Πετράκη ν. Δημοκρατίας (Αρ. 2) (1997) 4 ΑΑΔ 2931

Φορολογία — Φορολογία κεφαλαιουχικών κερδών — Αξία του ακινήτου — Λήψη της με βάση το Άρθρο 6 του περί Φορολογίας Κεφαλαιουχικών Κερδών Νόμου Αρ. 52/80 προκειμένου να υπολογιστεί το κέρδος — Αφαίρεση της αξίας της γης κατά την 1.1.80 — Παράβαση του αληθούς κριτηρίου του νόμου στην κριθείσα περίπτωση διάθεσης οικοπέδων που προήλθαν από διαχωρισμό μετά την 1.1.80 — Υπαγωγή των περιστατικών στην απόφαση Οράτη ν. Δημοκρατίας.

Η αιτήτρια προσέβαλε την σε βάρος της επιβληθείσα φορολογία κεφαλαιουχικών κερδών.

Το Ανώτατο Δικαστήριο, ακυρώνοντας την επίδικη απόφαση, αποφάσισε ότι:

Από τη στιγμή που η αξία του τεμαχίου γης εκτιμήθηκε συνολικά ως ενιαία οντότητα για να καθορισθεί μετέπειτα, πάνω σε αναλογική βάση, η αξία κάθε οικοπέδου, μεταβάλλεται άρδην το βάθρο εκτίμησης. Βγαίνει έξω από το πλαίσιο, που καθόρισε ο νόμος. Η επιφύλαξη της παραγράφου (ii) του Άρθρου 6(9) του Ν.52/80 δεν κάμνει τίποτε περισσότερο παρά να διευκρινίζει το αληθινό κριτήριο, που είχε κατά νουν ο νομοθέτης, δηλαδή, τον προσδιορισμό της αξίας της φορολογικής ύλης την 1/1/80. Σημειωτέον ότι το σκεπτικό του Εφόρου στην υπόθεση Οράτη, για τον καταλογισμό της φορολογίας είναι ουσιαστικά το ίδιο με την περίπτωση αυτή. Δε χωρεί διαφοροποίηση. Το αποτέλεσμα πρέπει να είναι το ίδιο.

Η προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα.

Αναφερόμενες υποθέσεις:

John Kokkalos & Sons Ltd. v. Διευθυντή Τμήματος Εσωτερικών Προσόδων (1995) 4 Α.Α.Δ. 1203,

Γεωργίου ν. Δημοκρατίας (1995) 4 A.A.Δ. 824,

Σωφρονίου ν. Δημοκρατίας (1996) 4 A.A.Δ. 1489,

Οράτη ν. Δημοκρατίας (1996) 4 A.A.Δ. 2967.

Προσφυγή.

Προσφυγή με την οποία προσβάλλεται η απόφαση για την επιβολή, στη αιτήτρια, φόρου κεφαλαιουχικών κερδών για τη διάθεση 8 οικοπέδων.

Σπ. Ευαγγέλου, για την Αιτήτρια.

Λ. Χριστοδουλίδου-Ζαννέτου, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τον Καθ' ου η αίτηση.

Cur. adv. vult.

ΝΙΚΗΤΑΣ, Δ.: Η αιτήτρια ήταν ιδιοκτήτρια ενιαίας έκτασης γης στην Αγ. Φύλα Λεμεσού. Τη διαχώρισε σε 45 οικόπεδα. Η προσφυγή της αφορά 8 από τα οικόπεδα αυτά, τα οποία διέθεσε. Της επιβλήθηκε φόρος κεφαλαιουχικών κερδών, αλλά ενέστη, επειδή οι φορολογίες δε βασίσθηκαν στις δηλώσεις φορολογίας, που υπέβαλε διά των λογιστών της. Οι αντιρρήσεις της δεν είχαν αποτέλεσμα. Ο Διευθυντής του Τμήματος Εσωτερικών Προσόδων (καθού η αίτηση) δεν επέφερε καμιά μεταβολή στις φορολογίες, που κατέστησαν τελικές.

