Τριλλίδου ν. Δημοκρατίας (1997) 4 ΑΑΔ 2427

(1997) 4 ΑΑΔ 2427

9 Οκτωβρίου, 1997

[ΑΡΤΕΜΗΣ, Δ/στής]

ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ

ΗΡΩ ΤΡΙΛΛΙΔΟΥ,

Αιτήτρια,

ν.

ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ,

Καθ' ου η αίτηση..

(Υπόθεση Αρ. 583/95)

Προσφυγή βάσει του Άρθρου 146 τον Συντάγματος —Προσφυγή κατά παραλείψεως οφειλόμενης ενέργειας — Απαράδεκτη εφόσον ήρθη το συνεχιζόμενο της παράλειψης με την έκδοση απόφασης.

Προσφυγή βάσει τον Άρθρου 146 του Συντάγματος — Παρεμπίπτων έλεγχος πράξεων άλλων από την προσβαλλόμενη — Αποκλείεται.

Διοικητικό Δίκαιο — Αρμοδιότητα — Απόψεις και εισηγήσεις άλλων οργάνων προς το αρμόδιο όργανο— Το ζήτημα της αληθινής άσκησης κατά νόμο αρμοδιότητας διά της υιοθέτησης των μελετών κ.λπ. υφισταμένων του αρμοδίου οργάνου υπαλλήλων.

Αναθεωρητικός Έλεγχος —Ουσιαστική κρίση της διοίκησης —Όρια ελέγχου της — Έλεγχος της συνδρομής σκοπού δημοσίας ωφελείας στην κριθείσα περίπτωση.

Η αιτήτρια προσέβαλε ρυμοτομία που επηρέασε ακίνητό της.

Το Ανώτατο Δικαστήριο, απορρίπτοντας την προσφυγή, αποφάσισε ότι:

1. Έχει επανειλημμένα νομολογηθεί, ότι η παράλειψη της διοίκησης να προβεί σε οφειλόμενη από το νόμο ενέργεια, αποτελεί εκτελεστή διοικητική πράξη η οποία παράγει αυτοτελώς έννομα αποτελέσματα και υπόκειται στον αναθεωρητικό έλεγχο δυνάμει του Άρθρου 146.1 του Συντάγματος.

Η κατ' ισχυρισμό παράλειψη του Υπουργού να αποφασίσει έγκαιρα επί της προσφυγής της αιτήτριας ήρθη εν προκειμένω με την λήψη της προσβαλλόμενης απόφασης, η οποία αποτελεί και το μόνο αντικείμενο της παρούσας δίκης, και οι ισχυρισμοί αναφορικά με την παράλειψη λήψης έγκαιρης απόφασης, απορρίπτονται ως απαράδεκτοι.

2. Απαράδεκτοι επίσης κρίνονται και οι ισχυρισμοί οι οποίοι στρέφονται κατά του κύρους των διαταγμάτων απαλλοτρίωσης και επίταξης του επίδικου κτήματος, για το λόγο ότι, αφορούν στη νομιμότητα άλλων, ανεξαρτήτων και αυτοτελών διοικητικών πράξεων, των οποίων ο έλεγχος, στα πλαίσια της παρούσας διαδικασίας, είναι ανεπίτρεπτος.

3. Το έχον την αποφασιστική αρμοδιότητα όργανο, κατά την άσκηση της διακριτικής του ευχέρειας, δεν κωλύεται να ζητήσει τις απόψεις και εισηγήσεις άλλων οργάνων προς το σκοπό διερεύνησης ορισμένων προκαταρκτικών ζητημάτων και διακρίβωσης ορισμένων, σχετικών με την υπόθεση, ουσιωδών στοιχείων και γεγονότων.

Όπως προκύπτει από τα περιστατικά της υπόθεσης, τόσο ο Δήμος Στροβόλου όσο και το Τμήμα Πολεοδομίας και Οικήσεως εισηγήθηκαν στον Υπουργό την απόρριψη της προσφυγής στο σύνολό της.

