|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(1997) 4 ΑΑΔ 2557
22 Οκτωβρίου, 1997
[ΝΙΚΗΤΑΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΑΝΝΑ ΣΦΗΚΟΥΡΗ,
Αιτήτρια,
ν.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ/ Ή ΕΦΟΡΟΥ ΦΟΡΟΥ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ,
Καθ' ων η αίτηση.
(Υπόθεση Αρ. 844/96)
Προσφυγή βάσει του Άρθρου 146 του Συντάγματος — Λόγοι ακυρώσεως — Πλημμελής αιτιολογία — Περιστάσεις στοιχειοθέτησης της στην κριθείσα περίπτωση επιβολής φορολογίας εισοδήματος.
Φορολογία — Φορολογία εισοδήματος — Εισόδημα από ενοίκια ακινήτου ιδιοκτησίας— Πώληση του ακινήτου και κάρπωση του ενοικίου από τον αγοραστή χωρίς να επέλθη μεταβίβαση του ακινήτου στον τελευταίο —Αναιτιολόγητη η φορολογία του πωλητή για το ενοίκιο — Περιστάσεις.
Η αιτήτρια προσέφυγε κατά της επιβολής σε βάρος της φόρου εισοδήματος για ενοίκια ακινήτου το οποίο είχε πωλήσει αλλά όχι μεταβιβάσει στον πατέρα της.
Το Ανώτατο Δικαστήριο, ακυρώνοντας την επίδικη απόφαση, αποφάσισε ότι:
Το δεύτερο σκέλος της αιτιολογίας που αφορά τη μη κατάθεση του πωλητηρίου στο Κτηματολόγιο είναι οπωσδήποτε παράγων άσχετος με το δικαίωμα είσπραξης των ενοικίων. Η εγγραφή της σύμβασης αποτελεί απλώς ασφαλιστική δικλείδα για τον αγοραστή στην περίπτωση που ο πωλητής αθετεί την υποχρέωση μεταβίβασης του πωλούμενου κτήματος. Επομένως η πτυχή αυτής της αιτιολογίας είναι πεπλανημένη.
Το Άρθρο 4(1) δε συνδέεται άμεσα με το θέμα. Παρόλο που η διατήρηση της ιδιοκτησίας είναι ένα στοιχείο για διαμόρφωση της κρίσης του Εφόρου, η παρούσα δεν είναι η περίπτωση που ήθελε να καλύψει ο νομοθέτης. Το στοιχείο της ιδιοκτησίας, υπό το φάσμα των περιστατικών που έχουν εκτεθεί, δεν αρκεί, από μόνο του, για να αιτιολογήσει την επίδικη απόφαση. Ιδιαίτερα ενόψει και του υπόλοιπου υλικού που υπήρχε, δηλαδή, της επιταγής των £20.550,94 ημερομηνίας 15/11/93, που φαίνεται ότι εξέδωσε ο αγοραστής στο όνομα του πατέρα της αιτήτριας για το αντίτιμο της πώλησης. Και του ισχυρισμού της ότι ο πατέρας της επένδυσε τα χρήματα που είσπραξε σε χρεώγραφα ανάπτυξης της Κεντρικής Τράπεζας (βλέπε παραρτήματα Η και Κ αντίστοιχα στη γραπτή αγόρευση της αιτήτριας), θέματα που δε φαίνεται να διερευνήθηκαν καθόλου.
Η προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα.
Αναφερόμενες υποθέσεις:
Kittides v. Republic (1973) 3 C.L.R. 123,
Χίννης ν. Δημοκρατίας (1991) 4 Α.Α.Δ. 3970,
Georghiou v. Komodromou (1963) 2 C.L.R. 221.
Προσφυγή.
Προσφυγή με την οποία προσβάλλεται η απόφαση του Εφόρου να φορολογήσει την αιτήτρια για τρία συνεχόμενα χρόνια από το 1989 μέχρι το 1991 με το ενοίκιο διαμερίσματος στην οδό Σκύρου στη Λευκωσία.
Γ. Κορφιώτης, για την Αιτήτρια.
Ν. Νικολαΐδου, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους Καθ' ων η αίτηση.
Cur. adv. vult.