Μας ενδιαφέρει η συλλογιστική που οδήγησε στην απόφαση του. Περιέχεται στην επιστολή ημερ. 1/11/96. Παραθέτω το μέρος που είναι ουσιαστικό για την υπόθεση και μνημονεύει επίσης το νομοθετικό υπόβαθρο της απόφασης (παράρτημα Δ):

"Στην δική σας περίπτωση εφαρμόζονται οι πρόνοιες των άρθρων 6α II και 6β του Περί Φορολογίας Κεφαλαιουχικών Κερδών Νόμου, διότι κατά τη γενική εκτίμηση λήφθηκαν υπόψη προσθήκες και αλλαγές που έγιναν μετά την 1.1.80. Εφ' όσον κατά τον ουσιώδη χρόνο της εκτίμησης που είναι η 1.1.80, δεν υπήρχαν τα οικόπεδα αλλά το χωράφι από το οποίο προέκυψαν τα οικόπεδα ύστερα από διαχωρισμό, από το προϊόν διάθεσης αφαιρείται η αξία της γης κατά την 1.1.80 που αντιστοιχεί σε κάθε οικόπεδο, όπως αυτή έχει καθοριστεί από το Διευθυντή του Τμήματος Κτηματολογίου και Χωρομετρίας σύμφωνα με την επιστολή του με ημερομηνία 28.2.96 που επισυνάπτεται, πλέον τα έξοδα διαχωρισμού ως η υποβληθείσα εκ μέρους σας κατάσταση."

Ο προσδιορισμός του κέρδους από διάθεση ακίνητης ιδιοκτησίας ρυθμίζεται πρωταρχικά από τις διατάξεις του άρθρ. 6 του περί Φορολογίας Κεφαλαιουχικών Κερδών Νόμου αρ. 52/80, όπως τροποποιήθηκε από το άρθρ. 4 του τροποποιητικού νόμου αρ. 135/90. Για την εξεύρεση του κέρδους εκπίπτεται από το προϊόν διάθεσης η αξία της ιδιοκτησίας κατά την 1η Ιανουαρίου, 1980, όπως αυτή καθορίζεται από τη γενική εκτίμηση που έγινε κάτω από τις διατάξεις του άρθρ. 69 του περί Ακίνητης Ιδιοκτησίας (Διακατοχή, Εγγραφή και Εκτίμηση) Νόμου, Κεφ. 224. Αφαιρείται περαιτέρω η αύξηση της αξίας που επήλθε λόγω πληθωρισμού.

Η παράγραφος (ii) δε μεταβάλλει τη σταθερή βάση που θέτει η παράγραφος 6(α), δηλαδή την αξία κατά την 1/1/80: βλέπε John Kokkalos & Sons Ltd. v. Διευθυντή Τμήματος Εσωτερικών Προσόδων (1995) 4 A.A.Δ. 1203. Η επιφύλαξη 6(α)(ii) προνοεί ότι:

"(ii) σε περίπτωση που κατά τη γενική εκτίμηση της ιδιοκτησίας λήφθηκαν υπόψη οποιεσδήποτε προσθήκες ή αλλαγές που έγιναν μετά την 1η Ιανουαρίου, 1980, αξία της ιδιοκτησίας θα λογίζεται η αγοραία αξία της, όπως είχε την 1η Ιανουαρίου, 1980."

Η παράγραφος 6(β) προβλέπει πως αφαιρείται κάθε δαπάνη που "γίνεται εξολοκλήρου και αποκλειστικά" για κτήση του κέρδους μετά την κρίσιμη ημερομηνία, η οποία δεν καλύπτεται ή δεν υπολογίζεται σύμφωνα με τους περί Φορολογίας του Εισοδήματος Νόμους, αφού αναθεωρηθεί υπό το ίδιο πρίσμα, του πληθωρισμού. Μπορεί να λεχθεί εδώ ότι δεν είναι σε θέματα πληθωρισμού που εντοπίζεται η διένεξη. Η αιτήτρια παραπονείται για τη μεθοδολογία της εκτίμησης. Υποστηρίζει ότι έχει εκτραπεί από το πλαίσιο των παραπάνω διατάξεων. Συγκεκριμένα ότι η εκτίμηση (που όντως έγινε από το Κτηματολόγιο) δεν εφάρμοσε το νομοθετημένο κριτήριο. Λήφθηκε υπόψη η αναλογική αξία του κτήματος το Φεβρουάριο του 1996, όπως προκύπτει από τις γραπτές οδηγίες του Εφόρου προς το Διευθυντή Κτηματολογίου ημερ. 1/2/96:

