναφέρονται πιο πάνω (βλ. σελ. 6-7). Δεν είναι τέτοια η περίπτωση για τους πιο κάτω λόγους:

Βλέπουμε λοιπόν πως το λεκτικό της σύστασης είναι ταυτόσημο με το λεκτικό της παραγ. (3) της σύστασης. Αναφέρεται στα ίδια στοιχεία. Εξέταση των εμπιστευτικών εκθέσεων των τριών υποψηφίων αποκαλύπτει ότι και οι τρεις είχαν την ίδια βαθμολογία σε όλες τις εμπιστευτικές εκθέσεις - "εξαίρετος" ή "πολύ ικανοποιητικός". Το ενδιαφερόμενο μέρος ουδέποτε είχε τύχει βαθμολογίας ψηλότερης από τους αιτητές σε σχέση με το συγκεκριμένο στοιχείο. Επομένως η φερόμενη από την παραγ. (3) της σύστασης του Διευθυντή υπεροχή του ενδιαφερόμενου μέρους, σε σχέση με το στοιχείο της διευθυντικής ικανότητας, δεν υποστηρίζεται από τα στοιχεία του φακέλου. ΄Οπως υποδεικνύεται πιο πάνω το ίδιο ισχύει και σε σχέση με την παραγ. 4 της σύστασης. ΄Επρεπε και πάλιν να αγνοηθεί (βλ. Τριανταφυλλίδης (πιο πάνω)) ή να δοθεί περιορισμένη βαρύτητα στην παραγ. 3 της σύστασης. Περαιτέρω: Η μη συμφωνία της σύστασης προς στοιχεία ευρισκόμενα στο φάκελο αποτελεί είδος πλημμέλειας της αιτιολογίας της σύστασης (Βλ. Σαρμά, "Η Συνταγματική και Διοικητική Νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας", σελ. 133, Ιακωβίδη ν. Δημοκρατίας (1966) 3 Α.Α.Δ. 212 και Σάββα ν. Δημοκρατίας (1980) 3 Α.Α.Δ. 675).

Η εικόνα που αναδύεται από τις υπηρεσιακές εκθέσεις θέτει τους τρεις υποψηφίους ακριβώς στην ίδια μοίρα σε σχέση με το στοιχείο της αξίας. Η σύσταση του Διευθυντή έχει δώσει σημαντικό προβάδισμα στο ενδιαφερόμενο μέρος και έχει αυξήσει τις διεκδικήσεις του για προαγωγή σε σύγκριση με τους αιτητές. Αυτό είναι πρόδηλο από το λεκτικό της προσβαλλόμενης απόφασης. ΄Ενας Διευθυντής με τη σύσταση μπορεί καλόπιστα, συνειδητά ή σκόπιμα να αποδώσει ιδιότητες, αρετές, ικανότητες, πράξεις, ενέργειες και δραστηριότητες - όπως είναι εδώ η περίπτωση - σε ένα Λειτουργό επαυξάνοντας έτσι τις διεκδικήσεις του για προαγωγή. Η ασυμφωνία των συστάσεων με τα στοιχεία του φακέλου και η απουσία επιβεβαίωσης των συστάσεων, σε σχέση με τα κριτήρια που αναφέρονται πιο πάνω, από τα στοιχεία του φακέλου καθιστά τον δικαστικό έλεγχο ανέφικτο και την σύσταση αναιτιολόγητη. Επικύρωση τέτοιων συστάσεων χωρίς επιβεβαίωση του περιεχομένου τους από τα στοιχεία του φακέλου θα ισοδυναμούσε με την πρόσδωση στη σύσταση βαρύτητας πολύ μεγαλύτερης από όση έχει αναγνωρισθεί από τη νομολογία. Πρόσθετα θα μετέτρεπε τους Διευθυντές σε αποκλειστικούς κριτές των διεκδικήσεων των υποψηφίων για προαγωγή χωρίς τη δυνατότητα άσκησης δικαστικού ελέγχου. Στην ουσία θα τους καθιστούσε το διορίζον όργανο, πορεία η οποία απαγορεύεται τόσο από το Σύνταγμα όσο και από το Νόμο 1/90. Θα αφαιρούσε οποιαδήποτε άσκηση διακριτικής ευχέρειας από την Ε.Δ.Υ. η οποία θα περιοριζόταν απλώς στην επισφράγιση της επιλογής του Διευθυντή.

Οι προσφυγές επιτυγχάνουν. Η προσβαλλόμενη απόφαση ακυρώνεται στην ολότητά της με έξοδα £150.- για τον κάθε ένα από τους αιτητές. Καμιά διαταγή για τα έξοδα του ενδιαφερόμενου μέρους.