ΝΙΚΗΤΑΣ, Δ.: Η αιτήτρια, με εισόδημα προερχόμενο κατά τον κρίσιμο χρόνο από μισθωτές υπηρεσίες ως ιδιωτική υπάλληλος, φορολογήθηκε, για τρία συνεχόμενα χρόνια από το 1989 μέχρι και το 1991, με το ενοίκιο διαμερίσματος στην οδό Σκύρου στη Λευκωσία. . Ισχυρίζεται πως ο Έφορος Φόρου Εισοδήματος έκαμε λάθος. Είναι η υπόθεση της, που πρόβαλε σθεναρά και στον Έφορο, ότι το εισόδημα του διαμερίσματος για την παραπάνω περίοδο καρπώθηκε ο πατέρας της, που ήταν και ο δικαιούχος, όντας ο πραγματικός ιδιοκτήτης του. Ας σημειωθεί ότι ο τελευταίος το είχε δηλώσει στη φορολογική αρχή ως προσωπικό του εισόδημα και για τα τρία χρόνια. Το σχετικό ενοικιαστήριο έγγραφο μεταξύ του πατέρα ως ιδιοκτήτη και του ενοικιαστή είναι στο φάκελο.
Το ιστορικό δεν αμφισβητείται. Καταγράφεται σε σημείωμα αρμόδιου λειτουργού ημερ. 26/4/96, που επισυνάφθηκε ως παράρτημα Ζ στην ένσταση. Το διαμέρισμα είχε αγοραστεί στις 30/6/79 από την αιτήτρια και τον πατέρα της από 1/2 μερίδιο. Αργότερα, το 1982, ο τελευταίος μεταβίβασε το μερίδιο του στην αιτήτρια με δωρεά. Η αιτήτρια κατοίκησε σε αυτό μέχρι το 1988. Σύμφωνα με τους ισχυρισμούς της την 1/1/88 πώλησε το διαμέρισμα στον πατέρα της για £20.000. Για το σκοπό αυτό υπέγραψε την 1/1/88 πωλητήριο έγγραφο [(βλέπε παράγραφο 7 (δ) της ένστασης], που παρουσίασε στον Έφορο.
Είναι επίσης παραδεκτό - προκύπτει από το παράρτημα Ζ -ότι το τίμημα πώλησης καταβλήθηκε ολόκληρο και από δάνειο στο οποίο προέβη ο αγοραστής. Ωστόσο το διαμέρισμα δε μεταβιβάστηκε στο όνομα του. Και στις 6/11/93 η αιτήτρια δήλωσε στο Τμήμα Κεφαλαιουχικών Κερδών ότι το ακίνητο πωλήθηκε σε τρίτο. Δε φαίνεται να πληρώθηκε οποιοδήποτε ποσό φόρου για πραγματοποίηση κεφαλαιουχικού κέρδους. Ο Έφορος, μετά την ένσταση της αιτήτριας στην τελική φορολογία, δε μεταπείστηκε. Δεν αναθεώρησε την απόφασή του. Τη δικαιολόγησε ως εξής:
"Το πωλητήριο έγγραφο με ημερομηνία 1/1/88 για πώληση του διαμερίσματος στον πατέρα σας για £20000 δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό γιατί αυτό δεν είχε κατατεθεί στο Κτηματολόγιο και επίσης δεν είχετε μεταβιβάσει στον πατέρα σας το διαμέρισμα μετά την εξόφληση του."
(βλέπε επιστολή Εφόρου, παράρτημα Η, ημερ. 20/8/96)
Ο δικηγόρος της αιτήτριας υποστήριξε πως υπάρχει πλάνη περί τα πράγματα και το δίκαιο. Με την έννοια ότι λανθασμένα στηρίχθηκε η απόφαση στο ποίος ήταν ο εγγεγραμμένος ιδιοκτήτης ενώ η πραγματικότητα, όπως τη δέχθηκε ο Έφορος, είναι ότι το ακίνητο πωλήθηκε και το τίμημα πώλησης εξοφλήθηκε. Η μεταβίβασή του σε τρίτο πρόσωπο είναι ουσιαστικά ουδέτερο γεγονός διότι έγινε σύμφωνα με τη ρήτρα του πωλητηρίου που προβλέπει ότι:
"2. Άμα τη καταβολή ολοκλήρου του τιμήματος της πωλήσεως ο Πωλητής θα είναι υπόχρεος όπως μεταβίβαση το πωλούμενον διαμέρισμα επ' ονόματι του Αγοραστού ή επ' ονόματι οιουδήποτε άλλου προσώπου τη υποδείξει τούτου."