"Παρακαλώ όπως..καθορίσετε την αναλογική αξία της γης για 1.1.80 που αντιστοιχεί σε κάθε ένα από τα οικόπεδα με αριθμό εγγραφής 29567 μέχρι 29610, αριθμός τεμαχίων 471 μέχρι 514 που προήλθαν από τον διαχωρισμό του κτήματος με αριθμό εγγραφής 23039, Αγία Φύλα Λεμεσός, Φ/Σχ LIV/42 τεμ. 18/1 αγοραίας αξίας 1.1.80 £68.000."

Ο δικηγόρος της αιτήτριας παρέβαλε την παρούσα με τις Γεωργίου ν. Δημοκρατίας (1995) 4 A.A.Δ. 824, Kokkalos and Sons Ltd., ανωτέρω, Σωφρονίου ν. Δημοκρατίας (1996) 4 Α.Α.Δ. 1489 και Όλγα Οράτη ν. Δημοκρατίας (1996) 4 Α.Α.Δ. 2967, που ακυρώθηκαν οι φορολογίες βασικά για το λόγο ότι στηρίχθηκαν σε εκτίμηση και συλλογισμούς του Εφόρου αντί να χρησιμοποιηθεί η γενική εκτίμηση που διενεργεί το Κτηματολόγιο, σύμφωνα με το άρθρ. 69. Στην προκείμενη περίπτωση ναι μεν προέβη σε εκτίμηση το Κτηματολόγιο, αλλά δεν εφαρμόστηκε το νόμιμο κριτήριο.

Υποστηρίχθηκε από τον Έφορο ότι οι παραπάνω αποφάσεις διαφοροποιούνται διότι ο Έφορος προέβη σε εκτίμηση σε όλες, ενέργεια που είναι ανεπίτρεπτη από το νόμο. Δεν είναι ορθό το επιχείρημα ότι βασικά ο Έφορος επιχείρησε να ακολουθήσει την ίδια τακτική και σε αυτή την περίπτωση. Είναι το Κτηματολόγιο που καθόρισε την αξία κάθε οικοπέδου, όπως φαίνεται στον κατάλογο Γ, όπου λαμβάνονται υπόψη στον προσδιορισμό της αξίας τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά.

Έχω την άποψη ότι από τη στιγμή που η αξία του ένδικου τεμαχίου γης εκτιμήθηκε συνολικά ως ενιαία οντότητα για να καθορισθεί μετέπειτα, πάνω σε αναλογική βάση, η αξία κάθε οικοπέδου, μεταβάλλεται άρδην το βάθρο εκτίμησης. Βγαίνει έξω από το πλαίσιο, που καθόρισε ο νόμος. Η παραπάνω επιφύλαξη δεν κάμνει τίποτε περισσότερο παρά να διευκρινίζει το αληθινό κριτήριο, που είχε κατά νουν ο νομοθέτης, δηλαδή, τον προσδιορισμό της αξίας της φορολογικής ύλης την 1/1/80. Σημειωτέον ότι το σκεπτικό του Εφόρου στην υπόθεση Όλγα Οράτη, ανωτέρω, για τον καταλογισμό της φορολογίας είναι ουσιαστικά το ίδιο με την περίπτωση αυτή. Δε χωρεί διαφοροποίηση. Το αποτέλεσμα πρέπει να είναι το ίδιο. Γι'αυτό δε θα εξετάσω άλλους λόγους ακύρωσης.

Η επίδικη απόφαση ακυρώνεται με βάση τις διατάξεις του άρθρ. 146.4(β) του Συντάγματος. Με έξοδα εναντίον του δημοσίου.

Η προσφυγή επιτρέπεται με έξοδα.

cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο

	CyLaw \| Αναφορικά μ'εμάς \| Επικοινωνία