Ο Υπουργός, ενεργώντας σύμφωνα με την επιφύλαξη του Εδαφίου (2) του Άρθρου 18 του Νόμου, ανέθεσε σε λειτουργό του Υπουργείου την εξέταση ορισμένων ζητημάτων τα οποία εγείροντο στην προσφυγή και ο λειτουργός υπέβαλε στον Υπουργό λεπτομερές πόρισμα, ως αποτέλεσμα της εξέτασης την οποία διενήργησε.

Όπως τονίστηκε στην απόφαση της Ολομέλειας στην υπόθεση, Δημοτικό Συμβούλιο Λάρνακας κ.ά. v. Mobil Oil (Cyprus) Ltd κ.ά. (1996) 3 Α.Α.Δ. 294.

"To γεγονός ότι ο Υπουργός απλώς ανέφερε ότι συμφωνεί με την εισήγηση του λειτουργού δεν σημαίνει ότι δεν ασχολήθηκε με την επίλυση του θέματος ούτε και αποτελεί άρνηση άσκησης της εξουσίας που του παρέχει ο Νόμος. Ο Υπουργός, στα πλαίσια άσκησης αποφασιστικής αρμοδιότητας, και ενεργώντας αντίθετα προς τις εισηγήσεις των δύο άλλων οργάνων, απεδέχθη μέρος της προσφυγής της αιτήτριας και απέρριψε το μέρος το οποίο αφορούσε στο βόρειο τμήμα του τεμαχίου της για τους λόγους οι οποίοι αναφέρονται στο πόρισμα του λειτουργού, το οποίο συμπληρώνει την αιτιολογία της επίδικης απόφασης."

4. Έχει κατ' επανάληψη νομολογηθεί ότι το Δικαστήριο κατά την ενάσκηση της αναθεωρητικής του δικαιοδοσίας δεν υποκαθιστά την ουσιαστική κρίση της διοίκησης επί θεμάτων τεχνικής φύσεως, εκτός εάν αποδειχθεί υπέρβαση των ακραίων ορίων της διακριτικής εξουσίας του αρμοδίου οργάνου, κατάχρηση ή υπέρβαση εξουσίας.

Λαμβανομένης υπόψη της έκτασης της ιδιοκτησίας εν σχέσει προς την οποία επροτάθη η ρυμοτόμηση, η προσβαλλόμενη απόφαση όσον αφορά την διαπλάτυνση και ευθυγράμμιση της οδού Άνοιξης, δεν επέβαλλε στέρηση αλλά απλό περιορισμό της ιδιοκτησίας της αιτήτριας και ο επιδιωκόμενος σκοπός δημόσιας ωφέλειας, εφόσον επιβλήθηκε σύμφωνα με τις διατάξεις του Άρθρου 12 του Νόμου, ως αναγόμενος στην ουσιαστική κρίση της διοίκησης, παραμένει ανέλεγκτος.

Η προσφυγή απορρίπτεται χωρίς έξοδα.

Αναφερόμενες υποθέσεις:

Δήμος Λάρνακας v. Mobil Oil Cyprus Ltd (1985) 3 Α.Α.Δ. 400,

P.A. College Ltd v. Υπ. Συμβουλίου κ.ά. (1997) 4 Α.Α.Δ. 1144,

Oscar Estates v. Δήμου Παραλιμνίου (1997) 4 Α.Α.Δ. 964,

Δήμος Λευκωσίας ν. Γρηγορίου (1996) 3 Α.Α.Δ. 191,

Χατζηεφραίμ ν. Υπουργείου Αμυνας κ.ά. (1997) 4 Α.Α.Δ. 1537,

Μαρκουλλίδου κ.ά ν. Υπ. Συμβουλίου κ.ά. (1992) 4 Α.Α.Δ. 3377,

Αδάμου κ.ά ν. Υπ. Συμβουλίου κ.ά. (1996) 4 Α.Α.Δ. 2571,

Μιχαλάκης Αντωνίου Estates Ltd ν. Υπ. Εσωτερικών (1997) 4 Α.Α.Δ. 2210,

Αποστόλου ν. Συμβουλίου Υδατοπρομηθείας Λ/σού (1990) 3 Α.Α.Δ. 126,

Δημοτικό Συμβούλιο Λάρνακας κ.ά. v. Mobil Oil (Cyprus) Ltd κ.ά. (1996) 3 Α.Α.Δ. 294,

Παυλίδης ν. Υπουργείου Εσωτερικών κ.ά. (1996) 4 Α.Α.Δ. 1274,

Λόντος ν. Δημοκρατίας κ.ά. (1997) 4 Α.Α.Δ. 1581,

Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου ν. Δημοκρατίας (1990) 3 Α.Α.Δ. 1175,

Δημητριάδη ν. Δημοκρατίας (1996) 3 Α.Α.Δ. 85.

Προσφυγή.

Προσφυγή με την οποία προσβάλλεται η απόρριψη της ιεραρχικής προσφυγής της αιτήτριας κατά της Γνωστοποίησης της διαπλάτυνσης και ευθυγράμμισης των οδών Άνοιξης και Κήπων.

Θ. Ιωαννίδης, για την Αιτήτρια.

Γ. Κυριακίδου, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τον Καθ' ου η αίτηση.

Cur. adv. vult.

ΑΡΤΕΜΗΣ, Δ.: Η αιτήτρια είναι η εγγεγραμμένη ιδιοκτήτρια του υπ' αρ. 73 τεμαχίου, Φ/Σχ.ΧΧΙ.61, στο Στρόβολο.

Ο Δήμος Στροβόλου, ως η αρμόδια αρχή, προέβη στη δημοσίευση Γνωστοποίησης στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας αρ. 2742, ημερ. 9.10.92, σύμφωνα με το αρ. 12(2) του περί Ρυθμίσεως Οδών και Οικοδομών Νόμου, Κεφ.96, για σκοπούς διαπλάτυνσης και ευθυγραμμίσης των οδών Άνοιξης και Κήπων.

Ενιστάμενη στη σκοπούμενη ρυμοτομία, η οποία επηρέαζε ποσοστό 28% του συνολικού εμβαδού της ιδιοκτησίας της, η αιτήτρια, με επιστολές ημερ. 5.11.92, 16.11.92 και 6.1.93, υπέβαλε ιεραρχική προσφυγή στον Υπουργό Εσωτερικών, σύμφωνα με το εδάφιο (1) του αρ. 18 του Νόμου, προβάλλοντας ως λόγους, την ουσιώδη μείωση της αξίας της περιουσίας της και την εξυπηρέτηση αλλότριων συμφερόντων και όχι σκοπών δημόσιας ωφέλειας.

Κατά την εξέταση της προσφυγής λήφθηκαν υπόψη οι εισηγήσεις του Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως και του Δήμου Στροβόλου οι οποίοι σύστησαν την απόρριψη της για τον λόγο ότι έκριναν αναγκαία την σύνδεση και διεύρυνση των οδών Άνοιξης και Κήπων προς βελτίωση και συνέχιση του οδικού δικτύου στην περιοχή.

Αφού έλαβε υπόψη όλα τα ενώπιόν του στοιχεία, συμπεριλαμβανομένου του πορίσματος λειτουργού του Υπουργείου ημερ. 21.10.93, ο Υπουργός αποφάσισε να γίνει δεκτό το μέρος της προσφυγής το οποίο αφορούσε στο δυτικό τμήμα του τεμαχίου και να απορριφθεί το μέρος της προσφυγής το οποίο αφορούσε στο βόρειο τμήμα του τεμαχίου το οποίο ενέπιπτε στην οδό Άνοιξης.

Εναντίον του απορριπτικού της προσφυγής μέρους της απόφασης του Υπουργού, η οποία κοινοποιήθηκε στην αιτήτρια στις 19.4.95, η αιτήτρια καταχώρισε την παρούσα προσφυγή.

Είναι ο ισχυρισμός του δικηγόρου της αιτήτριας ότι η αδικαιολόγητη καθυστέρηση στην εξέταση της προσφυγής και η λήψη σχετικής απόφασης μετά πάροδο 30 μηνών από την υποβολή της συνιστούσε παράβαση ουσιαστικής διάταξης νόμου και συγκεκριμμένα του αρ. 18(2) του Κεφ.96, σύμφωνα με το οποίο, "Ο Υπουργός Εσωτερικών εξετάζει πάσαν εις αυτόν γενομένην προσφυγήν αμελλητί".

Έχει επανειλημμένα νομολογηθεί, ότι η παράλειψη της διοίκησης να προβεί σε οφειλόμενη από το νόμο ενέργεια, αποτελεί εκτελεστή διοικητική πράξη η οποία παράγει αυτοτελώς έννομα αποτελέσματα και υπόκειται στον αναθεωρητικό έλεγχο δυνάμει του αρ. 146.1 του Συντάγματος. (Βλ. σχετικά, Δήμος Λάρνακας v. Mobil Oil Cyprus Ltd (1995) 3 Α.Α.Δ. 400, P.A. College Ltd v. Υπ. Συμβουλίου κ.ά. (1997) 4 Α.Α.Δ. 1144, Oscar Estates v. Δήμου Παραλιμνίου (1997) 4 Α.Α.Δ. 964).

Έχει επίσης νομολογηθεί ότι, η εξέταση του ζητήματος από τη διοίκηση, η λήψη και κοινοποίηση της σχετικής απόφασης αίρει το χαρακτήρα της παράλειψης ως συνεχιζόμενης και ενεργοποιεί την προθεσμία προς άσκηση προσφυγής εναντίον της απόφασης. (Βλ. σχετικά, Δήμος Λ/σίας ν. Μέλπως Γρηγορίου (1996) 3 Α.Α.Δ. 191 και Ανδρέας Χ" Εφραίμ ν. Υπ. Άμυνας κ.ά. (1997) 4 Α.Α.Δ. 1537).

Απαράδεκτοι επίσης κρίνονται και οι ισχυρισμοί οι οποίοι στρέφονται κατά του κύρους των διαταγμάτων απαλλοτρίωσης και επίταξης του επίδικου κτήματος, για το λόγο ότι, αφορούν στη νομιμότητα άλλων, ανεξαρτήτων και αυτοτελών διοικητικών πράξεων, των οποίων ο έλεγχος, στα πλαίσια της παρούσας διαδικασίας, είναι ανεπίτρεπτος. (Βλ. Νίνα Μαρκουλλίδου κ.ά. ν. Υπ. Συμβουλίου κ.ά. (1992) 4 Α.Α.Δ. 3377, Ανδρούλλα Πανίκου Αδάμου κ.ά. ν. Υπ. Συμβουλίου κ.ά. (1996) 4 Α.Α.Δ. 2571 και Μιχαλάκης Αντωνίου Estates Ltd ν. Υπ. Εσωτερικών (1997) 4 Α.Α.Δ. 2210).

Είναι η εισήγηση της αιτήτριας ότι κατά την έκδοση της προσβαλλόμενης απόφασης ο Υπουργός δεν άσκησε τις κατά νόμο αρμοδιότητες του, δεν διενήργησε έρευνα και δεν άσκησε πρωτογενή κρίση επί της ουσίας της προσφυγής η οποία ήχθη ενώπιόν του αλλά ενήργησε δέσμια των εισηγήσεων και υποδείξεων άλλων οργάνων.

Το έχον την αποφασιστική αρμοδιότητα όργανο, κατά την άσκηση της διακριτικής του ευχέρειας, δεν κωλύεται να ζητήσει τις απόψεις και εισηγήσεις άλλων οργάνων προς το σκοπό διερεύνησης ορισμένων προκαταρκτικών ζητημάτων και διακρίβωσης ορισμένων, σχετικών με την υπόθεση, ουσιωδών στοιχείων και γεγονότων. (Βλ. Πέτρος Αποστόλου ν. Συμβ. Υδατορπομηθείας Λ/σού (1990) 3 Α.Α.Δ. 126 και Πορίσματα Νομολογίας ΣτΕ 1929-1959, σελ.193).

Ο Υπουργός, ενεργώντας σύμφωνα με την επιφύλαξη του εδαφίου (2) του άρθρου 18 του Νόμου, ανέθεσε σε λειτουργό του Υπουργείου την εξέταση ορισμένων ζητημάτων τα οποία εγείροντο στην προσφυγή και ο λειτουργός υπέβαλε στον Υπουργό λεπτομερές πόρισμα, ως αποτέλεσμα της εξέτασης την οποία διενήργησε.

"To γεγονός ότι ο Υπουργός απλώς ανέφερε ότι συμφωνεί με την εισήγηση του λειτουργού δεν σημαίνει ότι δεν ασχολήθηκε με την επίλυση του θέματος ούτε και αποτελεί άρνηση άσκησης της εξουσίας που του παρέχει ο Νόμος. Αποτελεί θέμα πραγματικό πότε ο Υπουργός, ή οποιοδήποτε άλλο διοικητικό όργανο, ασκεί την εξουσία που του παρέχεται από το νόμο και πότε απλώς επισφραγίζει απόφαση άλλου."

Ο Υπουργός, στα πλαίσια άσκησης αποφασιστικής αρμοδιότητας, και ενεργώντας αντίθετα προς τις εισηγήσεις των δύο άλλων οργάνων, απεδέχθη μέρος της προσφυγής της αιτήτριας και απέρριψε το μέρος το οποίο αφορούσε στο βόρειο τμήμα του τεμαχίου της για τους λόγους οι οποίοι αναφέρονται στο πόρισμα του λειτουργού, το οποίο συμπληρώνει την αιτιολογία της επίδικης απόφασης. (Βλ. Δημοτικό Συμβούλιο Λ/κας v. Mobil Oil (Cyprus) Ltd, ανωτέρω, Ζαχαρίας Παυλίδης ν. Υπ. Εσωτερικών κ.ά. (1996) 4 Α.Α.Δ. 1274 και Χριστόφορος Λόντος ν. Δημοκρατίας κ.ά. (1997) 4 Α.Α.Δ. 1581).

Έχει κατ' επανάληψη νομολογηθεί ότι το Δικαστήριο κατά την ενάσκηση της αναθεωρητικής του δικαιοδοσίας δεν υποκαθιστά την ουσιαστική κρίση της διοίκησης επί θεμάτων τεχνικής φύσεως, εκτός εάν αποδειχθεί υπέρβαση των ακραίων ορίων της διακριτικής εξουσίας του αρμοδίου οργάνου, κατάχρηση ή υπέρβαση εξουσίας. (Βλ. Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου ν. Δημοκρατίας (1990) 3 Α.Α.Δ. 1175, Ανθή Δημητριάδη ν. Δημοκρατίας (1996) 3 Α.Α.Δ. 85 και Ευρετήριο Αποφάσεων ΣτΕ, 1961-1963, Τόμος Α', σελ.77).

Λαμβανομένης υπόψη της έκτασης της ιδιοκτησίας εν σχέσει προς την οποία επροτάθη η ρυμοτόμηση, η προσβαλλόμενη απόφαση όσον αφορά την διαπλάτυνση και ευθυγράμμιση της οδού Άνοιξης, δεν επέβαλλε στέρηση αλλά απλό περιορισμό της ιδιοκτησίας της αιτήτριας και ο επιδιωκόμενος σκοπός δημόσιας ωφέλειας, εφόσον επιβλήθηκε σύμφωνα με τις διατάξεις του αρ. 12 του Νόμου, ως αναγόμενος στην ουσιαστική κρίση της διοίκησης, παραμένει ανέλεγκτος.

Για όλους τους πιο πάνω λόγους η προσφυγή απορρίπτεται και η επίδικη απόφαση επικυρώνεται. Δεν εκδίδεται διάταγμα για έξοδα.

Η προσφυγή απορρίπτεται χωρίς έξοδα.

cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο

	CyLaw \| Αναφορικά μ'εμάς \| Επικοινωνία