Σημασία είχε, κατά την εισήγηση της αιτήτριας, ποίος ήταν ο δικαιούχος του ενοικίου και όχι ο εγγεγραμμένος ιδιοκτήτης του. Αναφορικά με την κατάθεση του συμβολαίου υποστηρίχθηκε ότι είναι παράγων που συναρτάται, με βάση τον περί Πώλησης Γης (Ειδική Εκτέλεση) Νόμο, Κεφ. 232, μόνο με την ειδική εκτέλεση πωλητηρίου εγγράφου.
Η άλλη πλευρά έκαμε αναφορά στο άρθρ. 4 (1) του περί Ακίνητης Ιδιοκτησίας (Διακατοχή, Εγγραφή και Εκτίμηση) Νόμου, Κεφ. 224, που προβλέπει ότι κανένα δικαίωμα δεν αποκτάται επί ακίνητης περιουσίας εκτός δυνάμει των διατάξεων του νόμου αυτού. Η κα Νικολαΐδου εντόπισε το ουσιαστικό ερώτημα που πρέπει να μας απασχολήσει στο ζήτημα κατά πόσον με τη συμφωνία της 1/1/88 η αιτήτρια αποξενώθηκε του εισοδήματος του ακινήτου ή προέβη σε διάθεση του προς όφελος του πατέρα της. Η συνήγορος υποστήριξε, επικαλούμενη ενισχυτικά τις υποθέσεις Plutis Kittides v. The Republic (1973) 3 C.L.R. 123 και Ιερώνυμος Χίννης ν. Δημοκρατίας (1991) 4 Α.Α.Δ. 3970, ότι εδώ δεν υπήρξε αποξένωση του εισοδήματος αλλά διάθεση του, η οποία και υπόκειται σε φορολόγηση. Και ότι αυτό προκύπτει από το γεγονός ότι το κτήμα παρέμεινε εγγεγραμμένο επ' ονόματι της. Περαιτέρω έγινε αναφορά σε προηγούμενες αποφάσεις, που είναι ερμηνευτικές των διατάξεων του άρθρ. 4 του Κεφ. 224. Μεταξύ αυτών και την υπόθεση Rodothea Georghiou v. Antonis Komodromou (1963) 2 C.L.R. 221, στην οποία κρίθηκε ότι η εγγραφή ακινήτου ιδιοκτησίας είναι προϋπόθεση του κύρους της μεταβίβασης της.
Έχω τη γνώμη ότι το δεύτερο σκέλος της αιτιολογίας που αφορά τη μη κατάθεση του πωλητηρίου στο Κτηματολόγιο είναι οπωσδήποτε παράγων άσχετος με το δικαίωμα είσπραξης των ενοικίων. Η εγγραφή της σύμβασης αποτελεί απλώς ασφαλιστική δικλείδα για τον αγοραστή στην περίπτωση που ο πωλητής αθετεί την υποχρέωση μεταβίβασης του πωλούμενου κτήματος. Επομένως η πτυχή αυτής της αιτιολογίας είναι πεπλανημένη.
Έχω επίσης την άποψη ότι το άρθρ. 4(1) δε συνδέεται άμεσα με το θέμα. Παρόλο που η διατήρηση της ιδιοκτησίας είναι ένα στοιχείο για διαμόρφωση της κρίσης του Εφόρου, η παρούσα δεν είναι η περίπτωση που ήθελε να καλύψει ο νομοθέτης. Το στοιχείο της ιδιοκτησίας, υπό το φάσμα των περιστατικών που έχω εκθέσει, δεν αρκεί, από μόνο του, για να αιτιολογήσει την επίδικη απόφαση. Ιδιαίτερα ενόψει και του υπόλοιπου υλικού που υπήρχε, δηλαδή, της επιταγής των £20.550,94 ημερομηνίας 15/11/93, που φαίνεται ότι εξέδωσε ο αγοραστής στο όνομα του πατέρα της αιτήτριας για το αντίτιμο της πώλησης. Και του ισχυρισμού της ότι ο πατέρας της επένδυσε τα χρήματα που είσπραξε σε χρεώγραφα ανάπτυξης της Κεντρικής Τράπεζας (βλέπε παραρτήματα Η και Κ αντίστοιχα στη γραπτή αγόρευση της αιτήτριας), θέματα που δε φαίνεται να διερευνήθηκαν καθόλου.
Καταλήγω ότι η επίδικη απόφαση πρέπει να ακυρωθεί και ακυρώνεται για πλημμελή αιτιολογία. Τα έξοδα σε βάρος του δημοσίου.
Η προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα.